ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΕΙΣ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΙΝ
Ὁτῆςδικαιοσύνηςἀνέτειλεσήμερονἥλιος, καὶτὸνπρὶνἀνατέλλονταἐκάλυψεν·ἐλυτρώθην τοῦσκότους, καὶοὐφέρωτὰςἀκτῖνας·ἐτέχθημοιπάλιντὸφῶς, καὶἀμαυροῦμαιτῷφόβῳ·τὸντόκονἀγάλλομαι, καὶτὸντρόπονταράττομαι·νέαν πηγὴν προϊοῦσαν ὁρῶ, καὶ ἀρχαίαν πληγὴν φεύγουσαν· βρέφος εἶδοντικτόμενον, καὶ οὐρανὸν κλινόμενον εἰς τὴν τούτου προσκύνησιν· μητέρατίκτουσαν, καὶ μήτραν μὴ ἀνοίγουσαν· παιδίον τὴν ἰδίαν σφραγίζον κύησιν·γεννήτοραἄνανδρον, καὶυἱὸνἀπάτορα·σωτῆρατικτόμενον, καὶἀστέρακτιζόμενον·σπαργανούμενον νήπιον, καὶ βαστάζων τὴν ἄπειρον· φάτνην ἐκτυπουμένην εἰςθρόνον ἐπουράνιον, καὶ κτήνη ἀπεικάζοντα χερουβικὴν παράστασιν·φωστῆραφαινόμενον, καὶτὸθαῦμαφθεγγόμενον·ἀγγέλουςπροαναγγέλλοντας, καὶποιμέναςπροφητεύοντας·μάγουςθεολογοῦντας, καὶἱερεῖςθεομαχοῦντας·Ἡρώδηνπίπτοντα, καὶθάνατονθρηνούμενον·τὸνἈδὰμλυόμενον, τὴνΕὔανχαίρουσαν, καὶτὸνὄφινπενθοῦντα·αἰχμαλώτους ἐνἀφέσειγενομένους, καὶτυράννουςἐνκολάσει·βρέφοςγαλουχούμενον, καὶτρέφοντα τὴντρέφουσαν·χερσὶπεριφερόμενον, καὶφέροντατὴν φέρουσαν· τὴν κτίσιν ἐπιγνοῦσαν, καὶ τὴν φύσιν δειλιῶσαν. Ὅθεν κἀγὼἐξίσταμαιτῷθαύματι, τρέμωντὸμυστήριον. ΘαῤῥήσωτῷΓαβριὴλ, καὶφυγαδεύωμουτὸνφόβον.
ΤὰπρὸςΜαρίανῥήματα, ἑρμηνεύονταθαύματα. Ποῖαταῦτα;Καίφησι·Χαῖρε,κεχαριτωμένη, οὐρανίουστάχυοςἀθέριστοςἄρουρα·χαῖρε, κεχαριτωμένη, ἀληθινῆςἀμπέλουἀψευδὴςμήτηρπαρθένος·χαῖρε, κεχαριτωμένη, ἀτρέπτουθεότητοςσαγήνηἀδιάπτωτος·χαῖρε, κεχαριτωμένη, τῆςἀχωρήτουφύσεωςχωρίονεὐρύχωρον·χαῖρε, κεχαριτωμένη, τοῦχηρεύοντοςκόσμουνυμφίε, τόκεἀμίαντε·χαῖρε, κεχαριτωμένη, ἡτῇκτίσειὑφάνασαἀχειρόπλοκον στέφανον· χαῖρε, κεχαριτωμένη, πυρὸςἅγιονοἰκητήριον, χαῖρε, κεχαριτωμένη, ἡτῆςφυγάδοςοἰκουμένηςἐπάνοδος·χαῖρε, κεχαριτωμένη, τῆς λιμωττούσης κτίσεως ταμιεῖον ἀδαπάνητον· χαῖρε, κεχαριτωμένη, ἡ χάρις ἡ ἀπέραντος τῆς ἁγίας παρθένου· χαῖρε, κεχαριτωμένη, πολλῶν ἀρετῶν κεκοσμημένη λαμπαδηφόρε, τὸ ἄσβεστον καὶ τοῦ ἡλίουλαμπρότερον φῶς·χαῖρε, κεχαριτωμένη, τοῦνοητοῦἀγκίστρουτὸδέλεαρ·χαῖρε, κεχαριτωμένη, νοερὰτῆςδόξηςκιβωτέ·χαῖρε, κεχαριτωμένη, ἡστάμνοςἡχρυσῆ, ἡτὸοὐράνιονἔχουσαμάννα·χαῖρε, κεχαριτωμένη, ἡτὴνγλυκεῖανπόσιντῆςἀεννάουπηγῆςτοὺςδιψῶντας ἐμπλήσασα·χαῖρε, κεχαριτωμένη, ἡνοερὰθάλασσα, καὶτὸνοὐράνιονἔχουσαμαργαρίτηνΧριστόν·χαῖρε, κεχαριτωμένη, ὁλαμπρὸςοὐρανὸς, ἡτὸνἀχώρητον ἐνοὐρανοῖςἐνἑαυτῇἔχουσαΘεὸνἀχώρητον καὶἀστενοχώρητον·χαῖρε κεχαριτωμένη, στυλοειδὴς νεφέλη, ἡ τὸν Θεὸνἔχουσατὸν ἐν τῇ ἐρήμῳκαθοδηγήσαντατὸνἸσραήλ.
Τίεἴπωκαὶτίλαλήσω;πῶςμακαρίζωτὴνὁλόῤῥιζονδόξαν;Ὅτι, χωρὶςΘεοῦμόνου, πάντωνἀνωτέραὑπάρχεις. Ἡδὲἐπὶτῷλόγῳδιεταράχθη, καὶτῷβλέμματιφεύγουσα, τῷσώματιἵσταται, σταυροτύπῳἱστορίᾳτυποῦσατὴνθέαν, ἀμφιβόλοιςδὲπροπαρίστατοτῷἀγγέλῳ, μήτεφυγεῖντολμῶσα, μήτεἵστασθαιθαῤῥοῦσα. Ὁρῶσατὸνἀσώματονἱστάμενονὡςἄνθρωπον, παραμένεινᾐδεῖτο, τιμῶσατὴνπαρθενίαν·ἐρωτᾷν οὐκ ἐτόλμα τὸν ἀνόμοιον. Καὶἦν τὸ φόβῳ ἔσοπτρον τῆς παρθένουπροελθοῦσατὸπρόσωπον, λέγουσαἐνἑαυτῇ, Ποταπὸςεἴηὁἀσπασμὸςοὗτος;ἢτίςὁἀσπασάμενός με; Ὑπεραστράπτει ἥλιον, καὶ πηλῷ διαλέγεται· ἐξ οὐρανοῦκατέδραμε, καὶκόρηνἀσπάζεται·οὐπεριβέβληταισῶμα, καὶγυναικὶπαρίσταται, ὡςποσὶταῖςπτέρυξιπεριπατῶν ἐπὶτῆςγῆς. Τίζητεῖπρὸςτὴνἐκγῆς;ἄγγελός μοιφαίνεται, καὶὡςἄνθρωποςφθέγγεται·ἐξἀσωμάτωνἁγίωνφωνήμοιπροβάλλεται·φωστῆρος φωτεινότερον κεκαλλώπισται πρόσωπον· χιτῶνα προβέβληται·νεανίσκονὁρῶσάρκαμὴπερικείμενον, πατοῦντατὸἔδαφος, καὶἴχνοςμὴζωγραφοῦντα· γλῶσσαν μὴ κεκτημένον, καὶ τὸ Χαῖρέμοι κεκραγότα· χείλη μὴσαλεύοντα, καὶχαίρειν μοιπροφητεύοντα. Οὐκοἶδατίλογίσωμαιτὴνἔμφρικτονὀπτασίαν. Εἰτὸνπεμφθέντα οὐνοῶ, πῶςγνώσομαιτὸνπέμψαντα; εἰὁμηνύωνφοβερὸς, ὁμηνυθεὶςφοβερώτερος·εἰοὕτωςἀπαστράπτωνἐμαύρωσέμουτὸννοῦν, ποίῳσώματικρύψωδικαιοσύνηςτὸνἥλιον;εἰτὸκτίσμαθροεῖμε, πῶςἐνέγκωτὸνκτίσαντα; εἰ τὸν δοῦλον ἐπτόημαι, τὸν ∆εσπότην πῶς τέξομαι; Εἶπεδὲ αὐτῇ ὁἄγγελος·Μὴφοβοῦ, Μαριάμ.