Ο αιφνίδιος θάνατος από θεολογικής απόψεως.
Καθηγούμενος Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου Γέροντας Εφραίμ
Στην σύγχρονη εποχή, που χαρακτηρίζεται από τις ραγδαίες εξελίξεις των επιστημών και της τεχνολογίας, από την σύγκλιση των πολιτισμών και την κρίση των αξιών, ακόμη και η ίδια η λέξη θάνατος αποφεύγεται και ό,τι την ανακαλεί απωθείται και απορρίπτεται. Ο θάνατος για τον σύγχρονο άνθρωπο είναι μόνο κάτι το αρνητικό, μία απώλεια – τον «χάσαμε», λέγεται συχνά για τον πεθαμένο. Ο άνθρωπος που δεν κατέχει την ορθή γνωσιολογία για τον θάνατο προσπαθεί να τον αγνοήσει και βιώνει έτσι ουσιαστικά μία νευρωτική ζωή, στερημένη του αληθινού νοήματος.
Η παύση της καρδιακής λειτουργίας ή και η νέκρωση του εγκεφαλικού στελέχους, δηλαδή ο βιολογικός, ο κλινικός θάνατος δεν είναι μία φυσική κατάσταση για τον άνθρωπο, δεν αποτελεί το κατ’ ευδοκίαν θέλημα του Θεού. «Ο Θεός θάνατον ουκ εποίησεν»·ο θάνατος παρενεβλήθη στην ανθρώπινη φύση και ενεργεί ως παράσιτο. Ο θάνατος εισήλθε στον κόσμο διά της αμαρτίας των πρωτοπλάστων. Δεν είναι δυνατόν να προέρχεται το κακό από τον Θεό, αφού ο Θεός είναι αγαθός. Όταν δημιούργησε τον άνθρωπο δεν τον δημιούργησε για να πεθάνει. Μετά την διάπραξη της αμαρτίας όμως εμφανίστηκε ο θάνατος· «η δε αν ημέρα φάγητε απ’ αυτού [του καρπού της αμαρτίας] θανάτω αποθανείσθε»(Γεν.2,17). Και όντως λέγει ο απόστολος Παύλος«δι’ ενός ανθρώπου η αμαρτία εις τον κόσμον εισήλθε και διά της αμαρτίας ο θάνατος, και ούτως εις πάντας ανθρώπους ο θάνατος διήλθεν»(Ρωμ.5,12). Δηλαδή ο θάνατος, ως αποτέλεσμα και καρπός της αμαρτίας των πρωτοπλάστων, είναι παρέμβλητος και εισέδυσε μέσα στην ανθρώπινη φύση και δι’ αυτής σε όλη την κτίση.
Ο Θεός μέσα στην άρρητη πρόνοιά Του οικονόμησε, ώστε να είναι άγνωστη η ώρα του θανάτου για τον κάθε άνθρωπο. Διότι σύμφωνα με την Ορθόδοξη Θεολογία, αν ο άνθρωπος γνώριζε πότε θα πεθάνει, δεν θα σταματούσε να αμαρτάνει και να μην αδιαφορεί για την αρετή. Το άγνωστο της ώρας του θανάτου κρατεί τον πιστό σε μία διαρκή ετοιμότητα και εγρήγορση. «Γρηγορείτε ουν ότι ουκ οίδατε ποία ώρα ο Κύριος υμών έρχεται»(Ματθ. 24,42) είτε διά του θανάτου είτε διά της Δευτέρας Παρουσίας Του.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο Θεός ευδοκεί σε έναν αιφνίδιο θάνατο. Υπάρχει ευχή που
Η παύση της καρδιακής λειτουργίας ή και η νέκρωση του εγκεφαλικού στελέχους, δηλαδή ο βιολογικός, ο κλινικός θάνατος δεν είναι μία φυσική κατάσταση για τον άνθρωπο, δεν αποτελεί το κατ’ ευδοκίαν θέλημα του Θεού. «Ο Θεός θάνατον ουκ εποίησεν»·ο θάνατος παρενεβλήθη στην ανθρώπινη φύση και ενεργεί ως παράσιτο. Ο θάνατος εισήλθε στον κόσμο διά της αμαρτίας των πρωτοπλάστων. Δεν είναι δυνατόν να προέρχεται το κακό από τον Θεό, αφού ο Θεός είναι αγαθός. Όταν δημιούργησε τον άνθρωπο δεν τον δημιούργησε για να πεθάνει. Μετά την διάπραξη της αμαρτίας όμως εμφανίστηκε ο θάνατος· «η δε αν ημέρα φάγητε απ’ αυτού [του καρπού της αμαρτίας] θανάτω αποθανείσθε»(Γεν.2,17). Και όντως λέγει ο απόστολος Παύλος«δι’ ενός ανθρώπου η αμαρτία εις τον κόσμον εισήλθε και διά της αμαρτίας ο θάνατος, και ούτως εις πάντας ανθρώπους ο θάνατος διήλθεν»(Ρωμ.5,12). Δηλαδή ο θάνατος, ως αποτέλεσμα και καρπός της αμαρτίας των πρωτοπλάστων, είναι παρέμβλητος και εισέδυσε μέσα στην ανθρώπινη φύση και δι’ αυτής σε όλη την κτίση.
Ο Θεός μέσα στην άρρητη πρόνοιά Του οικονόμησε, ώστε να είναι άγνωστη η ώρα του θανάτου για τον κάθε άνθρωπο. Διότι σύμφωνα με την Ορθόδοξη Θεολογία, αν ο άνθρωπος γνώριζε πότε θα πεθάνει, δεν θα σταματούσε να αμαρτάνει και να μην αδιαφορεί για την αρετή. Το άγνωστο της ώρας του θανάτου κρατεί τον πιστό σε μία διαρκή ετοιμότητα και εγρήγορση. «Γρηγορείτε ουν ότι ουκ οίδατε ποία ώρα ο Κύριος υμών έρχεται»(Ματθ. 24,42) είτε διά του θανάτου είτε διά της Δευτέρας Παρουσίας Του.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο Θεός ευδοκεί σε έναν αιφνίδιο θάνατο. Υπάρχει ευχή που