Στην Παραβολή των Δέκα παρθένων

April 29, 2013, 5:56 pm

≫ Next: Γνωρίζουμε ποια ήταν «η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή»;

≪ Previous: «Δεύτε πιστοί επεργασώμεθα προθύμως τω Δεσπότη» (Θεολογικό σχόλιο στο περιεχόμενο και τα νοήματα της Μεγάλης Τρίτης)

$

0

0

Στην παραβολή των Δέκα παρθένων είναι αφιερωμένη η αποψινή βραδιά, που ψάλλεται ο όρθρος της Μεγ. Τρίτης. Τί σχέση έχει η παραβολή των Δέκα παρθένων με τη Μεγ. Εβδομάδα; Γιατί γίνεται ιδιαίτερη μνεία γι’ αυτήν κατά τη Μεγ. Εβδομάδα;

     Ένας λόγος: Την παραβολή αυτή είπε ο Χριστός λίγο πριν από το εκούσιο Πάθος. Η τελευταία διδασκαλία του Χριστού πριν από το Μυστικό Δείπνο περιέχεται στο 25ο κεφάλαιο του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου, και είναι καθαρά εσχατολογική. Αναφέρεται στη βασιλεία των ουρανών και στη δευτέρα παρουσία του Χριστού. Στην αρχή είναι οι δύο γνωστές και συγγενείς παραβολές: η παραβολή των Δέκα παρθένων (Ματθ. 25,1-13) και η παραβολή των ταλάντων, ή μάλλον του κρύψαντος το τάλαντον (Ματθ, 25,14-30). Και ακολουθεί η γνωστή περικοπή της μελλούσης κρίσεως (Ματθ. 25,31-46). Το βράδυ της Μεγ, Δευτέρας οι ύμνοι μιλάνε και για τα τρία αυτά, και για την παραβολή των Δέκα παρθένων, και για την παραβολή του κρύψαντος το τάλαντον και για την περικοπή της μελλούσης κρίσεως.

      Περισσότερο μιλάνε οι ύμνοι για την παραβολή των Δέκα παρθένων. Αυτό δε γίνεται και για έναδεύτερο λόγο. Στην παραβολή ακούγεται η κραυγή: «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται, εξέρχεσθε εις απάντησιν αυτού» (Ματθ. 25,6). Και στις πρώτες μέρες της Μεγ. Εβδομάδας ακούγεται η ίδια κραυγή: «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός». Ακολουθίες του Νυμφίου λέγονται οι ακολουθίες των τριών πρώτων ημερών. Έρχεται ο Νυμφίος. Ο Νυμφίος της παραβολής έρχεται, για να μπει στο νυμφώνα και να γίνουν οι γάμοι. Και ο Νυμφίος Χριστός έρχεται την εβδομάδα αυτή, για να μπει θριαμβευτικά στο Νυμφώνα του ουρανού. Έρχεται να δώσει τη μάχη, για ν’ ανοίξει ο κλειστός νυμφώνας στους ανθρώπους. Έρχεται! Καλούμεθα να τον υπαντήσουμε, να τον υποδεχτούμε.

      Αλλά και για τρίτο λόγογίνεται μνεία της παραβολής των Δέκα παρθένων απόψε. Ο Χριστός είναι ο Νυμφίος. Χρειάζεται πίστη για να το δεχθεί κανείς αυτό. Γιατί; Μπροστά μας τις μέρες αυτές βλέπουμε πληγωμένο και βασανισμένο το πρόσωπο του Χριστού, του Νυμφίου. Ο προφήτης Ησαΐας, 800 χρόνια προ Χρίστου, είδε με καταπληκτική ενάργεια όλα τα πάθη του Σωτήρος, και στην περίφημη προφητεία του 53ου κεφαλαίου του βιβλίου του, που την ακούμε το πρωί της Μεγ. Παρασκευής, παρουσιάζει αυτή την παραμόρφωση του προσώπου του Μεσσία, του πάσχοντος Λυτρωτή: «Και είδομεν αυ­τόν, και ουκ είχεν είδος ουδέ κάλλος» (Ησ. 53,2).

      Ένας που γνωρίζει το θεϊκό μεγαλείο, το άρρητο κάλλος και την απερίγραπτη ομορφιά του Λόγου του Θεού, του θεανθρώπου Ιησού, βλέποντάς τον το πρωί της Μεγ. Παρασκευής ραπισμένο, πληγωμένο, μαστιγωμένο, ματωμένο, θα μπορούσε ν’ αναφωνήσει: – Πω, πω! Πώς έγινε έτσι το ωραιότερο πρόσωπο τού κόσμου! Είναι και τούτο ένα στάδιο της ταπεινώσεως, της κενώσεως του Θεού Λόγου. Ταπείνωσε τον εαυτό του. Τον κατέβασε στη γη από τον ουρανό. Του φόρεσε την ανθρώπινη σάρκα. Τον περιτύλιξε μέσα στα άχυρα του σταύλου. Και τώρα η ταπείνωση πάλι τον περιτυλίγει μέσα στα αίματα και στον πόνο. Πω, πω! Πώς καταδέχτηκε να γίνει για μας ο Νυμφίος Χριστός!

     Κι όμως δεν παύει να είναι ο ωραιότερος Νυμφίος του κόσμου. Στο Ψαλτήρι εμφανίζεται ασύγκριτη η ομορφιά του: «Ωραίος κάλλει παρά τους υιούς των ανθρώπων» (Ψαλμ. 44,2).

Η παραβολή των Δέκα παρθένων

      Είπαμε τους τρεις λόγους, για τους οποίους η αποψινή βραδυά είναι αφιερωμένη στην παραβολή των Δέκα παρθένων.

     Είναι γνωστή η παραβολή. Μιλάει για δέκα παρθένες. Περιμένουν νάρθει ο νυμφίος, κατά τη συνήθεια που είχαν τότε. Ο νυμφίος στη περίπτωση εκείνη καθυστέρησε και θα έφθανε τη νύχτα για να παραλάβει τη νύμφη. Οι παρθένες κόρες τον περίμεναν με λαμπάδες αναμμένες λίγο πιο πέρα από το νυφικό σπίτι, να τον υποδεχθούν. Οι λαμπάδες ήταν τότε λυχνάρια, που άναβαν μόνο με λάδι. Αν σωνόταν το λάδι, έσβηναν οι λαμπάδες.

    Από τις δέκα παρθένες οι πέντε ήταν συνετές,μυαλωμένες. Μαζί με το λυχνάρι τους, τη λαμπάδα τους, πήραν και λάδι, να τροφοδοτούν τη λαμπάδα. Οι πέντε άλλες ήταν ανόητες, ασύνετες, άμυαλες, επιπόλαιες. Πήραν τη λαμπάδα χωρίς λάδι.

     Οι ώρες περνούσαν, ο νυμφίος αργούσε.Και νύσταξαν και έπεσαν να κοιμηθούν. Κατά τα μεσάνυχτα ακούστηκε φωνή. Ο αγγελιοφόρος προειδοποιεί: «Ιδού ο νυμφίος έρχεται…». Πετάχτηκαν και οι δέκα. Οι πέντε μυαλωμένες άναψαν τις λαμπάδες τους. Έτοιμες για την υποδοχή. Οι άμυαλες όμως! Πώς ν’ ανάψει το λυχνάρι τους; Λάδι δεν είχαν. Πώς να βρουν τελευταία στιγμή; Να πάρουν από τις άλλες πέντε; Δεν μπορούσαν, γιατί δεν θάφτανε για το δικό τους λυχνάρι το λάδι που θα τους έμενε. Να πάνε ν’ αγοράσουν; Άραγε θα προλάβουν; Μα δεν μπορούν να κάνουν τίποτε άλλο. Τρέχουν ν’ αγοράσουν.

     Ο νυμφίος όμως πλησιάζει.Οι πέντε σοφές τον υποδέχονται με αναμμένη τη λαμπάδα. Μπαίνουν μαζί του στο νυμφώνα. Μαζί στο γαμήλιο πανηγύρι, στη μεγάλη χαρά. Σε λίγο, να και φτάνουν, ασθμαίνουσες και καταϊδρωμένες, οι πέντε ασύνετες και άμυαλες. Προχωρούν να μπουν. Μα βρίσκουν κατάκλειστη την πόρτα. Χτυπάνε. Ξαναχτυπάνε. Μα απόκριση καμιά. Φωνάζουν με αγωνία: «Κύριε, Κύριε άνοιξον ημίν». Κι ακούγεται η απόκριση από μέσα. Απόκριση αυστηρή, απόλυτη, τραγική: «Αμήν λέγω υμίν, ουκ οίδα υμάς». Δεν σάς ξέρω… Μια για πάντα έξω από το νυμφώνα. (Αρχιμ. Δανιήλ Γ. Αεράκη, «Στη Μεγάλη Εβδομάδα»).

Tον νυμφώνα Σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον 

και ένδυμα ουκ έχω, ίνα εισέλθω εν αυτώ˙ 

λάμπρυνόν μου την στολήν της ψυχής, 

Φωτοδότα, και σώσον με.

---

Γνωρίζουμε ποια ήταν «η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή»;

April 30, 2013, 5:47 am

≫ Next: Τροπάριο της Κασσιανής σε μετάφραση Φ.Κόντογλου - ψάλλει ο Λ.Αγγελλόπουλος

≪ Previous: Στην Παραβολή των Δέκα παρθένων

$

0

0

Το απόγευμα της Μεγάλης Τρίτης ψάλλεται στους ορθόδοξους ναούς το τροπάριο της Κασσιανής. Πρόκειται για μία ποιητική απόδοση του περιστατικού που περιγράφεται στα ευαγγέλιακαι έχει να κάνει με την αμαρτωλή γυναίκα, η οποία έδειξε τη μετάνοιά της πλένοντας τα πόδια του Χριστού με πολύτιμο μύρο και σκουπίζοντάς τα με τα μαλλιά της.

Η πράξη της γυναίκας αυτής έχει ιδιαίτερη σημασία για δύο κυρίως λόγους:

1. Προετοίμασε το Χριστό για την ταφή, καθώς οι Ιουδαίοι συνήθιζαν να αλείφουν τα σώματα των νεκρών τους με ένα μείγμα ρυτίνης και αρωμάτων.

2. Η ένταση της σκηνής δείχνει πόσο μεγάλη ήταν η μετάνοιά της.

Η ιδιαιτερότητα της πράξης οδήγησε σε συνειρμούς άσχετους με την πραγματικότητα με αποτέλεσμα να πλεχθούν διάφοροι μύθοι σχετικά με την ταυτότητα της γυναίκας και τη σχέση της με το Χριστό.

Από τη Δυτική Χριστιανοσύνη ξεκίνησε η ταύτιση της με την Αγία Μαρία τη Μαγδαληνή,αν και δεν υπάρχει καμία σχετική μαρτυρία, ούτε στα ευαγγέλια ούτε στην κατοπινή παράδοση. Η ταύτιση αυτή οφείλεται σε σύγχυση δύο διαφορετικών προσώπων που αναφέρονται σε δύο διαφορετικές ευαγγελικές περικοπές στο ευαγγέλιο του Λουκά. Στο 7ο κεφάλαιοαναφέρεται το περιστατικό με την αμαρτωλή γυναίκα, η οποία έπλυνε τα πόδια του Χριστού με μύρο, δάκρυα και στα σκούπισε με τα μαλλιά της. Στο επόμενο κεφάλαιο, το 8ο, γίνεται αναφορά στις γυναίκες που ακολουθούσαν το Χριστό κατά τις περιπλανήσεις του στη γη του Ισραήλ. Ανάμεσά τους μνημονεύεται και η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή, η οποία, κατά το παρελθόν, είχε θεραπευθεί από το Χριστό, καθώς ήταν δαιμονισμένη.

Αμέσως μετά την έγερση του Λαζάρου οι οικείοι του παρέθεσαν ευχαριστήριο γεύμα στο Χριστό και τους αποστόλους.Κατά τη διάρκειά του, ενώ η Μάρθα προσπαθούσε να φροντίσει το πλήθος των συνδαιτυμόνων, η Μαρία έκανε αυτό που κανονικά θα έκαναν οι δούλοι της οικογένειας:έπλυνε τα πόδια του καλεσμένου τους. Εκφράζοντας την υπερβάλλουσα ευγνωμοσύνη της αντί για νερό έχυσε μύρο και αντί για πετσέτα χρησιμοποίησε τα μαλλιά της.

Το περιστατικό αυτό που περιγράφεται από τον ευαγγελιστή Ιωάννη (12:1-8)δεν είναι το ίδιο με αυτό στο οποίο πρωταγωνίστησε η αμαρτωλή γυναίκα και στο οποίο αναφέρεται η υμνογραφία του όρθρου της Μ. Τετάρτης.

Η αδελφή του Λαζάρου εξέφραζε την ευγνωμοσύνη της, ενώ η αμαρτωλή την μετάνοιά της.

Η Αγία Κασσιανήήταν μία πολύ μορφωμένη βυζαντινή αρχοντοπούλα, η οποία κάποια στιγμή έγινε μοναχή και μεταξύ άλλων ασχολήθηκε με τη συγγραφή ύμνων. Το πιο διάσημο έργο της είναι το τροπάριο αυτό, το οποίο είναι γνωστό με το όνομά της. Σε αυτό περιγράφεται το περιστατικό των ευαγγελίων και γίνεται μία σημαντική θεολογική εμβάθυνση για το πρόβλημα της αμαρτίας και τη σημασία της μετάνοιας. Μάλιστα, η αμαρτία συνδέεται ευθέως, όχι με ηθικού τύπου αιτίες, αλλά με το γεγονός της Πτώσης και της διακοπής της κοινωνίας με το Θεό.

Συνεπώς ούτε η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή ούτε η Μαρία η αδελφή του Λαζάρου ούτε η ποιήτρια Αγία Κασσιανή είναι «ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή».

Το όνομα αυτής της γυναίκας είναι άγνωστο σε εμάς, καθώς τα ευαγγέλια διαιωνίζουν και τιμούν την πράξη και τη μετάνοιά της, αλλά δεν διασώζουν το όνομά της. Η ανώνυμη για εμάς γυναίκα αποτελεί ισχυρότατο παράδειγμα αλλαγής τρόπου σκέψεως και ζωής για όλους μας.

Ίσως, μάλιστα, η μετάνοιά της να είναι το κριτήριο για τη δική μας μετάνοια όταν βρεθούμε μπροστά στο θρόνο του Θεού κατά την ώρα της κρίσεως.

Καλή υπόλοιπη Μεγάλη Εβδομάδα
Αθανάσιος Μουστάκης
Δρ.Θεολογίας

Τροπάριο της Κασσιανής σε μετάφραση Φ.Κόντογλου - ψάλλει ο Λ.Αγγελλόπουλος

April 30, 2013, 1:00 pm

≫ Next: Ανταμώματα και καμώματα

≪ Previous: Γνωρίζουμε ποια ήταν «η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή»;

$

0

0

Το περίφημο δοξαστικό των αποστίχων του όρθρου της Μεγάλης Τετάρτης, Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή. Ένα γνωστότατο πλέον μέλος του Πέτρου Πελοποννησίου, λαμπαδαρίου της μεγάλης του Χριστού εκκλησίας. 

Το ποίημα είναι της γνωστής υμνογράφου του ενάτου αιώνα Κασσίας. Το μέλος του Πέτρου Λαμπαδαρίου συνυφασμένο με το ποίημα είναι από τις αριστουργηματικότερες σελίδες της βυζαντινής μουσικής, αντάξιο της ποιητικής έμπνευσης της Κασσίας και της μουσικής δεινότητας του Πέτρου Λαμπαδαρίου.

Το τροπάριο αυτό είναι τονισμένο στο δρόμο του αργού στιχηραρίου, και παρουσιάζει μια θαυμάσια ισορροπία δομής και μια ευρηματική σύζευξη μέλους και κειμένου. 

Από τα απόστιχα ιδιόμελα του όρθρου της Μ. Τετάρτης:

Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή, 

τὴν σὴν αἰσθομένη θεότητα, μυροφόρου ἀναλαβοῦσα τάξιν, 

ὀδυρομένη, μύρα σοι, πρὸ τοῦ ἐνταφιασμοῦ κομίζει. 

Οἴμοι! λέγουσα, ὅτι νύξ μοι ὑπάρχει, οἶστρος ἀκολασίας, 

ζοφώδης τε καὶ ἀσέληνος ἔρως τῆς ἁμαρτίας. 

Δέξαι μου τὰς πηγὰς τῶν δακρύων, 

ὁ νεφέλαις διεξάγων τῆς θαλάσσης τὸ ὕδωρ· 

κάμφθητί μοι πρὸς τοὺς στεναγμοὺς τῆς καρδίας, 

ὁ κλίνας τοὺς οὐρανοὺς τῇ ἀφάτῳ σου κενώσει. 

Καταφιλήσω τοὺς ἀχράντους σου πόδας, 

ἀποσμήξω τούτους δὲ πάλιν τοῖς τῆς κεφαλῆς μου βοστρύχοις· 

ὧν ἐν τῷ παραδείσῳ Εὔα τὸ δειλινόν, 

κρότον τοῖς ὠσὶν ἠχηθεῖσα, τῷ φόβῳ ἐκρύβη. 

Ἁμαρτιῶν μου τὰ πλήθη καὶ κριμάτων σου ἀβύσσους 

τίς ἐξιχνιάσει, ψυχοσῶστα Σωτήρ μου; 

Μή με τὴν σὴν δούλην παρίδῃς, ὁ ἀμέτρητον ἔχων τὸ ἔλεος.

Μετάφραση από τον Φώτη Κόντογλου:

Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες, 

σαν ένοιωσε τη θεότητά σου, γίνηκε μυροφόρα 

και σε άλειψε με μυρουδικά πριν από τον ενταφιασμό σου 

κι έλεγε οδυρόμενη: Αλλοίμονο σε μένα, γιατί μέσα μου είναι νύχτα κατασκότεινη 

και δίχως φεγγάρι, η μανία της ασωτείας κι ο έρωτας της αμαρτίας. 

Δέξου από μένα τις πηγές των δακρύων, 

εσύ που μεταλλάζεις με τα σύννεφα το νερό της θάλασσας. 

Λύγισε στ' αναστενάγματα της καρδιάς μου, 

εσύ που έγειρες τον ουρανό και κατέβηκες στη γης. 

Θα καταφιλήσω τα άχραντα ποδάρια σου, 

και θα τα σφουγγίσω πάλι με τα πλοκάμια της κεφαλής μου· 

αυτά τα ποδάρια, που σαν η Εύα κατά το δειλινό, 

τ' άκουσε να περπατάνε, από το φόβο της κρύφτηκε. 

Των αμαρτιών μου τα πλήθη και των κριμάτων σου την άβυσσο, 

ποιος μπορεί να τα εξιχνιάση, ψυχοσώστη Σωτήρα μου; 

Μην καταφρονέσης τη δούλη σου, εσύ που έχεις τ' αμέτρητο έλεος

Ζωντανά από την αγία Ειρήνη της οδού Αιόλου. Ψάλλει χορός ψαλτών υπό τη διεύθυνση του Άρχοντος Πρωτοψάλτη της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως κ. Λυκούργου Αγγελόπουλου.

sophia-siglitiki.blogspot.gr

Ανταμώματα και καμώματα

April 30, 2013, 9:16 pm

≫ Next: Ομιλία στην προδοσία του Ιούδα (Αγ.Ιω.Χρυσοστόμου)

≪ Previous: Τροπάριο της Κασσιανής σε μετάφραση Φ.Κόντογλου - ψάλλει ο Λ.Αγγελλόπουλος

$

0

0

Μεγάλη Εβδομάδα του 1991, σαν σήμερα, στην ενορία μου στην Ομόνοια, στον Ιερό Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Για όσους γνωρίζουν την περιοχή, είναι το κέντρο της Ελλάδας και της αμαρτίας και όχι απλά των Αθηνών. Μεγάλη Τρίτη βράδυ και λίγο πριν την έναρξη της ακολουθίας, είχει έρθει ένας χριστιανός να καταγγείλει για μια πολύ άσχημη πράξη εργαζόμενο στον Ιερό Ναό μας, που δυστυχώς ήταν αλήθεια. Με είχε προειδοποιήσει για το τι ακριβώς συνέβη, ο εν λόγω, περίμενα στην πόρτα του Ναού και συναντήθηκα με τον καταγγέλοντα, υποσχόμενος πως θα τιμωρηθεί ο εργαζόμενος σε εμάς, καθησυχάζοντάς τον, αφού είχα υποδυθεί τον Ιερατικώς Προϊστάμενο του Ναού.

Ο Ιερατικώς Προϊστάμενος του Ναού, μέχρι σήμερα, ο εκλεκτός και ευεργέτης μου π. Σεραφείμ Ρίβιος, γνωρίζοντας την αγάπη μου για το κουκούλι, καθώς θύμιαζα, με άφηνε την Μεγάλη Εβδομάδα να το φορώ, αν και μόλις διάκονος ... έφτασα στην βόρεια πόρτα του Ι. Ναού και αντίκρυσα μια κοπέλα, η οποία από την εξωτερική της εμφάνιση, αντιλαμβανόταν κανείς πως εργαζόταν στα παρακείμενα του Ναού μας «σπίτια».

Ω της υποκρισίας μου, ούτε γνωρίζω πόσο επιτιμητικά και περιφρονητικά την κοίταξα, αγέροχος μέσα στα ιερά μου άμφια και στο πατριαρχικό κουκούλι, αυτάρεσκκος και δικαιωμένος από όσα η Εκκλησία, σύμβολα, μου είχε παραχωρήσει μέσα στην ανοχή και αγάπη της!

Ω, της υποκρισίας μου, ενώ πριν λίγο καλοδέχτηκα και κάλυψα την αμαρτία, τώρα, έδιωξα από την εκκλησιά μας, έναν άνθρωπο που ελέχθηκε από την ματιά του συνανθρώπου της, όταν εγώ απορροφημένος από την έπαρση της προσωπικής μου εκκλησιαστικής παρουσίας, κατάφερα την ασθενούσα να την εκβάλλω του νοσοκομείου.

Ας με συγχωρέσει ο Θεός κι εκείνη, την οποία αν αντάμωνα σήμερα θα της φιλούσα το χέρι, αφού η δική της συναίσθηση της αμαρτωλότητάς της, έχει γίνει έλεγχος της δικής μου ανύπαρκτης εδώ και 25 χρόνια Κληρικός!

30-4-2013

π.Ιάκωβος Βασιλείου

Σχόλιο Αέναης επΑνάστασης:Μια δημοσία εξομολόγηση όπως ακριβώς γινόταν στην πρωτοχριστιανική εποχή. Να χαίρεσθε την ιερωσύνη σας. Η ευχή σας ας μας ακολουθεί.

sophia-siglitiki.blogspot.gr

Ομιλία στην προδοσία του Ιούδα (Αγ.Ιω.Χρυσοστόμου)

May 1, 2013, 5:00 am

≫ Next: ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ (ΟΡΘΡΟΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ)

≪ Previous: Ανταμώματα και καμώματα

$

0

0

ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

ΟΜΙΛΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΡΟΔΟΣΙΑΝ ΤΟΥ ΙΟΥΔΑ

Ας δούμε πώς παραδόθηκε ο Δεσπότης. Για να μάθομε καλά και του προδότη όλη τη μανία, και του μαθητή την αχαριστία να γνωρίσομε, και του Δεσπότη την ανείπωτη φιλανθρωπία, ας ακροασθούμε τον Ευαγγελιστή πώς εκείνου την παρατολμία ιστορίζει.

Τότε, λέγει, πορευθείς εις εκ των δώδεκα, Ιούδας ο λεγόμενος Ισκαριώτης, προς τους αρχιερείς, είπεν αυτοίς·τι θέλετέ μοι δούναι, καγώ υμίν παραδώσω αυτόν; Θαρρώ πως είναι ξάστερα τούτα τα λόγια και δεν αφήνουνε τίποτε κρυφό. Κι άμα τα καλοξετάσει κανένας χωριστά το καθένα, πολλά έχει να στοχαστεί και πολύ βαθιά νοήματα να πιάσει. Και πρώτα για τον καιρό. Δεν τόν εσημαδεύει απλά κι όπως νάναι, ο ευαγγελιστής. Δεν λέγει πορευθείς μονάχα· αλλά τότε πορευθείς. Τότε… Πότε; Και για ποιον λόγο σημαδεύει τον καιρό; Δεν τόνε σημαδεύει απλά κι όπως νάναι ο ευαγγελιστής, μιλώντας μας μέσα στο Πνεύμα· γιατί εκείνος που λαλεί μέσα στο Πνεύμα τίποτε απλά και τυχαία δεν το λέγει.

Τι είναι λοιπόν, το τότε; Πριν από εκείνη την ώρα, πριν από αυτό το τότε σίμωσε το Χριστό η γυναίκα που είχε το αλάβαστρο με το μυρωδικό και που τόχυσε πάνω στο κεφάλι του. Φανέρωσε πολλή πίστη εκείνη η γυναίκα, φανέρωσε πολλήν έγνοια, φανέρωσε πολλήν υπακοή και σέβας. Άλλαξε από τον προτινό της βίο κι έγινε καλύτερη και φρονιμώτερη. Και σαν η πόρνη μετάνοιωσε, σαν κατάλαβε τον Δεσπότη, τότε ο μαθητής παράδωσε τον Διδάσκαλο. Τότε… Πότε; Όταν ήρθε η πόρνη και το μυρωδικό λάδι έχυσε στα πόδια του Ιησού και τα σφούγγισε με τις τρίχες της κεφαλής της και πολλήν έγνοια φανέρωσε σβύνοντας με την εξομολόγηση όλα της τα κρίματα. Τότε, λοιπόν, σαν είδε τη γυναίκα εκείνη τόσην έγνοια να φανερώνει μπροστά στον Διδάσκαλο, τότες αυτός έδραμε στην παράνομη προδοσία. 

Κι ενώ εκείνη από τον βυθό της αμαρτίας ανέβηκε στον ουρανό, αυτός ύστερα από τόσα θαύματα και σημεία, ύστερ’ από την ανείπωτη τη συγκατάβαση, γκρεμνίσθηκε στα τάρταρα. Τόσο μεγάλο κακό είναι η ραθυμία κι η χαλασμένη προαίρεση. Για τούτο καιο Παύλος έλεγε· ο δοκών εστάναι βλεπέτω μη πέση. Κι ο προφήτης παλαιότερα φώναξε· μη ο πίπτων ουκ ανίσταται; ή ο αποστρέφων ουκ επιστρέφει; Για να μη θαρρεύει εκείνος που στέκεται, αλλά πάντα νάχει αγωνία, μηδέ κείνος που έπεσε ν’ απελπίζεται. Γιατί τόση είναι η δύναμη του Κυρίου, που και πόρνες και τελώνες να τραβήξει και να βάλει κάτω από το ζυγό του.

Τι γίνεται, λοιπόν; Αυτός που τράβηξε κοντά του τις πόρνες, δεν μπόρεσε να κρατήσει τον μαθητή; Ναι, μπορούσε να κρατήσει και τον μαθητή· αλλά δεν ήθελε να τον κάνει καλόν με την ανάγκη, μηδέ με τη βία να τον κρατήσει κοντά του. Για τούτο ο ευαγγελιστής, ιστορώντας μας για τον αχάριστο μαθητή, λέγει· τότε πορευθείς, ήγουν δίχως να τον καλέσει κανένας, δίχως να τον αναγκάσει ή να τον σπρώξει άλλος, αλλά από μονάχος του κινήθηκε σ’ εκείνη την πράξη, από δική του γνώμη σ’ εκείνο το παράνομο τόλμημα ώρμησε, δίχως να κινηθεί από άλλη αιτία, αλλά από την κακία που ερχότανε από μέσα του πήγε να πέσει στην προδοσία του Δεσπότη. Τότε πορευθείς εις των δώδεκα. Και τούτο είναι όχι μικρό βάρος που λέγει εις των δώδεκα. Γιατί ήτανε κι άλλοι εβδομήντα μαθητάδες, για δαύτο είπε εις των δώδεκα, ήγουν ένας από τους διαλεχτούς, από εκείνους που κάθε μέρα συναναστρεφόντανε μ’ αυτόν, που είχανε πολύ το θάρρος μαζί του. Για να μάθεις, λοιπόν, πως ήτανε από τους πρώτους μαθητάδες, λέγει εις των δώδεκα. Και δεν τ’ αποκρύβει τούτα, γράφοντας ο ευαγγελιστής, για να νοιώσεις πως αυτό που φαίνεται ατιμία, φανερώνει τη φροντίδα του Δεσπότη σε μας, που τον προδότη και τον κλέφτη τον αξίωσε με τόσα αγαθά, κι ίσαμε το τελευταίο βράδι τον συμβούλευε και τον πρότρεπε.

Είδες την πόρνη πώς σώθηκε, επειδή συνήρθε, και πώς ο μαθητής γκρεμνίσθηκε με τη ραθυμία;Μη λοιπόν απελπίζεσαι, κυττάζοντας την πόρνη, μηδέ πάλι να θρασέψεις, ρίχνοντας τα μάτια σου στην αποτολμία του μαθητή. Γιατί και τα δύο τούτα είναι ολέθρια. Εύκολα γλυστράει η γνώμη μας και ξεστρατίζει η πρόθεσή μας. Για δαύτο απ’ ολούθε πρέπει ν’ ασφαλίζεται κανένας. Τότε πορευθείς εις των δώδεκα, Ιούδας ο Ισκαριώτης. Βλέπεις από τι συντροφιά ξέπεσε; Βλέπεις από τι διδασκαλία έμεινε πίσω;

Βλέπεις τι κακό μεγάλο είναι η ραθυμία;Ιούδας, λέγει, ο Ισκαριώτης, γιατί ήτανε κι άλλος συνονόματος με τούτον, ο λεγόμενος του Ιακώβου. Βλέπεις του ευαγγελιστή τη σοφία, που όχι από την πράξη μα από τον τόπο μάς τον ονοματίζει, ενώ τον άλλον όχι από τον τόπο αλλά από το όνομα του πατέρα του μάς τον κάνει γνωστό; Ενώ μπορούσε φυσικά να πει Ιούδας ο προδότης. Αλλά για να μας διδάξει πως πρέπει να κρατάμε καθαρή τη γλώσσα από κατηγόρια, τσιγκουνεύτηκε τη λέξη προδότης. Ας μάθομε, λοιπόν, να μην κακολογούμε τον εχθρό μας. Γιατί αν αυτός ο μακάριος δεν θέλησε να κατηγορήσει τον προδότη, ιστορώντας το παράνομο τούτο τόλμημα, αυτό το περισώπασε και τον ονομάτισε από τον τόπο απ’ όπου καταγότανε, πώς εμείς θα συγχωρεθούμε κατηγορώντας τον διπλανό μας; Εμείς, που πολλές φορές όχι μονάχα τους εχθρούς θυμόμαστε με κακολογία, αλλά κι εκείνους που θέλουνε το καλό μας, ας μην κάνομε τέτοια, σας παρακαλώ.

Είναι συμβουλή και του Παύλου που λέγει: Πας λόγος σαπρός εκ του στόματος υμών μη εκπορευέσθω. Έτσι ο μακάριος Ματθαίος, όντας καθαρός από τέτοιο πάθος, έλεγε: Τότε πορευθείς εις εκ των δώδεκα, ο λεγόμενος Ιούδας ο Ισκαριώτης προς τους αρχιερείς είπε· τι θέλετέ μοι δούναι καγώ υμίν παραδώσω αυτόν; Ω βρωμερό λάλημα! Ω ασυλλόγιστη τόλμη! Το θυμούμαι και τρέμω, αγαπητοί, πώς βγήκεν από στόμα το λάλημα, πώς κίνησε τη γλώσσα, πώς δεν ξεριζώθηκε από το κορμί η ψυχή, πώς δεν παραλύσανε τα χείλη, πώς ο νους του δεν ξεστάθηκε. Τι θέλετέ μοι δούναι, καγώ υμίν παραδώσω αυτόν; Λέγε μου, Ιούδα, αυτό σ’ έμαθε ο Διδάσκαλος τόσον καιρό; Έτσι λησμόνησες τις αδιάκοπες συμβουλές του; Δεν σου έλεγε μη κτήσεσθε χρυσόν μήτε άργυρον, από την αρχή κυττάζοντας πώς να βάλει χαλινάρι στην ακράτητη μανία σου για τα λεφτά; Δεν σε συμβούλευε λέγοντας εάν τις σε ραπίση εις την δεξιάν σιαγόνα, στρέψον αυτώ και την άλλην; Για ποιο λόγο, πες μου, παράδοσες τον Διδάσκαλο; Επειδή σου χάρισε εξουσία καταπάνω στους δαίμονες, και να γιατρεύεις αρρώστειες, και λεπρούς να καθαρίζεις, κι άλλα πολλά τέτοια θαύματα να φανερώνεις; Για τόσες λοιπόν ευεργεσίες, τέτοιαν αμοιβή του πληρώνεις; Ω ξέφρενη καρδιά ή μάλλον φιλαργυρία! Γιατί όλα τούτα τα κακά η φιλαργυρία τα γεννάει, η ρίζα όλων των κακών, που σκοτεινιάζει τις ψυχές μας και τους ίδιους τους νόμους της φύσεως, και μας βγάζει από τα συλλοϊκά μας και δεν αφήνει μηδέ φιλία μηδέ συγγένεια μηδέ τίποτ’ άλλο να θυμόμαστε. Αλλά μια και σακατέψει τα μάτια της ψυχής, μας βάζει να περπατάμε μέσα στο σκοτάδι.

Και για να το μάθεις αυτό καλά, ιδές πόσα δεν έδιωξε από την ψυχή του Ιούδα. Σαν μπήκε εκεί μέσα, τη συναναστροφή, τη συνήθεια, τη θαυμαστή διδασκαλία, τη φιλία, όλα τούτα τάρριξε στη λησμοσύνη. Καλά έλεγε ο Παύλος ρίζα πάντων των κακών εστιν η φιλαργυρία. Τι θέλετε μοι δούναι, καγώ υμίν παραδώσω αυτόν; Παραδίνεις, Ιούδα, αυτόν που όλα τα κρατάει μέσα στο πρόσταγμά του; Πουλάς τον αχώρετο στον νου, τον χτίστη του ουρανού και της γης, τον πλάστη της φύσεώς μας, αυτόν που με λόγο και νεύμα τάφτιαξε όλα; Για να δείξει, λοιπόν, πως θεληματικά παραδόθηκε, άκου τι έκαμε. Την ώρα της προδοσίας, όταν ήρθανε καταπάνω του με μάχαιρες και κοντάρια, και με δαδιά αναμένα και φανάρια, τους λέγει τίνα ζητείτε; 

Και πάψανε παρευθείς να ξέρουνε ποιον θα πιάνανε. Τόσο ήτανε εκείνος μακρυά από το να μπορέσουνε να τον πιάσουνε, που ούτε να τον δούνε μπροστά τους δεν μπορούσανε, ενώ ήτανε, τόση φωτοχυσία. Και πως αυτό θέλει να πει, ήγουν πως ενώ είχανε δαδιά και φανάρια δεν τον βλέπανε μολαταύτα, βγαίνει από τα παρακάτω λόγια. Και ο Ιούδας ειστήκει μετ’ αυτών, αυτός που τους είχε πει εγώ υμίν παραδώσω αυτόν. Γιατί ο Χριστός τους σύγχυσε τη διάνοια, θέλοντας να φανερώσει τη δύναμή του, για να μάθουνε πως καταπιάνονταν με τ’ αδύνατα. Και σαν ακούσανε τη φωνή του πισωπερπατήσανε σκυφτοί και πέσανε τέλος χάμου. Είδες πώς δεν αποκριθήκανε λόγο, αλλά πέφτοντας δείξανε καταφάνερα την αδυναμία τους; 

Κύτταξε τη φιλανθρωπία του Δεσπότη! Μια και μηδέ μ’ αυτόν τον τρόπο δεν συγκίνησε την αδιαντροπιά του προδότη, μηδέ την αγνωμοσύνη των Ιουδαίων, παραδίνεται τότε και λέγει ο Κύριος. Σαν τους έδειξα πως καταπιάνονται με τ’ αδύνατα, θέλησα να τους ημερώσω τη μανία· δεν θέλουνε, μα επιμένουνε στην κακία τους. Ιδού, λοιπόν, παραδίνομαι. Αυτά σας τα λέγω, για να μην κατηγορήσει κανένας τον Χριστό λέγοντας: Γιατί δεν άλλαξε την καρδιά του Ιούδα; Γιατί δεν τον έκαμε καλύτερο; Και πώς έπρεπε να κάμει τον Ιούδα φρόνιμο και καλόκαρδο, με τη βία ή με την προαίρεση; Αν με τη βία, μηδέ μ’ αυτόν τον τρόπο δεν έμελλε να γίνει καλύτερος· γιατί κανένας δεν γίνεται καλύτερος με την ανάγκη. Αν με την προαίρεση και τη θέλησή του, όλα ο Κύριος τα χρησιμοποίησε για να τον ανεβάσει από χαμηλά. Κι αν εκείνος δεν θέλησε να πάρει τα φάρμακα, δεν φταίει ο γιατρός, αλλά ο άρρωστος που τ’ απαρνήθηκε. Θέλεις να μάθεις πόσα έκαμε για να τον κρατήσει κοντά του; Του χάρισε πολλά θαύματα, του προείπε την προδοσία, τίποτα δεν παράτησε να κάνει σ’ αυτόν σαν σε μαθητή αγαπημένο. Και για να μάθεις, πως ενώ μπορούσε ν’ αλλάξει, δεν το θέλησε, αλλά από την ίδια τη ραθυμία του έγινε ό,τι έγινε: αφού παράδοσε τον Κύριο και πήρε τέλος η μανία του, έρριψε τα τριάκοντα αργύρια λέγοντας ήμαρτον παραδούς αίμα αθώον. Προτύτερα έλεγε τι θέλετέ μοι δούναι καγώ υμίν παραδώσω αυτόν. Σαν τέλεσε την αμαρτία το κατάλαβε. Απ’ αυτό μαθαίνομε πως σαν η ψυχή μας είναι ράθυμη, ούτε παραίνεση ούτε νουθεσία ωφελεί. Κι όταν είμαστε ξύπνιοι στο καλό, μονάχοι μας μπορούμε να σηκωθούμε. Στοχάσου· όταν τον συμβούλευε και πάσχιζε να τον κρατήσει από την κακή πράξη, δεν άκουσε μηδέ δέχθηκε τη νουθεσία. Και σαν δεν ήτανε πια κανένας να τον συμβουλεύσει, αναταράχθηκε η συνείδησή του, κι εκεί που κανένας δεν τον δίδασκε, άλλαξε και πέταξε τα τριάντα αργύρια. Γιατί, λέγει ο ευαγγελιστής, έστησαν αυτώ τριάκοντα αργύρια. Πληρώσανε το αίμα εκείνου που ήταν ατίμητος. Τι παίρνεις, Ιούδα, τριάντα αργύρια; Δωρεάν κατέβηκε ο Χριστός να χύσει το αίμα του για την οικουμένηκαι συ τώρα παζαρεύεις αυτό το αίμα; Ποια ντροπή τρανότερη από τέτοιο παζάρεμα! Ποιος είδε και ποιος άκουσε!

Μεταφρ. Βασ. Μουστάκη
ΚΙΒΩΤΟΣ
ΕΤΟΣ Α' ΜΑΡΤΙΟΣ 1952
ΑΡΙΘΜ. ΦΥΛΛ. 3

impantokratoros.gr 

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ (ΟΡΘΡΟΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ)

May 1, 2013, 12:52 pm

≫ Next: Το ποτήριο του Χριστού (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)

≪ Previous: Ομιλία στην προδοσία του Ιούδα (Αγ.Ιω.Χρυσοστόμου)

$

0

0

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ 

(ΟΡΘΡΟΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ)

Τή Μεγάλη Πέμπτη οἱ Πατέρες μας, μᾶς παρέδωσαν νά ἑορτάζουμε τέσσερα πράγματα:τόν ἱερό Νιπτήρα, τόν Μυστικό Δεῖπνο, τήν ὑπερφυᾶ προσευχή καί ἀκόμη τήν προδοσία τοῦ ᾽Ιούδα. ᾽Εκεῖνο τό τροπάριο πού συγκεφαλαιώνει καί συνδέει τά περισσότερα ἀπό αὐτά, ἐπισημαίνοντας τίς προεκτάσεις τους καί στή δική μας ζωή, εἶναι κυρίως ὁ οἶκος τοῦ κοντακίου τοῦ ὄρθρου τῆς ἡμέρας: ῾Τῇ μυστικῇ ἐν φόβῳ τραπέζῃ προσεγγίσαντες πάντες, καθαραῖς ταῖς ψυχαῖς, τόν ἄρτον ὑποδεξώμεθα, συμπαραμένοντες τῷ Δεσπότῃ, ἵνα ἴδωμεν τούς πόδας πῶς ἀπονίπτει τῶν Μαθητῶν, καί ἐκμάσσει τῷ λεντίῳ, καί ποιήσωμεν ὥσπερ κατίδωμεν, ἀλλήλοις ὑποταγέντες καί ἀλλήλων τούς πόδας ἐκπλύνοντες. Αὐτός γάρ ὁ Χριστός οὕτως ἐκέλευσε τοῖς αὐτοῦ μαθηταῖς ὡς προέφησεν. ᾽Αλλ᾽ οὐκ ἤκουσεν ᾽Ιούδας ὁ δοῦλος καί δόλιος᾽.
1. ῾Τόν ἄρτον ὑποδεξώμεθα᾽:Ὁ ὑμνογράφος, ἐκφράζοντας τήν πίστη τῆς ᾽Εκκλησίας, μᾶς καλεῖ νά προσεγγίσουμε τή μυστική Τράπεζα, προκειμένου νά κοινωνήσουμε τῶν ἀχράντων μυστηρίων. Βρισκόμαστε ἐνώπιον τοῦ κέντρου τῆς ᾽Εκκλησίας μας, τοῦ μυστηρίου τῆς Θ. Εὐχαριστίας, τό ὁποῖο συνέστησε ὁ Κύριος ἀκριβῶς τήν ἡμέρα αὐτή, κατά τό Μυστικό Δεῖπνο.

Ὁ Κύριος στό Δεῖπνο αὐτό τέλεσε γιά πρώτη φοράἐπί τῆς γῆς τή Θεία Λειτουργία, καλώντας τούς μαθητές Του νά φᾶνε τό ἅγιο σῶμα Του καί νά πιοῦνε τό τίμιο αἷμα Του. Τό ῾λάβετε, φάγετε, τοῦτο γάρ ἐστι τό σῶμά μου᾽ καί τό ῾πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες, τοῦτο γάρ ἐστι τό αἷμά μου᾽ συνιστοῦν τά ἱδρυτικά τοῦ μυστηρίου τῆς Θ. Εὐχαριστίας λόγια, τά ὁποῖα ἔκτοτε ἐπαναλαμβάνονται σέ κάθε ἀντίστοιχη σύναξη πιστῶν, κατά τήν ἐντολή τοῦ Κυρίου ῾τοῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν᾽, διαιωνίζοντας ἀκριβῶς ἐν Πνεύματι τόν Μυστικό Δεῖπνο. 

Ἡ Θεία Λειτουργία ἔ τ σ ι κατανοεῖται ἀπό τήν ᾽Εκκλησία μας:ὡς ἡ συνέχεια τοῦ Μ. Δείπνου, γι᾽ αὐτό καί πάντοτε θεωρήθηκε ὡς τό κέντρο, ὅπως εἴπαμε, τῆς ᾽Εκκλησίας, γύρω ἀπό τό ὁποῖο ῾πλέχτηκαν᾽ καί ὅλα τά ὑπόλοιπα μυστήρια αὐτῆς. Κι εἶναι θά λέγαμε λογικό: ὁ Κύριος πού ἐρχόμενος στόν κόσμο μᾶς ἔσωσε, μέ τήν ἔννοια ὅτι μᾶς ἐνσωμάτωσε στόν ἑαυτό Του καί ἔτσι μᾶς συμφιλίωσε μέ τόν Θεό - κάτι πού ἐνεργοποιεῖται γιά τόν πιστό ἀπό τήν ὥρα πού βαπτίζεται καί χρίεται στό ὄνομα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ - ὁ ῎Ιδιος μᾶς τρέφει μέ τό σῶμα καί τό αἷμα Του, γιά νά διατηρηθεῖ αὐτή ἡ σχέση Του μαζί μας καί νά αὐξηθεῖ ῾μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ᾽.

Ταυτοχρόνως στό μυστήριο τῆς Θ. Εὐχαριστίας ὁ Χριστιανός βιώνει αὐτό πού ἡ ᾽Εκκλησία μας κατανοεῖ ὡς Παράδοσή της.Παράδοση δέν εἶναι αὐτό πού ἔχει ἐπικρατήσει ἤ ἐπικρατεῖ ὡς εὐλογημένη ἴσως συνήθεια σέ κάποιους χριστιανικούς χώρους, μᾶλλον δέν εἶναι ἡ σώζουσα Παράδοση τῆς ᾽Εκκλησίας. Παράδοση καθαυτό εἶναι ἡ ἴδια ἡ Θεία Λειτουργία, τό μυστήριο τῆς προσφορᾶς τῆς ζωῆς τοῦ ἴδιου τοῦ Κυρίου, τό ὁποῖο ᾽Εκεῖνος παρέδωσε στούς μαθητές Του καί οἱ μαθητές Του στή συνέχεια παρέδωσαν στίς μετέπειτα γενιές. Τό διατυπώνει ἔξοχα ὁ ἀπ. Παῦλος στήν Α´ πρός Κορ. ἐπιστολή του, ὅταν λέει: ῾ἐγώ γάρ παρέλαβον ἀπό τοῦ Κυρίου ὅ καί παρέδωκα ὑμῖν, ὅτι ὁ Κύριος ᾽Ιησοῦς ἐν τῇ νυκτί ᾗ παρεδίδετο ἔλαβεν ἄρτον καί εὐχαριστήσας ἔκλασε καί εἶπε: λάβετε φάγετε, τοῦτό μού ἐστι τό σῶμα τό ὑπέρ ὑμῶν κλώμενον. Τοῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν. ῾Ωσαύτως καί τό ποτήριον μετά τό δειπνῆσαι λέγων: τοῦτο τό ποτήριον ἡ καινή διαθήκη ἐστίν ἐν τῷ ἐμῷ αἵματι. Τοῦτο ποιεῖτε, ὁσάκις ἄν πίνητε, εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν. Ὁσάκις γάρ ἄν ἐσθίητε τόν ἄρτον τοῦτον καί τό ποτήριον τοῦτο πίνητε, τόν θάνατον τοῦ Κυρίου καταγγέλλετε, ἄχρις οὗ ἄν ἔλθῃ᾽ (11, 23-26). Κι αὐτή βεβαίως ἡ Παράδοση τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ ὑπό τά εἴδη τοῦ ἄρτου καί τοῦ οἴνου γίνεται μέ τή δύναμη τοῦ ἁγίου Πνεύματος, πού σημαίνει ὅτι ἡ Παράδοση ἔχει ἁγιοπνευματικό καί δυναμικό χαρακτήρα, ἄρα εἶναι ζωή καί ἀπαιτεῖ τή ζωή τῶν ἀνθρώπων γιά τή συνάντηση μαζί της. Καταλαβαίνει κανείς ἀπό τήν ἄποψη αὐτή πόσο πλανεμένη καί ἐκτός πραγματικότητας εἶναι ἡ ἀντίληψη ὁρισμένων ὅτι ἡ Παράδοση εἶναι μουσειακή κατάσταση καί συντηρητισμός, καλύτερα: πίσω ἀπό τήν ἀντίληψη αὐτή κρύβεται ἡ ἀπιστία καί ἡ ἀθεΐα τοῦ ἀνθρώπου.

2. Ὁ ὑμνογράφος, λοιπόν, γιά νά ἐπανέλθουμε, μᾶς καλεῖ νά κοινωνήσουμε ῾τόν ἄρτον᾽, ὑπενθυμίζοντας ὅμως καί τίς προϋποθέσεις τῆς κοινωνίας αὐτῆς: τό φόβο καί τήν καθαρότητα τῆς ψυχῆς. Ἡ συμμετοχή στή Θ. Κοινωνία δηλαδή δέν γίνεται ἀπροϋπόθετα. Μιά συμμετοχή στά ἄχραντα μυστήρια ῾εἰκῇ καί ὡς ἔτυχεν᾽, χωρίς τήν ἐνδεδειγμένη μετάνοια καί χωρίς ἐπίγνωση, δημιουργεῖ τίς συνθῆκες ἐπανάληψης τοῦ δαιμονισμοῦ τοῦ ᾽Ιούδα. Μή ξεχνᾶμε ὅτι καί ὁ ᾽Ιούδας κοινώνησε, ἀλλά μέ τήν προδοσία ἐν ἐξελίξει, μέ ἀποτέλεσμα νά δαιμονιστεῖ καί νά καταστραφεῖ. Καί τοῦτο γιατί ὁ εὐλογημένος ἄρτος δρᾶ μέσα στόν ἄνθρωπο ἐνεργοποιώντας ὅ,τι συναντᾶ στήν ψυχή του: φιλοθεΐα ἤ μισανθρωπία. Σάν τή βροχή πού πέφτοντας στή γῆ θά φέρει τήν καρποφορία εἴτε τῶν ἀγαθῶν σπερμάτων εἴτε τῶν ζιζανίων. ῎Ετσι μπορεῖ κανείς νά κοινωνήσει καί ἀντί νά καλυτερεύσει, μέ τήν ἔννοια τῆς πνευματικῆς προόδου του, νά χειροτερεύσει. Οἱ προϋποθέσεις λοιπόν κατά τόν ὑμνογράφο εἶναι ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ καί ἡ καθαρότητα τῆς ψυχῆς.Κι αὐτά τά δύο συνδέονται ἄμεσα μεταξύ τους, φανερώνοντας τή λειτουργία τῆς μετανοίας. Θέλουμε νά ποῦμε ὅτι ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ πού γνώρισμα ἔχει τήν τήρηση τῶν ἁγίων Του ἐντολῶν ὁδηγεῖ στήν κάθαρση τῆς ψυχῆς, κι αὐτό σημαίνει ὅτι ὁ ἄνθρωπος βρίσκεται σέ ἑτοιμότητα μετοχῆς στό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Κυρίου. Ἡ μετοχή αὐτή αὐξάνει τήν καθαρότητα κι ἔτσι ὁ ἄνθρωπος θεώνεται ἀπό τίς θεοποιές ἐνέργειες τοῦ μυστηρίου καί πορεύεται ῾ἀπό δόξης εἰς δόξαν᾽, δεδομένου ὅτι ποτέ δέν ὑπάρχει τέλος στή διαδικασία αὐτή τῆς μετανοίας καί στήν ἐν Θεῷ αὔξησή του. Στήν κατάσταση αὐτή ὁ πιστός γίνεται κατοικητήριο τοῦ Θεοῦ καί ῾ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ᾽ μιά ἄλλη φανέρωση τοῦ Χριστοῦ μέσα στόν κόσμο.

3. ῾συμπαραμένοντες τῷ Δεσπότῃ᾽: ὁ ὑμνογράφος τήν μόλις παραπάνω ἀναφερθεῖσα ἀλήθεια καταγράφει μέ τή συγκεκριμένη φράση.Ὅ,τι συνέβη στόν Μυστικό Δεῖπνο λειτουργεῖ ἀρχετυπικά, πού σημαίνει ὅτι πολλοί ἀκολουθοῦν, ὅπως ἤδη εἴπαμε, τό παράδειγμα τοῦ ᾽Ιούδα:κοινώνησε ἐν προδοσίᾳ τοῦ Χριστοῦ καί ἔφυγε γιά νά ὁλοκληρώσει αὐτήν τήν προδοσία. Ὁ ὑμνογράφος λοιπόν μᾶς προτρέπει νά συμπαραμένουμε μέ τόν Χριστό κι ἐκεῖ νά Τόν δοῦμε νά πλένει τά πόδια τῶν μαθητῶν καί νά τά σκουπίζει μέ τό λέντιο, προκειμένου μέ τόν ἴδιο τρόπο νά στεκόμαστε κι ἐμεῖς ἀπέναντι σέ κάθε συνάνθρωπό μας: ᾽ἀλλήλοις ὑποταγέντες καί ἀλλήλων τούς πόδας ἐκπλύνοντες᾽. 

Μέ ἄλλα λόγια ἡ ὀρθή μετοχή στή Θ. Εὐχαριστία ὁδηγεῖ σέ γνήσια ἀκολουθία τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ, δηλ. στήν ταπείνωση καί τήν ἐν ἀγάπῃ διακονία τῶν συνανθρώπων. Νά τό ποῦμε κι ὅπως τό διατύπωσε καί ὁ μεγάλος ρῶσος μυθιστοριογράφος καί βαθύς ἀνατόμος τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς Φ. Ντοστογιέφκσι στό τελευταῖο ἔργο του ῾᾽Αδελφοί Καραμαζώφ᾽: ῾Μπροστά σέ μερικές σκέψεις ὁ ἄνθρωπος στέκεται μπερδεμένος, ἰδίως μπροστά στή θέα τῆς ἀνθρώπινης ἁμαρτίας, καί ἀναρωτιέται ἄν θά τήν πολεμήσει μέ βία ἤ μέ ταπεινή ἀγάπη. Πάντα ν᾽ ἀποφασίζεις: ῾Θά τήν πολεμήσω μέ ταπεινή ἀγάπη᾽. ῎

Αν ἀποφασίσεις πάνω σ᾽ αὐτό μιά γιά πάντα, μπορεῖς νά κατακτήσεις ὁλόκληρο τόν κόσμο.Ἡ γεμάτη ἀγάπη ταπείνωση εἶναι μιά τρομερή δύναμη: εἶναι τό πιό δυνατό ἀπ᾽ ὅλα τά πράγματα καί δέν ὑπάρχει τίποτε ἄλλο σάν κι αὐτή᾽. Μετοχή στή Θ. Εὐχαριστία καί ἔχθρα πρός τό συνάνθρωπο ἤ ἀδικία του ἐκ μέρους μας καί ῾τσαλάκωμα᾽ τῆς προσωπικότητάς του μέ ὁποιονδήποτε τρόπο δέν μποροῦν νά συνυπάρξουν. Ὁ ὑμνογράφος εἶναι σαφής: Χριστιανός σημαίνει νά βλέπεις καί νά ἀκολουθεῖς τόν Χριστό, μέσα σέ εὐχαριστιακά, δηλ. ἐκκλησιαστικά πλαίσια, ζώντας πάντοτε τήν ταπεινή ἀγάπη Του. Κάθε τι διαφορετικό σημαίνει ἔκπτωση στή δολιότητα τοῦ ᾽Ιούδα.

παπα Γιώργης Δορμπαράκης

Το ποτήριο του Χριστού (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)

May 2, 2013, 1:00 am

≫ Next: Δείλιασε ο Κύριος στον Σταυρό;

≪ Previous: ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ (ΟΡΘΡΟΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ)

$

0

0

Το ποτήριο του Χριστού

Άγιος Ιγνάτιος Brianchaninov

Δύο αγαπημένοι μαθητές ζήτησαν από τον Κύριο θρόνους δόξης
– Αυτός τους έδωσε το Ποτήριό Του (Μτ. κ , 23).

Το Ποτήριο του Χριστού είναι οι οδύνες.

Σε όσους το πίνουν εδώ στη γη, το Ποτήριο του Χριστού υπόσχεται μετοχή στη Βασιλεία της χάρης του Χριστού. Προετοιμάζει γι’ αυτούς τις καθέδρες της επουράνιας αιώνιας δόξης.

Στεκόμαστε σιωπηλοί μπροστά στο Ποτήριο του Χριστού, δεν μπορεί κανείς ούτε να παραπονεθεί γι’ αυτό, ούτε να το απορρίψει γιατί Αυτός που μας έδωσε εντολή να το γευτούμε, πρώτος ο Ίδιος το ήπιε.
Ω, δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού! Σκότωσες τους προγόνους μας στον Παράδεισο, τους εξαπάτησες με την πλάνη της σαρκικής απόλαυσης και την πλάνη της λογικής. Ο Χριστός, ο Λυτρωτής των πεπτωκότων, έφερε το Ποτήριο της σωτηρίας σ’ αυτόν τον κόσμο, στους πεπτωκότες και εξόριστους από τον Παράδεισο. Η πίκρα αυτού του Ποτηρίου καθαρίζει την καρδιά από την απαγορευμένη, καταστροφική και αμαρτωλή απόλαυση μέσω της ταπείνωσης που ρέει απ’ αυτό με αφθονία, νεκρώνεται η έπαρση από τη γνώση σε σαρκικό επίπεδο. Γι’ αυτόν που πίνει από το Ποτήριο με πίστη και υπομονή, η αιώνιος ζωή, που έχασε δοκιμάζοντας τον απαγορευμένο καρπό, επανακτάται.

«Ποτήριον σωτηρίου λήψομαι»(Ψ. 115, 4)

Ο χριστιανός αποδέχεται το Ποτήριοόταν υπομένει τις επίγειες δοκιμασίες με πνεύμα ταπείνωσης, όπως διδάσκεται από το Ευαγγέλιο.

Ο απόστολος Πέτρος έβγαλε το μαχαίρι του για να υπερασπιστεί τον θεάνθρωπο, που ήταν περικυκλωμένος από τον όχλο αλλά ο πράος Ιησούς είπε στον Πέτρο: «βάλε την μάχαιραν εις την θήκην· το Ποτήριον ο δέδωκέ μοι ο Πατήρ, ου μη πίω αυτό;» (Ιω. ιη 11)

Έτσι κι εσύ, όταν σε περικυκλώνουν συμφορές, θα πρέπει να παρακαλείς και να ενισχύεις την ψυχή σου λέγοντας: «Το Ποτήριον ο δέδωκέ μοι ο Πατήρ, ου μη πίω αυτό;»

Οι Φαρισαίοι σκέπτονται μοχθηρά, ο ‘Ιούδας προδίδει, ο Πιλάτος διατάσσει την παράνομη θανάτωση, οι στρατιώτες της εξουσίας εκτελούν την εντολή του. Μέσω των άνομων πράξεών τους όλοι αυτοί ετοίμασαν τη δική τους αληθινή καταδίκη. Μην ετοιμάζεις για τον εαυτό σου την ίδια καταδίκη, όντας μνησίκακος, ζητώντας και σχεδιάζοντας εκδίκηση, αγανακτώντας με τους εχθρούς του.

Ο επουράνιος Πατήρ είναι παντοδύναμος και παντογνώστης:βλέπει την οδύνη σου και αν το έβρισκε απαραίτητο και συμφέρον να αποσύρει το Ποτήριο από σένα, σίγουρα θα το έκανε.

Ο Κύριος – όπως οι Γραφές και η ιστορία της Εκκλησίας μαρτυρούν –συχνά επέτρεψε θλίψεις στους αγαπημένους Του και συχνά απέτρεψε θλίψεις από αυτούς, σύμφωνα με τους ακατάληπτους δρόμους της Θείας Προνοίας.

Όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με το Ποτήριο, απόστρεψε το βλέμμα σου από τους ανθρώπους που σου το δίνουν· σήκωσε τα ματια σου στον Ουρανό και πες : «Το Ποτήριον ο δέδωκέ μοι ο Πατήρ, ου μη πίω αυτό;»

«Ποτήριον σωτηρίου λήψομαι». Δεν μπορώ να αρνηθώ το Ποτήριο, την υπόσχεση του επουρανίου και αιωνίου αγαθού. Ο απόστολος του Χριστού μου διδάσκει την υπομονή όταν λέει : «… δια πολλών θλίψεων δει ημάς εισελθείν εις την βασιλείαν του Θεού» (Πρ. ιδ 22). Πως μπορεί κανείς να αρνηθεί το Ποτήριο που είναι ο τρόπος να κερδίσεις την Βασιλεία και να αυξηθείς μέσα σ’ αυτήν; Ποτήριον σωτηρίου λήψομαι – τη δωρεά του Θεού.

Το Ποτήριο του Χριστού είναι το δώρο του Θεού. Ο μέγας Παύλος γράφει προς τους Φιλιππησίους, «ότι ημίν εχαρίσθη το υπέρ Χριστού, ου μόνο το εις αυτόν πιστεύειν, αλλά και το υπέρ αυτού πάσχειν» (Φιλ. α’, 29)

Λαμβάνεις το Ποτήριο το οποίο φαινομενικά προέρχεται από ανθρώπινα χέρια. Τι σε νοιάζει εσένα αν αυτός που σου το δίνει ενεργεί δίκαια η άδικα; Ως ακόλουθος του Ιησού, η έγνοια σου είναι να φέρεσαι ενάρετα· να λάβεις το Ποτήριο με ευγνωμοσύνη προς το Θεό και με ζωντανή πίστη και γενναία να το πιείς ως τον πάτο.

Λαμβάνοντας το Ποτήριο από ανθρώπινα χέρια, θυμήσου ότι είναι Ποτήριο από Αυτόν, ο οποίος δεν είναι μόνο αθώος αλλά και πανάγιος. Σκεπτόμενος αυτό, θυμήσου και εσύ και οι άλλοι πάσχοντες αμαρτωλοί, τα λόγια που ο μακάριος και φωτισμένος ληστής στα δεξιά του εσταυρωμένου Θεανθρώπου είπε «άξια ων επράξαμεν απολαμβάνομεν … μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη βασιελεία σου» (Λκ. κγ , 41 – 42)

Και τότε στρεφόμενος προς τους ανθρώπους θα τους πεις : Μακάρι εσείς που είστε τα μέσα της δικαιοσύνης και του ελέους του Θεού. Μακάριοι εσείς από του νυν και έως του αιώνος! (Αν δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν και να δεχθούν τους λόγους σας, μη ρίχνετε τους πολύτιμους μαργαρίτες σας της ταπείνωσης κάτω από τα πόδια εκείνων που δεν μπορούν να τους εκτιμήσουν, αλλά πείτε αυτούς τους λόγους νοερά, στην καρδιά σας).

Μ’ αυτό και μόνο θα εκπληρώσεις την εντολή του Ευαγγελίου που λέει: «αγαπάτε τους εχθρούς υμών, ευλογείτε τους καταρωμένους υμάς» (Μτ. ε , 44).

Για εκείνους που σ’ έχουν προσβάλει και σ’ έχουν εξοργίσει, προσευχήσου στον Κύριο ο,τι έχουν κάνει για σένα να ανταμοιφθεί με μια προσωρινή ευλογία και με αιώνια ανταμοιβή σωτηρίας, και όταν αυτοί θα στέκονται ενώπιον του Χριστού για να κριθούν, να μετρηθεί γι’ αυτούς ως πράξη αρετής.

Παρόλο που η καρδιά σου δεν θέλει να ενεργεί έτσι, βίασέ την. Γιατί μόνο όσοι ασκούν βία στην ίδια τους την καρδιά, για να εκπληρώνουν τις εντολές του Ευαγγελίου, μπορούν να κληρονομήσουν τον Ουρανό.

Αν δεν θέλεις να ενεργείς μ’ αυτόν τον τρόπο, τότε δεν θέλεις να είσαι ακόλουθος του Κυρίου Ιησού Χριστού. Κοίταξε βαθιά μέσα σου και ερεύνησε : μήπως έχεις βρει άλλον δάσκαλο, τον δάσκαλο του μίσους –τον διάβολο –και έχεις πέσει υπό την εξουσία του ;

Είναι μεγάλο αμάρτημα κανείς να προσβάλλει η να καταπιέζει τον πλησίον του·είναι πολύ πιο μεγάλο αμάρτημα το να σκοτώσει. Όμως όποιος μισεί αυτόν που τον καταπιέζει, που τον συκοφαντεί, που τον προδίδει, που τον σκοτώνει, και όποιος σκέφτεται αρρωστημένα γι’ αυτούς και παίρνει εκδίκηση απ’ αυτούς, διαπράττει αμάρτημα πολύ κοντινό με το δικό τους. Μάταια παριστάνει στον εαυτό του και στους άλλους τον ενάρετο. «Πας ο μισών τον αδελφόν αυτού ανθρωποκτόνος εστί», κηρύττει ο Αγ. Ιωάννης, ο αγαπημένος μαθητής του Χριστού. (Α Ἰω. γ 15)

Η ζωντανή πίστη στον Χριστό διδάσκει καθέναν να παίρνει το Ποτήριο του Χριστού, και το Ποτήριο του Χριστού εμπνέει δίνει ανδρεία και παράκληση στην καρδιά.

Τι μαρτύριο – τι μαρτύριο κόλασης –να παραπονιέται η να γογγύζει κανείς μπροστά στο προ αιώνων ητοιμασμένο Ποτήριο εξ ουρανού!

Ο γογγυσμός, η αδημονία, η λιποψυχία και ειδικά η απόγνωση είναι αμαρτίες ενώπιον του Θεού -είναι τα παιδιά της αμαρτωλής απιστίας, εκτρώματα.

Είναι αμαρτωλό το να παραπονιόμαστε για τον πλησίον μας, όταν και είναι ακόμα πιο αμαρτωλό όταν(αυτός είναι το μέσο του μαρτυρίου μας φωνάζουμε για το Ποτήριο, το οποίο έρχεται για μας απευθείας από τον ουρανό, από το δεξί χέρι του Θεού.

Όποιος πίνει το Ποτήριομε ευγνωμοσύνη προς τον Θεό και ευλογώντας τον πλησίον του, λαμβάνει θεία ανάπαυση, την χάρη της ειρήνης του Χριστού. Είναι σαν από τώρα να απολαμβάνει τον πνευματικό Παράδεισο του Θεού.

Οι προσωρινές θλίψεις είναι από μόνες τους ασήμαντες:τους προσδίδουμε αξία με την πρσκόλλησή μας στη γη και σε όλα τα διεφθαρμένα πράγματα και με την ψυχρότητά μας προς τον Χριστό και την αιωνιότητα.

Είσαι διατεθειμένος να υπομείνεις την πικρή και αποκρουστική γεύση των φαρμάκων·να υπομείνεις τον οδυνηρό ακρωτηριασμό και καυτηριασμό των άκρων σου· να υπομείνεις την πείνα, την παρατεταμένη απομόνωση στο δωμάτιό σου· είσαι διατεθειμένος να υπομείνεις όλα αυτά προκειμένου να αποκατασταθεί η υγεία του σώματός σου, το οποίο αφού γιατρευτεί, σίγουρα πάλι θα αρρωστήσει και σίγουρα θα πεθάνει και θα αποσυντεθεί. Υπόμεινε τότε και την πίκρα του Ποτηρίου του Χριστού το οποίο θα φέρει ίαση και αιώνια μακαριότητα στην αθάνατη ψυχή σου.

Αν το Ποτήριο σου φαίνεται αφόρητο, αδυσώπητο, τότε αποκαλύπτει ότι παρόλο που φέρεις το Όνομα του Χριστού, δεν ανήκεις στον Χριστό.

Για τους αληθινούς ακολούθους του Χριστού, το Ποτήριο του Χριστού είναι Ποτήριο χαράς. Έτσι οι άγιοι Απόστολοι, αφού τους έδειραν στη σύναξη των πρεσβυτέρων των Ιουδαίων, «επορεύοντο χαίροντες από προσώπου του συνεδρίου, ότι υπέρ του ονόματος Αυτού κατηξιώθησαν ατιμασθήναι» (Πρ. ε , 40-41)

Ο δίκαιος Ιώβ άκουσε πιρκά μαντάτα. Η μια είδηση μετά την άλλη διαπερνούσαν την ασάλευτη καρδιά του· η τελευταία από αυτές ήταν η πιο οδυνηρή -όλοι οι υιοί και οι θυγατέρες είχαν πεθάνει με σκληρό και βίαιο θάνατο. Μέσα στη μεγάλη οδύνη του, ο δίκαιος Ιώβ διέρρηξε τα ιμάτιά του, έριξε στάχτη στο κεφάλι του και με ακλόνητη πίστη έπεσε κάτω και προσκύνησε τον Κύριο και είπε: «Γυμνός εξήλθον εκ κοιλίας μητρός μου, γυμνός και απελεύσομαι εκεί· ο Κύριος έδωκεν, ο Κύριος αφείλατο· ως τω Κυρίω έδοξεν, ούτω και εγένετο· είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον εις τους αιώνας» (Ιώβ α , 21-22)

Εμπιστεύσου την καρδιά σου με απλότητα σε Αυτόν από τον οποίο Εκείνος γνωρίζει τη δόση από το(είναι μετρημένες και οι τρίχες της κεφαλής σου λυτρωτικό Ποτήριο που πρέπει να λάβεις.

Να συλλογίζεσαι συχνά τον Ιησού, να στέκεται μπροστά σε αυτούς που Τον θανάτωσαν – «ως αμνός άφωνος ενώπιον του κείραντος αυτόν». Παραδόθηκε προς θάνατο, να σφαγιαστεί ως πρόβατο ανυπεράσπιστο. Μείνε με το βλέμμα καρφωμένο σε Αυτόν και ο πόνος σου θα μεταμορφωθεί σε ουράνια πνευματική γλυκύτητα. Οι πληγές της καρδιάς σου θα γιατρευτούν από τις πληγές του Ιησού.

«’Εατε έως τούτου», είπε ο Κύριος σε αυτούς που θέλησαν να Τον υπερασπιστούν στον Κήπο της Γεσθημανή, και ίασε το κομμένο αυτί του δούλου του αρχιερέα. (Λκ. κβ, 51)

«Δοκείς ότι ου δύναμαι άρτι παρακαλέσαι τον πατέρα μου, και παραστήσει μοι πλείους η δώδεκα λεγεώνας αγγέλων ;», είπε ο Κύριος σε εκείνον που προσπάθησε να πάρει το Ποτήριο απ’ Αυτόν (Μτ. κστ 23)

Σε καιρούς θλίψεων μην ψάχνεις τη βοήθεια από τους ανθρώπους·μην ξοδεύεις τη δύναμη της ψυχής σου αναζητώντας αυτήν την ανίσχυρη βοήθεια. Να αναμένεις τη βοήθεια από το Θεό: μετά από δική Του εντολή και όταν Εκείνος θέλει, θα έρθουν οι άνθρωποι προς βοήθειά σου.

Ο Κύριος παρέμεινε σιωπηλός ενώπιον του Πιλάτου και του Ηρώδου, δεν έκανε καμία προσπάθεια να υπερασπιστεί τον εαυτό Του. Μιμήσου αυτήν την αγία και σοφή σιωπή Του όταν βλέπεις τους εχθρούς σου να σε κατηγορούν προσπαθώντας να κρύψουν τις μοχθηρές προθέσεις τους κάτω από το πρόσχημα της ορθοφροσύνης.

Είτε το Ποτήριο έρχεται σταδιακά σαν σύννεφα που βαθμιαία πυκνώνουν, είτε ξαφνικά σαν λυσσώδης ανεμοστρόβιλος, πες στο Θεό «Γεννηθήτω το θέλημά Σου».

Είσαι μαθητής, ακόλουθος και διάκονος του Ιησού. Και ο Ιησούς είπε: «εάν εμοί διακονή τις, εμοί ακολουθείτω, και όπου ειμί εγώ, εκεί και ο διάκονος ο εμός έσται» (Ιω, ιβ 26). Όμως ο Ιησούς πέρασε τη ζωή Του πάνω στη γη μέσα σε οδύνες· καταδιωκόταν από τη γέννησή Του μέχρι τον τάφο· από τα σπάργανα ο φθόνος ετοίμαζε γι’ Αυτόν ένα βίαιο θάνατο. Ούτε και κατέπαυσε ο φθόνος επιτυγχάνοντας το σκοπό αυτό, αλλά προσπάθησε να ξεριζώσει οποιαδήποτε ανάμνησή Του πάνω στη γη.

Ακολουθώντας Τον, όλοι οι εκλεκτοί του Κυρίου περνούν από το δρόμο των προσωρινών θλίψεων που οδηγεί στη μακάρια αιωνιότητα. Όσο οι σαρκικές απολαύσεις κυριαρχούν πάνω μας, είναι αδύνατο να υπερισχύσει μέσα μας η πνυεματική κατάσταση. Αυτός είναι ο λόγος που ο Κύριος αδιάκοπα προσφέρει το Ποτήριό Του σε όσους αγαπά, για να τους κρατήσει νεκρούς για τον κόσμο και να τους καταστήσει ικανούς να ζήσουν η ζωή του Πνεύματος. Ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος είπε: Αυτός στον οποίο στέλνονται αδιάκοπα θλίψεις, είναι κάτω από την ιδιαίτερη φροντίδα του Θεού». Ωστόσο, μην εκθέτετε τον εαυτό σας παράτολμα σε βάθη θλίψεων, γιατί αυτό είναι υπερήφανη αυτοπεποίθηση. Προσευχηθείτε στο Θεό, να αλλά όταν αυτές έρθουν από μόνες τους, αποτρέψει τις θλίψεις και τις δοκιμασίες μην τις φοβηθείτε, μη νομίζετε ότι ήρθαν τυχαία, συμπτωματικά. Όχι, επετράπηκαν από την ανεξιχνίαστη Πρόνοια του Θεού. Γεμάτοι πίστη, με καρτερικότητα και μεγαλοψυχία που πηγάζουν απ’ αυτήν, κολυμπείστε άφοβα εν μέσω της σκοτεινής και άγριας καταιγίδας προς το ειρηνικό λιμάνι της αιωνιότητας : το αόρατο χέρι του Ιησού θα σας οδηγεί.

Με ταπείνωση και απόλυτη προσήλωση μάθετε την προσευχή την οποία προσέφετε ο Κύριος προς τον Πατέρα Του στον Κήπο της Γεσθημανή, στις δύσκολες ώρες του πόνου πριν από το Πάθος Του και το θάνατο στο Σταυρό. Μ’ αυτή την προσευχή αντιμετωπίστε και υπερνικήστε κάθε θλίψη. «Πάτερ μου,» προσευχήθηκε πλην ουχ ο Λυτρωτής μας, «ει δύνατόν εστι, παρελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο ως εγώ θέλω, αλλ’ως συ» (Μτ. κστ , 39)

Προσευχηθείτε στο Θεό να αποτρέψει τις δυστυχίες και ταυτόχρονα αποποιηθείτε του θελήματός σας, σαν να είναι αμαρτωλό θέλημα, τυφλό. Εμπιστευθείτε τον εαυτό σας, την ψυχή και το σώμα σας, τις περιστάσεις της ημέρας και του μέλλοντος, εμπιστευθείτε τα πλησιέστερα στην καρδιά σας, στο πανάγιο και πάνσοφο θέλημα του Θεού.

«Γρηγορείτε και προσεύχεσθε ίνα μη εισέλθητε εις πειραμόν· το μεν πνεύμα πρόθυμον η δε σαρξ ασθενής» (Μτ. κστ 41). Όταν περικυκλώνεστε από θλίψεις να προσεύχεστε περισσότερο, ώστε να ελκύσετε την ιδιαίτερη χάρη του Θεού προς εσάς. Μόνο με τη βοήθεια αυτής της χάρης μπορούμε να ξεπεράσουμε τις εγκόσμιες δυστυχίες.

Όταν λάβετε από τον Ουρανό το δώρο της υπομονής, να είστε προσεκτικοί με τον εαυτό σας και να επαγρυπνείτε, ώστε να κρατήσετε και να διατηρήσετε μέσα σας τη χάρη του Θεού, διαφορετικά η αμαρτία θα εισβάλει χωρίς να το καταλάβετε στην ψυχή η στο σώμα σας και θα διώξει αυτή τη χάρη.

Αλλά εάν από απροσεξία και αμέλεια αφήσετε την αμαρτία να εισβάλει μέσα σας,και ειδικά εκείνο το πάθος προς το οποίο η ασθενής σάρκα σας είναι ιδιαίτερα επιρρεπής και το οποίο σπιλώνει το σώμα και την ψυχή, τότε η χάρις θα φύγει αφήνοντάς σας απογυμνωμένους και μόνους. Τότε θλίψη, σταλμένη για τη σωτηρία και την τελειώσή σας, θα πέσει βαριά πάνω σας, θα σας συντρίψει με λύπη, κατάθλιψη, απόγνωση, ως κάποιον που κρατά το δώρο του Θεού χωρίς την πρέπουσα ευσέβεια προς το δώρο. Βιαστείτε να επαναφέρετε την αγνότητα στην καρδιά σας με αληθινή και ακλόνητη μετάνοια και μέσω της αγνότητας, το δώρο της υπομονής· αφού αυτό το δώρο του Αγίου Πνεύματος επαναπαύεται μόνο στους αγνούς.

Οι άγιοι μάρτυρες έψαλλαν ύμνο χαράς εν μέσω φλογισμένων καμίνων, όταν περπατούσαν πάνω σε καρφιά, σε κοφτερά μαχαίρια, όταν κάθονταν σε καζάνια βραστού νερού η λαδιού. Έτσι και η δική σας καρδιά θα ευφρανθεί όταν με την προσευχή ελκύσετε τη δωρεά της χάριτοςκαι τη διαφυλάξετε με διαρκή προσοχή του εαυτού σας. Τότε η καρδιά σας θα ψάλλει ύμνους εν μέσω συμφορών και τρομερών θλίψεων, δοξάζοντας και ευχαριστώντας τον Θεόν.

Ο νους εξαγνισμένος από το Ποτήριο του Χριστού, προικίζεται με πνευματική όραση· αρχίζει να βλέπει την Πρόνοια του Θεού που αγκαλιάζει τα πάντα, και είναι αόρατη με τα σαρκικά μάτια· βλέπει την απεραντοσύνη της αιωνιότητας οικεία· βλέπει το Θεό στα θαυμαστά έργα Του, στη δημιουργία Του και την επαναδημιουργία του σύμπαντος. Τότε η επίγεια ζωή αρχίζει να φαίνεται σαν ένα σύντομο ταξίδι, του οποίου τα γεγονότα είναι όνειρα, του οποίου οι ευλογίες δεν είναι παρά σύντομες οπτικές απάτες, βραχείες λόγω των επικίνδυνων παρανοήσεων του νου και της καρδιάς.

Τι καρπούς φέρουν οι προσωρινές θλίψεις για την αιωνιότητα; Όταν αποκαλύφθηκε ο Παράδεισος στον Απόστολο Ιωάννη, με ένα αμέτρητο πλήθος φορέων του φωτός, ντυμένων στα άσπρα, εξυμνώντας τη σωτηρία και τη μακαριότητά τους ενώπιον του θρόνου του Θεού, ένας από τους κατοικούντες στη Βασιλεία τον ρώτησε: «ούτοι οι περιβεβλημένοι τας στολάς τας λευκάς τίνες εισί και πόθεν ήλθον;» «και είρηκα αυτώ»λέει ο Άγιος και θείος Ιωάννης «Κύριε μου, συ οίδας». Τότε ο πρεσβύτερος απάντησε στον Άγιο Ιωάννη ούτοι εισίν οι ερχόμενοι εκ της θλίψεως της μεγάλης, και έπλυναν τας στολάς αυτών και ελεύκαναν αυτάς εν τω αίματι του αρνίου. Δια τούτο εισίν ενώπιον του θρόνου του Θεού και λατρεύουσιν αυτώ ημέρας και νυκτός εν τω ναώ αυτού. Και ο καθημένος επί του θρόνου σκηνώσει επ’ αυτούς. Ου πεινάσουσιν έτι ουδί παν καύμα, ότι το αρνίον το άνα μέσον του θρόνου ποιμαίνει αυτούς, και οδηγήσει αυτούς επί ζωής πηγάς υδάτων, και εξαλείψει ο Θεός παν δάκρυον εκ των οφθαλμών αυτών»(Αποκ. ζ 13-17)

Η απομάκρυνση από το Θεό είναι αιώνιο μαρτύριο στην κόλαση, αιώνια επαφή με τον διάβολο και διαβολικούς ανθρώπους· με φλόγες, πικρό ψύχος, το σκοτάδι της Γέεννας· αυτό είναι η πραγματική οδύνη. Αυτό είναι μαρτύριο τεράστιο, φρικτό και αβάσταχτο. Η απόλυτη παράδοση στην ηδύτητα των επίγειων απολαύσεων οδηγεί σε μεγάλο αιώνιο μαρτύριο.

Το Ποτήριο του Χριστού σώζει από αυτό το μαρτύριοόποιον πιεί απ’ αυτό με ευχαριστία και δοξολογία προς τον πανάγαθο Θεό, ο Οποίος μέσω του πικρού Ποτηρίου των προσωρινών θλίδεων εκχωρεί στον άνθρωπο το άμετρο και αιώνιο έλεός Του.

vatopaidi.wordpress.com

Δείλιασε ο Κύριος στον Σταυρό;

May 2, 2013, 6:02 am

≫ Next: Η δικαιοσύνη του Θεού και η σωτηρία μας (Ιωάννης Χρυσόστομος)

≪ Previous: Το ποτήριο του Χριστού (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)

$

0

0

Δείλιασε ο Κύριος στον Σταυρό;

Ποια η ερμηνεία του “Θεέ μου, Θεέ μου ἱνατί με ἐγκατέλειπες;” 

(Ματθ. 27.46, Μαρκ 15.34)

Την βλάσφημη θέση ότι ο Κύριος δείλιασε προ του πάθους και πάνω στον σταυρό εξέφρασαν οι Αρειανοί. Σ’ αυτούς απάντησε ο Μέγας Αθανάσιος ως εξής:

«54. Λοιπόν, όπως, ενώ αυξάνει το σώμα, λέγεται ότι αυτός προκόπτει λόγω της ιδιότητος του ανθρωπίνου σώματος, έτσι και τα αναφερόμενα στον καιρό του θανάτου, δηλαδή το ότι εταράχθη, έκλαυσε, πρέπει να τα εκλάβωμεν με την ιδίαν έννοιαν. Διότι περιπατούντες πάνω και κάτω ανήσυχοι και ωσάν να στηρίζουν την αίρεσίν των πάλιν εις αυτά, ισχυρίζονται˙ να λοιπόν, έκλαυσε και είπε˙ “Νῦν ἡ ψυχή μου τετάρακται[1]” και παρεκάλεσε να αποφύγει το ποτήριον του θανάτου[2]˙ πως λοιπόν, εφ’ όσον είπε αυτά, είναι Θεός και Λόγος του Πατρός; Βεβαίως, ω θεομάχοι, έχει γραφεί ότι έκλαυσε και ότι είπε εταράχθηκα, και επί του σταυρού είπεν, “Ἐλωί, Ἐλωί, λιμάσαβαχθανί; τοῦτ’ ἔστι, Θεέ μου, Θεέ μου ἱνατί με ἐγκατέλιπες;” Και παρεκάλεσε ν’ αποφύγει το ποτήριον. Βεβαίως, έχουν γραφεί αυτά. Αλλά θα ήθελα πάλι να μου απαντήσετε˙ διότι πρέπει με τον ίδιο τρόπο ν’ αντικρούσω καθένα από τα επιχειρήματά σας˙ εάν μεν είναι απλούς άνθρωπος αυτός που ομιλεί, ας κλαίει και ας φοβήται τον θάνατον ως άνθρωπος˙ εάν όμως είναι Λόγος με ανθρώπινην φύσιν (δεν πρέπει να κουράζωμαι να λέγω πάντα τα ίδια), ποιον είχε να φοβηθεί ενώ ήτο Θεός; Ή πως είναι δυνατόν να εφοβήτο αυτός που λέγει˙ “Μή φοβεῖσθε τόν ἀποκτείνοντα τό σῶμα[3]”; Και πως είναι δυνατόν αυτός που έλεγε στον Αβραάμ, “Μή φοβοῦ, ὅτι μετά σοῦ εἰμί[4]” και ενεθάρρυνε τον Μωυσή κατά του Φαραώ, και είπε εις τον Ιησού του Ναυή, “Ἴσχυε καί ἀνδρίζου[5]”, αυτός ο ίδιος να εφοβείτο τον Ηρώδη και τον Πιλάτο;

Έπειτα αυτός που έγινε στους άλλους βοηθός δια να μη φοβούνται (Κύριος γάρ, φησίν, ἐμοί βοηθός˙ ου φοβηθήσομαι τί ποιήσει μοι ἄνθρωπος[6]) εφοβείτο ηγεμόνας, οι οποίοι ήσαν θνητοί άνθρωποι; αυτός που ήλθε δια να καταργήσει τον θάνατον, εφοβείτο τον θάνατον; Πως όμως δεν είναι παραλογισμός και ασέβεια να ισχυρίζονται ότι εφοβείτο τον θάνατον αυτός, τον οποίον βλέποντες οι φύλακες του Άδου εφοβήθησαν; Εάν δε, όπως ισχυρίζεσθε σεις, εφοβείτο ο Λόγος, διατί ενώ προ πολλού ωμιλούσε περί της κακής διαθέσεως των Ιουδαίων, δεν έφευγε, αλλά και όταν εζητείτο έλεγε, “ἐγώ εἰμί[7]”; Διότι ημπορούσε να μην αποθάνει όπως έλεγε˙ “Ἐξουσίαν ἔχω θεῖναι τήν ψυχήν μου˙ καί ἐξουσίαν ἔχω πάλιν λαβεῖν αὐτήν[8]” και “Οὐδείς αἴρει αὐτήν ἀπ’ ἐμοῦ[9]”.

55. Αλλ΄ αυτά δεν ήσαν γνωρίσματα του Λόγου, καθ’ ότι ήτο Λόγος˙ εις το ανθρώπινο σώμα όμως, το οποίο υφίστατο αυτά, υπήρχε ο Λόγος, ω χριστομάχοι,  και αχάριστοι Ιουδαίοι. Άλλωστε αυτά δεν ελέχθησαν προ της ενανθρωπίσεως, αλλ’ όταν ενηνθρώπησεν ο Λόγος και έγινεν άνθρωπος, τότε έχει γραφεί ότι ελέχθησαν ταύτα ανθρωπίνος» (Λόγος Κατά Αρειανών Γ΄, μετ. Σοφ. Τοκατλίδη, Μ. Αθανασίου Έργα, εκδ. Γρηγόριος ο Παλαμάς, τ. 3  σσ. 159-161).

Αφού εξήγησε ότι όχι από δειλία, αλλά ανθρωποπαθώς είπώθηκε η συγκεκριμένη φράση, σε άλλο έργο δίνει την εξής ερμηνεία:

«25. Επειδή λοιπόν απεγυμνώθη (σσ. ο διάβολος) από τα πάντα, ηύχετο τουλάχιστον να κρατήσει τον Άδη. Διότι εφοβείτο πάλιν, μήπως είναι αυτός (σσ. ο εταυρωμένος) ο οποίος καταυγάζει το σκοτάδι, δια τον οποίον έχει γραφεί˙ “Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν, ὁ λαός ὁ καθήμενος ἐν σκότει, φως εἶδε μέγα[10]”. Διότι είχε ακούσει τον ίδιο που έλεγε˙ “ἐγώ εἰμί το φῶς[11]”. Δια τούτο εφοβείτο μήπως αποθάνει εκείνος, και έτσι αυτός εκδιωχθεί από παντού. Επειδή όμως ο Κύριος έβλεπεν αυτόν να φεύγει, δια να μη πραγματοποιηθεί τούτο και απομακρυνθεί ο εχθρός που υπεχώρει, εφώναξε με ανθρωπίνους φωνάς, που έδειχναν και αδυναμίαν λέγων, “Ἐλωί, Ἐλωί, λιμάσαβαχθανί; τοῦτ’ ἔστι, Θεέ μου, Θεέ μου ἱνατί με ἐγκατέλιπες;” Και αυτό το έκανε δια να νομίσει ο διάβολος, ο οποίος είχε τρομάξει από τον Θεό, ότι ήτο αδύνατος άνθρωπος, και έτσι να μην απομακρυνθεί φεύγων. Με αυτάς λοιπόν τας φωνάς μετεπείσθη ο πάγκακος και επλησίασε πάλιν, επειδή τον είδε ωσαν άνθρωπον, και του επετέθη. Διότι έπεισε τους Ιουδαίους να ζητήσουν την σφαγήν του, και έγινεν έτσι αυτό που δεν επερίμενεν˙ εσφάγη δηλαδή όχι εις άλλο σημείον, αλλ’ εις την πλευράν, εκ της οποίας έτρεξε νερό και αίμα, και τούτο έγινε έτσι, ώστε, επειδή προηγουμένως η αγάπη ήλθε δια της γυναικός, η οποία επλάσθη εκ της πλευράς, έτσι και τώρα, δια της πλευράς του δευτέρου Αδάμ, να δοθεί το λύτρον και το καθαριστικόν της πρώτης πλευράς, το λύτρον μεν δια του αίματος, το καθαριστικόν δε δια του ύδατος. Και αυτό συνέβει στον διάβολο χωρίς να το θέλει, διότι τον θάνατον που εφοβείτο αν συνέβαινεν, αυτόν τον θάνατον απέθανεν ο Κύριος, και εκείνος απεγυμνώθει» (Εις το πάθος του Κυρίου και εις τον σταυρόν, μετ. Βασ. Φανουργάκη, Μ. Αθανασίου Έργα, εκδ. Γρηγόριος ο Παλαμάς, τ. 12  σσ. 81-83).

Για να μην συμπεράνει κάποιος με ανόητο τρόπο ότι ο Κύριος υποκριτικά εφώναξε τα παραπάνω λόγια, ας ξεκαθαρίσουμε ότι όσα είπε ο Μέγας Αθανάσιος εξηγούν το γιατί ως Θεός αποφάσισε να αισθανθεί ως άνθρωπος την εγκατάλειψη. Από την πλευρά της ανθρώπινης φύσεως ο άγιος Επιφάνιος Κύπρου εξηγεί τα εξής:

«64. Τι λοιπόν, λένε, είναι ο Λόγος αυτός τον οποίο είπε, “ Θεέ μου, Θεέ μου ἱνατί με ἐγκατέλιπες;” Σε ποιον δεν είναι φανερό ότι από την ανθρώπινη πλευρά της αυτού ενανθρωπήσεως, ανθρωποπαθώς, εκφέρεται το ρητό; Διότι η ανθρώπινη φύση του δεν τελούσε κατ’ ιδίαν, δεν ήταν ξεχωριστή της θεότητος, σαν να ήταν οι δύο φύσεις, θεία και ανθρώπινη, αλλού η μια από την άλλη, αλλά ήταν η ανθρώπινη ενωμένη με την θεία, σε μία ενότητα και γνώριζε πολύ καλά όσα αφορούσαν το τέλος. Η οποία (σσ. ανθρώπινη φύση) ενωμένη με την θεότητα σε μία θεότητα, επειδή έβλεπε ήδη την ψυχή και την θεότητα να κινούνται προς εγκατάλειψη του αγίου σώματος και να φεύγουν από την ανθρώπινη πλευρά που ήταν ταυτόχρονα και Κύριος, είπε τα όσα είπε. Διότι επρόκειτο η θεότητα να τελειώσει τα πάντα κατά το μυστήριο της σταυρώσεως και μαζί με την ψυχή να κατέβει στα καταχθόνια, ώστε να εργασθεί την σωτηρία των προκεκοιμημένων, οι οποίοι βρίσκονταν εκεί, εννοώ των αγίων πατριαρχών. Όπως, λοιπόν, έγινε η κίνηση κατ’ αυτόν τον τρόπο, από την πλευρά της ανθρώπινης φύσεως η φωνή έλεγε προς την πλευρά της θεότητας “Θεέ μου, Θεέ μου ἱνατί με ἐγκατέλιπες;”.  Έπρεπε αυτό να γίνει για να εκπληρωθούν έτσι οι προφητείες που προεκηρύχθηκαν από τους δικούς Του προφήτες. Για να εκπληρώσει και όσα προφητεύθηκαν κατά του Άδου, σύμφωνα με την ιδέα του ανθρώπου για τον Άδη, ώστε ο άρχων, ο Άδης και ο θάνατος, επειδή θέλησαν να κρατήσουν άνθρωπο, αγνοώντας την εν τη ψυχή κρυμμένη θεότητα, κατέληξαν, ο μεν Άδης να χειραγωγηθεί και ο θάνατος να καταλυθεί και να εκπληρωθεί το γεγραμμένο “οὐκ ἐάσεις τήν ψυχήν μου εἰς Ἅιδην, οὐδέ δώσεις τόν ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθοράν”».  (Πανάριον 64.1-5, εκδοση Karl Holler, στη σειρά Griechschen Christlichen Schriftsteller Bnd 37(1931) s. 213)

impantokratoros.gr

[1] Ιωάνν. 12.27
[2] Ματθ. 26.39
[3] Ματθ. 10.28, Λουκ. 12.4
[4] Γεν. 26.24
[5] Ιησ. Ν. 1.6
[6] Ψαλμ. 117.6
[7] Ιωαν. 18.5
[8] Ιωαν. 10.18
[9] Ιωαν. 10.18. 
[10] Ησ. 9.1-2.
[11] Ιωαν. 8.12

---

Η δικαιοσύνη του Θεού και η σωτηρία μας (Ιωάννης Χρυσόστομος)

May 3, 2013, 3:00 am

≫ Next: Το Θείο Πάθος (✟Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος)

≪ Previous: Δείλιασε ο Κύριος στον Σταυρό;

$

0

0

Η δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ σωτηρία μας

(Ιωάννης Χρυσόστομος)

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, θὰ σᾶς μεταφέρω κάποιες σκέψεις τοῦ ἁγίου ᾿Ιωάννου τοῦ χρυσοστόμου πάνω σὲ ἕνα σημαντικώτατο θέμα, τὸ ὁποῖο πρέπει νὰ μᾶς ἀπασχολῇ ὅλους συνεχῶς καὶ νὰ εἶναι τὸ κύριο μέλημά μας. Πρόκειται γιὰ τὴν δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν σωτηρία μας. Μὲ βάσι τὴν ῾Αγία Γραφὴ ὁ ἱερὸς πατὴρ τῆς ἐκκλησίας μᾶς βεβαιώνει ὅτι ὅλοι μας, δίκαιοι καὶ ἄδικοι, θὰ λάβουμε τὸν μισθό μας. Ταυτόχρονα μᾶς δίνει πολύτιμες συμβουλὲς γιὰ τὸ πῶς θὰ πετύχουμε τὸν μισθὸ τῶν δικαίων καὶ ὄχι τὸν μισθὸ τῶν ἀδίκων. Ἂς τὸν ἀκούσωμε.

Ιωάννης Χρυσόστομος

Ὅλοι πιστεύουμε ὅτι ὑπάρχει Θεὸς καὶ μάλιστα δίκαιος. Ἀφοῦ πιστεύουμε ὅτι εἶναι δίκαιος, ὅλοι ξέρουμε ὅτι θὰ μᾶς ἀνταποδώσει αὐτὰ ποὺ μᾶς ἀξίζουν. Κανένας ἀκόμα δὲν ἔλαβε τὴν πληρωμή του ἐδῶ στὴν γῆ· οὔτε ὁ ἄδικος τὴν τιμωρία γιὰ τὴν κακία του, οὔτε ὁ δίκαιος τὸ βραβεῖο γιὰ τὴν ἀρετή του. Εἶναι λοιπὸν φανερὸ ὅτι θὰ ἔρθει καιρός, κατὰ τὸν ὁποῖο καὶ οἱ δύο θὰ πάρουν τὴν πληρωμὴ ποὺ τοὺς ἀξίζει.Ὅταν ἡ συνείδηση μᾶς ἐλέγχει γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας, κι ἂν ἀκόμα πάθουμε κάτι φοβερό, βρίσκουμε τὴν αἰτία του.Ἀναλογιζόμαστε τὶς ἁμαρτίες μας καὶ δίνουμε ἀπάντηση στὴ θλίψη μας.Ἐκεῖνοι ὅμως ποὺ εἶναι γεμάτοι ἀρετές, ὅταν πάθουν κάτι τέτοιο, ἐπειδὴ πιστεύουν στὴν ἀνάσταση καὶ στὴν αἰώνια ζωή, ὅλες τὶς θλίψεις, τὶς ἀρρώστιες, ἀκόμη καὶ τὸν θάνατο τὰ θεωροῦν ὡς ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴν αἰωνιότητα.

Ἡ αἰτία γιὰ ὅλα τὰ κακὰ ποὺ μᾶς τυραννοῦν στὴν ζωὴ εἶναι τὸ στόμα·μᾶλλον ὄχι τὸ στόμα, ἀλλὰ ἐμεῖς οἱ ἴδιοι οἱ χριστιανοί, ποὺ δὲν τὸ χρησιμοποιοῦμε σωστά, ὅπως θέλει ὁ Θεός. Ἀπὸ αὐτὸ βγαίνουν ἔξω οἱ κατηγορίες καὶ οἱ συκοφαντίες. Μὴ μοῦ πεῖς· «Δὲν εἶναι τίποτα, δὲν εἶναι καὶ μεγάλη ἁμαρτία νὰ κατακρίνω ἢ νὰ συκοφαντῶ κάποιον». Αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι ἡ πιὸ μεγάλη ἁμαρτία, ἐπειδὴ λὲς ὅτι δὲν εἶναι τίποτα.

Ὁ Χριστὸς εἶναι μαζί μου. Ποιόν θὰ φοβηθῶ; Εἴτε κύματα σηκώνονται εἴτε πελάγη, ὅλα αὐτὰ γιὰ μένα εἶναι πιὸ ἀσήμαντα ἀπὸ ἀράχνη.Πάντοτε λέω· «Κύριε, ἂς γίνει τὸ δικό σου θέλημα»· ὄχι ὅ,τι θέλει ὁ τάδε καὶ ὁ τάδε, ἀλλὰ ὅ,τι θέλεις ἐσύ. Αὐτό, δηλαδὴ τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου, εἶναι γιὰ μένα πύργος ἀσάλευτος· αὐτὸ εἶναι γιὰ μένα πέτρα ἀκίνητη, ράβδος ἀμετάβλητη.

Ἂν θέλει ὁ Θεὸς νὰ γίνει αὐτὸ ἢ τὸ ἄλλο, νὰ ἔρθουν θλίψεις ἢ χαρὲς στὸν δοῦλό του ἂς γίνει.Πότε λοιπὸν λιγοστεύουν οἱ ἁμαρτίες μας; Ἂν πηγαίνουμε στὴν ἐκκλησία, ἂν ὁμολογοῦμε τὶς ἁμαρτίες μας καὶ δακρύ­ζουμε μετανοῶντας γι᾿ αὐτές, ἂν ταλανίζουμε τὸν ἑαυτό μας λέγοντας πὼς εἴμαστε ἄχρηστοι δοῦλοι, μόνον τότε, μόνον μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο λιγοστεύουν οἱ ἁμαρτίες μας, ὅταν δηλαδὴ δὲν ἔχουμε μεγάλη ἰδέα γιὰ τὸν ἑαυτό μας καὶ ἂν ἀκόμη ἐπιτελοῦμε μεγάλα ἔργα, γιὰ νὰ μὴν πάθουμε αὐτὸ ποὺ ἔπαθε ὁ Φαρισαῖος.

Ὁ χριστιανὸς ποὺ ζῆ μὲ μετάνοια καὶ ταπείνωσι εἶναι πάντοτε χαρούμενoς.Ἡ χαρὰ εἶναι γνώρισμα τοῦ ἀνθρώπου ποὺ εἶναι ἑνωμένος μὲ τὸν Θεό. Αὐτὸς ἂν καὶ ἐξωτερικὰ στενοχωριέται, μέσα του ὅμως εἶναι πάντοτε χαρούμενος. Ἄκουσε τί λέει ὁ Λουκᾶς στὸ βιβλίο τῶν Πράξεων γιὰ τοὺς ἀποστόλους· «Ἔφυγαν ἀπὸ τὸ συνέδριο μὲ χαρά, διότι ἀξιώθηκαν νὰ μαστιγωθοῦν γιὰ χάρη τοῦ Χριστοῦ». Ἂν οἱ μαστιγώσεις καὶ τὰ δεσμὰ φαίνονται ὅτι προκαλοῦν μεγάλη λύπη, ποιό ἀπὸ αὐτὰ ποὺ ἐμεῖς περνοῦμε σήμερα μπορεῖ νὰ μᾶς προκαλέσει λύπη;

Ἂς εὐχαριστοῦμε πάντοτε τὸν Θεό. Δὲν ὑπάρχει ἄνθρωπος ποὺ εὐχαριστεῖ τὸν Θεὸ γιὰ τὰ δυσάρεστα καὶ νὰ αἰσθάνεται ἀπογοήτευση. Ἡ ψυχὴ ποὺ ἀγαπᾷ τὸν Θεὸ καὶ ἔχει στηρίξει τὴν ἐλπίδα της σ’ αὐτόν, λάμπει πάντοτε ἀπὸ χαρά.

Τίποτε δὲν εἶναι ἁγιώτερο ἀπὸ τὴν ψυχὴ ἐκείνη ποὺ στὰ προβλήματα καὶ στὶς δυσκολίες εὐχαριστεῖ τὸν Θεό. Δὲν ὑστερεῖ καθόλου ἀπὸ τὴν ψυχὴ τῶν μαρτύρων. Καὶ οἱ δύο στεφανώνονται ἀπὸ τὸν Θεό.

Ἄραγε πόσο σκεφτόμαστε τὸν Θεό; Ἂν ἔχουμε συνέχεια στὴν σκέψη μας τὸν Θεό, τότε ὅλα τὰ προβλήματα θὰ βρίσκουν τὴν λύση τους καὶ ὅλες τὶς θλίψεις θὰ τὶς ὑπομένουμε.Τώρα ὅλα μᾶς φαίνονται δύσκολα, διότι δὲν σκεφτόμαστε τὸν Θεό, ὅπως πρέπει καὶ ὅπως θέλει ἐκεῖνος. Εἶναι πολὺ σπουδαῖο πρᾶγμα νὰ ἔχουμε ἐμεῖς στὴν μνήμη μας τὸν Θεό, ἀλλὰ ἀνώτερο εἶναι νὰ μᾶς θυμᾶται ὁ ἴδιος ὁ Θεός.

Νὰ μὴν ἀναβάλλουμε ποτὲ τὴν μετάνοια. Ἀρχὴ τῆς ῥᾳθυμίας εἶναι ἡ ἀναβολή.Ἂς μὴν ἀναβάλλουμε γιὰ αὔριο τὴν διόρθωσή μας, διότι δὲν ξέρουμε τί θὰ ξημερώσει ἡ αὐριανὴ ἡμέρα. Οὔτε πάλι νὰ λέμε ὅτι θὰ νικήσουμε τὴν κακὴ συνήθεια σιγὰ σιγά, διότι τότε ποτὲ δὲν θὰ μπορέσουμε νὰ ἀπαλλαγοῦμε ἀπὸ αὐτήν.

Ἡ σκέψη μας ἂς στραμμένη στὰ οὐράνια. Δὲν εἶναι δικός μας ὁ καιρός· εἴμαστε προσωρινοὶ καὶ ξένοι στὴν παροῦσα ζωή.Ἂς μὴν ἐπιζητοῦμε τιμές, ἂς μὴν ἐπιθυμοῦμε ἐξουσία καὶ δόξα ἀνθρώπινη, ἂς ὑποφέρουμε τὰ πάντα μὲ ὑπομονή, ἂς ἐκμεταλλευόμαστε τὸν χρόνο μας ἔχοντας τὴν σκέψη μας στραμμένη στὴν βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Ἂς ἀρχίσουμε τὴν ἀρετὴ ὅσο εἶναι καιρός·ἂς καλλιεργοῦμε στὶς ψυχές μας τὶς ἀρετές, ὅπως ἀκριβῶς οἱ γεωργοὶ καλλιεργοῦν τὴ γῆ. Ἂς βάλουμε πνευματικὸ πρόγραμμα στὴν ψυχή μας. Ἂς ποῦμε στὸν ἑαυτό μας· τὸν μῆνα αὐτὸ ἂς νικήσουμε τὴν ἀλαζονεία, τὴν κακολογία· τὸν ἑπόμενο μῆνα θὰ κατορθώσουμε τὴν ἀνεξικακία· τὸν ἄλλο μῆνα θὰ ἀσκηθοῦμε στὴν ἐγκράτεια...

Ἰωάννης Χρυσόστομος

᾿Επιμέλεια· Κ. Σαρ., 2009 (symbole.gr)

Το Θείο Πάθος (✟Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος)

May 3, 2013, 7:05 am

≫ Next: Μεγάλο Σάββατο (Θεολογικό σχόλιο στο περιεχόμενο και τα νοήματα του Μεγάλου Σαββάτου)

≪ Previous: Η δικαιοσύνη του Θεού και η σωτηρία μας (Ιωάννης Χρυσόστομος)

$

0

0

Το Θείο Πάθος

ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ, Αρχιεπίσκοπος Αθηνών & πάσης Ελλάδος

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
To θείο Πάθος είναι για μας τους πιστούς μια ιερή κολυμβήθρα κατανύξεως, εσωτερικότητας, μυστικής ενοράοεως και προσωπικής συμμετοχής στο θάνατο του Κυρίου. Κάθε φορά που το αδιάκοπο κλωθογύρισμα του χρόνου μας φέρνει «κατενώπιον» του Πάθους, νοιώθουμε τη βιωματική εμπειρία που μας χαρίζουν οι πτυχές του, καθώς ξετυλίγονται εμπρός στις καρδιές μας και δοκιμάζομε, με αλάλητους στεναγμούς, να ζήσουμε στό παρόν τον λειτουργικό μας χρόνο.

Κορύφωμα στην πνευματική μας τούτη γευσι είναι η Μ. Παρασκευή, που την ιερή της Ακολουθία ψάλλαμε το βράδυ της Μ. Πέμπτης. Τότε, καθώς στήνεται στη μέση του ναού ο Εσταυρωμένος, πλημμυρίζουν οι εσώτατοι κόσμοι μας από βαθύ συναίσθημα και από συντριβή, σαν βλέπουν την έσχατη ταπείνωση του Θεού. Τότε, ο άνθρωπος, ο κάθε άνθρωπος, νοιώθει την ελεεινότητά του και παραδίδεται σε βαθύ στοχασμό. Τέτοιο στοχασμό αποτελούν οι σελίδες αυτού του βιβλίου, γραμμένες για το βράδυ αυτό της Μ. Πέμπτης, σε μορφή ραδιοφωνικών ομιλιών που μεταδόθηκαν από το ραδιοφωνικό Σταθμό Βόλου τα έτη 1975 -1978. Τις παραδίνουμε στην ευμένεια του αναγνώστη σαν μικρή συμβολή στην προσωπική του προσπάθεια για ψυχική μέθεξι στους καρπούς του Θείου Πάθους.

«ΙΔΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ»

Είναι η σκωπτική φράσις, αγαπητοί μου αναγνώσται, που προφέρει ο Πιλάτος, δείχνοντας τον Θεάνθρωπο στους ανθρώπους. 

«Ίδε ο άνθρωπος». Τον είχαν μαστιγώσει, τον είχαν εξευτελίσει και μέσα σ’ αυτή την εξουθένωσι και την ταπείνωσι τον δείχνει στους ανθρώπους και λέγει «Ίδε ο άνθρωπος»Θέαμα φοβερό και συγκλονιστικό. Πώς έκαμε ο Θεός τον άνθρωπο και πώς κατήντησε ο άνθρωπος τον Θεό. Αιμόρφυτον, άτιμον, χωρίς είδος και κάλλος, εγκαταλελειμένον στο μίσος των ανθρώπων, αξιολύπητον.

Ο Θεός έγινε άνθρωπος από αγάπη στο πλάσμα του. Κι αυτό με περισσή αχαριστία τον ανέβασε πάνω στο Σταυρό. Ο Θεός εξήντλησε τα αποθέματα των ευεργεσιών του, και ο άνθρωπος εκόρεσε επάνω του την μανία του μίσους του. Ο Θεός εκάλεσε τον άνθρωπο να γίνη Θεάνθρωπος και αυτός «παρασυνεβλήθη τοις κτήνεσι τοις ανοήτοις και ωμοιώθη αυτοίς Ό Θεός εξηγόρασε τον άνθρωπο «εκ κατάρας του νόμου τω τιμίω του αίματι τω Σταυρώ προσηλωθείς και τη λόγχη κεντηθείς» και ο άνθρωπος με πείσμα του ηρνήθη την χάριν. «Απόστα απ’ εμοϋ, οδούς σου ειδέναι ου βούλομαι».

***
Αλήθεια, φίλοι μου, την ίδια φράσι που είπε τότε ο Πιλάτος δείχνοντας τον Ιησού στους όχλους, θα ημπορούσε κάλλιστα σήμερα να πη ο Ιησούς δείχνοντας όλους εμάς. Δείχνοντας μας με το δάκτυλο του, θα ημπορούσε να διακήρυξη:

Ίδε οι άνθρωποι.Ναι, ίδε οι άνθρωποι. Ιδέτε τους. Επαίρονται δια τις επιστημονικές και τεχνολογικές τους κατακτήσεις και ταυτόχρονα σφίγγονται από την αγωνίαν του αύριον. Το άγχος κυριαρχεί στις ψυχές των καθώς πλέουν μέσα στα αγαθά των. Εκέρδισαν την ύλην και έχασαν την ψυχή. Παρεδόθησαν στην σάρκα και ελησμόνησαν το πνεύμα. Αποπνευματοποιήθησαν σταδιακά κι εστέγνωσαν από κάθε πνευματική ικμάδα, μένοντας ξένοι προς τις πνευματικές εμπειρίες, που τροφοδοτούν τον έσω της καρδίας άνθρωπο, που ολοκληρώνουν την προσωπικότητα και δίνουν νόημα στη ζωή.

Ίδε οι άνθρωποι. Κυττάξτε τους. Τους εχάρισα όλα τα αγαθά της γης, τους ώρισα κορωνίδες της δημιουργίας, τους ετοποθέτησα βασιλείς της κτίσεως όλης. Όλα τα έθεσα στη διάθεσί τους, για να τα απολαμβάνουν όλοι, με αγάπη, με ενότητα και ομοφροσύνη. Και όμως, αυτοί χωρίσθηκαν σε τάξεις και παρατάξεις και οι μεν στερούν τα αγαθά από τους δε. Το κοινωνικό πρόβλημα βρίσκεται σε έξαρσι. Άλλοι μεθούν πάνω στη γη κολυμβώντας στην αφθονία και στην περίσσεια και άλλοι πεινούν και πεθαίνουν. Τα 2/3 του πληθυσμού της γης πεινούν, ενώ το 1 /3 καρπώνεται το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής. Εξητμίσθη η αγάπη. Ο νόμος των συμφερόντων διέπει τις ανθρώπινες σχέσεις. Ένας κυνισμός που προδίδει την ανθρωπιά και οδηγεί σε κατάντια τον άνθρωπο.

Ίδε οι άνθρωποι.Κυττάξτε τους. Μιλούν για ειρήνη και προετοιμάζουν πυρετωδώς τους εξοπλισμούς των. Τα εργοστάσια του μαζικού θανάτου εργάζονται πυρετωδώς, ενώ διασκέψεις οργανώνονται κάθε λίγο και λιγάκι για να κάψουν λιβανωτό στην ειρήνη, ενώ από τα παρασκήνια οι μεγάλοι ενισχύουν το άναμμα των πολεμικών πυρών και μεθοδεύουν την κλαγγή των όπλων. Στις τράπεζες των διαπραγματεύσεων μιλούν για αφοπλισμούς, ενώ πιστεύουν στους εξοπλισμούς. Σε μια δεδομένη στιγμή οι ίδιοι οι άνθρωποι θα αυτοκαταστραφούν, καθώς με την πίεσι ενός διακόπτου θα ολοκληρώσουν την καταστροφή του πλανήτη τους. φοβερή κατάντια για το τιμημένο πλάσμα του Θεού, που στην όμορφη ατμόσφαιρα της ειρήνης βρίσκει την ολοκλήρωσί του και την έκπλήρωσι των μύχιων πόθων του.

Ίδε οι άνθρωποι.Κυττάξτε τους. Μιλούν για ελευθερία και μεταξύ των καταδυναστεύονται. Άνθρωπος εκμεταλλεύεται άνθρωπο, τα ανθρώπινα δικαιώματα καταπατιούνται και βαναυσότητες επικρατούν. Συγκαλούν διεθνείς συσκέψεις τύπου Ελσίνκι και υπογράφουν αναγνωρίζοντας την ανθρώπινη αξία. Και πριν στέγνωση η υπογραφή τους κλείνουν τους αντιφρονούντες σε φοβερά στρατόπεδα, σε ψυχιατρικά άσυλα, αστυνομεύουν τη σκέψι, αρνούνται τις θρησκευτικές ελευθερίες. Λαοί ολόκληροι πάσχουν κάτω από καταπιέσεις απανθρωπιάς και το δίκαιο του ισχυροτέρου έχει γίνει νόμος. Για την ελευθερία γράφηκαν διθύραμβοι, και εν ονόματί της υψώθηκαν εκατόμβες. Και όμως δεν την απολαμβάνουν όλοι οι άνθρωποι όπως θα έπρεπε. Δεσμά και αλυσίδες χαλκεύονται από τους δυνατούς για τους αδυνάτους και φίμωτρα κατασκευάζονται και μαρτύρια επινοούνται μόνο και μόνο για να στραγγαλισθή η ελευθερία και να υψωθή απειλητική η γροθιά της σκλαβιάς, που εξουθενώνει σώματα και ψυχές.

Ίδε οι άνθρωποι.Μιλούν για πολιτισμό και για πρόοδο. Και οι κοινωνίες τους υποφέρουν από αδίστακτους δολοφόνους, εκβιαστές, αναρχικούς, εξτρεμιστές. Φόβος και τρόμος τους έχει καταλάβει από τις αεροπειρατείες, τις απαγωγές, τις δολοφονίες, τιίς εκρήξεις, τις απειλές. Κατήντησε η ζωή στις μεγαλουπόλεις ένα μαρτύριο που η ανασφάλεια το επιτείνει και δημιουργεί αδιέξοδο. Πού είναι τώρα ο πολιτισμός των ευρωπαίων; Έπεσαν χαμηλά, γεύθηκαν τη βία, δοκιμάζουν κάθε μέρα την αναρχία. Και η κατάστασις επιδεινώνεται, λες και οι δυνάμεις της ανωμαλίας βάλθηκαν να εκριζώσουν και να αφανίσουν τις ανθρώπινες κοινωνίες. Σκέψου κατάντημα, η Ιταλική μαφία ανέλαβε να ξεδιαλύνη την υπόθεσι της απαγωγής ενός πολιτικού, μπροστά στην αδυναμία του Κράτους να ανακάλυψη τους ενόχους.

Ίδε οι άνθρωποι.Κοιτάξτε τους. Μιλούν για ειλικρίνεια και τιμιότητα και ζητούν από τα παιδιά τους συμμόρφωσι σ’ αυτές. Αρέσκονται στα λόγια καιί στιίς θεωρίες. Εις την πράξιν όμως εφαρμόζουν την ψευτιά και την υποκρισία. Δύσκολη έγινε η ζωή τους. Δεν εμπιστεύεται ο ένας τον άλλον. Οι κοινωνίες έγιναν ζούγκλες και Σαχάρες. φυλάγεται ο ένας από τον άλλο. Μαρτύριο κατήντησε η κοινωνική συμβίωσι, που επιτείνεται με τις συμβατικότητες και τις ψευτοευγένειες που δείχνουν πνευματική φτώχεια και τίποτε άλλο. Ίδε οι άνθρωποι. Κυττάξτε τους. Έμαθαν πολλά και τώρα με αρνούνται. Έγινε της μόδας η αθεΐα. Θεωρούν πως τους δίδει αξία, πως γίνονται προσωπικότητες. Και πιπιλίζουν στα στόματά τους παλιές ξεπερασμένες ανθρώπινες θεωρίες της αποστασίας, νομίζοντας πως προσβάλλουν εμέ. Και δεν κατανοούν, ότι, αντιθέτως, εγώ τους ηθέλησα υψηλά, κοντά μου, κι’ αυτοί προτιμούν την πεζότητα, τα χαμηλά.

Ίδε οι άνθρωποι. Ω, τους λυπάμαι. Έφθασαν σε αδιέξοδο. Δεν ξέρουν πώς να σωθούν. Απ’ εδώ η μόλυνσις του περιβάλλοντος, απειλεί να εξαλείψει τη ζωή από τον πλανήτη. Απ’ εκεί η μηχανοποίησι της ζωής και η μαζοποίησι του ανθρώπου θυσιάζει στον Μολώχ του κέρδους την αξία του ανθρώπινου προσώπου. Πιο πέρα η προσβολή της ηθικής τάξεως, με τις κάθε λογής ασχήμιες, με την έξαρσι του εγκλήματος, με το σώριασμα κατά γης της αρετής, έχουν καταντήσει τη ζωή μια δοκιμασία. Κι’ έπειτα η ιδεολογική σύγχυσι που χαρακτηρίζει την εποχή αυτή, τα ποικίλα αντιπνευματικά ρεύματα που μαστίζουν τους νέους και τους ώριμους, όλα μαζί χτυπούν κατακέφαλα τον δύστυχο άνθρωπο, τον εξουθενώνουν, τον οδηγούν στον τάφο. Τίποτε δεν φαίνεται ικανό να τον σώση. Ούτε η φιλοσοφία, ούτε η επιστήμη, ούτε το χρήμα, ούτε οι ανέσεις, ούτε η τεχνολογία. Όλα δοκιμάσθηκαν και απεδείχθησαν ανίκανα καθεαυτά να δώσουν λύσι στα υπαρξιακά προβλήματα των ανθρώπων και να υποδείξουν διεξόδους ζωής και σωτηρίας.

***
Αγαπητοί μου αναγνώσται. Τούτα τα λόγια τάβαλε ο Εσταυρωμένος Χριστός στο στόμα μου, θέλοντας να μας καλέση όλους μας σε στοχασμό και συλλόγισι. Αλήθεια έχουμε άραγε σκεφθή όσο πρέπει που μας ωδήγησε μέχρι σήμερα ο τρόπος της ζωής μας; Έχουμε σκεφθή ποια θέσι δώσαμε μέσα μας στον Κύριο; Έχουμε αναλογισθή αν τον έχουμε αναγνωρίσει προσωπικό μας Λυτρωτή και Σωτήρα; Ο δρόμος της ζωής μας -το βλέπουμε ήδη- είναι σπαρμένος με αγωνίες, με ανικανοποίητες εφέσεις, με το κενό. Απ’ το ένα μέρος αυτό. Και από το άλλο μέρος ο πελώριος Σταυρός του Χριστού, σύμβολο της αιώνιας αγάπης Του για μας και όργανο της σωτηρίας μας. Μακρυά από τον Σταυρό βλέπετε πώς καταντήσαμε. Απελπισμένοι, προδομένοι, ελεεινοί. 

Ας πλησιάσουμε με θάρρος και τόλμη τον Εσταυρωμένο, που σήμερα κρεμάται επί του ξύλου και υψώνεται στους ναούς. Ας τον ατενίσουμε με κατανυκτικό στοχασμό και με συναίσθημα. Ας αφήσουμε να του μιλήσει περισσότερο η καρδιά μας παρά το στόμα μας. Εκείνος δέχεται κάθε τι που θα του εκμυστηρευθούμε. Η αγάπη του δεν έχει όρια. Κοντά του θα βρούμε ό,τι μακριά του έχουμε χάσει. Την άξια μας, την ειρήνη μας, την ελευθερία μας. Ό,τι ποθεί η ουρανόπλαστη ψυχή μας. Είναι καιρός πια να σταματήσουμε την ξέφρενη πορεία της αρνήσεως. Όλοι μας, νέοι και μεγάλοι, άρχοντες και αρχόμενοι είναι καιρός να γυρίσουμε προς τα πίσω, να πλησιάσουμε τον Εσταυρωμένο Λυτρωτή μας. 

Τα χέρια του είναι ανοικτά επάνω στον Σταυρό νια να μας δεχθούν. Αρκεί εμείς να κάμουμε το αποφασιστικό βήμα. Τι λέτε, φίλοι μου αναγνώσται, θα αρνηθούμε στον Κύριο μας αυτό το βήμα; Θα προδώσουμε την αγάπη του; Θα μείνουμε μακριά του αυτοκαταδικαζόμενοι; Ας απαντήσουμε με θάρρος και με γενναιότητα: Κύριε, προς τίνα άλλον απελευσόμεθα; Συ είσαι ο Λυτρωτής και Σωτήρας μας. Σε ευγνωμονούμε και σε αγαπούμε. Σε αναγνωρίζουμε αρχηγό μας. Ελθέ και μείνε μαζί μας. Και ώδήγησέ μας στην αλήθεια και στο φως. Σου το ζητούν τα παιδιά σου μετανοημένα και ειλικρινά. Κύριε κοντά Σου ζητούμε το πάν, γιατί εσύ είσαι για μας η Αρχή και το Τέλος, το Α και το Ω, η οδός και η αλήθεια και η ζωή.

ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΤΟΥ ΛΥΤΡΩΜΟΥ ΜΑΣ 

Η σημερινή Πέμπτη, δεν είναι σαν όλες τις άλλες. Είναι η Μ. Πέμπτη που μας φέρνει κοντά στο μαρτύριο και στο Πάθος του Κυρίου μας. Από σήμερα ξεχωρίζει καθαρά πια ο στημένος Σταυρός πάνω στον Γολγοθά, που θα κληθούμε απόψε στις εκκλησιές μας να προσκυνήσουμε με κατάνυξι και δάκρυα θερμά, Γι’ αυτό, ελάτε να σταθούμε ευλαβικά για λίγο κάτω από τον ματωμένο Σταυρό του Χριστού, για ν’ ακούσουμε τον Εσταυρωμένο μεγαλομάρτυρα της σωτηρίας μας να προφέρει τις τελευταίες του λέξεις, πού έχουν ιδιαίτερη αξία για μας, τα παιδιά του.

Οι επτά λόγοι του Σταυρού 

Απ’ τη στιγμή που το άχραντο σώμα του λατρευτού μας Χρίστου ξαπλώθηκε πάνω στο Σταυρό, μέχρι τη στιγμή που η σταυρωμένη αγάπη παρέδωσε το πνεύμα, επτά λόγοι βγήκαν από το γλυκό και άκακο εκείνο στόμα του. Και είναι δικό μας καθήκον να ακούσουμε και σήμερα με ιερό δέος αυτούς τους λόγους, όχι μόνο γιατί είναι τα τελευταία λόγια του Κυρίου μας, που πρέπει να τα θυμόμαστε συχνά, αλλά και γιατί αποτελούν, θα έλεγε κανείς, την διαθήκη Του, την έκφρασι της μεγίστης Του δωρεάς προς την Εκκλησία και την ανακεφαλαίωσι όλης της διδασκαλίας Του.

* Ο πρώτος λόγοςακούσθηκε τις πρώτες κιόλας στιγμές της σταυρώσεως. Κι ενώ πάνω σε κείνον τον λόφο αποκορυφώνεται η έσχατη κραιπάλη και μανία των ανθρώπων, που καρφώνουν, βρίζουν και βλασφημούν τον Αναμάρτητο, Εκείνος εκδηλώνει ανάμεσα απ’ τους φρικτούς πόνους του σώματος και της ψυχής Του την υπέρτατη αγάπη Του για τους παραστρατημένους. «ΠΑΤΕΡ, ΑΦΕΣ ΑΥΤΟΙΣ, ΟΥ ΓΑΡ ΟΙΔΑΣΙ ΤΙ ΠΟΙΟΥΣΙ».Αυτή είναι η απάντησί Του στην ανθρώπινη κακία. Στην άβυσσο της ψυχικής πυρώσεως, αντιπαρατάσσεται το μεγαλείο της θείας συγγνώμης, που βρίσκει, στις τραγικές τούτες ώρες, λόγους αφέσεως και μεσιτείας για κείνους που, εκτροχιασμένοι από τη μέθη της έκδικήσεως και του φθόνου, είχαν αυτοκαταδικασθή στην ίδια την ταλαίπωρη συνείδησί τους, την βάναυσα κακοποιημένη. Ο πρώτος λόγος του Σταυρού είναι η έμπρακτη εφαρμογή και επικύρωσις του μοναδικού στον κόσμον όλο κηρύγματος που ακούσθηκε ποτέ στον πλανήτη μας. Του κηρύγματος της αφειδώλευτης και γνήσιας αγάπης προς όλους, και προς αυτούς ακόμη τους εχθρούς μας. Ήταν μια δέησι και ικεσία, με επίκλησι σαν ελαφρυντικού της αγνοίας, υπέρ των διωκτών και δημίων Του, έτσι για να αντηχεί έκτοτε σε όλα τα πλάτη και μήκη της γης ο απόηχός της, εμπνέοντος τις μυριάδες των χριστιανών, που θα ήθελαν, μιμούμενοι τον αρχηγό Τους, να δείξουν πως μπορούν να νικούν το κακό με το καλό, τη μοχθηρία με την αγάπη, το συμφέρον με την ανιδιοτέλεια. 

***
Ο δεύτερος λόγος του Σταυρού είναι απάντησις σε μια φωνή μετανοίας και πίστεως. Στη φωνή του ευγνώμονος ληστού, που ανοίγει τα μάτια του μπροστά στην υπέρτατη κένωσι του Θεού με τις πραγματικές της διαστάσεις την αιωνιότητα της Βασιλείας Του. «ΑΜΗΝ, ΛΕΓΩ ΣΟΙ, ΣΗΜΕΡΟΝ MET’ ΕΜΟΥ ΕΣΗ ΕΝ ΤΩ ΠΑΡΑΔΕΙΣΩ». Ποια, άραγε, πιο αυθεντική μαρτυρία περιμένουν ν’ ακούσουν ή να βρουν ποτέ, όσοι με δυσπιστία στέκονται μπροστά στη μεταθανάτια οντολογική πραγματικότητα; Και πόσους, αλήθεια, θα καταδικάση και η μετάνοια η έστω όψιμος και η πίστις του ληστού αυτού, από εκείνους που παρά τις κατακτήσεις του Ιησού μένουν ακόμη άπιστοι. Ω ναι. Όταν τις πύλες του Παραδείσου διασκελίζει πρώτος ένας μέγιστος αμαρτωλός ανανήψας εγκαίρως, ποιος από μας τους ταλαίπωρους αμαρτωλούς της ζωής θα βρει ποτέ δικαίωσι για την εμμονή του στον κόσμο της αμαρτίας και της πτώσεως; Γιατί το παράδειγμα του ληστού όχι μόνο βεβαιώνει την ύπαρξι της ουράνιας Βασιλείας, αλλά και πείθει πως όλοι, ανεξαιρέτως όλοι, έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην αιωνιότητα αρκεί να το θελήσουν και ανάλογα να πράξουν όσο είναι καιρός.

***
Καθώς τώρα για τρίτη φοράανοίγει το στόμα Του ο Εσταυρωμένος αφήνει να ξεπηδήσουν λόγοι στοργής και προνοίας για τη μητέρα Του. «Ιησούς ουν ιδών την μητέρα και τον μαθητήν παρεστώτα, ον ηγάπα, λέγει τη μητρί αυτού: ΓΥΝΑΙ, ΙΔΟΥ Ο ΥΙΟΣ ΣΟΥ. Είτα λέγει τω μαθητή ΙΔΟΥ Η ΜΗΤΗΡ ΣΟΥ». Καμιά μητέρα στον κόσμο δεν έδειξε τόση στοργή για το παιδί της, και καμιά μητέρα δεν δέχθηκε τόση στοργή από το παιδί της, όσο η Παναγία. Κι έπρεπε στις τραγικές τούτες ώρες της μεγάλης Του οδύνης να μιλήσει τόσο εύγλωττα ο Ιησούς, για ν’ αφήση σαν παρακαταθήκη σε όλους μας την ανάγκη για ισόβιο σέβας και φροντίδα για κείνους, που μας χάρισαν τη ζωή.

Ο τέταρτος λόγοςτου Χριστού απ’ τον Σταυρό έχει μιαν ανείπωτη τραγικότητα και δυσθεώρητο βάθος και πλάτος. «ΘΕΕ ΜΟΥ, ΘΕΕ ΜΟΥ ΙΝΑ ΤΙ ΜΕ ΕΓΚΑΤΕΛΙΠΕΣ;». Αυτός είναι ο δυσκολότερος λόγος, που κρύβει μέσα του ωκεανό θεολογίας. Πολλοί τον εξήγησαν σαν ξέσπασμα απελπισμού. Άλλοι σαν γογγυσμό και άλλοι σαν απογνώσεως φωνή. Όχι. Ο Κύριος δεν εγόγγυσε όταν τον εγκατέλειψαν οι φίλοι, ούτε όταν τον κατεδίκασαν αδίκως, ούτε όταν τον εμαστίγωσαν. Παραπονείται τώρα για κάτι που του κοστίζει ακριβά. Κι αυτό είναι ο χωρισμός Του, έστω και πρόσκαιρος, από τον ουράνιο Πατέρα. Ένας χωρισμός που οφείλεται στην αμαρτία, που θεληματικά σηκώνει στους ώμους Του ο αναμάρτητος. Γι’ αυτό και ο απόστολος Παύλος σημειώνει σε μια του επιστολή πως ο Χριστός έγινε για χάρι μας κατάρα. Και η έκφρασις αυτής της κατάρας φάνηκε στους λόγους Του αυτούς, πού είναι ένα αυθόρμητο .ξέσπασμα ψυχικού πόνου για την εγκατάλειψι του Πατέρα, για το αβυσσαλέο χάσμα που ανοίγει ανάμεσα στον άνθρωπο και στον Θεό η αμαρτία. Και να σκεφθή κανείς με πόση ευκολία εμείς δουλεύουμε στην αμαρτία και αψηφούμε αυτή της την συνέπεια.

***
Μια και μόνη λέξις είναι ο πέμπτος κατά σειράν λόγοςτου Χριστού. Μικρή αλλά περιεκτική. «ΔΙΨΩ». Ήταν μια δίψα βασανιστική, σωματική δίψα, απότοκος της αιμορραγίας και του μαρτυρίου. Αλλά ήταν και μια άλλη ψυχική δίψα του Εσταυρωμένου. Η δίψα να ιδή τα αποστατήσαντα παιδιά Του να επιστρέφουν κοντά Του. Η δίψα για την σωτηρία των σταυρωτών Του, για την εξάπλωσι του Ευαγγελίου, για τον ορθό προσανατολισμό των ανθρώπων, για την αξιοποίησι των νέων, για την ανάδειξι εκλεκτών ποιμένων στην Εκκλησία Του, για την παγίωσι της ειρήνης στον κόσμο. Ήταν δίψα για πνευματικές κατακτήσεις, για την επιβολή της αγάπης παντού, για την στερέωσι της πραγματικής δικαιοσύνης στις διανθρώπινες και διεθνείς σχέσεις, για τη θεμελίωσι του πολιτισμού πάνω στην κρηπίδα της εν Χριστώ ελευθερίας, για την αναχαίτισι του βαρβαρισμού, για την επικράτησι της αλήθειας. Ηταν ακόμα δίψα για τη δικαίωσι των ανθρώπινων προσδοκιών, για την κατίσχυσι της αρετής, για τη λάμψι του φωτός στην οικουμένη. Κι είναι ώρα τώρα να διερωτηθούμε αν ύστερα από 2.000 χρόνια σήμερα μπορούμε να λέμε πως αυτή Του η δίψα έσβυσε, ή αν αντίθετα τα γεγονότα μας αναγκάζουν να παραδεχθούμε πως ο Ιησούς και σήμερα ακόμα διψάει…

***
«ΤΕΤΕΛΕΣΤΑΙ».Είναι ο προτελευταίος λόγοςτης αγωνίας του Σταυρού. Όλα πια ετελείωσαν. Το φοβερό μαρτύριο, με τους εμπαιγμούς, τις ειρωνείες, το μαστίγωμα, την προδοσία, την εγκατάλειψι, τους πόνους, τη χολή. Το ποτήρι της πίκρας το ήπιε μέχρι τέλους. Όλα πια τέλειωσαν. Το γιγάντιο έργο της λυτρώσεως. Ο διάβολος νικήθηκε. Ο νόμος παρήλθεν, η χάρις εξέλαμψεν, όπως ψάλλει εττινίκια η Εκκλησία. Το αίμα του Χριστού μας εξηγόρασε από τη δουλεία της αμαρτίας. Όλα τώρα τέλειωσαν. Οι προφητείες εκπληρώθηκαν κατά γράμμα, το θέλημα του Πατέρα έγινε, ο κόσμος όλος σώθηκε. Και δεν μένει πια παρά ο τελευταίος λόγος.

***
«ΠΑΤΕΡ, ΕΙΣ ΧΕΙΡΑΣ ΣΟΥ ΠΑΡΑΤΙΘΕΜΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΜΟΥ». Αυτός ο λόγος είναι μια Φωνή θριάμβου. Με αυτήν ο Χριστός διακηρύσσει πως νίκησε την αμαρτία. Αποθνήσκει όχι γιατί το θέλουν οι εχθροί Του, αλλά γιατί το θέλησεν αυτός. Και τώρα παραδίδοντας το σώμα Του στον θάνατο, γίνεται ο ίδιος κυρίαρχος του θανάτου. Γι’ αυτό του Κυρίου ο θάνατος γίνεται Ζωή, που διοχετεύεται στις αγωνιζόμενες ψυχές και χαρίζει τη δυνατότητα της νίκης στην κονίστρα της ζωής.

«ΠΡΟΣΚΥΝΟΥΜΕΝ ΣΟΥ ΤΑ ΠΑΘΗ, ΧΡΙΣΤΕ» 

Πλημμυρισμένοι απόψε οι ναοί μας, από ευσεβή κόσμο αγαπητοί μου αναγνώσται, που σιγηλά συμμετέχει στο φρικτό μαρτύριο του Αθάνατου Αρχηγού μας του Ιησού, μοιάζουν σαν τεράστια έμψυχα θυμιατήρια που αναδίδουν μεσ’ απ’ το κέντρο της γης τον ουρανομήκη λιβανωτό της λατρείας μας για Κείνον, που από ξεχωριστή και αφειδώλευτη αγάπη για μας κρέμεται από τον Σταυρό αγκαλιάζοντας όλη την φύσι. Τούτη η άγια και μεγάλη Μέρα, τυλιγμένη καθώς είναι στα πένθιμα πέπλα του θρήνου μας για τον Εσταυρωμένο Σωτήρα του κόσμου, που θα στηθή και πάλιν καταμεσίς των ναών, εγγίζει τα μύχια μας και μιλάει στις καρδιές μας με την γλώσσα της κατανύξεως και με τους βωβούς κι’ αλάλητους στεναγμούς που μας πνίγουν κάθε στιγμή, σαν αναλογισθούμε τα σεπτά Πάθη του Χριστού μας. 

Δυο πράγματα, λέει ο γνωστός εκκλησιαστικός ρήτορας των χρόνων της Τουρκοκρατίας Επίσκοπος Ηλίας Μηνιάτης, δυο πράγματα συγκλονιστικά και περίεργα είδε ποτέ ο κόσμος. Ένα Θεό που έγινε άνθρωπος, κι’ αυτόν τον ίδιο Θεό και άνθρωπο να ανεβαίνει πάνω στο Σταυρό για τη σωτηρία του κόσμου. Στ’ αλήθεια, κάποιο απροσπέλαστο μυστήριο κρύβεται πίσω απ’ τον Σταυρό. Γιατί αυτό που βλέπουμε σήμερα ξεπερνάει τα μέτρα της ανθρώπινης σκέψεως και γίνεται αληθινό μυστήριο για όσους δεν διαθέτουν τα φτερά της πίστεως για να πετάξουν στους αιθέρες των αποκαλυπτικών πτερυγισμών καί για να εγγίσουν την άκρη αυτού του μυστηρίου. Όταν κανείς βρίσκεται μπροστά σε τόσο συγκλονιστικές εμπειρίες, όταν βλέπει μπροστά του το σκάνδαλο του Σταυρού, όταν αντικρίζει έστω και προσωρινό το μεσουράνημα του κακού, κυριεύεται από μιαν εύγλωττη σιωπή, που μαρτυρεί .πολύ περισσότερα απ’ όσα θα ημπορούσε να μας πει σήμερα ο καλύτερος ρήτορας της Εκκλησίας. Σε τέτοιες στιγμές ταιριάζει περισσότερο το κλίμα της ήπιας κατανύξεως, που σου γεμίζει με άγιο δέος την ψυχή και με δάκρυα καυτά τα μάτια, που σου ανοίγει μυστηριώδεις διεξόδους ζωής και που σου εξασφαλίζει βιώματα πρωτόγνωρα στο νου και στην καρδιά.

***
Βιωματική ενόραση

Παρ’ όλα αυτά δεν θάθελα να αφήσω χωρίς κάποιο σχολιασμό απόψε το μεγάλο μυστήριο της Σταυρώσεως, χρησιμοποιώντας όσο γίνεται λιγότερα λόγια, μόνο και μόνο για να μη ταράξω τις ανεπανάληπτες στιγμές που οι ψυχές μας ζουν αυτή ιδιαίτερα τη μέρα μέσα στον γνόφο που δημιουργούν τα διαδοχικά γεγονότα του Πάθους, όπως τα αναπαριστά στη μνήμη μας η Εκκλησία, καλώντας μας σε συμμετοχή. Στην πιο μεγάλη έξαρσί της απόψε η ορθόδοξη υμνογραφία σε γνήσια έκφρασι που της εξασφαλίζει η ποιοτική χάρις της έκκλησιαστικής μελωδίας, με τις παθητικές της δυνατότητες, μας προσφέρει το έδαφος για να στερεωθούμε όχι μόνο στην ενατένισι, αλλά και στην ενόρασι που αξιώνουν από τον καθένα μας τα Πάθη τα Σεπτά. 

Η πατερική εξ άλλου Παράδοσις της Ορθοδοξίας μας, βυθισμένη μέσα στον ωκεανό των συναισθημάτων αλλά και του δογματικού μας πλούτου, αμιλλάται κι’ αυτή την προσπάθεια για υποβοήθησί μας στη συνειδητότερη μέθεξι των μεγάλων αληθειών πού κρύβονται κάτω και πίσω απ’ τον Σταυρό του Κυρίου. Μια ολόκληρη παράταξι, μια θεία παρεμβολή άγιων μορφών παρελαύνει αυτή τη μέρα από εμπρός μας, και καθώς μας προσπερνάει λιτανευτικά, αφήνει η κάθε μια το δικό της το λουλούδι σαν συμβολή αξεπέραστη σε κείνο που οι καρδιές μας ζητάνε. Κι ύστερα όλο το λειτουργικό, το θαυμάσιο σε σύλληψι περίγραμμα της ημέρας, με το θάμβος της Ακολουθίας, τη λιτή μεγαλοπρέπεια των λειτουργών, την παραστατικότητα των κινήσεων, την ευωδιά του λιβανιού, το μισοσκόταδο των κανδηλιών, με όλα όσα το ένα κοντά στο άλλο συνθέτουν της βραδυάς αυτής το βαθύ και υψηλό μεγαλείο, μας βοηθάει να ξεπεράσουμε τις στιγμές της αδυναμίας μας και να σταθούμε μπροστά στο Σταυρό με συντριβή, με συναίσθησι, με σωτήριες αποφάσεις.

«Εξηγόρασας ημάς…»

Συνηθίζουμε να λέμε πως ο Χριστός ανέβηκε επάνω στο Σταυρό πληρώνοντας με τον θάνατό του τα λύτρα της σωτηρίας μας. Αυτό είναι πέρα για πέρα αληθινό. Όμως πολύ φοβούμαι ότι το έχουμε συνηθίσει τόσο πολύ, που δεν μας κάνει πια τόση εντύπωσι, όση στα παληά τα χρόνια. Τότε η ευσέβεια μας ήταν πιο απλοϊκή κάτω από την απροσποίητη ευλάβεια των γονηών μας, που μη ξέροντας ίσως τα δικά μας γράμματα, έβλεπαν με πιστότερο μάτι τα θεϊα γεγονότα κι εζούσαν μυστικά μέσα τους την εξάρτησί τους από το Θεό. 

Τώρα εμείς γίναμε πανεπιστήμονες, τεχνοκράτες, λογοκόποι και γι’ αυτό στεκόμαστε με συλλόγισι μπροστά στ’ άπατα νερά των θείων βουλών, χωρίς τη δύναμι να ρίξουμε άγκυρα για να στηριχθούμε και να μη χαθούμε. Ωστόσο το νόημα της μέρας αυτής, που όλη κυριαρχείται από τη μεγαλειώδη σκιά του Σταυρού και του Εσταυρωμένου, βρίσκεται στην απέριττη διατύπωσι ενός καθίσματος που θα ακουσθή απόψε στην ιερή Ακολουθία. 

Σε δεύτερο πρόσωπο απευθύνεται προς τον Εσταυρωμένο ο ποιητής και του λέγει; «Εξηγόρασας ημάς εκ της κατάρας του νόμου τω τιμίω σου Αϊματι, τω Σταυρώ προσηλωθείς και τη λόγχη κεντηθείς, την άθανασίαν επήγασας ανθρώποις Σωτήρ ημών, δόξα Σοι». Μιλάει εδώ ο εμπνευσμένος υμνογράφος για μια εξαγορά. Πρόκειται για τη φρικτή πραγματικότητα που ο αδυσώπητος νόμος της αμαρτίας δημιουργεί μέσα και γύρω μας. Η ζωή της αμαρτίας είναι θάνατος, είναι δεσμά αιχμαλωσίας, είναι αναίρεσις της ανθρώπινης αξίας και ελευθερίας, είναι ατιμία και καταισχύνη. Αυτό δεν είναι μια απλή θεωρητική θέσις. Έχει τις προεκτάσεις της πάνω μας και γύρω μας. Κάθε φορά που κάνουμε παραχωρήσεις στον κόσμο της φθοράς, όπως λέγεται ηή αμαρτία, νοιώθουμε μέοα μας να χαλκεύωνται τα σιδερένια και ανυπόφορα δεσμά, που μας εμποδίζουν από τις ανώτερες σφαίρες πνευματικότητος και μας αναγκάζουν να συρώμαστε στα βαλτόνερα της ποικίλης κακίας που μαυρίζει τις καρδιές μας. Οι συνέπειες αυτές είναι η αντανάκλασις του χωρισμού και της απομακρύνσεώς μας από τον πατέρα μας Θεό, πράγμα που συχνά συμβαίνει στη ζωή μας αυτή. Στις περιπτώσεις αυτές μας κερδίζει ο διάβολος και μας καταχωρίζει στους πίνακες των δούλων του. Αλλά οι δούλοι του διαβόλου είναι αληθινοί δέσμιοι της αμαρτίας, ενώ οι δούλοι του Θεού, είναι απελεύθεροι της χάριτος. 

Την πρώτη δουλεία την έχουμε νοιώσει πολλές φορές. Τότε που μας καταλαμβάνει μια αθυμία, που μας κυριεύει η απελπισία, που νοιώθουμε τον κόσμο να χάνεται μπροστά στα μάτια μας, πού αποπροσανατολιζόμαστε από την αληθινή μας πορεία, που σπαταλάμε τις δυνάμεις μας στο κακό, που φουσκώνουν τα πνευμόνια μας από στεναγμούς και γόους. Ναι, στις περιπτώσεις αυτές μοιάζουμε σαν να έχουμε χάσει τα νερά μας, μας λείπει η παρηγοριά που χαρίζει στις καρδιές η βεβαιότητα της θείας παρουσίας. Είμαστε σιδηροδέσμιοι κατάχαμα, κατά γης, χωρίς ελπίδες σωτηρίας. Και τότε γίνεται η εξαγορά. Κάποιος που δεν έπαυσε να μας αγαπά και όταν εμείς τον προδώσαμε, πληρώνει τα λύτρα μας και μας ελευθερώνει. Αυτό είναι η χάρις που στέκεται απέναντι στον αδυσώπητο νόμο. Και η χάρις αυτή, ο εξιλασμός απορρέει από το Αϊμα του Χριστού, που σήμερα τον βλέπουμε και τον νοιώθουμε πιο κοντά μας καθώς θα τον προσκυνήσωμε στους ναούς μας πάνω στον Σταυρό του. 

Αλλά η λυτρωτική προσφορά του Χριστού μας δεν εξαντλείται μόνον στην εξαγορά και στην απελευθέρωσι. Προχωρεί κατά βάθος και αναιρεί όλο τον κόσμο της φθοράς, μεταστοιχειώνοντας τον σε κόσμο της αφθαρσίας. Έτσι τον θάνατο διαδέχεται η ζωή και την προσωρινότητα η αθανασία. Ω, πόσον ευγνώμονες πρέπει να είμαστε στον Κύριο μας, σαν θυμώμαστε τις δωρεές του αυτές και τα χαρίσματα που μας έδωσε χωρίς ανταπόδομα. Θα πρέπει να είναι πέτρινες οι καρδιές μας, σαν θα επιμείνουν να στέκωνται μακρυά από τη λυτρωτική του θυσία, που σφραγίστηκε με το ίδιο του το Αίμα. Μαζί με την εξαγορά μας εξησφάλισε την αθανασία κοντά του. Έτσι είμαστε όχι πια τέκνα οργής και κατάρας, γίναμε πια κατά χάριν υιοί και κληρονόμοι της Βασιλείας.

***
Αγαπητοί μου αναγνώσται, το Πάθος του Κυρίου που ζούμε έντονα αυτές τις μέρες, δεν πρέπει να φύγει για μας ανεκμετάλλευτο. Οι λόγοι Του πάνω απ’ το Σταυρό πρέπει να αφήσουν ίχνη μέσα στις καρδιές μας. Κάθε τι που υπέμεινε ο Κύριος και κάθε τι που είπε στη διάρκεια του εκουσίου Πάθους Του είναι γεγονός πολυσήμαντο. Ω, ναι. Θα ήθελα να κλείσω την επαφή μας απόψε επαναλαμβάνοντας τα λόγια του αγ. Γρηγορίου του Θεολόγου σε μετάφρασι. «Εξεδύθη τα ιμάτια και ενεδύθη την πορφύραν, δια να εκδύση τους δερματίνους χιτώνας της νεκρώσεως οπού εφόρεσεν ο Αδάμ μετά την παράβασιν. Κάλαμον έλαβεν ο Κύριος εις την δεξιάν, ως σκήπτρον, δια να θανατώση τον αρχαίον όφιν και δράκοντα. Έλαβε κάλαμον δια να υπογράψη βασιλικώς με το κόκκινον αίμα του το γράμμα της συγχωρήσεως των αμαρτιών μας, καθότι και οι βασιλείς με κόκκινον κιννάβαρι υπογράφουσιν. Εις το ξύλον εσταυρώθη δια το ξύλον της γνώσεως. Έλαβε την γεϋσιν της χολής και του όξους, δια την γλυκείαν γεύσιν του καρπού του απηγορευμένου. Έλαβε τα καρφία δια να καρφώση την αμαρτίαν. Άπλωσε τας χείρας εις τον Σταυρόν διά να ιατρεύση το άπλωμα των χειρών του Αδάμ και της Εύας, οπού εποίησαν εις το απηγορευμένον ξύλον, και δια να ενώση τα μακράν διεστώτα, αγγέλους και ανθρώπους, ουράνια και επίγεια. Έλαβε τον θάνατον, διά να θανάτωση τον θάνατον. Ετάφη δια να μη στρεφώμεθα πλέον ημείς εις την γην, ως το πρότερον… Εσκοτίσθησαν οι φωστήρες, δια να φανερώσουν ότι πενθούσι τον Σταυρωθέντα. Αι πέτραι εσχίσθησαν διότι έπασχεν η πέτρα της ζωής. Εις το ύψος του Σταυρού ανέβη, δια το πτώμα οπού επαθεν ο Αδάμ. Και τελευταίον ανέστη, δια την ιδικήν μας ανάστασιν».Αυτά όλα, αγαπητοί μου, ας θυμηθούμε σήμερα. Κι’ ατενίζοντας τον Εσταυρωμένο, πίσω απ’ τους συμβολισμούς των λόγων Του, ας ξεχυθούμε σε κατάνυξι και θερμή αγάπη, κι’ απ’ τα βάθη της ψυχής μας ας ψελλίσουμε κι’ εμείς μαζί με τον εκκλ. υμνωδό: «Προσκυνούμεν Σου τα πάθη Χριστέ. Δείξον ημίν και την ένδοξόν Σου ανάστασιν».

ΧΡΙΣΤΟΣ, Ο ΑΙΩΝΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΚΑΡΔΙΩΝ 

Mε αισθήματα κατανύξεως, αγαπητοί μου αναγνώσται, πλημμυρίζουμε και πάλιν σήμερα τους ναούς μας, για να εκδηλώσουμε την λατρεία μας στον Νυμφίο της Εκκλησίας μας, τον «ωραίον κάλλει παρά πάντας βροτούς». Τίς μέρες αυτές, ιδιαίτερα, δονείται η καρδιά μας από γλυκά και θερμά συναισθήματα αφοσιώσεως προς τον λατρευτόν Κύριο, που βαδίζει «επί το εκούσιον Πάθος» για την ιδική μας σωτηρία. Και είναι ευλόγα τα αισθήματα της κατανύξεως που κυριαρχούν μέσα μας καθώς ατενίζαμε τον αιματόβρεκτο Σταυρό του και με ταπείνωσι περισσή προσκυνούμεν τα Άχραντα Πάθη Του.

Είναι ο Θεός μας

Για μας ο Ιησούς δεν είναι ο καλός διδάσκαλος με την όμορφη διδασκαλία που μπορεί να διεκδίκηση μια θέσι ανάμεσα σε άλλους μύστες της ανθρωπότητας. Για μας δεν είναι ένας παράξενος ταξιδιώτης, που εποίκιλλε την ζωή Του με θαύματα που τόσο είχαν εντυπωσιάσει. Ούτε είναι για μας ο Κύριος, ένας, έστω και ο καλύτερος, από τους φιλοσόφους πού εγνώρισε ποτέ ο πλανήτης μας. Για μας αντιθέτως ο Χριστός είναι ο αιώνιος βασιλεύς των καρδιών μας, είναι η αστείρευτη πηγή της ευτυχίας μας, είναι ο αληθινός Θεός μας, προς τον οποίον ατενίζουμε με προσδοκία λυτρωτική. Ο Χριστός μας είναι ο λυτρωτής μας από τα δεσμά της αμαρτίας, είναι ο αποκαταστήσας τις σχέσεις μας με τον ουρανόν. Είναι «ο ποιήσας τα αμφότερα εν και το μεσότοιχον του φραγμού λύσας». Πολλοί θέλησαν να αμφισβητήσουν την αλήθεια της παρουσίας του στον κόσμο καθώς και την θεία προέλευσι και ιδιότητά του. Κι ενώ για μας που πιστεύουμε η γέννησις, η διδασκαλία, τα πάθη και η ανάστασίς Του είναι οι θριαμβευτικοί σταθμοί της επίγειας παρουσίας του Θεού, για άλλους όλα αυτά εντάσσονται στα ανθρώπινα πλαίσια ή είναι γεννήματα της ανθρώπινης φαντασίας. Ανεξάρτητα όμως από την θεία ιδιότητα του Λυτρωτού μας, η ιστορικότητά Του είναι τόσο βαθειά θεμελιωμένη με πηγές εξωχριστιανικές και χριστιανικές, που σήμερα τουλάχιστον κανένας σεβόμενος τον εαυτό του επιστήμονας δεν την αμφισβητεί.

Προκρούστειος μέθοδος

Διαφορετικήν μέθοδον ακολούθησαν άλλοι αρνητές, όπως ο Ερν. Ρενάν (1823-1892) πού θέλησε να όρθολογιστικοποιήση τα Ευαγγέλια, παρά το ότι παραδεχόταν ότι ή ανθρωπότητα έχει ανάγκη μιας υπερβατικής θρησκείας. Γι’ αυτό καί δέχθηκε δ,τι μπορούσε φυσικά να ερμηνευθή, απορρίπτοντας τα θαύματα. Την μέθοδο αυτή δέχθηκαν καί πολλοί άλλοι από τους προτεστάντες θεολόγους, πού δεμένοι στο άρμα του ορθολογισμού, δέχθηκαν από τα Ευαγγέλια ό,τι μπορούσε το ανθρώπινο μυαλό να κατανόηση. “Ετσι πετάχθηκε έξω το υπερφυσικό στοιχείο, πού έχει την αναφορά του στην πίστι, και η θρησκεία έγινε ένα ανθρώπινο σύστημα, προσιτό στην ανθρώπινη διάνοια. Αξίζει όμως να σημειωθή πως οι θιασώτες αυτής της θεωρίας δέχονται την ιστορική ύπαρξι του Χριστού και των Αποστόλων, καθώς και όλο το περίγραμμα των Ευαγγελίων, πράγμα που τους φέρνει σε βαθειά ρήξι με τους οπαδούς της μυθικής θεωρίας. Ωστόσο και των δύο ο στόχος είναι η αποδυνάμωσις του υπερφυσικού, δηλ. του θείου στοιχείου από το πρόσωπο του Κυρίου, πράγμα που στην ουσία κατακρημνίζει όλη Του τη θεότητα.

Οι σωστές διαστάσεις του έργου Του

Ωστόσο στο διάβα των αιώνων δεν έλειψαν εκείνοι που υπηρετώντας την άρνησι, δούλεψαν με πάθος στην αμφισβήτησι, προκειμένου να παρουσιάσουν τον Χριστό σαν φανταστικό πρόσωπο, ή το πολύ σαν θεωριολόγο κάποιας εμβελείας, ή και υπηρέτη κάποιου ύποπτου σχεδίου για την … επέκτασι του ιουδαϊσμού. Πρώτος εκ των νεωτέρων ο καθηγητής Χ. Ραϊμάρους στο Αμβούργο (1694-1768) αρνήθηκε τα θαύματα του Κυρίουκαι τον εθεώρησε σαν μεσσιανικό διεκδικητή της εξουσίας όπως περίπου οι σύγχρονοι εθνικιστές. Κάτω από το πρίσμα αυτό είδε όλη του την δραστηριότητα, παραγνωρίσας όμως, όπως είναι φυσικό, τα βασικώτερα σημεία της διδασκαλίας Του, που σαφώς απέκλειαν κάθε, από μέρους Του, διεκδίκησι της κοσμικής εξουσίας. Η θεωρία αυτή γρήγορα λησμονήθηκε, ωστόσο τώρα τελευταία βρίσκονται που και που διάφοροι που την αναμασούν είτε έτσι όπως την είπαμε, είτε και ελαφρά παρηλλαγμένη. Σαν παράδειγμα αναφέρωτο βιβλίο της Λιλής Ζωγράφου με τίτλο: «Αντιγνώση – Τα δεκανίκια του Καπιταλισμού»όπου υποστηρίζεται ή άποψις πως ο Χριστός εξυπηρέτησε ένα σχέδιο επεκτάσεως του ιουδαϊσμού. Και μόνο το γεγονός ότι ο ιουδαϊσμός κατεπολέμησε με λύσσα τον Χριστιανισμό, είναι, νομίζω, αρκετό για να διάλυση την άποψι αυτή, που αν ήταν αληθινή θάπρεπε να μας φέρη μπροστά στο φαινόμενο μιας συνεργασίας μεταξύ των δύο, πράγμα που εδώ και 2.000 χρόνια δεν έχει κατορθωθή.

Η ιστορικότητα Του

Αλλά υπήρξαν και εκείνοι πού αρνήθηκαν ολότελα την ύπαρξι του Ιησούκαι την ιστορικότητα Του. Είναι οι υποστηρικτές της «μυθικής θεωρίας» όπως ο κόμης Βολνέ (1757-1820) που εις το έργο του «Τα ερείπια ή σκέψεις επί των ανατροπών των αυτοκρατοριών» υπεστήριζε πως όλες οι θρησκείες είναι ουσιαστικά μία και προέρχονται από την τάσι του ανθρώπου να αναζητά προστασία σε υπερφυσικές δυνάμεις. Την άποψι αυτή στα νεώτερα χρόνια υπεστήριξαν και οι Μαρξ και Λένιν. Κατά το «Αλφαβητάριον» «η ιδέα του Θεού είναι παιδαριώδης αντίληψις, την οποίαν διαψεύδει η πείρα» (Βλ. Ν. Βασιλειάδη, Το λυκόφως του Μαρξισμού σ. 86). 

Η Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδειαμας πληροφορεί πως «οι κλασσικοί του Μαρξισμού-Λενινισμού χαρακτηρίζουν την θρησκεία σαν μια εξαιρετικά ραφιναρισμένην εφεύρεση των παπάδων « (Μεγ. Σοβ. Έγκυκλ. Β’ έκδ. Μόσχα 1948 τόμ. Ε’ σ. 336-337). Η ίδια επίσης Εγκυκλοπαίδεια μας λέει ότι ο Χριστός είναι «ο μυθικός ιδρυτής του Χριστιανισμού» (τόμ. 17, σ. 523), ότι η Παναγίαείναι «Θεά-μητέρα μυθική, η οποία, κατά τας θρησκευτικός αντιλήψεις, εγέννησε θαυματουργικώς ένα Θεόν» (τ. 5, σ. 356), ότι ο Παύλοςήταν «ένας από τους μυθικούς χριστιανούς αποστόλους», ότι οι Απόστολοι «όπως και ο Ιησούς Χριστός είναι πρόσωπα μυθικά» (τόμ. 2, σ. 521). 

Και ο έλληνας ιστορικός Γ. Κορδάτοςστο βιβλίο του «Αρχαίες θρησκείες και Χριστιανισμός» υποστηρίζει ότι «για μας τα πρόσωπα Ιωάννης και Ιησούς είναι μυθικά» (σ. 260). Βεβαίως δεν ήταν τότε η πρώτη φορά που ακούσθηκεν η θεωρία αυτή. Γιατί η μυθική εκδοχή περί του Χριστού, εμφανίσθηκε πολύ νωρίς, επανελήφθη δε στις αρχές του 19ου αιώνα από τον Σάρλ Ντυπυΐ (1742-1809) και αργότερα από τον Δαυίδ Στράους (1808-1874) με διάφορες παραλλαγές, και από τον Μπρούνο Μπάουερ (1809-1882) που μας πληροφόρησε πως ο χριστιανισμός γεννήθηκε στην φαντασία του ευαγγελιστού Μάρκου κατά τον β’ αιώνα.

Αληθινά Θεάνθρωπος

Σήμερα δεν υπάρχει επιστήμων άξιος του ονόματος του, που να αρνήται τα βασικά στοιχεία των ευαγγελικών διηγήσεων ή να αμφισβητή την ιστορικότητά τους. Δεν υπάρχει άλλο βιβλίο στον κόσμο, που να υπέστη τόση κριτική βάσανο όσο η Βίβλος. Και δεν υπάρχει άλλο βιβλίο στον κόσμο, που να επιβεβαιώνεται από την επιστήμη, όσο η Βίβλος. Πράγματι έρευνες ιστορικές πάνω σε παπύρους, έρευνες φιλολογικές πάνω σε χειρόγραφα, έρευνες επιστημονικές πάνω σε αρχαιολογικά ευρήματα έρχονται κάθε τόσο να προσφέρουν και ένα καινούργιο στοιχείο, που επιβεβαιώνει την αλήθεια των γραφικών διηγήσεων και την ακρίβεια τους. Αλλά δεν είναι εδώ η καρδιά του προβλήματος. 

Σήμερα, όπως είπαμε κανείς σοβαρός επιστήμονας δεν αμφισβητεί την ιστορικότητα των θείων προσώπων. Το βάρος πέφτει αλλού, στην παραδοχή του Ιησού Χριστού σαν Υιού και Λόγου του Θεού και στην κατάφασι στο υπερφυσικό στοιχείο που δικαιώνεται με την πίστι. -Και βέβαια το ζήτημα αυτό δεν είναι επιστημονικό, γιατί δεν ανατέμνεται, ούτε αποδεικνύεται με το πείραμα. Τα θέματα αυτά ευρίσκονται έξω του ελέγχου της επιστημονικής έρευνας. Αποτελούν αντικείμενο πίστεως και ζουν στις καρδιές των χριστιανών. Ναι, έτσι είναι. Θα ήταν ματαιοπονία να θέλαμε να επιστρατεύσουμε τις επιστημονικές μας γνώσεις για να πείσουμε κάποιον ότι ο Χριστός είναι Θεός. Για μας που πιστεύουμε αυτό είναι δεδομένο. Μας αρκεί η αποκάλυψι της αλήθειας, όπως μας έχει παραδοθή στην Αγ. Γραφή. Οι άλλοι, που αμφιβάλλουν, θα πρέπει να αναλάβουν τον κόπο να συνομιλήσουν εμπιστευτικά με τον εαυτό τους σε μια μυστική συνάντησί τους. Τότε θα λάμψη ίσως μέσα τους το φως της πίστεως και θα τους δοθή σαν δώρο η δυνατότητα να παραδεχθούν, χωρίς πολυπραγμοσύνη, την θεία ιδιότητα του Λυτρωτού μας. 

Είναι δώρο του Θεού η πίστι. Και πρέπει να την ζήτηση ο άνθρωπος για να του δοθή. Ο Βίκτωρ Ουγκώ πεθαίνοντας σε βαθειά γηρατειά έλεγε: «Αισθάνομαι την μέλλουσαν ζωήν εν εμοί. Νομίζουν ότι η ψυχή είναι προϊόν των σωματικών δυνάμεων, αλλά τότε διατί η ψυχή μου είναι επί τοσούτον διαυγεστέρα, εφ’ όσον αι σωματικαί μου δυνάμεις καταπίπτουν; Επί της κεφαλής μου είναι ο χειμών, άλλ’ εν τη καρδία μου είναι αιώνιος άνοιξις. Ο τάφος δεν είναι οδός άνευ εξόδου, αλλά δίοδος ϊνα ανοίξη με το φως της πρωίας. Η δίψα δια το άπειρον αποδεικνύει την ύπαρξιν του απείρου». Και ο Ρενάν στο τέλος του βιβλίου του «Ο βίος του Ιησού» παραδίδεται σε ένα άνευ προηγουμένου εγκώμιον για τον Χριστόν, σαν νικητή και βασιλέα των καρδιών.

Θρόνος Του οι καρδιές

Πράγματι. Η νίκη του Ιησού είναι επί των καρδιών. Εκεί βασιλεύει και εκεί εξουσιάζει. Οι πολέμιοί Του ήλθαν και έφυγαν. Ενδεχομένως θα έλθουν και άλλοι και θα παρέλθουν και αυτοί ή θα ανανήψουν και μετανοούντες θα συρθούν μπροστά στον Σταυρό Του. Εκείνος όμως θα εξακολούθηση να βασιλεύη στίς καρδιές των ιδικών Του, που με απλότητα τον δέχονται ως Θεόν και Σωτήρα. Θα γοητεύη με την γλυκύτητά του τις ανθρώπινες υπάρξεις, τιθασεύοντας και αυτούς τους αντιπάλους του. Θα ξεπερνάη τα μέτρα του χρόνου και θα επιβιώνη εις πάντας τους αιώνας, χωρίς να γερνά ή να αφανίζεται. Πάντα νέος και ευτυχής, θα αιχμαλωτίζη καρδιές και θα αναδεικνύεται αιώνιος νικητής. Κάποτε στο Πανεπιστήμιό μας εδίδασκεν ο καθηγητής της ιατρικής Ρήγας Νικολαΐδης, γνωστός άθεος. Ένας μαθητής του ο γιατρός Αρ. Χρηστάκης διηγείται πως κατά την περιφοράν του επιταφίου της Μητροπόλεως Αθηνών το 1928, αυτός και μερικοί φίλοι του αντελήφθησαν μεταξύ του πλήθους και τον καθηγητήν τους Νικολαΐδην, γέροντα, ήδη και συνταξιούχον να συνοδεύη την πομπήν με ένα κερί στο χέρι. Φοβούμενοι μήπως τσαλαπατηθή από το πλήθος, τον επλησίασαν και εσχημάτισαν γύρω του ένα προστατευτικό κύκλο. Ο καθηγητής τους ηυχαρίστησε λέγοντάς τους μάλιστα ότι ασφαλώς θα είναι μαθητές του. Στην συνέχεια όμως οι μαθητές του τον ερώτησαν: «Πώς συμβιβάζεται κ. καθηγητά, η όλη από έδρας διδασκαλία σας περί της υλιστικής θεωρίας της εξελίξεως των όντων με την αποψινήν παρουσίαν σας εις την θρησκευτικήν αυτήν εκδήλωσιν της προς τον Θεόν λατρείας; «Κι εκείνος απήντησε: «Και όμως, κύριοι, εις το Θείο δράμα και την επακολουθήσασαν Ανάστασιν του Κυρίου ευρίσκεται η αλήθεια της ζωής» («Συζήτησις» τ. Η’ 1967 σ. 190-191).

***
Η πίστις στον Χριστόν, αγαπητοί μου αναγνώσται, είναι προσωπική υπόθεσις του καθενός μας. Γι’ αυτό και ο καθένας μας οφείλει αν την έχη να την ενισχύση και αν δεν την έχη να την αναζητήση. Η αγνότης των προθέσεων είναι παράγων για την ανεύρεσί της. Ας το ευχηθούμε για όλους τους αδελφούς μας που έχασαν ή που νοσταλγούν να την ξαναβρούν. Ο Εσταυρωμένος Νυμφίος της Εκκλησίας ας τους την χαρίση εφ’ όσον θα την θελήσουν.

Προσωπικός Λυτρωτής

Η θυσία του Χριστού, ας το καταλάβομε, είναι προσωπική έκφραση της αγάπης του για τον καθένα μας ξεχωριστά. Είναι δείγμα της απεριόριστης στοργής του, του απύθμενου βάθους της. Θα μας το πη κι’ αυτό απόψε ο ποιητής της Εκκλησίας μας: «Εσταυρώθης δι’ εμέ, ίνα εμοί πηγάσης την άφεσιν. Εκεντήθης την πλευράν, ίνα κρουνούς ζωής αναβλύσης μοι. Τοις ήλοις προσήλωσαι, ίνα εγώ τω βάθει των παθημάτων σου, το ύψος του κράτους πιστούμενος κράζω σοι ζωοδότα Χριστέ, δόξα και τω Σταυρώ Σώτερ και τω Πάθει Σου». Αυτός ο προσωπικός τόνος στην αναγνώριση της θείας θυσίας, είναι αυτό που πρέπει να μείνη απόψε μέσα μας. Να καταλάβουμε δηλ. όλοι μαζί και ο καθένας χωριστά πως το Αίμα του Χριστού μας χύθηκε πάνω στο Γολγοθά προσωπικά για τον καθένα και ότι ο καθένας μας πρέπει να βρή τον τρόπο να κάμη δική του αυτή την απολύτρωσι και την εξαγορά απ’ την αμαρτία. Αν αυτό το επιτύχουμε, τότε θα νοιώσουμε μιαν ανέκφραστη παρηγορία. Θα δοκιμάσουμε μια ιλαρότητα ψυχική που θα προέρχεται από την βεβαιότητα της σωτηρίας μας που πηγάζει από την αποκατάστασι των σχέσεών μας με το Θεό.

***
Αγαπητοί μου αναγνώσται, ας σταθούμε σήμερα με σιγηλή κατάνυξι μπροστά στον Εσταυρωμένο Σωτήρα μας κι’ ας αφήσουμε τις καρδιές μας και τα χείλη μας να ψελλίσουν λόγους λατρείας. Ας γονατίσουμε έπειτα κι’ ας πάρουμε τη στάσι της ικεσίας. Μιας ευλαβικής ευγνώμονος ικεσίας. Κι’ ας του χαρίσουμε κι ας του προσφέρουμε τα άνθη της ευλαβείας και αφοσιώσεώς μας. Ναι, απ’ τα βάθη της ψυχής μας «προσκυνούμεν Σου τα πάθη Χριστέ, δείξον ημϊν και την ένδοξόν σου Ανάστασιν».

Μ. Εβδομάδα ΜΕ ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ

Με απέραντη συγκίνησι και έντονη λυρική διάθεσι, με ευλαβική ενατένισι στον Νυμφίο της Εκκλησίας, θα προσέλθουμε και πάλιν απόψε, στους ναούς μας και θα μυρίσουμε το ευωδιαστό μοσχολίβανο, που συμβολίζει τις προσευχές μας, και θα ανάψουμε τα αγιοκέρια μας, που είναι κι αυτά σύμβολα της θυσίας μας και θα αποθέσουμε τα χείλη μας πάνω στα γυμνά πόδια του Θεού μας που κρέμεται στο Σταυρό, και θα του ψιθυρίσουμε λόγια αγάπης και παντοτεινής λατρείας.

Έτσι κάνουμε κάθε χρόνο αυτή τη μέρα, γιατί έτσι διδαχθήκαμε, γιατί ακόμη έτσι θέλουμε και έτσι και η Εκκλησία μας μας προσκαλεί να κάνουμε. Και το θεωρούμε μάλιστα μεγάλη παράλειψι αν αφήσουμε τη σημερινή μέρα να περάσει χωρίς να στοχασθούμε πάνω στο θείο Πάθος και χωρίς να νοιώσουμε τον συγκλονισμό πού αισθάνεται καθένας όταν συμμετέχει στην τραγικότητα μιας θυσίας. Γι’αυτό κι εγώ θα ήθελα σήμερα να θίξω μερικά σημεία, που θα μας είναι χρήσιμα, σαν αφορμές για προσωπικό στοχασμό και σκέψι, βοηθητικά δηλ. στην προσπάθεια για συμμετοχή προσωπική πάνω στις πτυχές του θείου Πάθους.

***
“Εχει πολλές φορές λεχθή πώς ό υιός του Θεοϋ πέθανε για τη δική μας σωτηρία. Πρόσφερε τον εαυτό του θυσία για χάρι μας πάνω στο Σταυρό. “Εγινε ό ϊδιος κατάρα, για να μας λύτρωση από την κατάρα του νόμου. Βγήκε από τον εαυτό του καί χαρίσθηκε σε μας. Αυτή ή κένωσι του Θεοϋ, δεύτερη, μετά την Γέννησϊ του, καί ολοκληρωτική πρέπει να μας κάνει εντύπωσι. Μέσα στο Πάθος του ο Χριστός απεκδύεται τον εαυτό του και γίνεται παγκόσμιος και οικουμενικός. Καμιά σχέσι δεν μπορεί να έχει το Πάθος με την ατομικότητα ή τον ατομισμό που είναι σκέτος εγωισμός. Γι’αυτό και ο Χριστός έγινε το σύμβολο της θυσίαςχάριν των άλλων, έγινε ακόμη ο μεγάλος πρωτοπόρος στην κάθε λογής ελευθερία, που αρχίζει πάντα από την απελευθέρωσί μας από τον ίδιο μας τον εαυτό. Έκτοτε μέσα στην Εκκλησία διασώζεται αυτό το πνεύμα της ελευθερίας της συνειδήσεως, της ελευθερίας του προσώπου και του πνεύματος. 

Όπως γράφει ο Ν. Μπερδιάεφ«εις την δυτικήν σκέψιν η ελευθερία γίνεται νοητή μόνον ως ατομικισμός, δικαίωμα του ατόμου, στάσις αμύνης εναντίον δυνατής τινος προσβολής των δικαιωμάτων αυτοϋ, συνείδησις μιας αυτονομίας της προσωπικότητας. Ένας τοιούτος ατομικισμός είναι ξένος προς την Ορθοδοξίαν ενώ αυτή έχεται μιας ιδιόμορφου κοινωνικότητας. Το θρησκευτικόν πρόσωπον και το θρησκευτικόν σύνολον δεν είναι ξένα προς άλληλα, και κατ’ ουδένα τρόπον αντιτίθενται προς άλληλα». Έτσι, μέσα στην Εκκλησία, όπου κυριαρχεί το πνεύμα του Σταυρωθέντος Χριστού, ο άνθρωπος βρίσκει τις αληθινές του διαστάσεις, την προσωπικότητά του, που τονίζεται τότε μόνον, όταν έχει την δύναμι να αποχωρισθή από το τέλμα του εγωισμού και της ατομικότητας, και να προσχωρήσει με αγάπη στο χώρο της κοινωνικότητας και της συλλογικότητος.

***
Δακρύζουμε τέτοια μέρα, σαν τη σημερινή, καθώς βλέπουμε πάνω στο Σταυρό τον Σωτήρα μας. Δεν θα είχε όμως νόημα μια τέτοια στάσις μας, αν, παράλληλα, δεν σκεφτόμασταν την αχάριστη συμπεριφορά του Γένους μας απέναντι Του. Ο Χριστός είναι ο ευεργέτης όλου του κόσμου. Αλλά πάντοτε οι ευεργέτες του ανθρωπίνου γένους αυτοί που επιχειρούν να του ανοίξουν δρόμους για το καλό, το ωραίο, το τίμιο, την πρόοδο, αντιμετωπίζουν την ωργισμένη αχαριστία του. Και αυτή μας η συμπεριφορά αποτελεί την πιο πένθιμη και μελανή σελίδα της ζωής μας, γιατί μας κάνει συνοδοιπόρους με τον θάνατο και την δυστυχία και γιατί κάνει στείρα την καρδιά μας και φαλκιδεύει το πνεύμα μας. Ναι, οι άνθρωποι αγαπούν θεωρητικά το καλό, θαυμάζουν το ωραίο, εκτιμούν το δίκαιο, αλλά μισούν αυτούς που έχουν την δύναμι και την ικανότητα να τα υλοποιήσουν. Από τον ίδιο αυτό κανόνα δεν εξαιρείται ούτε ο μεγάλος μας ελευθερωτής και ευεργέτης, ο Ιησούς Χριστός. Το μίσος, η εχθρότητα, η επιφυλακτικότητα, η αγνωμοσύνη είναι τα μέσα με τα οποία ένα μεγάλο μέρος των ανθρώπων αντιμετωπίζουν τον Κύριο της Δόξης. 

Πέρασαν 2.000 χρόνια περίπου από τότε πού γράφηκε η ματωμένη ιστορία του Γολγοθά, όπου ένας Θεός έγινε το σύμβολο του Ανθρώπου που μάχεται για το δίκαιο και τη δικαίωσι. Και όμως, οι άνθρωποι, αχάριστοι στη μεγάλη τους πλειονότητα, φέρονται απέναντί του με προκατάληψι, με κακότητα, με κρυψίνοια, θέλοντας να μειώσουν τη σημασία του για τη ζωή τους και να παραστήσουν τους εαυτούς των αυτόνομες υπάρξεις μέσα στο χάος αυτής εδώ της ζωής. 

Σήμερα οι πολλοί συγκινούνται από το Πάθος του Χριστού, αλλά αύριο οι ίδιοι δεν θα διστάσουν να τον ξανασταυρώσουν, επαναλαμβάνοντες το απαίσιο κακούργημα των σταυρωτών. Και τη στάσι μας αυτή απέναντι του Κυρίου μας την επεκτείνουμε και σε όσους άλλους θυσιάζονται για μας. Πάντα οι αληθινά μεγάλοι της ιστορίας του κόσμου αντιμετώπισαν την εχθρότητα, το μίσος και την περιφρόνησι των ανθρώπων του καιρού τους, όσο ζούσαν και μόνο μετά θάνατον αναγνωρίσθηκε η αξία τους και οι όποιες υπηρεσίες τους για τον εκπολιτισμό της κοινωνίας. Είναι ολέθριο το πάθος της αγνωμοσύνης. Φαίνεται πώς για τον αρρωστημένο εγωισμό μας η αγνωμοσύνη είναι μια ανυπόφορη αισθηματική υποτέλεια προς τον οιονδήποτε ευεργέτη μας και γι’ αυτό προσπαθούμε να βρούμε προφάσεις και αφορμές για να απαλλάξουμε από το περιττό της βάρος τις καρδιές και τις συνειδήσεις μας.

***
Αλλάτο πένθος μας σήμερα θα ήταν πιο ειλικρινές αν ταυτόχρονα πενθούσαμε και για την περιφρόνησι του όλου χριστιανικού πνεύματος, που Εκείνος παγίωσε στον κόσμο, εκ μέρους των λεγομένων χριστιανικών κοινωνιών μας. Εκείνος ηθέλησε να μεταλαμπαδεύσει στον άνθρωπο τις αιώνιες και ακατάλυτες αρχές Του, που μπορούν να κάνουν τη γη μας ένα σωστό παράδεισο ανθρωπιάς και καλωσύνης, και οι άνθρωποι περιεφρόνησαν τις αλήθειες Του και θέλησαν να ζήσουν χωρίς αυτές. Από την απαράμιλλη σε σοφία και πληρότητα χριστιανική κοσμοθεωρία οι περισσότεροι σήμερα εφαρμόζουμε -μόνο τους τύπους και αδιαφορούμε για το πνεύμα της πού έρχεται σε αντίθεσι με τα συμφέροντά μας και τα άγρια σκοτεινά μας πάθη. 

Αλλά με το να παριστάνουμε απλώς τους χριστιανούς χωρίς να είμαστε στην πραγματικότητα, μόνο τους εαυτούς μας ξεγελάμε και τις αρχές μας προδίδουμε. Γιατί η ζωή δεν είναι μια θεατρική παράστασι, αλλά μια συνεχής και αδιάκοπη αγωνιστική προσπάθεια για την πραγμάτωσι ευγενών και υψηλών στόχων, και για την υλοποίησι των αξιών της και των ιδανικών της, που την ομορφαίνουν και της δίνουν νόημα και περιεχόμενο. Χρειάζεται να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας και τίμιοι. Τόσα χρόνια πολλοί καπηλεύονται τον χριστιανισμό, τον διδάσκουν, τον διαβάζουν, τον μελετούν, τον επικαλούνται, τον κηρύσσουν, αλλά τα έργα τους είναι τελείως ξένα με το νόημά του και τις προσταγές του. 

Σε τίποτε, δεν ωφελεί να συγκινούμεθα σήμερα, για το θείο Δράμα, όταν αύριο θα γίνουμε ήρωες άλλου δράματος σε βάρος των συνανθρώπων μας, που είμαστε έτοιμοι να τους αδικήσουμε, αν μπορούμε, ή να τους κάνουμε κακό. Σε τίποτε δεν ωφελεί να λεγόμαστε χριστιανοί, όταν στην καθημερινή πράξι καταπατούμε τα κηρύγματα του Θεανθρώπου και αποδεικνυόμεθα καλοί και επιτυχημένοι υποκριτές. Σε τίποτε δεν ωφελεί να κλαίμε σήμερα, όταν αύριο θα δώσουμε προτεραιότητα στον εγωισμό μας, στα συμφέροντα μας, στην κακότητά μας σκορπίζοντας απλόχερα το μίσος και το φθόνο. Ο εγωισμός και η συμφεροντολογίαδεν μας επιτρέπουν ενίοτε να δούμε ότι δεν κερδίζουμε τίποτε, αλλά χάνουμε τα πάντα όταν σαν παπαγάλοι επαναλαμβάνουμε τις ευαγγελικές ρήσεις, χωρίς όμως και να τις εφαρμόζουμε. Έτσι δημιουργούμε ένα πλανεμένο και αποπροσανατολισμένο χριστιανισμό, χωρίς να έχουμε ένα τέτοιο δικαίωμα. Τα σύγχρονα είδωλά μας ελκύουν τις καρδιές και μας αιχμαλωτίζουν. Αλλά στο τέλος μας χαρίζουν το ανικανοποίητο. Πόσο όμορφα τα λέει ό ποιητής: Ο Μουν, ο Μω κι’ ο Μαχαράτζι θα σ’ εκτοπίσουν λεν Χριστέ. Με τις επαύλεις τους και τις ρολλς-ρόϋς θα φέρουν μια νέα ουμανιτέ.

Μα ό,τι κι αν κάνουν θα ξοφλήσουν μιας καί δεν πιουν απ’ την πηγή του λυτρωμού και της θυσίας που την αγίασες Εσύ!

***
Ας σκεφθούμε απόψε σοβαρά και υπεύθυνα. Ο Χριστός μας είναι πάνω στο Σταυρό με τα χέρια απλωμένα. Μας περιμένει με αγάπη και συμπάθεια για να μας σώσει. Ας μη του αρνηθούμε.

Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΞΑΝΑΣΤΑΥΡΩNETΑΙ 

Με δέος και κατάνυξι, ατενίζουμε απόψε στη μέση των εκκλησιών μας υψωμένο το Σταυρό του Λυτρωτήκαι ακούμε τα ιερά Ευαγγέλια να μας αφηγούνται τις συνθήκες της σταυρώσεως και νοερά μεταφερόμαστε στη μακρυνή εκείνη Ιερουσαλήμ, και ζούμε από κοντά όλες τις φάσεις του θείου δράματος. Έτσι, καθώς και από το συναξάρι της αποψινής βραδυάς, καλούμαστε να στοχασθούμε πάνω στους «εμπτυσμούς, τα ραπίσματα, τα κολαφίσματα, τας ύβρεις, τους γέλωτας την πορφυραν χλαίναν, τον κάλαμον, τον σπόγγον, το όξος, τους ήλιους, την λόγχην, καί προ πάντων τον σταυρόν και τον θάνατον, α δι’ ημάς εκών κατεδέξατο…», αφήνουμε το νου μας σε ένα γλυκό πνευματικό μετεωρισμό και με αφετηρία τα πραγματικά γεγονότα του πάθους, αναλογιζόμαστε του Χριστού μας την οδύνη πάνω στο Σταυρό.

Ήταν μια οδύνη και ένας πόνος βαθύς που αυλάκωνε όλη του την ύπαρξη. Δεν πονούσε μόνο• σωματικά και υλικά από τις πληγές των καρφιών. Πονούσε και εσωτερικά περισσότερο, πονούσε για την αγνωμοσύνη των ανθρώπων, για την επιμονή τους στην πλάνη, για την άρνησή τους να δεχθούν τη δική του λύτρωση. Και αυτού του είδους ο πόνος, αληθινό μαρτύριο για το Θεό της αγάπης, προεκτείνεται μέσα στους αιώνες, είναι διαρκής και παρατεινόμενος, καθώς κάθε μέρα οι άνθρωποι αυτού του κόσμου παίρνουν στα χέρια τους το σφυρί και τα καρφιά και ξανασταυρώνουν τον Χριστό με τη ζωή και τη συμπεριφορά τους.

***
Ναι. Ο Χριστός ξανασταυρώνεται από τους ανάξιους διαδόχους του, κληρικούς μέσα στην Εκκλησία, που ενώ ανέλαβαν στους ώμους των το βαρύ φορτίο της ευθύνης για τη σωτηρία των ανθρώπων, αυτοί επαναπαύονται στις οποιεσδήποτε απολαβές του αξιώματος των και αδιαφορούν για το λαό του Θεού, που διψάει για πνευματική τροφοδοσία. Προδότες αυτοί της μεγάλης αποστολής τους και διαχειριστές της θείας χάριτος, έμειναν στ’ αχνάρια των φαρισαίων, για τους οποίους ο ίδιος Κύριος είχε πη στο λαό να ακούνε τι λένε, αλλά να μη κάνουν ό,τι κάνουν. Δεν έλειψαν ποτέ από την Εκκλησία οι ανάξιοι και επιλήσμονες. Κοντά στους πολλούς άξιους που δοξάζουν το Θεό, είναι κι’ εκείνοι, οι λίγοι που τον ξανασταυρώνουν, επαναλαμβάνοντας το έγκλημα των ιουδαίων. Και το σταύρωμα αυτό, οδυνηρό όσο και το πρώτο, κατεδαφίζει την πίστη από τις καρδιές των πιστών, γκρεμίζει από μέσα την Εκκλησία, χαροποιεί τους εχθρούς της, θλίβει τους οπαδούς της. Αυτό το ξανασταύρωμα, έχει πελώριες διαστάσεις, γιατί μαρτυρεί πόσο το άλας μωράνθηκε, πόσο οι λυχνίες έσβυσαν. Και ο Χριστός πονεί και πάσχει, όπως τότε πού ψιθύριζε λόγια συγγνώμης για τους σταυρωτές του.

***
Ο Χριστός ξανασταυρώνεταιαπό τους κάπηλους των αρχών για τις οποίες θυσιάσθηκε. Πολλοί στην ιστορία του κόσμου έβαλαν για σημαία τους το Ευαγγέλιο του. Κρατώντας το στο χέρι, και στο άλλο το Σταυρό, έκρυψαν από κάτω τις άνομες προθέσεις τους, για να επιτύχουν στο σκοπό τους. Πρόβαλαν το Χριστό για να κερδίσουν χρυσό. Λέρωσαν την αγιότητά του μέσα στη λάσπη των συμφερόντων τους. Έβαλαν στα καλούπια τους τη διδασκαλία του και την δέχτηκαν όσο αυτή εξυπηρετούσε τα σχέδιά τους. Έτσι καταπάτησαν τον ίδιο το Χριστό στο πρόσωπο της εικόνας του, εκμεταλλεύθηκαν τον αδύνατο, αιχμαλώτισαν την ‘ Εκκλησία. Ουσιαστικά, κάθε φορά που εχρησιμοποίησαν το Χριστό, για να ικανοποιήσουν είτε τις φιλοδοξίες των, είτε τις πολιτικές και οικονομικές τους επιδιώξεις, δεν έκαναν τίποτε άλλο παρά να ξανασταυρώνουν τον Κύριο ανελέητα, αθεόφοβα και υβριστικά.

***
Ο Χριστός ξανασταυρώνεται από τους ιδεολογικούς αντιπάλους της πίστεως. Με την πέννα τους βουτηγμένη στο δηλητήριο της αρνήσεως και της συκοφαντίας, με ένα μίσος πρωτοφανές ορμούν κάθε τόσο επάνω στο σώμα της άγιάς του Εκκλησίας και το κακοποιούν με λύσσα. Ποτίζουν τη νεολαία με το πάθος της αμφισβήτησης, ενσπείρουν στο λαό την αμφιβολία, επιστρατεύουν την επιστήμη σα σύμμαχό τους στον ανίερο πόλεμο που διεξάγουν, ενώ αυτή δεν αντιστρατεύεται τη θρησκεία. Χρησιμοποιούν το δόλο και το ψέμα για να επιβάλουν τις απόψεις τους, μισούν την αλήθεια που σώζει, χειρίζονται καλά την τέχνη των εντυπώσεων, κρημνίζουν από τις ψυχές την πίστη. Με όλα αυτά ξανασταυρώνουν τον Χριστό, τινάζουν στο πρόσωπό του τον βούρκο της ψυχής τους, εκτονώνουν πάνω του τα κατάλοιπα του υποσυνειδήτου των, βγάζουν τα απωθημένα τους…

***
Ο Χριστός ξανασταυρώνεταιαπό τους διώκτες της Εκκλησίας του. Κάνοντας χρήση της βίας εκστρατεύουν εναντίον της Εκκλησίας στα καθεστώτα της αθεΐας. Κλείνουν ναούς, απαγορεύουν την λατρεία, καταδιώκουν τους πιστούς, περιορίζουν τα μοναστήρια, δυναστεύουν το φρόνημα, συλλαμβάνουν τους χριστιανούς, τους φοβερίζουν, τους εξορίζουν, τους θανατώνουν. Γεμίζουν το νέο μαρτυρολόγιο της Εκκλησίας, εκατόμβες τα θύματα τους. Η Εκκλησία οδηγείται στις κατακόμβες, οι διώκτες θριαμβεύουν, ο Χριστός πάσχει, ο λαός καταπιέζεται η πίστη χλευάζεται.

***
Ο Χριστός ξανασταυρώνεταιαπό τους δικούς του, από εμένα και σένα, που ενώ ανήκουμε σ’ αυτόν, ανήκουμε και στον αντίδικό μας. Κάνουμε στη ζωή μας συμβιβασμούς υπόπτους και βλαβερούς, προδίνουμε το άγιο όνομα του, παραχωρούμε έδαφος στην ψυχή μας και το προσφέρουμε στο διάβολο. Η ασυνέπειά μας είναι καρφί στα πανάγια χέρια και πόδια του. Η έλλειψη αγωνιστικού φρονήματος είναι η προδοσία του Ιούδα. Η υποχώρησή μας μπροστά στο δέλεαρ της αμαρτίας είναι νέο ράπισμα στο πρόσωπό του. Η αδιαφορία μας για τη σωτηρία μας είναι κολαφισμός άγριος και βάναυσος επάνω του. Η περιφρόνηση προς την Εκκλησία του είναι εμπτυσμός στην όψη του. Η απομάκρυνσίς μας από τη σώζουσα χάρι των Μυστηρίων της είναι χλεύη εμπρός του. Η άρνησίς μας να πλησιάσουμε την ουσία της διδασκαλίας του και να επηρεασθούμε απ’ αυτήν είναι ακάνθινος στέφανος πάνω στην κεφαλή του. 

Ο φανατισμός μας, που βλέπει τους άλλους, ξένους και εχθρούς, είναι μαστίγωμα της ράχης του. Η αποκλειστικότητα της αγιότητας που την κρύβουμε μόνο για τους εαυτούς μας, κατακρίνοντας όλους τους άλλους, όπως ο φαρισαίος της παραβολής, είναι η λόγχη που ένυξε την πλευρά του. Η επιμονή μας να προσαρμόζουμε την πίστη μας στις αξιώσεις του εαυτού μας είναι θράσος απέραντο. “Ολα μαζί είναι ξανασταύρωμα του Χριστού, επανάληψη του μυστηρίου της ανομίας. Ο Χριστός ξανασταυρώνεται από τα παιδιά του, που έχοντας υποτιμήσει την αξία του εύκολα τον εγκαταλείπουν για να συρθούν πίσω από ό,τι προς στιγμήν λάμπει και εντυπωσιάζει, είτε ανατολικός μυστικισμός λέγεται αυτό, είτε θιβετιανός διαλογισμός. Τα παιδιά του τον απαρνούνται συχνά, τρέχοντας από δω κι από κει για να πιάσουν στα χέρια τους ό,τι νομίζουν πως μπορεί να τους προσφέρει το πλήρωμα του εσωτερικού κενού της. Κι εγκαταλείπουν την πηγή της σοφίας και της γνώσεως. Προσφεύγουν στα ξυλοκέρατα και περιφρονούν την στερεή τροφή του θείου λόγου που συντηρεί τις καρδιές.

***
Αυτόν το Χριστό που κάθε μέρα ξανασταυρώνεται ας τον ατενίσουμε στοχαστικά απόψε. Όλοι μας, υπεύθυνοι και ανεύθυνοι, μεγάλοι και μικροί. Ας τον ατενίσουμε ειλικρινά και ας του ζητήσουμε να μας συγχωρέσει. Τον πικραίνουμε με τις μικρότητες μας και τα πάθη μας. Με τις επιπολαιότητες και τα παραστρατήματά μας. Με την άρνηση και την ασυνέπειά μας. Εκείνος από του ύψους του Σταυρού του μας περιμένει με τα χέρια ανοικτά, έτοιμος να δεχθή τη μετάνοια μας. Αρκεί όλοι μας να σταθούμε συλλογιστικά μπροστά του. Ο ιερός υμνογράφος θα βάλει απόψε στο στόμα του Νυμφίου το παραπονεμένο ερώτημά του: «Λαός μου τι εποίησά σοι και τι μοι ανταπέδωκας;» Σ’ αυτό το ερώτημα ας κάνουμε να μη ισχύσει για μας η απάντηση: «αντί του μάννα, χολήν, αντί του ύδατος, όξος».

«ΟΥ ΓΑΡ ΟΙΔΑΣΙ ΤΙ ΠΟΙΟΥΣΙ» 

Θα ξανακούσουμε και πάλιν απόψε, τους λόγους του Σταυρού, τα λόγια δηλ. που επρόφερε πάνω στο φρικτό μαρτύριό του ο Κύριός μας και θα αναπολήσουμε τη μεγάλη, την ανεπανάληπτη θυσία του χάριν της ανθρωπότητας. Θα αισθανθούμε συγκίνησι, κατάνυξι και μυστικοπάθεια και θα ζήσουμε πάλι για λίγες ώρες το θείο δράμα στην αποκορύφωσί του. Η ορθόδοξη Εκκλησία μας, με τον κατανυκτικό της περίγυρο, θα διευκολύνει τις πνευματικές μας εξάρσεις και θα μας προσφέρει τη δυνατότητα για ένα γόνιμο στοχασμό, χρήσιμο στην προσωπική του καθενός μας πορεία, και στον αγώνα του για καταξίωσι.

Σκέπτομαι πόσο θα κερδίζαμε αν μπορούσαμε να μπούμε βαθύτερα μέσα στην έννοια των λόγων του Ιησού, που τους επρόφερε πάνω στο Σταυρό. Είναι λόγοι οδύνης, μα και σοφίας αληθινής. Τι ωκεανοί αγάπης δεν κρύβονται πίσω από το «Ου γαρ οίδασι τι ποιούσι». Πόσα αποθέματα ανοχής, κατανόησης, υπομονής κι’ ελπίδας. Η ανεξικακία σε θεοποίησι, ο οίστρος της πληθωρικής θεϊκής αγάπης σε δυναμική έξαρσι. «Πάτερ, άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι». Επίκλησι του ελαφρυντικού της άγνοιας, η συγκαταβατική δικαιολόγησι της ανομίας; Ο σκοτισμένος από το φθόνο και το φανατισμό ανθρώπινος νους είναι ικανός για όλα. Αλλά και η θεία αγάπη μπορεί να καλύπτει όλα. Ακόμη κι’ εκείνα που στρέφονται ενάντια στο θέλημά της, κι’ εκείνα που καταδυναστεύουν την εικόνα της. «Ω βάθος πλούτου και σοφίας και γνώσεως Θεού. Ως ανεξερεύνητα τα κρίματα αυτού και ανεξιχνίαστοι αι βουλαί αυτού» (Ρωμ. ια’, 33).

***
Καθώς ο Κύριος έβλεπε τους ανθρώπους να τον σταυρώνουν αισθάνθηκε την ανάγκη να τους υπερασπισθή εμπρός στα μάτια του Πατέρα. Και ψέλλισε τον βαθύ και απροσπέλαστο στην ανθρώπινη κακία λόγο της συγγνώμης.«Ου γαρ οίδασι τι ποιούσι»είπε για κείνους που συνειδητά γίνονταν θεομάχοι και σταύρωναν τη σαρκωμένη αγάπη του κόσμου. Εκείνος τα ήξερε όλα, ήξερε το άστατο του όχλου, τη δύναμι της τύφλωσής του, την απύθμενη κακία, την αστάθεια των ανθρώπινων, το βύθισμα της άγνοιας. Και ήξερε ότι παντού και πάντοτε οι άνθρωποι θα σταύρωναν στον καιρό τους την αγιότητα, την αρετή, το ήθος. Αλλά για πάντοτε Εκείνος θα προφέρει το λόγο της συγγνώμης, οποιοσδήποτε και αν είναι ο δράστης του εγκλήματος, οσαδήποτε και αν είναι τα κρίματά του, οιαδήποτε η ενοχή του. Τον ακούω και σήμερα την ίδια προσευχή να απευθύνει στον ουρανό για όλους μας, όσοι μιμούμενοι τους σταυρωτές του σταυρώνουμε κάθε μέρα, με την άπρεπη διαγωγή μας, το Χριστό και τους αδελφούς του μέσα στον κόσμο.

***
«Ου γαρ οίδασι τι ποιούσι». Το λέει για κείνους που στερεωμένοι στην πρόσκαιρη δύναμί τους δοκιμάζουν την υπομονή των λαών καταπιέζοντας και τυραννώντας το ανθρώπινο πρόσωπο. Οι κάθε λογής εκμεταλλευτές της βίας, δεν λείπουν από τις κοινωνίες μας. Η δύναμί τους, είτε πολιτική, είτε οικονομική, τους υπαγορεύει μια βάναυση συμπεριφορά, περιφρονητική της απαραβίαστης και ανεπανάληπτης θείας εικόνας, του ανθρώπου δηλ. Κι αυτοί, θωρώντας την μόνιμη και ακλόνητη, αυταπατώνται τραγικά και ναρκισσεύονται, ασεβούντες απέναντι στον ίδιο το Θεό, που έπλασε «εξ’ ενός γένους παν Έθνος ανθρώπων».

«Ου γαρ οίδασι τι ποιούσι».Το λέει για κείνους πού κάνοντας χρήσι του διανοητικού τους ταλάντου, διοχετεύουν στις καρδιές το δηλητήριο της άρνησης και της απιστίας, παρασύρουν τους νέους στον εκμαυλισμό, παριστώντας τους το ψέμα γι’ αλήθεια και το σκοτάδι για φως. Αυτοί ναρκοθετούν το δρόμο προς την ευτυχία, τρέφουν τις παραισθήσεις, οργιάζουν στον ξέφραγο αγρό της ανθρώπινης ψυχής. Ο κιτρινισμός σε όλες του τις εκφάνσεις είναι δικό τους γέννημα, κι αυτός με τη σειρά του, γεννάει την οδύνη, τον αποπροσανατολισμό, την αλλοτρίωσι. Κακοποιούν την αλήθεια, θεοποιούν το ένστικτο, κρύβουν το φως. Είναι φονευτές και εξολοθρευτές ψυχών.

***
«Ου γαρ οίδασι τί ποιούσι».Το λέει για κείνους πού ενώ τάχθηκαν να οδηγούν • το λαό, αυτοί, αντίθετα, πέρασαν στην οπισθοφυλακή. Το άλας μ’ωράνθηκε στα χέρια τους, κι’ αυτοί έχασαν μεσ’ απ’ την καρδιά τους τη γονιμότητα μιας αξεπέραστης αποστολής, πού τους δόθηκε σαν ιερή παρακαταθήκη, προκειμένου να δείχνουν το δρόμο του χρέους, πού όμως αυτοί πρώτοι παρεβίασαν. Μεγάλωσαν την άπόστασι ανάμεσα στα λόγΓα καί στα έργα τους, έγιναν αναξιόπιστοι κι έχρεωκόπησαν στίς ανθρώπινες συνειδήσεις. Κανείς πια δεν τους εμπιστεύεται, μαζί τους κινδυνεύουν να πέσουν σε ανυποληψία καί οί θεσμοί πού εκπροσωπούν.

«Ου γαρ οίδασι τί ποιοϋσι».Το λέει για κείνους που ενώ τάχθηκαν να παιδαγωγούν τη νεότητα, αυτοί οπλίζουν τα νεανικά χέρια με πέτρες, που πετιούνται στον αέρα και αγριεύουν την πλάσι. Είτε γονείς λέγονται αυτοί, είτε παιδαγωγοί κάνουν ό,τι μπορούν για να απομακρύνουν από τα παιδιά το φως του Χριστού. Εγκληματικά γι’ αυτούς, για την κοινωνία και για τα ίδια τα παιδιά, κρύβουν απ’ αυτά τη σωφρονίζουσα ηθική της Εκκλησίας και πασχίζουν να διαπλάσουν χαρακτήρες αναιμικούς και ατροφικούς, αποξενωμένους από τις σωστικές αλήθειες της πίστεως. Τις συνέπειες βέβαια της τακτικής τους τις γεύεται σήμερα η ανθρωπότητα όλη, και μαζί της και η κοινωνία μας, καθώς τρίβει τα μάτια της εμπρός στις συγκλονιστικές εκδηλώσεις της χωρίς Θεό και πίστι νεολαίας, που ζητεί να διοχετεύσει το δυναμισμό της στα κανάλια της συμφοράς, της άρνησης, και της καταστροφής.

***
«Ου γαρ οίδασι τι ποιούσι».Το λέει για κείνους, που, πιστοί στην οιαδήποτε ιδεολογία τους, είτε μάχονται και διώκουν, είτε στραγγαλίζουν την πίστι και τις εκδηλώσεις της σε όλα τα πλάτη και τα μήκη της γης• Γεμίζουν σήμερα τα «ψυχιατρικά» άσυλα από αντιφρονούντες και στέλλονται κατά δεκάδες στην εξορία οι άνθρωποι που μόνο τους έγκλημα είναι ότι δεν άφησαν την πίστι να τους εγκαταλείψει. Σταυρώνονται κάθε μέρα χιλιάδες απ’ αυτούς, καθώς μεθοδεύεται ο αποχρωματισμός τους και βιάζεται η λατρεία του Θεού και περιφρονείται η Εκκλησία του.

***
«Ου γαρ οίδασι τι ποιούσι».Το λέει για κείνους που καταχρώνται των αγαθών με τα οποία τους επροίκισε για να εκμεταλλεύωνται τον αδύνατο, να στρώνουν με τριβόλους το δρόμο του, να δοκιμάζουν την υπομονή του. Πόσοι και πόσοι τέτοιοι εκμεταλλευτές, άνθρωποι της αδικίας, σκοταδιστές αληθινοί δεν περπατούν ανάμεσά μας. Πόσοι δεν ρουφούν το αίμα του φτωχού, δεν δυναστεύουν τον .αδύνατο, δεν τρώνε τις σάρκες του. Κι’ όμως και γι’ αυτούς υπάρχει χώρος στη θεία αγάπη. Κι’ αυτοί κάποτε πρέπει να ψελλίσουν το «ήμαρτον…»

***
Ναι, αυτό το νόημα έχει ο θεϊκός λόγος.Δεν μπορεί να σημαίνει αμνήστευσι του κακού, συγχωροχάρτι της ανομίας. Ο θείος λόγος έχει την έννοια μιας προθεσμίας, που θα αναβάλει την εκδήλωσι της θείας οργής, που θα σταματήσει τη διαδικασία της άμεσης κύρωσης, του κεραυνού που θα έπρεπε να εκσφενδονισθή πάνω στις κεφαλές των ενόχων. Έχει την έννοια της θείας ανοχής, που ξέρει να περιμένει τη μετάνοια του αμαρτωλού, τη συναίσθησι των εγκλημάτων του, την επανόρθωσι των αδικιών. Μια τέτοια έννοια, καθαρά φιλάνθρωπη, ας μας φέρει όλους στην αυτογνωσία. Η σημερινή ημέρα προσφέρεται για τούτο. Είναι η μέρα της μεγάλης ενοχής, και της μεγάλης ενοχής, και της μεγάλης ανοχής. Απ’ τη μια μέχρι την άλλη τώρα η απόσταση δεν είναι μεγάλη. Τα απλωμένα χέρια του Χριστού, ενώνουν τώρα τα διεστώτα. Και ο λόγος του, πάνω απ’ το Σταυρό, μεθοδεύει την πορεία μας προς τη λύτρωσι. Μια λύτρωσι που στην αφετηρία της έχει τα δικά μας βήματα, και στο τέρμα της τη θεία ευσπλαχνία. (myriobiblos.gr)

Το Θείο Πάθος
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ, Αρχιεπίσκοπος Αθηνών & πάσης Ελλάδος
[Πλήρες κείμενο] Εκδόσεις «ΧΡΥΣΟΠΗΓΗ» ά,ε. ά.τ.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟΝ – ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΚΟΝ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΜΑΚΑΡΙΩΤΑΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ

ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Χριστόδουλος εγεννήθη εις Ξάνθην το έτος 1939 από προσφυγικήν οικογένειαν καταγομένην εξ Αδριανουπόλεως. Ο πατέρας του, Κωνσταντίνος Παρασκευαΐδης, ήτο έμπορος και εκ των τα πρώτα φερόντων της πόλεως, εδραστηριοποιήθη δε εις όλας τας εθνικάς εξορμήσεις. Διετέλεσε Δήμαρχος Ξάνθης κατά την τραγικήν τετραετίαν 1946-1950. Ενωρίτερα, το 1941, μετά την κήρυξιν του πολέμου της Γερμανίας κατά της Ελλάδος, μετέφερε, διά λόγους ασφαλείας, την οικογένειάν του εις Αθήνας, όπου ο κ. Χριστόδουλος εσπούδασε και παρέμεινε μέχρι της ηλικίας των 35 ετών.

Τας εγκυκλίους σπουδάς του έκαμε εις το Λεόντειον Λύκειον επί 6 έτη και εν συνεχεία εσπούδασε εις την Νομικήν (1956-1961) και ακολούθως εις την Θεολογικήν Σχολήν (1962-1967) του Πανεπιστημίου Αθηνών, καταστάς πτυχιούχος των με βαθμόν «Άριστα».

Παραλλήλως εσπούδασε Βυζαντινήν Μουσικήν εις το Ωδείον Αθηνών, όπου αρίστευσε, καθώς και τέσσερις ξένας γλώσσας (αγγλικήν, γαλλικήν, γερμανικήν και ιταλικήν).

Το 1982 υπέβαλε την επί Διδακτορία Διατριβήν του εις την Θεολογικήν Σχολήν του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, υπό τον τίτλον «Ιστορική και Κανονική Θεώρησις του Παλαιοημερολογιτικού Ζητήματος Κατά τε την Γένεσιν και την Εξέλιξιν Αυτού εν Ελλάδι», και κατέστη διδάκτωρ του κανονικού Δικαίου με βαθμόν «Άριστα».

Από του 1961 συγγράφει και αρθρογραφεί, αρχικώς εις θρησκευτικά περιοδικά και μετέπειτα εις όλον τον ημερήσιον Τύπον Αθηνών και επαρχιών, μέχρι σήμερον. Έχει δημοσιεύσει συνολικώς άνω των 200 μελετών επί θεμάτων επιστημονικών, ποιμαντικών (θρησκευτικών, νομικών, βιοηθικών, κοινωνικών, κ.ά., βλ. Κατάλογον Δημοσιεύσεων, σελ. 10 κατωτέρω).

Ο Μακαριώτατος κ. Χριστόδουλος είχε παιδιόθεν έντονον την κλίσιν προς την ιερωσύνην, την οποίαν εκαλλιέργησαν εις αυτόν πνευματικαί προσωπικότητες, όπως ο Μητροπολίτης πρώην Πειραιώς κ. Καλλίνικος. Δι’ ο, το 1961, και ενώ είχε περατώσει μόνο τας σπουδάς του εις την Νομικήν, εχειροτονήθη διάκονος, αφού προηγουμένως εκάρη μοναχός εις την Ι. Μονήν Βαρλαάμ Μετεώρων, εις την οποίαν και εγκατεβίωσε μετά μιας μικράς ομάδος νέων μοναχών, οι οποίοι ενεπνέοντο υπό του οράματος ενός χριστιανικού και ιεραποστολικού μοναχισμού, επιδοθείς εις το κήρυγμα, την κατήχησιν και την διδασκαλίαν της πίστεως. Το 1965 εχειροτονήθη πρεσβύτερος, τοποθετηθείς ως ιερατικώς προϊστάμενος και ιεροκήρυξ του Ι. Ναού Παναγίτσας Π. Φαλήρου, όπου επί εννεαετίαν ανέπτυξεν εντυπωσιακήν δράσιν, διακριθείς ως ιεροκήρυξ, πνευματικός, άριστος λειτουργός και καθοδηγητής της νεολαίας. Παραλλήλως προσελήφθη, κατόπιν διαγωνισμού, ως Γραμματεύς της Ι. Συνόδου το 1968, επιδείξας τα οργανωτικά και διοικητικά του χαρίσματα, παραμείνας εις την θέσιν αυτήν μέχρι του 1974.

Το 1974, εξελέγη, με πρότασιν του τότε άρτι ενθρονισθέντος Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ, Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού εις ηλικίαν 35 ετών, εν μέσω εθνικών περιπετειών και προβλημάτων. Ως Μητροπολίτης Δημητριάδος ο κ. Χριστόδουλος επεδόθη εις την εσωτερικήν διοργάνωσιν της Ι. Μητροπόλεως, ενεθάρρυνε τους νέους κληρικούς να σπουδάσουν, και προσείλκυσε προς την ιερωσύνην πλειάδα νέων, προσοντούχων και ικανών κληρικών. Κατά το διάστημα των 24 ετών της αρχιερατείας του εχειροτόνησε περί τους 150 νέους κληρικούς, ανανεώσας το δυναμικόν των στελεχών της Ι. Μητροπόλεως και τοποθετήσας τους καταλλήλους ανθρώπους εις τας καταλλήλους θέσεις. Χαρακτηριστικό γνώρισμά του υπήρξε η ανανέωσις των εσωτερικών δομών της Εκκλησίας με το όνειρον του εκσυγχρονισμού. Προς τούτο, ήρξατο από της δημιουργίας νέων στελεχών, κληρικών και λαϊκών, τα οποία συνεχώς επεμόρφωνε, ώστε να τα καταστήσει ικανά να αντιμετωπίζουν τα σύγχρονα προβλήματα της κοινωνίας. Ωθούσε τους νέους κληρικούς να σπουδάζουν, με αποτέλεσμα, ενώ το 1974 είχε βρει μόνον 12 θεολόγους κληρικούς εις την Ι. Μητρόπολιν Δημητριάδος, το 1998 να αφήνει 80.

Επροίκισε την Ι. Μητρόπολιν με έργα κοινωνικής πνοής, όπως Κέντρον Συμπαραστάσεως Οικογενείας, ενοριακάς Σχολάς Γονέων, Συμβουλευτικόν Σταθμόν Προβλημάτων Εφηβείας, καθώς και τον Ραδιοφωνικόν Σταθμόν «Ορθόδοξη Μαρτυρία» με συνεχώς ανανεούμενο πρόγραμμα, του οποίου επεμελούντο περί τους 150 εθελοντάς συνεργάτας, την εφημερίδα «Πληροφόρηση» με πρωτότυπον ύλην. Διεκρίθη ως ομιλητήςτόσον επί θρησκευτικών, όσον και επί κοινωνικών και εθνικών θεμάτων. Προσκληθείς μετέβη εις πολλάς πόλεις της Ελλάδος και ωμίλησε ενώπιον πυκνών ακροατηρίων, αποσπάσας τα επαινετικά σχόλια των ακροατών του. Ταυτοχρόνως, διεκρίθη διά την συμμετοχήν του εις συζητήσεις εις την τηλεόρασιν, προβάλλων και υπερασπιζόμενος τα δίκαια της Εκκλησίας. Η δε συνεχιζομένη αρθρογραφία του εις σοβαράς εφημερίδας υπηρέτησε τον αυτόν σκοπόν. Το έτος 1998 επερατώθη επίσης το υπ’ αυτού εμπνευσθέν έργον της ανεγέρσεως επιβλητικού Συνεδριακού Κέντρουεις Μελισσιάτικα Μαγνησίας, περιλαμβάνοντος αιθούσας 450 και 150 ατόμων, 6 αιθούσας εργασίας, βιβλιοθήκην, χώρους εστιάσεως, αρχείον, Ι. Παρεκκλήσιον και εκθεσιακόν χώρον.

Υπήρξε δυναμικός εις τους αγώνας του, επιστρατεύων πάντοτε την τετράγωνον λογικήν διά να πείθει τους αντιπάλους του. Άπαντες λ.χ. ενθυμούνται μέχρι σήμερον την τηλεοπτικήν του παρουσίαν ως αντιπάλου του τότε Υπουργού Αντώνη Τρίτση επί του ζητήματος της εκκλησιαστικής περιουσίας (λ.χ. εις την εκπομπήν «Με ανοιχτά χαρτιά» της 23.3.1987). Οι δύο άνδρες, μετά πάροδον ολίγων ετών, συνεφιλιώθησαν αναγνωρίσαντες ο ένας εις τον άλλον τον έντιμον αντίπαλον. Σημαντική υπήρξεη συμβολή του εις τους αγώνας της Εκκλησίας διά την θεσμοθέτησιν του θρησκευτικού γάμου ως ισοκύρου έναντι του νεοεισαχθέντος πολιτικού (1982), διά την αποτροπήν του «αυτομάτου διαζυγίου», κ.λπ. Κομβική ήτο επίσης η εμφάνισις και ομιλία του εις το Συλλαλητήριον της Εκκλησίας διά την προάσπισιν της εσωτερικής Της αυτοδιοικήσεως εις την Πλατείαν Συντάγματος (1.4.1987). Έχει το χάρισμα να πλησιάζει τον λαόν χωρίς να λαϊκίζει, ενώ δίνει προς τα έξω την εικόνα μιας Εκκλησίας η οποία στηρίζεται εις την αγάπην του λαού. Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, εκτιμήσασα την δραστηριότητά του ταύτην και αποβλέπουσα εις την ευρυμάθειαν και την χαρισματικήν του ικανότητα ως συζητητού, τον ώρισε εκπρόσωπόν της εις την Επιτροπήν Συντάξεως Νέου Καταστατικού Χάρτου της Εκκλησίας της Ελλάδος το 1988, ενώ τον αξιοποίησε εις πολλάς επαφάς της μετά κυβερνητικών κύκλων, αλλά και διεθνών παραγόντων και φορέων.

Εις το ζήτημα της κατηχήσεως του λαού του Θεού ο Μακαριώτατος επέδειξε εξ αρχής ιδιαίτερον ενδιαφέρον. Εκαλλιέργησε συστηματικώς την συνεχή πνευματικήν τροφοδοσίαν του λαού με τον ανεξάντλητον ζήλον του, ομιλών τακτικώς σχεδόν καθ’ ημέραν, λειτουργών με κατάνυξιν και προσφέρων αγάπην και λόγον. Περί τους100 Ενοριακούς Κύκλους Μελέτης της Αγίας Γραφήςδιωργανώθησαν ανά τας διαφόρους Ενορίας προς εμβάθυνσιν εις τον Λόγον της Γραφής. Επιπλέον, προς τον σκοπόν του κηρυκτικού και ποιμαντικού έργου καθιερώθησαν εβδομαδιαίαι συνάξεις των Εφημερίωντου Βόλου, καθώς και αντίστοιχοι περιοδικαί εν Αλμυρώ, Βελεστίνω και Αγιά, με ανάπτυξιν θεμάτων και διαλογικάς συζητήσεις. Ειδικοί κύκλοι μελέτης Αγίας Γραφής ωργανώθησαν διά φοιτητάς και επιστήμονας, ενώ ανεπτύχθη και ο Τομεύς Νεότητος, με κυρίας δραστηριότητας την οργάνωσιν κατασκηνώσεων, φοιτητικών και νεανικών συνεδρίων, φεστιβάλ νεολαίας έκαστον Μάιον, εντευκτήρια νέων εις έκαστον Πνευματικόν Κέντρον και ωργανωμένην Εξομολόγησιν εις τα Σχολεία και τας Ενορίας, υπό ενός Σώματος 62 Εξομολόγων. Παροιμιώδεις υπήρξαν οι διάλογοί του με τους μαθητάς εις τα Λύκεια, η ανταλλαγή επιστολών με αυτούς, η συγγραφή και δωρεάν διανομή εις νέους εκλαϊκευτικών φυλλαδίων με ενδιαφέροντα θέματα. Εν καιρώ πάσαι αι ανωτέρω κατηχητικαί νεανικαί δραστηριότητες υπήχθησαν εις την «Χριστιανικήν Νεολαίαν», την ειδικήν δραστηριότητα της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος και Αλμυρού προς συντονισμόν του νεανικού έργου. Πάντοτε ανοικτός προς όλους, καθιέρωσε τακτάς ετησίας συναντήσεις με ομάδας επιστημόνων εις Βόλον, όπως λ.χ. με τους νομικούς, τους ιατρούς, τους εκπαιδευτικούς, προς τους οποίους ανέπτυσσε, κατά παγίαν τακτικήν του, θέματα της ειδικότητός του από της πλευράς της Εκκλησίας. Ταυτοχρόνως αγκάλιασε ολόκληρον τον λαόν, που τον ελάτρευσε εις την περιοχήν της Μαγνησίας και πέραν των ορίων αυτής.

Κατ’ εξοχήν λειτουργικός άνθρωπος ο κ. Χριστόδουλος, πιστός εις την παράδοσιν, επέβαλε την Τάξιν εις τας Ι. Ακολουθίας. Πρωταρχικόν μέλημά του υπήρξε η τόνωσις της λειτουργικής ζωής. Άριστος λειτουργός ο ίδιος, κατανοεί την αναγκαιότητα της Θείας Λατρείας ως βάσεως πνευματικής προαγωγής, αλλά και κέντρου αναφοράς και αναπαύσεως. Καθιέρωσε τακτάς λατρευτικάς ευκαιρίας, ιδίως διά νέους, ενώ εις μεγάλας Ενορίας έδωσε οδηγίας διά τέλεσιν δευτέρας Θείας Λειτουργίας εκάστην Κυριακήν. Ηνοίχθη ειςδιάλογον με διαφωνούντας, κατέστησε την Θείαν Λατρείαν κέντρον της ζωής του και διωργάνωσε την Υπηρεσίαν της Ι. Μητροπόλεως Δημητριάδος προς αντιμετώπισιν των αιρετικών. Συνέγραψε και εξέδωκε ειδικά έντυπα περί της Ακολουθίας του Μυστηρίου του Γάμου, καθώς και της Βαπτίσεως. Τα έντυπα της Ι. Μητροπόλεως που έχει συγγράψει ο ίδιος διακρίνονται διά την πρωτοτυπίαν τους, την πρακτικότητά τους και τον εποικοδομητικόν τους χαρακτήρα. Είχε και έχει τηνικανότητα να συνδυάζει την παράδοσιν με την πρόοδον, το δόγμα με τον διάλογον, την ιερότητα με την απλότητα.

Εργασιομανής εις το έπακρον, σέβεται τους ανθρώπους που εργάζονται και το αυτό εμπνέει και εις τους συνεργάτας του. Μέχρις αργά κάθε βράδυ παραμένει εις το Γραφείον του εργαζόμενος και προγραμματίζων, χαράσσων γραμμάς πλεύσεως, αντιμετωπίζων προβλήματα, συγγράφων, κ.ο.κ. Συγκέντρωσε κοντά του και ανθρώπους που παλαιότερα δεν είχαν σχέσιν προς την Εκκλησίαν, ιδίως τους νέους, αναπτύξας μεγάληνδράσιν κατά των ναρκωτικών, κατά του AIDS, κατά της ανεργίας. Η δραστηριοποίησις της Ι. Μητροπόλεως Δημητριάδος εις τους τομείς αυτούς υπήρξε πρωτοποριακή και εδημιούργησε τας προϋποθέσεις διά την ανάπτυξιν παρεμφερούς δράσεως και από άλλας Μητροπόλεις. Αι πρωτότυποι δε τοποθετήσεις του επί θεμάτων βιοηθικής ιατρικής προελάμβαναν την εποχήν και έδειχναν προς τα έξω το νέον πρόσωπον της Εκκλησίας.

Η Ι. Σύνοδος τον ώρισε εκπρόσωπον της Εκκλησίας της Ελλάδος εις το Εθνικόν Συμβούλιον Μεταμοσχεύσεωνκαι εις το Κέντρον Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων.

Εις την περιοχήν του Βόλου ίδρυσε από του 1983 τηνΈνωσιν Χριστιανών Επιστημόνων και τηνΧριστιανικήν Κοινωνικήν Ένωσιν, ώστε και ο διεπιστημονικός διάλογος να προωθείται και η Εκκλησία να συνεργάζεται με άλλους επιστημονικούς κλάδους πέραν της Θεολογίας προς μελέτην και αντιμετώπισιν των ολοέν και μεγαλυτέρων προκλήσεων του συγχρόνου κόσμου.

Εδημιούργησε τα «Σπίτια Γαλήνης Χριστού» διά τους ηλικιωμένους, την «Χριστιανικήν Αλληλεγγύην» διά τους πτωχούς. Εσπούδασε πολλά νέα παιδιά με υποτροφίας που εχορήγησε η Ι. Μητρόπολις, απέστειλε εις το εξωτερικόν πολλούς αρρώστους, ενέκυψε με στοργήν επί των προβλημάτων του κόσμου, ο οποίος του τα ενεπιστεύετο. Πολλοί τον είδον να τηλεφωνεί εις Διοικητάς τραπεζών διά να αποτρέψει κάποιους πλειστηριασμούς εις βάρος πτωχών οφειλετών, να τηλεφωνεί εις φίλους του επιχειρηματίας διά να εξασφαλίσει μίαν θέσιν εργασίας διά κάποιον άνεργον νέον, να εξαντλεί τας γνωριμίας του διά να προασπίσει τα συμφέροντα της πόλεως του Βόλου, και άλλα πολλά που ο ίδιος δεν επιθυμεί να αναφέρονται.

Η εκλογή του, την 28ην Απριλίου 1998, και η ενθρόνισίς του ως Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, την 9ην Μαΐου του ιδίου έτους, εσήμανε την έναρξιν σημαντικού έργου ποιμαντορίας και διακονίας. Ως Προκαθήμενος της Εκκλησίας προέβη εις το έργον της αναδιοργανώσεως των Συνοδικών Υπηρεσιών και των Συνοδικών Επιτροπών της Ι. Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, ώστε η Εκκλησία να μπορεί να συμπαρίσταται αποτελεσματικότερον εις όλα τα κρίσιμα κοινωνικά ζητήματα. Επίσης, ίδρυσε άνω των 14 νέας Ειδικάς Συνοδικάς Επιτροπάς διά την παρακολούθησιν, ενημέρωσιν και παρέμβασιν της Εκκλησίας επί ευρέος φάσματος προβλημάτων της συγχρόνου ζωής (Βιοηθικής [1998], Ακαδημίας Εκκλησιαστικών Τεχνών [1999], Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων [1999], Γάμου, Οικογενείας, Προστασίας του Παιδιού και Δημογραφικού Προβλήματος [1999], Χριστιανικών Μνημείων [1999], Θείας και Πολιτικής Οικονομίας και Οικολογίας [1999], Λειτουργικής Αναγεννήσεως [1999], Πολιτισμικής Ταυτότητος [1999], Γυναικείων Θεμάτων [1999], Παρακολουθήσεως των Ολυμπιακών Αγώνων «Αθήνα 2004», Αθλητισμού [2006], Μεταναστών, Προσφύγων και Παλιννοστούντων [2006], κ.π.ά.). Εστήριξε και εστελέχωσε τας ήδη υφισταμένας Υπηρεσίας της Εκκλησίας και ίδρυσε νέας προς ενεργόν αντιμετώπισιν κοινωνικών προβλημάτων, με έμφασιν εις τα προβλήματα των τοξικομανών (όθεν η σύστασις, το 1999,Ιδρύματος Ψυχοκοινωνικής Αγωγής και Στηρίξεως «Διακονία» της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών), τας ανάγκας των μεταναστών, την στήριξιν των ανυπάνδρων μητέρων και των κακοποιημένων γυναικών (μέσω της ιδρύσεως «Στέγης Μητέρας»), την μέριμναν διά τα θύματα εμπορίας και παρανόμου διακινήσεως προσώπων, την δημιουργίαν αλυσίδος νηπιαγωγείων διά την στήριξιν των πτωχών και πολυτέκνων οικογενειών (μεταξύ άλλων και μέσω ειδικού «Κέντρου Στηρίξεως Οικογενείας» ιδρυθέντος υπό του Μακαριωτάτου ήδη από του 1998), κ.ά. Τον Μάρτιον του 1999 ο Αρχιεπίσκοπος ανέλαβε εθνικήν πρωτοβουλίαν: εζήτησε παρά της Ιεράς Συνόδου και επέτυχε την έγκρισιν Προγράμματος Οικονομικής Ενισχύσεως των Χριστιανικών Οικογενειών της Θράκης διά την απόκτησιν τρίτου τέκνου, υπό την μορφήν μηνιαίου επιδόματος.

Κατασταθείς εις την μέριμναν του Ποιμένος του κλεινού άστεως των Αθηνών και την διακονίαν του Προκαθημένου της Εκκλησίας της Ελλάδος, καθώς και εις την Προεδρίαν των δύο Συνοδικών Σωμάτων της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας και της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, ειργάσθη και εργάζεται φιλοπόνως και αόκνως διά την ανεύρεσιν αξίων, ικανών, ευλαβεστάτων, εμπείρων και μορφωμένων κληρικών διά την στελέχωσιν των επιτελικών θέσεων της Εκκλησίας, καθώς και διά την εκλογήν των αρίστων προς διαποίμανσιν των κενωθεισών και κενωθησομένων Μητροπολιτικών Εδρών της Εκκλησίας της Ελλάδος. 29 Μητροπολίται και 5 Βοηθοί Επίσκοποι και Τιτουλάριοι Επίσκοποι έχουν προταθεί, εκλεγεί και χειροτονηθεί υπ’ αυτού.

Εν τη ανυστάκτω μερίμνη του διά την καλυτέραν διαποίμανσιν των πιστών του Λεκανοπεδίου της Αττικής, κατόπιν εισηγήσεώς του, εδημιουργήθη η νέα Ι. Μητρόπολις Γλυφάδας (2002).

Ίδρυσε επίσης την Μ.Κ.Ο. της Εκκλησίας της Ελλάδος «Αλληλεγγύη» (2002), η οποία επιτρέπει εις την Εκκλησίαν να συμπαρίσταται διεθνώς με πλούσιον ανθρωπιστικόν έργον, εις τας περιοχάς της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής, της Ασίας, της Ανατολικής Ευρώπης, καθώς επίσης και φιλανθρωπικώς εντός Ελλάδος με την δημιουργίαν διαφόρων Ιδρυμάτων και Σχολών. Η Μ.Κ.Ο «Αλληλεγγύη» απετέλεσε, επιπλέον, βραχίονα στηρίξεως μιας στενωτέρας, αρμονικής και καρποφόρου συνεργασίας μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας, με απτά αποτελέσματα εις τα προαναφερθέντα πολυάριθμα διεθνή προγράμματα ανθρωπιστικής παρεμβάσεως.

Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Χριστόδουλος είναι εκείνος ο οποίος εισήγαγε την Εκκλησίαν της Ελλάδος εις την ψηφιακήν εποχήν. Με απόφασίν του εφηρμόσθη σύστημα μηχανοργανώσεως εις πάντας τους τομείς της κεντρικής διοικήσεως της Εκκλησίας, ενεκαινίσθη η τήρησις ηλεκτρονικού πρωτοκόλλου και υπεστηρίχθη η σύστασις δικτύου ηλεκτρονικών υπολογιστών συνδεδεμένων μεταξύ των. Τη πρωτοβουλία του ιδρύθη Επικοινωνιακή και Μορφωτική Υπηρεσία της Εκκλησίας της Ελλάδος, με τέσσερις κλάδους: Ραδιοφωνίας, Εκδόσεων, Ηλεκτρονικής Τεχνολογίας και Τηλεοράσεως.Εξ αυτών οι τρεις πρώτοι κλάδοι έχουν ήδη ενεργοποιηθεί και παρουσιάζουν πλούσιον έργον (σύγχρονον ραδιοφωνικόν πρόγραμμα με εκπομπάς και μέσω δορυφόρου, ποικίλαι και καλαίσθητοι εκδόσεις, ιστοσελίδες με θέματα εκκλησιαστικού και πολιτισμικού ενδιαφέροντος), ο δε τέταρτος κλάδος σχεδιάζεται εν συνεργασία με την ελληνικήν Πολιτείαν.

Το έντονο ενδιαφέρον του διά τας ευρωπαϊκάς και διεθνείς υποθέσεις και η βούλησίς του να καταστήσει την Εκκλησίαν της Ελλάδος δραστηρίαν εις τα διεθνή fora, εξωστρεφή και ανοικτήν εις τον διάλογον έχουν αναγνωρισθεί υπό πάντων. Προς τον σκοπόν τούτον, μία εκ των προτεραιοτήτων του ως Προκαθημένου ήτο ηίδρυσις Γραφείου Αντιπροσωπείας της Εκκλησίας της Ελλάδος εις την Ευρωπαϊκήν Ένωσιν, εις το Συμβούλιον της Ευρώπης και εις την UNESCO (1998), καθώς και Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Παρακολουθήσεως Ευρωπαϊκών Θεμάτων (1998).

Ήδη από της εποχής της Αρχιερατείας του ως Μητροπολίτου Δημητριάδος, ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ελλάδος είχεν αναπτύξει στενάς σχέσεις μετά του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η δε επίσκεψις του αειμνήστου Οικουμενικού Πατριάρχου Δημητρίου το έτος 1990 εις Βόλον υπήρξε μοναδικόν ιστορικόν γεγονός διά την περιοχήν της Μαγνησίας. Με τας αλλεπαλλήλους επισκέψεις του εις όλας τας Ορθοδόξους Εκκλησίας, είτε ως μέλος εκκλησιαστικών αποστολών είτε και ιδιωτικώς, ανέπτυξε προσωπικάς σχέσεις μετά των ξένων Ορθοδόξων, τας οποίας εκαλλιέργησε εις βάθος. Συνδέεται αδελφικώς με όλους τους Προκαθημένους των Ορθοδόξων Εκκλησιών, καθώς και με ετεροδόξους ηγέτας. Το επί πολλά έτη άοκνον και αθόρυβον εκείνο έργον έμελλε κατόπιν να αναδειχθεί πολύτιμον εργαλείον διά την προβολήν του έργου και των θέσεων της Εκκλησίας της Ελλάδος, όταν ο κ. Χριστόδουλος εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος.

Με εισήγησίν του, η Ιερά Σύνοδος απεφάσισε, την 12ην Μαΐου 2000, την καθιέρωσιν της εορτής της μνήμης του Αποστόλου Παύλου ως Θρονικής εορτής της Εκκλησίας της Ελλάδος.


Επίσημοι ειρηνικαί επισκέψεις
του Μακαριωτάτου κ. Χριστοδούλου

Ως νεοεκλεγείς Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ελλάδος, ο Μακαριώτατος κ. Χριστόδουλος επραγματοποίησε τας κάτωθι ειρηνικάς επισκέψεις:

13-16 Ιουνίου 1998: Επίσκεψις εις το Οικουμενικόν Πατριαρχείον.

20-24 Νοεμβρίου 1998: Επίσκεψις εις το Πατριαρχείον Αλεξανδρείας.

21-29 Απριλίου 1999: Επίσκεψις εις το Πατριαρχείον Αντιοχείας.

20-25 Μαΐου 2000: Επίσκεψις εις την Εκκλησίαν της Ρουμανίας.

24-30 Αυγούστου 2000: Επίσκεψις εις το Πατριαρχείον Ιεροσολύμων.

5-14 Μαΐου 2001: Επίσκεψις εις το Πατριαρχείον της Ρωσίας.

7-13 Σεπτεμβρίου 2001: Επίσκεψις εις το Πατριαρχείον της Σερβίας.

5-9 Σεπτεμβρίου 2002: Επίσκεψις εις το Πατριαρχείον της Γεωργίας.

17 Αυγούστου 2003: Επίσκεψις εις την Εκκλησίαν της Πολωνίας.


Ιστορικαί επισκέψεις και συναντήσεις :

4-8 Οκτωβρίου 2003: Επίσκεψις εις το Ευρωπαϊκόν Κοινοβούλιον, εις Βρυξέλλας. Ομιλία του Μακαριωτάτου κ. Χριστοδούλου εις την Ολομέλειαν του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) και Εγκαίνια υπ’ αυτού του Γραφείου της Εκκλησίας της Ελλάδος εις Βρυξέλλας.

27 Μαΐου 2006 – 1 Ιουνίου 2006: Επίσκεψις εις το Παγκόσμιον Συμβούλιον Εκκλησιών εις Γενεύην, ως και εις τον Διεθνή Οργανισμόν της Υπάτης Αρμοστείας του ΟΗΕ διά τους Πρόσφυγας (UNHCR) και εις τον Διεθνή Οργανισμό Μεταναστεύσεως (IOM).

13-16 Δεκεμβρίου 2006: Επίσκεψις εις το Βατικανόν και συνάντησίς του μετά της Α. Αγιότητος του Πάπα Ρώμης Βενεδίκτου ΙΣΤ΄.

Ο Μακαριώτατος κ. Χριστόδουλος ανέκαθεν ετάσσετο υπέρ του αγαπητικού διαλόγου εν Χριστώ μεταξύ της Εκκλησίας της Ελλάδος και της Εκκλησίας της Ρώμης. Τόσον η επίσκεψις του αειμνήστου Πάπα Ιωάννου Παύλου του Β΄ εις Αθήνας (4-5 Μαΐου 2001), όσον και η επίσκεψις του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος εις την Αυτού Αγιότητα τον Πάπα Ρώμης Βενέδικτον ΙΣΤ' (Βατικανόν, 13-16 Δεκεμβρίου 2006), κατόπιν της προσκλήσεως αυτού, απετέλεσαν ιστορικής σημασίας γεγονότα εις την πορείαν της προσεγγίσεως μεταξύ των δύο Εκκλησιών διά την περαιτέρω ανάπτυξιν συνεργασίας επί διαφόρων κοινωνικών θεμάτων.

Έχει ανακηρυχθεί Επίτιμος Διδάκτωρ των Πανεπιστημίων Κραϊόβας και Ιασίου (2003), και Λατερανού (2006).


ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ
ΜΑΚΑΡΙΩΤΑΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ
ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

α. Aυτοτελή δημοσιεύματα (πρωτότυπα και μεταφράσεις)

Qu’est Varlaam?, Αθήναι 1962.

Μορφές του Πάθους, Αθήναι 1967, 31971, 41985.

Μία θεοστυγής συμπαιγνία: Η Δίκη του Ιησού και αι κατ’ αυτήν δικονομικαί παραβιάσεις, Θεσσαλονίκη 1967.

Είναι οι ψάλται Κληρικοί; Αθήναι 1968.

Οι Χριστιανοί εις την Σοβιετικήν Ένωσιν (μετάφρασις), Αθήναι 1968.

Η Προσευχή και τα προβλήματα αυτής κατά τον Romano Guardini,Θεσσαλονίκη 1969.

Εκκλησία και Κράτος εν Ρωσία. Σύντομος ιστορική επισκόπησις της διαμορφώσεως των σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας κατά την τελευταίαν πεντηκονταετίαν, Θεσσαλονίκη 1970.

Εκκλησία και Πολιτικός Γάμος, Αθήναι 1970.

Η Βυζαντινή Μουσική ως Ορθόδοξος Εκκλησιαστική Υμνωδία, Αθήναι 1970.

Νεανικά ναυάγια, Αθήναι 1971.

Πατερικά Μηνύματα, Αθήναι 1971.

Εγχειρίδιον Ιεροψάλτου, Αθήναι 1971.

Χρονικόν των εορτών της 150ετηρίδος, Αθήναι 1971.

Προσκύνημα Οφειλής, Αθήναι 1971.

Μελέτιος Πηγάς, Αθήναι 1971.

Η συμβολή των μετά την Άλωσιν Μονών και Μοναχών εις την Εθνικήν Παλιγγενεσίαν, Αθήναι 1971.

Θεός επί γης, Αθήναι 1972.

Συνοδικαί εκδηλώσεις επί τη μνήμη του ιερού Φωτίου, Αθήναι 1972.

Γενική επισκόπησις του Σχεδίου Νόμου περί των Εκκλησιαστικών Δικαστηρίων, Αθήναι 1972.

Το Αγγελικόν Πολίτευμα, Αθήναι 1972.

Ο θεσμός και το έργον της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, Αθήναι 1973.

Πόλεμος κατά του Σατανά, Αθήναι 1973.

Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, Αθήναι 1973.

Οδοιπορικόν της επισήμου επισκέψεως του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Σεραφείμ και της συνοδείας αυτού εις Φανάριον, Αθήναι 1974.

Τύποι και Ουσία, Αθήναι 1974.

Είναι και για τους μορφωμένους η Πίστις; Αθήναι 1974.

Εμποδίζει την Πίστη η εποχή μας; Αθήναι 1974.

Χριστιανοί μόνο για ωρισμένες ώρες; Αθήναι 1974.

Εκκλησία και Νειάτα, Αθήναι 1974.

Συνθήματα από τον Ιερόν Ψαλτήρα, Αθήναι 1974.

Πώς θα είμαστε μετά θάνατον; Αθήναι 1975.

Τα σημάδια της ταπεινοφροσύνης, Αθήναι 1975.

Υπάρχει Θεός; Αθήναι 1975.

Φοβάται η Θρησκεία την Επιστήμη; Αθήναι 1976.

Πρόδωσε η Εκκλησία την αποστολή Της; Αθήναι 1976.

Κρίσις στην σύγχρονη οικογένεια, Αθήναι 1976.

Για ένα επιτυχημένο γάμο, Αθήναι 1976.

Προβλήματα μέσα στο γάμο, Αθήναι 1976.

Κυριακάτικοι Αντίλαλοι Α΄, Αθήναι 1976.

Σύγχρονη μάστιγα τα ναρκωτικά, Αθήναι 1976.

Η περί Χριστολογίας Διδασκαλία του Ιωάννου του Δαμασκηνού, Αθήναι 1976.

Μουσικά Ανάλεκτα, Αθήναι 1976.

Υμνολογικαί μελέται, Αθήναι 1976.

Μ’ ερωτούν οι γονείς και απαντώ, Αθήναι 1976.

Το Θείον Βάπτισμα κατά τους Ιερούς της Εκκλησίας Κανόνας, Αθήναι 1976.

Καυτοί διάλογοι, Αθήναι 1976.

Η αλήθεια για τους Ιεχωβάδες, Αθήναι 1976.

Τα μάγια, Αθήναι 1976.

Το σεξ στην οθόνη, Αθήναι 1976.

Το σεξ στο πεζοδρόμιο, Αθήναι 1976.

Κηλίδες στη σύγχρονη κοινωνία, Αθήναι 1976.

Επαγρύπνησις και ευθύνη, Αθήναι 1976.

Ο εκσυγχρονισμός της Εκκλησίας, Αθήναι 1976.

Γιατί απομακρύνονται οι νέοι από την Εκκλησία; Αθήναι 1976.

Η κρίση της Δημοκρατίας, Αθήναι 1977.

Η κρίση του Πολιτισμού μας, Αθήναι 1977.

Οι ασθένειες του Πολιτισμού μας, Αθήναι 1977.

Η ευθύνη μέσα μας διά την αθεΐα, Αθήναι 1977.

Κοινωνική ευημερία χωρίς ηθική ζωή; Αθήναι 1977.

Σχολιάζοντας την επικαιρότητα, Αθήναι 1977.

Η Εκκλησία μπροστά στα σύγχρονα προβλήματα, Αθήναι 1977.

Ο μοναχισμός εις την Νεωτέραν Ελλάδα, Αθήναι 1977.

Κυριακάτικοι Αντίλαλοι Β΄, Αθήναι 1978.

Η Εκκλησία ενώπιον των συγχρόνων ρευμάτων, Αθήναι 1978.

Χριστιανισμός και κοινωνικά προβλήματα, Αθήναι 1979.

Το Θείο Πάθος, Αθήναι 1979.

Μπροστά στη Φάτνη, Αθήναι 1979.

«Χριστός ναι – Εκκλησία όχι», Αθήναι 1979.

Χριστιανισμός – καπιταλισμός – μαρξισμός, Αθήναι 1979.

Τα σκάνδαλα των κληρικών, Αθήναι 1979.

Προβλήματα Ηθικής στο επάγγελμα, Αθήναι 1979.

Πρωτοχρονιάτικοι διαλογισμοί, Αθήναι 1980.

Αληθώς Ανέστη, Αθήναι 1980.

Ο ρόλος της Εκκλησίας το 1821, Αθήναι 1980.

Λαός και Εκκλησία, Αθήναι 1980.

«Γκρεμίστε την Εκκλησία», Αθήναι 1980.

Στόχος η αλήθεια (Τα σκάνδαλα των κληρικών), Αθήναι 1980.

Ο ρόλος της Ορθοδοξίας στη σύγχρονη πορεία του έθνους, Αθήναι 1980.

Παρατηρήσεις επί του Σχεδίου Νόμου «Περί Ισότητος Δικαιωμάτων και Υποχρεώσεων Ελλήνων και Ελληνίδων» (Σχέδιον Γαζή), Αθήναι 1980.

Για σάς ποιος είναι ο Χριστός; Αθήναι 1980.

Παράδοση του λαού και Εκκλησία, Αθήναι 1980.

Γρηγόριος Ε΄ — Ο εθνάρχης της οδύνης, Αθήναι 1980, 22003.

Η προσχώρησις εις το Διωρθωμένον Ιουλιανόν Ημερολόγιον (Νέον) είναι θέμα δογματικόν; Αθήναι 1981.

Ελληνορθόδοξη αυτοσυνειδησία, Αθήναι 1982.

Προβληματισμοί στο Χριστιανισμό, Αθήναι 1982.

Προσεγγίσεις στο Χριστιανισμό, Αθήναι 1982.

Η ώρα της Ορθοδοξίας, Αθήναι 1982.

Ανιχνεύσεις στο φαινόμενο της αθεΐας, Αθήναι 1982.

Από την αγωνία στον αγώνα, Αθήναι 1982.

Το Διωρθωμένον Ιουλιανόν (Νέον) Ημερολόγιον και το Γρηγοριανόν δεν είναι ταυτόσημα, Αθήναι 1982.

Εκκλησία και Πολιτικός Γάμος, Αθήναι 1982.

Η Εκκλησία στο λαό, Αθήναι 1982.

Ιστορική και Κανονική Θεώρησις του Παλαιοημερολογητικού Ζητήματος κατά τε την γένεσιν και την εξέλιξιν αυτού εν Ελλάδι, Αθήναι 1982.

Ο Αθηνών Σπυρίδων Βλάχος και το Παλαιοημερολογητικόν, Αθήναι 1983.

Λαός και Πίστη, Αθήναι 1983.

Νεοελληνική Παιδεία και Ελληνορθόδοξη Αγωγή, Αθήναι 1983.

Ντοστογιέφσκυ και Μακρυγιάννης χειραγωγοί μας στην υπέρβαση του αδιεξόδου, Αθήναι 1983.

Πόση αλήθεια πρέπει να λέγεται στον άρρωστο; Αθήναι 1983.

Εκκλησία και ανθρώπινα δικαιώματα, Αθήναι 1983.

Ο Βοστώνης Ιωακείμ Αλεξόπουλος (1923-1930) και η συμβολή του εις την ειρήνευσιν της Εκκλησίας εν Αμερική, Αθήναι 1984.

Πτυχές από το δράμα της Εκκλησίας μας, Αθήναι 1984.

Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο φλογερός διδάχος, Αθήναι 1984.

Εκκλησία και Έθνος, Αθήναι 1984.

Λαός και Εκκλησία, Αθήναι 1984.

Εκκλησία διωκομένη, Αθήναι 1984.

Διεκκλησιαστικά – Διορθόδοξα, Αθήναι 1984.

Οι κληρικοί μας, Αθήναι 1984.

Εκκλησία και κοινωνική προσφορά, Αθήναι 1984.

Εκκλησία και Πολιτεία, Αθήναι 1984.

Εκκλησία και οικονομικά, Αθήναι 1984.

Λιμός επερχόμενος, Αθήναι 1984.

Τα βασανιστήρια, μάστιγα της προσωπικότητος, Αθήναι 1984.

Προβληματισμοί από την εξέλιξη της Γενετικής Τεχνολογίας, Αθήναι 1984.

Η κρίση ταυτότητος του Νεωτέρου Ελληνισμού, Αθήναι 1985.

Η διχασμένη προσωπικότητα της ελληνικής μας παιδείας, Αθήναι 1985.

Μπροστά στο σεξ με ευθύνη, Αθήναι 1985.

Οι “φέρουσες” ή “υποκαθιστώσες” μητέρες από χριστιανική άποψη, Αθήναι 1985.

Ρατσισμός: λεηλασία της ανθρωπίνης ψυχής, Αθήναι 1986.

Ελληνική Ορθοδοξία και εθνική αυτοσυνειδησία, Αθήναι 1986.

Σχεδίασμα αυτοκριτικής, Αθήναι 1986.

Παραθρησκευτικοί ολοκληρωτισμοί και ανθρώπινα δικαιώματα στην Ελλάδα, Αθήναι 1986.

Νεώτερες απόψεις περί ευθανασίας, Αθήναι 1986.

Ορθόδοξος Μυστικισμός, Βόλος 1987.

Η πρόκληση του 21ου αιώνα, Βόλος 1987.

Ο ρόλος του «Πρώτου» εις την Εκκλησίαν της Ελλάδος, Αθήναι 1987.

Προς μία αυτοδύναμη και ελεύθερη Εκκλησία στην Ελλάδα, Αθήναι 1987.

Ηλεκτρονικοί υπολογιστές και ανθρώπινα δικαιώματα, Αθήναι 1987.

Οι μεταμοσχεύσεις από χριστιανική άποψη, Βόλος 1987.

Το σύνδρομο της μοναξιάς και η κατά τους Πατέρες υπέρβασή του, Αθήναι 1988.

Όρος επιβίωσης, Αθήναι 1988.

Αντιρρησίες συνειδήσεως – θεολογική, συνταγματική, πολιτική και κοινωνική θεώρηση, Αθήναι 1988.

Τεχνητή γονιμοποίηση και χριστιανική Ηθική, Αθήναι 1988.

Βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της Βυζαντινής Μουσικής, Αθήναι 1988.

Ερέθισμα αυτοσυνειδησίας – Ο ακέραιος και επίκαιρος Παπαδιαμαντικός λόγος, Αθήναι 1989.

Χρέος επώδυνον, Αθήναι 1989.

Προτάσεις για την αναβάθμιση της Εκκλησιαστικής Εκπαιδεύσεως, Αθήναι 1989.

Βασικά σημεία Ηθικής Ιατρικής Δεοντολογίας, Αθήναι 1989.

Η Ελλάδα στο στόχαστρο των … Ελλήνων, Αθήναι 1990.

Τα “άθεα γράμματα” και η σύγχρονη πορεία του έθνους, Αθήναι 1990.

Τα δικαιώματα του παιδιού και οι παραβιάσεις των, Αθήναι 1990.

Έρευνες και πειράματα επί του εμβρύου, η ευρωπαϊκή πρακτική και μία Ορθόδοξη θέση, Αθήναι 1990.

Αμφισβητήσεις της συνταγματικότητος των νομοθετικών επεμβάσεων της Πολιτείας επί της Εκκλησίας, Θεσσαλονίκη 1990.

Τα Κανονικά Δίκαια Πνευματικού και Ηγουμένης εις τας Γυναικείας Μοναστικάς Αδελφότητας, Θεσσαλονίκη 1991.

Τα προβλήματα της Ηνωμένης Ευρώπης και η συμβολή των χριστιανών νέων εις την αντιμετώπισίν των, Αθήναι 1991.

Σάλπισμα εγερτήριον, Αθήναι 1991.

Παιδεία: εσχάτη ώρα, Αθήναι 1991.

Η ελευθερία της θρησκευτικής συνειδήσεως στο Ισλάμ, Αθήναι 1991.

Διαθρησκευτική θεώρηση των μεταμοσχεύσεων, Αθήναι 1991.

Εκκλησία: η έσχατη ελπίδα της νέας γενιάς, Αθήναι 1991.

«Απέσβετο και λάλον ύδωρ». Για μια εθνική αφύπνιση, Αθήναι 1991.

Τα ανθρώπινα δικαιώματα των θρησκευτικών και εθνικών μειονοτήτων, Αθήναι 1992.

Εγκεφαλικός ή καρδιακός θάνατος; Αθήναι 1992.

Η συμβολή των ελλήνων Ιεραρχών της Μακεδονίας στην ευόδωση του «Μακεδονικού Αγώνα», Αθήναι 1993.

Συνέλληνες, πώς εφθάσαμεν εδώ; Αθήναι 1993.

Η Εκκλησία μπροστά στην πρόκληση του AIDS. 8 σημεία προσέγγισης, Αθήναι 1993.

Το δικαίωμα των προσφύγων στο Άσυλο και η ξενοφοβία. Η άποψη της Εκκλησίας, Αθήναι 1993.

Τάξις Εσπερινού, Όρθρου και Θ. Λειτουργίας ιερουργούντος Αρχιερέως, Βόλος 1993.

«Να σας ζήσει», Αθήναι 1993.

«Καλοστεριωμένοι», Αθήναι 1993.

Εκ του θανάτου εις την ζωήν, Αθήναι 1993.

Καταστροφικές λατρείες, Αθήναι 1994.

Ο απάνθρωπος Ανθρωπισμός του κόσμου και ο Θεάνθρωπος Χριστός της Ορθοδοξίας – Μία αντιπαράθεση σε αναφορά προς τον Ντοστογιέφσκυ, Αθήναι 1994.

Οι δέκα φαραωνικές πληγές της ελληνικής Παιδείας, Αθήναι 1994.

«Ανάρμοστος» προσηλυτισμός και θρησκευτική ελευθερία κατά την νομολογίαν του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιω-μάτων, Αθήναι 1994.

Το δικαίωμα σε έναν αξιοπρεπή θάνατο, Αθήναι 1994.

AIDS: «Αληθεύοντες εν αγάπη» — Για μια στάση ευθύνης, συλλογικής και ατομικής, Αθήναι 1994.

Η Ευρώπη των πνευματικών αξιών και ο ρόλος των ελλήνων Ορθοδόξων και της Παιδείας μας, Αθήναι 1995.

Αντιρρησίες συνειδήσεως. Η ευρωπαϊκή δικαιϊκή πρακτική, Αθήναι 1995.

Κλωνοποίηση και DNA: στην υπηρεσία της ζωής ή του ολέθρου; Αθήναι 1995.

Πώς περνούν οι Έλληνες την Κυριακή τους; Βόλος 1995.

Πώς πρέπει να στεκόμαστε μέσα στην Εκκλησία; Βόλος 1995.

Τα ναρκωτικά: η μάστιγα που “πουλάει”, Βόλος 1996.

Το Πρόσφορο – Το Αντίδωρο, Βόλος 1995.

Γιατί ανάβουμε καντήλι στο σπίτι, κερί στην Εκκλησία;Βόλος 1996.

Το κάπνισμα: ένας γλυκός τύραννος ή ένας ακριβοπληρωμένος φονιάς; Βόλος 1996.

Το Ορθόδοξο Ήθος: προοπτικές ποιοτικής αναβάθμισης της ζωής μας, Αθήναι 1996.

Το αλλοτριωμένο σωφρονιστικό μας σύστημα, Αθήναι 1996.

Το ιατρικό απόρρητο: η έκταση της εφαρμογής του και τα νέα ηλεκτρονικά δεδομένα που το αποτελούν, Αθήναι 1996.

Ο 4ος πυλώνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Αθήναι 1996.

Η σύγχρονη θεωρία του Huntington και η δική μας θέση, Αθήναι 1997.

Η προσέλευση στη Θεία Μετάληψη, Βόλος 1997.

Ευγονική, ηθικοί προβληματισμοί και προοπτικές, Βόλος 1997.

Η Συνθήκη Σένγκεν εν σχέσει με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την θρησκευτική ελευθερία, Βόλος 1997.

Τα θαύματα ως θεραπευτική πρακτική στο Βυζάντιο, Αθήναι 1997.

Ο τέταρτος πυλώνας. Ο Ελληνισμός και η Ευρώπη, Αθήναι 1997.

Μετα-νεωτερικότητα, ολιστική παγκοσμιότητα υπό το φως της Ελληνορθοδοξίας, Αθήναι 1998.

Η Ορθοδοξία, όρος επιβίωσης του ελληνισμού, Βόλος 1998.

Λόγος ευθύνης, Αθήναι 1999.

Από χώμα και ουρανό, Αθήναι 1999.

Ορθοδόξων Ήθος, Αθήναι 2000.

Μηνύματα Πίστεως, Αθήναι 2000.

Το πνεύμα μη σβέννυτε, Αθήναι 2003.

Ελληνισμός προσήλυτος: η μετάβαση του ελληνισμού από την αρχαιότητα στον χριστιανισμό, Αθήναι 2004.

Πέρα από το σύνορο, Αθήναι 2006.

Η αλήθεια για τα μάγια, Αθήναι 2006.

Η Β΄ Παρουσία, Αθήναι.

Η μετά θάνατον ζωή, Αθήναι.


β. Άρθρα
«Διδάγματα Χριστουγέννων», Εφημέριος ΙΔ΄(1966) 996-999.

«Το 1965 ελεγχόμενο», Εφημέριος ΙΔ΄(1967) 6-9.

«Γνωριμία με τον Ορθόδοξο Μοναχισμό», ΕφημέριοςΙΔ΄(1970) 484-488, 521-525, 607-608, 632-636, 660-662 ΙΘ΄(1971) 20-23, 49-53, 79-80, 112-114, 159-161, 265-268, 308-310, 343-345, 375-377, 470-471, 535-538, 694-700, 743-750• Κ΄(1972) 28-34, 111-116, 176-180, 234-238, 330-334, 395-398, 436-439, 660-664, 700-704, 745-748• ΚΑ΄(1973) 24-28, 85-88, 142-144, 190-191, 239-242, 289-293, 350-351, 387-391, 434-436, 481-485, 575-578.

«Μπροστά στα συμπτώματα της εποχής», ΕφημέριοςΙΗ΄(1970) 304-307.

«Η συμβολή των μετά την Άλωσιν μονών και μοναχών εις την Εθνικήν Παλιγγενεσίαν», ΘεολογίαΜΒ΄(1971) 207-228.

«Στιγμιότυπα. Από την περιοδείαν του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερωνύμου στα ακριτικά χώματα», Εφημέριος ΙΘ΄(1971) 566-574.

«“Προσκύνημα οφειλής” εις Αγίαν Λαύραν – Μέγα Σπήλαιον», Εφημέριος Κ΄(1972) 639-649.

«Ο μοναχικός βίος εις την νεωτέραν Ελλάδα», Εφημέριος ΚΑ΄(1973) 677-681• ΚΒ΄(1974) 74-77, 156-160, 221-224, 270-274, 332-337, 398-402, 443-446, 473-476, 537-542, 603-605, 650-651, 682-684• ΚΓ΄(1975) 19-20, 43-44, 90-92, 123-125, 170-174, 202-203, 233-236, 266-267, 301-302, 330-331, 361-363, 397-398, 428-429• ΚΔ΄(1976) 20-22, 59-60, 123-125, 154-155, 203-204, 235-237, 299-300, 334-336, 365-367, 400-401, 429, 430• ΚΕ΄(1977) 13-14, 51-52, 83-84, 115-116, 146-148, 179-180, 210-211, 243-246, 282-284, 315-317, 349-351, 406-409, 467-470• ΚΣΤ΄(1978) 16-21, 67-69, 151-154, 175-176, 223-224, 268-269, 306-308, 472-473, 521-523, 555-557.

«Οδοιπορικόν της επισήμου επισκέψεως του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Σεραφείμ Α΄ και της συνοδείας αυτού εις Φανάριον» (16-22 Μαρτίου 1974)», ΕκκλησίαΝΑα΄(1974) 165-177, 212-236.

«Η περί χριστολογίας διδασκαλία του εν αγίοις πατρός ημών Ιωάννου Δαμασκηνού (εκ του Γ΄ Βιβλίου της εαυτού Εκδόσεως ορθοδόξου πίστεως)», ΕκκλησίαΝΒα΄(1975) 150-152, 196, 217-218, 237-239, 334-336, 372-374• ΝΓα΄(1976) 33, 70-72.

«Το θείον βάπτισμα κατά τους ιερούς της Εκκλησίας κανόνας», Εκκλησία ΝΓα΄(1976) 132-133, 166-167, 188-190, 211-213, 235-237, 268-270, 319-320, 383-384, 420-422, 445-446.

«Γνώμαι περί του αυτομάτου διαζυγίου. Επαγρύπνησις και ευθύνη», Εφημέριος ΚΕ΄(1977) 545-550.

«Η Εκκλησία ενώπιον των συγχρόνων ρευμάτων», Εκκλησία ΝΕα΄(1978) 523-535.

«Πολιτικός γάμος και Εκκλησία», ΕκκλησίαΝΣΤα΄(1979) 300-303.

«Ο ρόλος της Ορθοδοξίας στην σύγχρονη πορεία του έθνους», Εκκλησία ΝΖα΄(1980) 105-107.

«Παρατηρήσεις επί του Σχεδίου Νόμου “Περί τροποποιήσεως διατάξεων του Αστικού Κώδικος προς εφαρμογήν της κατά άρθρον 4 παρ. 2 του Συντάγματος ισότητος δικαιωμάτων και υποχρεώσεων Ελλήνων και Ελληνίδων», ΕκκλησίαΝΖα΄(1980) 300-312.

«Χριστός ναι, Εκκλησία όχι», Εφημέριος ΚΘ΄(1981) 2.

«Κοντά στους νέους. Η ευθύνη των νέων μας»,Εφημέριος ΚΘ΄(1981) 123.

«Ο Ορθόδοξος Μοναχισμός», Εφημέριος ΚΘ΄(1981) 210.

«Εκκλησία και πολιτικός γάμος», ΕκκλησίαΝΘα΄(1982) 41-56.

«Νεοελληνική παιδεία και ελληνορθόδοξη αγωγή»,Εκκλησία Ξα΄(1983) 64-68.

«Λιμός επερχόμενος», Εκκλησία ΞΑα΄(1984) 114-119.

«Η ισότητα των δύο φύλων εξ επόψεως Ορθοδόξου»,Εκκλησία ΞΒα΄(1985) 666-668• ΞΓα΄(1987) 209-210.

«Η συμμετοχή της Εκκλησίας της Ελλάδος εις το Forum διά την ειρήνη», Εκκλησία ΞΔα΄(1987) 209-210.

«Ηθικά και δεοντολογικά προβλήματα στην τεχνητή γονιμοποίηση. Θεολογική – εκκλησιαστική άποψη»,Εκκλησία ΞΕα΄(1985) 345-347, 375-377.

«The role of “Protos” or Primate in the Church of Greece», Θεολογία ΝΘ΄(1988) 230-245.

«Ιωάννου Μ. Κονιδάρη, Ο Νόμος 1700/1987 και η πρόσφατη κρίση στις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας, Αθήνα 1986» (βιβλιοκριτική), Θεολογία ΝΘ΄(1989).


«Κράτα γερά μέσα σου τα ζώπυρα της πίστεως που παρέλαβες από τους γονείς σου. Η Ελλάδα είναι η χώρα των μεγάλων αγώνων για την κατίσχυση των μεγάλων ιδανικών. Μην αφήσεις τη χώρα σου να χάσει το χαρακτήρα της και να μετατραπεί σε μάζα ανθρώπων, χωρίς συνείδηση, χωρίς εθνικότητα και χωρίς ταυτότητα. Μέσα σ' αυτή τη μάζα κινδυνεύεις να γίνεις ένα νούμερο, ένας αριθμός, να χάσεις την ελευθερία της προσωπικότητάς σου. Αδελφοί, μείνατε εδραίοι και αμετακίνητοι σε όσα μάθατε και σε όσα επιστώθητε. Μείνατε σταθεροί στην πίστη και στα ιδανικά του Γένους. Αυτό είναι το χρέος μας.»

http://sophia-siglitiki.blogspot.gr

Μεγάλο Σάββατο (Θεολογικό σχόλιο στο περιεχόμενο και τα νοήματα του Μεγάλου Σαββάτου)

May 3, 2013, 7:33 pm

≫ Next: Λήγει η νηστεία μετά την «πρώτη Ανάσταση»;

≪ Previous: Το Θείο Πάθος (✟Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος)

$

0

0

Λάμπρος Κ. Σκόντζος, Μεγάλο Σάββατο. «Άδης ο δεινός συνετρόμαξεν, ότε Σε είδεν» (Θεολογικό σχόλιο στο περιεχόμενο και τα νοήματα του Μεγάλου Σαββάτου)

«Τω Αγίω και Μεγάλω Σαββάτω, την θεόσωμον ταφήν και την εις Άδου κάθοδον του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού εορτάζομεν, δι’ ών της φθοράς το ημέτερον γένος ανακληθέν προς αιωνίαν ζωήν μεταβέβηκε». Σύμφωνα με το ιερό συναξάρι αυτήν την άγια ημέρα τιμάμε και προσκυνάμε την ταφή του Κυρίου μας και την εις Άδου Κάθοδόν Του.

Απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής.Η φρικτή ημέρα έβαινε προς το τέλος της. Το φυσικό σκοτάδι ερχόταν να διαδεχθεί το υπερφυσικό σκοτάδι της σταυρώσεως, που είχε καλύψει ολάκερη τη γη. Ο Κύριος είχε εκπνεύσει επί του σταυρού. Το άχραντο σώμα Του κρέμονταν άπνουν επί του ξύλου, ανάμεσα στους συσταυρωμένους ληστές, οι οποίοι σπάραζαν ακόμη από τους επιθανάτιους σπασμούς. Αλλά, όπως μας πληροφορεί ο ιερός Ευαγγελιστής, τα σώματα των εσταυρωμένων έπρεπε να ταφούν και μάλιστα βιαστικά, πριν πέσει το σκοτάδι και μπει η επόμενη ημέρα, σύμφωνα με τον ιουδαϊκό υπολογισμό του ημερονυκτίου. Έτσι οι Ιουδαίοι «ίνα μη μείνη επί του σταυρού τα σώματα εν τω σαββάτω, επεί Παρασκευή ην΄ ην γαρ μεγάλη η ημέρα εκείνη του σαββάτου΄ ηρώτησαν τον Πιλάτον ίνα κατεαγώσιν αυτών τα σκέλη, και αρθώσιν» (Ιωάν.19,31).

Την επόμενη ημέρα οι Ιουδαίοι εόρταζαν τα Πάσχα τους.Δε μπορούσαν τη λαμπρή αυτή μέρα να ατενίζουν στο λόφο Γολγοθά σταυρωμένα πτώματα κακούργων, το αποκρουστικό θέαμα θα τους χαλούσε την εορταστική διάθεση. Διατάχθηκαν λοιπόν οι στρατιώτες και με χονδρές σιδερένιες βέργες τσάκισαν τα κόκαλα των δύο συσταυρωμένων ληστών, για να επιταχύνουν το θάνατό τους, διότι ακόμη δεν είχαν εκπνεύσει. «Επί τον Ιησούν ελθόντες ως είδον αυτόν ήδη τεθνηκότα, ου κατέαξαν αυτού τα σκέλη, αλλ’ εις των στρατιωτών λόγχη αυτού την πλευράν ένυξε, και ευθέως εξήλθε αίμα και ύδωρ» (Ιωάν.19,33). Αυτό σημαίνει ότι ο θάνατος του Κυρίου υπήρξε πραγματικός, εις πείσμα όλων εκείνων των συκοφαντών, οι οποίοι συνεχίζοντες την θεομάχο έχθρα των αρχόντων του Ισραήλ, υποστήριζαν και υποστηρίζουν ότι δήθεν δεν πέθανε επί του σταυρού και κατά συνέπεια η ανάστασή Του ήταν ψεύτικη!

Κοντά στο σταυρό του Κυρίου είχαν απομείνει μόνο η Θεοτόκος και οι ηρωικές γυναίκες μαθήτριές Του, οι οποίες συνέπασχαν με Αυτόν, έκλαιγαν και πενθούσαν το άδικο πάθος και το θάνατό Του. Αντίθετα οι ένδεκα μαθητές είχαν κρυφτεί για το φόβο των Ιουδαίων (Ιωάν.20,19). Όμως ήταν αδύνατο σ’ αυτές να αναλάβουν το δύσκολο έργο της αποκαθηλώσεως και της ταφής του Χριστού. Το πιο ανυπέρβλητο εμπόδιο ήταν η αίτηση στον Πιλάτο, προκειμένου να τους δοθεί η απαιτούμενη άδεια της ταφής.

Το έργο αυτό ανάλαβαν οι ευσεβείς άρχοντες Ιωσήφ και Νικόδημος. «Επεί ην Παρασκευή, ο εστι προσάββατον, ελθών Ιωσήφ ο από Αριμαθαίας, ευσχήμων βουλευτής, ος και αυτός ην προσδεχόμενος την βασιλείαν του Θεού, τολμήσας εισήλθε προς Πιλάτον και ητήσατο το σώμα του Ιησού». Εκείνος «εδωρήσατο το σώμα τω Ιωσήφ. Και αγοράσας σινδόνα και καθελών αυτόν ενείλησε τη σινδόνη και κατέθηκεν αυτόν εν μνημείω, ο ην λελατομημένον εκ πέτρας, και προσεκύλισε λίθον επί την θύραν του μνημείου» (Μάρκ.15,43-46). Αυτή ήταν και η τελευταία πράξη του Θείου Δράματος. Ο «αχώρητος παντί» χωρά και κρύπτεται στον τάφο. Αυτός που κατοικεί στα απέραντα ουράνια κείτεται στο υγρό μνημείο. Μυστήριο μέγα!

Η ψυχή του Κυρίου, όπως αναφέραμε στο σχόλιό μας της Μεγάλης Παρασκευής, κατέβηκε στον Άδη, σύμφωνα με την σαφέστατη διδασκαλία του αποστόλου Πέτρου: «θανατωθείς μεν σαρκί, ζωοποιηθείς δε πνεύματι΄ εν ω και τοις εν τη φυλακή πνεύμασι πορευθείς εκήρυξεν» (Α΄Πέτρ.3,18) και ομιλών για την Ανάσταση του Κυρίου «ου κατελείφθη η ψυχή αυτού εις άδου ουδέ η σαρξ αυτού είδε διαφθοράν» (Πραξ.2,31). Το ίδιο και ο απόστολος Παύλος έγραψε πως ο Χριστός «κατέβη πρώτον εις τα κατώτατα μέρη της γης» (Εφεσ.4,9), σύμφωνα με την αντίληψη της εποχής, ότι ο Άδης βρίσκεται στα έγκατα της γης. Εκεί ο Κύριος κατά την τριήμερο παραμονή Του συνέχισε και στον κόσμο των πνευμάτων το απολυτρωτικό Του έργο. Κήρυξε το ευαγγέλιο της σωτηρίας και στους απ’ αιώνος νεκρούς. Όπως στον κόσμο των ζωντανών έτσι και στον κόσμο των νεκρών υπήρξαν εκείνοι που πίστεψαν και εκείνοι που αρνήθηκαν το κήρυγμά Του. Κατά την λαμπροφόρο Ανάστασή Του ανέβασε μαζί Του και όσους πίστεψαν σ’ Αυτόν.

Σύμφωνα με τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς η κάθοδος του Κυρίου στον Άδη υπήρξε επεισοδιακή.Σε πρωτοχριστιανικό κείμενο διαβάζουμε: Όταν ο Χριστός πλησίασε στις βαριές θύρες του Άδη ακούστηκε μια γοερή φωνή «άρατε πύλας λέγουσα. Ακούσας ο Άδης εκ δευτέρου την φωνήν απεκρίθη ως δήθεν μη γινώσκων και λέγει: Τις εστιν ούτος ο βασιλεύς της δόξης; Λέγουσιν οι άγγελοι του δεσπότου: Κύριος κραταιός και δυνατός, Κύριος δυνατός εν πολέμω. Και ευθέως άμα τω λόγω τούτω αι χαλκαί πύλαι συνετρίβησαν και οι σιδηροί μοχλοί συνεσθλάσθησαν, και οι δεδεμένοι πάντες νεκροί ελύθησαν των δεσμών, και ημείς μετ’ αυτών. Και εισήλθεν ο βασιλεύς της δόξης ώσπερ άνθρωπος, και πάντα τα σκοτεινά του Άδου εφωτίσθησαν» (Evang.Nicodimi, Pars II, cap.V (XXI)3).

Οι εντυπωσιακές αυτές σκηνές ενέπνευσαν τα μέγιστα στην θαυμάσια εικονογραφία και ιδιαίτερα την μεγαλειώδη υμνολογία του Μ. Σαββάτου.Αυτή μαζί με την υμνολογία του Πάσχα αποτελεί το αποκορύφωμα της θρησκευτικής ποιήσεως. Ο θεολογικότατος κανόνας του Όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου και ο περίφημος και δημοφιλής Επιτάφιος Θρήνος υμνούν το νεκρό Θεό και προαναγγέλλουν την θριαμβευτική Του ανάσταση. Ρίγη συγκινήσεως και πνευματικής τέρψεως γεμίζουν τις ψυχές των πιστών, οι οποίοι γεμίζουν ασφυκτικά τους ναούς για κλίνουν γόνυ μπροστά στον ανθοστόλιστο Επιτάφιο, να προσκυνήσουν τον Κτίστη του κόσμου, ο Οποιος «Ως ανείδεος νεκρός καταφαίνεται, ο την κτίσιν ωραΐσας του παντός». Να αποσμίξουν τους «δακρυρρόους θρήνους τους» με τα μύρα της ανοιξιάτικων ανθέων και τα γλυκά μέλη των ιερών υμνολογιών. 

Η θεσπέσια ακολουθία του Όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου θεωρείται ως η εξόδιος ακολουθία του Κυρίου μας!Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας παραλλήλισαν την ταφή του Κυρίου με την ανάπαυση του Θεού κατά την εβδόμη ημέρα της Δημιουργίας (Γεν.2,3). Ο «όλβιος τάφος» είναι η κλίνη της αναπαύσεως του Υιού του Θεού, ο Οποίος κατάπαυσε από το έργο της αναδημιουργίας του ανθρώπου και ολοκλήρου της δημιουργίας και την αγία αυτή ημέρα αναπαύεται. Το θαυμάσιο δοξαστικό των αίνων του Όρθρου του Μ. Σαββάτου τονίζει εμφαντικά αυτή την παρομοίωση: «… Τούτο εστι το ευλογημένον Σάββατον΄ αύτη εστίν η της καταπαύσεως ημέρα, εν η κατέπαυσεν από πάντων των έργων αυτού ο μονογενής Υιός του Θεού δια της κατά τον θάνατον οικονομίας τη σαρκί σαββατίσας…».

«Σήμερα έγινε σωτηρία γι’ αυτούς που κατοικούν πάνω στη γη, και για τους απ’ αιώνος δέσμιους κάτω από τη γη, τονίζει πανηγυρικά ο άγιος Επιφάνιος Κύπρου… Οι βαριές πύλες του Άδη άνοιξαν διάπλατα. Εσείς οι απ’ αιώνος κεκοιμημένοι σκιρτήστε από χαρά.Εσείς οι καθήμενοι στο σκοτάδι και στη σκιά του θανάτου υποδεχτείτε το μέγα Φως. Ο Δεσπότης είναι μαζί με τους δούλους, ο Θεός είναι μαζί με τους νεκρούς, η ζωή ανταμώθηκε με τους θνητούς, ο ανεύθυνος κοινωνεί με τους υπεύθυνους, το ανέσπερο φως βρέθηκε μέσα στο σκοτάδι, με τους αιχμαλώτους ο ελευθερωτής, μετά των κατωτάτων ο υπεράνω των ουρανών…» 

Ενώ η πανάγια Σάρκα του Κυρίου μας αναπαυόταν στη γη, η ψυχή Του συνέχιζε το απολυτρωτικό έργο στον Άδη.Εκεί δόθηκε η πιο αποφασιστική «μάχη» όλων των εποχών. Αναμετρήθηκε η ζωή με το θάνατο, ο παράδεισος με το Άδη, ο Χριστός με το διάβολο. Από την τιτάνια αυτή πάλη νικήθηκε κατά κράτος ο διάβολος, καταπατήθηκε, κουρελιάστηκε και καταργήθηκε ο θάνατος και άνοιξε διάπλατα ο παράδεισος για τους πιστούς του Χριστού. 

Αυτό το μεγάλο θρίαμβο αποτυπώνει θαυμάσια στα υπέροχα τροπάρια της ημέρας:«Σήμερον ο άδης στένων βοά΄ Κετελήθη μου το κράτος΄ ο ποιμήν εσταυρώθη και τον Αδάμ ανέστησεν΄ ων περ εβασίλευον εστέρημαι, και ους κατέπιον ισχύσας, πάντας εξήμεσα΄ εκένωσε τους τάφους ο σταυρωθείς΄ ουκ ισχύει του θανάτου το κράτος…». «Σήμερον ο Άδης στένων βοά΄ … ελθών (ο Χριστός) το κράτος μου έλυσε, πύλας χαλκάς συνέτριψε, ψυχάς ας κατείχον το πριν, Θεός ων ανέστησε…», «…εδεξάμην θνητόν, ώσπερ ένα των θανόντων, τούτον δε κατέχειν, όλως ουκ ισχύω, αλλ’ απολώ μετά τούτου, ων εβασίλευον, εγώ είχον τους νεκρούς απ’ αιώνος, αλλά ούτος ιδού πάντας εγείρει…»! 

Οι ορθόδοξοι πιστοί με θλίψη στην ψυχή, με βουρκωμένα μάτια και συναισθηματική φόρτιση πλησιάζουμε στον ιερό Επιτάφιο να προσκυνήσουμετο νεκρό Κύριο και να του εναποθέσουμε λίγα ανοιξιάτικα λουλούδια, ψάλλοντες «Τω Πάθει Σου Χριστέ ελευθερώθημεν, και τη αναστάσει Σου, εκ φθοράς ελυτρώθημεν»! Περισσότερο θέλουμε να Του εναποθέσουμε την καρδιά μας και την ελπίδα μας, διότι Αυτός είναι ο υπέρτατος και μοναδικός Λυτρωτής μας, και κανένας άλλος! 

Η βεβαιότητα της λαμπροφόρου Αναστάσεώς Του μας γεμίζει αισιοδοξία και ουράνια χαρά. Διότι η δική Του Ανάσταση είναι η απαρχή και της δικής μας αναστάσεως. «Νυνί δε Χριστός εγήγερται εκ νεκρών, απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο… έσχατος εχθρός καταργείται ο θάνατος» (Α΄Κορ.15,20,26). Αυτή είναι η πιο χαρμόσυνη αγγελία της ανθρώπινης ιστορίας, η πιο ελπιδοφόρα πίστη σε όλους τους κόσμους. Αυτή η μακάρια πίστη διώχνει μακριά μας κάθε κατήφεια. Δε μας φοβίζει πια τίποτε, διότι ό,τι και να μας συμβεί ο τελικός μας θρίαμβος είναι προδιαγεγραμμένος και η ανάστασή μας είναι προαποφασισμένη από τον Νικητή του θανάτου, τον Αναστάντα Κύριό μας Ιησού Χριστό!

ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ «ΑΔΗΣ Ο ΔΕΙΝΟΣ ΣΥΝΕΤΡΟΜΑΞΕΝ ΟΤΕ ΣΕ ΕΙΔΕΝ» (Θεολογικό σχόλιο στο περιεχόμενο και τα νοήματα του Μεγάλου Σαββάτου) ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου Καθηγητού

Λήγει η νηστεία μετά την «πρώτη Ανάσταση»;

May 4, 2013, 3:55 am

≫ Next: Μεγάλο Σάββατο: Προσδοκώντας την Ανάσταση

≪ Previous: Μεγάλο Σάββατο (Θεολογικό σχόλιο στο περιεχόμενο και τα νοήματα του Μεγάλου Σαββάτου)

$

0

0

Σε όλες τις γιορτές η νηστεία λήγει με τη Θεία Λειτουργία της ημέρας της εορτής. Το ίδιο συμβαίνει και με τη νηστεία του Πάσχα.

Τα πράγματα όμως είναι λίγο πιο σύνθετα, καθώς το Μεγάλο Σάββατο το πρωί τελείται στους Ναούς μας η λεγόμενη «πρώτη Ανάσταση» και πολλοί νομίζουν ότι πλέον έληξε η νηστεία. Ο ιερέας με πολλή χαρά πετά φύλλα δάφνης στο Ναό, ενώ ταυτόχρονα χτυπούν τάλαντα και τα στασίδια, κινούν τους πολυέλεους, εκφράζοντας την μεγάλη χαρά για την επερχόμενη Ανάσταση. 

Η σχετική φράση «ανάστα ο Θεός κρίνων την γην» αποτελεί μία πρόσκληση προς τον νεκρό Κύριο να αναστηθεί και να αποδώσει δικαιοσύνη.Η προσμονή εκφράζεται και μέσα από το γενικότερο κλίμα της ακολουθίας, από τα χαρμόσυνα άμφια των ιερέων και τα αναγνώσματα που στρέφουν την προσοχή μας σε αυτό που πρόκειται να ακολουθήσει.

Στην πραγματικότητα το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου τελείται ο Εσπερινός της Κυριακής του Πάσχα. Ακολουθώντας την μετάθεση και των άλλων ακολουθιών της Μεγάλης Εβδομάδας (κάθε απόγευμα τελείται ο όρθρος της επομένης ημέρας) το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής τελείται ο όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου. Το επόμενο πρωί, έχουμε την ακολουθία του Εσπερινού του Πάσχα, η οποία ενώνεται με τη Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου. Εκτός από τα τροπάρια της ημέρας διαβάζονται αναγνώσματα από την Παλαιά Διαθήκη (αρχή του βιβλίου της Γενέσεως, ο Ιωνάς στο κήτος, ο Ύμνος των Τριών Παίδων) που σχετίζονται με την ημέρα.

Η νυκτερινή ακολουθία αποτελείται από την ακολουθία της Αναστάσεως, τον όρθρο της Κυριακής του Πάσχα και την αναστάσιμη Θεία Λειτουργία του αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου. Με την τέλεσή της λήγει και η μακρά περίοδος της νηστείας. Μάλιστα, με ειδική ευχή ευλογούνται αυγά και τυρί και προσφέρονται ως ευλογία στους πιστούς. Στα μοναστήρια το Πασχαλινό τραπέζι ακολουθεί αμέσως μετά τη Θεία Λειτουργία, ως η φυσική προέκτασή της.

Το Μεγάλο Σάββατο είναι το μόνο Σάββατο όλου του έτους κατά το οποίο τηρούμε αυστηρή άλαδη νηστεία, καθώς ο Χριστός, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας βρίσκεται στον Άδη. Επίσης, η νηστεία δεν λήγει με το «Χριστός Ανέστη» της δωδεκάτης νυκτερινής, καθώς η Ανάσταση στη συνείδηση της Εκκλησίας συνδέεται με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.

Η πρωϊνή ακολουθία με το χαρμόσυνο «ανάστα ο Θεός κρίνων την γην» αποτελεί το προανάκρουσμα της Ανάστασης και όχι την ίδια την Ανάσταση, η οποία θα ακολουθήσει το βράδυ οπότε θα λήξει και η νηστεία.

Καλή Ανάσταση!

Δρ. Αθανάσιος Μουστάκης

Μεγάλο Σάββατο: Προσδοκώντας την Ανάσταση

May 4, 2013, 4:33 am

≫ Next: Αναστάσεως ημέρα, και λαμπρυνθώμεν τη πανηγύρει (Λάμπρος Σκόντζος)

≪ Previous: Λήγει η νηστεία μετά την «πρώτη Ανάσταση»;

$

0

0

Μεγάλο Σάββατο: Προσδοκώντας την Ανάσταση

Το Μεγάλο Σάββατο, οι πιστοί αρχίζουν να προετοιμάζονται για το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης.

Ήδη από το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου ψάλλεται ο μεγάλος Εσπερινός και ακούγεται για πρώτη φορά το "Ανάστα ο Θεός, κρίναι την γην".



Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί, κατά την διάρκεια της λειτουργίας και την στιγμή που ο ιερέας θα πει το «Ανάστα ο Θεός», οι πιστοί θα κτυπήσουν τους σκάμνους και τα μαύρα ρούχα που καλύπτουν τις εικόνες θα πέσουν.

Το Μεγάλο Σάββατο η Εκκλησία μας βρίσκεται στην προσδοκία της Ανάστασης.


Το σώμα του Χριστού έχει ταφεί, χωρίς όμως να γνωρίζει την φθορά που γνωρίζουν όλοι οι νεκροί, καθώς παραμένει ενωμένο με την θεότητα, ενώ η ψυχή του Χριστού βρίσκεται στην κόλαση, στο χώρο του θανάτου, όπου κηρύττει την μετάνοια.

Ο Θεάνθρωπος Χριστός ολοκληρώνει το έργο της Θείας Οικονομίας, που είναι η ανάσταση όλης της Δημιουργίας και όλων των ανθρώπων, κι αυτών που ήταν εν ζωή, αλλά και αυτών που είχαν πεθάνει πριν τον ερχομό του Ιησού στον κόσμο.

Ο έσχατος εχθρός του ανθρώπου, ο θάνατος, νικιέται δια του θανάτου του Χριστού, και όλα κινούνται στην προσδοκία της Ανάστασης, της γνήσιας ελευθερίας.



Σ' έναν από τους πιο όμορφους ύμνους, που ολοκληρώνουν την ακολουθία του Όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου, διαβάζουμε τα εξής θαυμάσια λόγια: "Δεύτε ίδωμεν την ζωήν ημών εν τάφω κειμένην, ίνα τους εν τάφοις κειμένους ζωοποιήση. δεύτε σήμερον, τον εξ Ιούδα υπνούντα θεώμενοι, προφητικώς αυτώ εκβοήσωμεν. Αναπεσών κεκοίμησαι ως λέων. τις εγερεί σε, βασιλεύ; αλλ' ανάστηθι αυτεξουσίως, ο δους σεαυτόν υπέρ ημών εκουσίως. Κύριε, δόξα σοι".


Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί γιορτάζουμε


1. Την Ταφή του Κυρίου «την θεόσωμον ταφήν» και


2. Την Κάθοδο Του στον Άδη «την εις άδου κάθοδον», όπου κήρυξε σε όλους τους νεκρούς


Η ταφή βέβαια έγινε τα απόγευμα της Μ. Παρασκευής. Όμως η Εκκλησία έκρινε ορθό να αφιερώσει ιδιαίτερη μέρα προς τιμήν και μελέτη του μυστηριώδους αυτού γεγονότος.


Ο Χριστός αναπαύεται μέσα στον τάφο, όπως «αναπαύθηκε» όταν πρωτοδημιούργησε τον κόσμο την έβδομη μέρα. Όμως αναπαύεται ως θεάνθρωπος.

Το πανάχραντο σώμα Του θάβεται στον τάφο, αλλά πνευματικά ο ίδιος μεταβαίνει στον Άδη και συνεχίζει το σωτηριώδες έργο του.

Καλεί κοντά Του όλους τους δικαίους της Παλαιάς Διαθήκης, από τον Αδάμ και την Εύα μέχρι τους έσχατους ανθρώπους του Θεού, ώστε να μην λείψει κανείς από το παγκόσμιο προσκλητήριο της σωτηρίας, που είναι τελικά μια αναδημιουργία του κόσμου και ολοκλήρωσης της ανθρωπότητας.

Η κάθοδος αυτή ήταν το τελειωτικό χτύπημα κατά του θανάτου.

Γι’ αυτό ψέλνουμε χαρακτηριστικά: «Ότε κατήλθες πρός τον θάνατον, η ζωή η αθάνατος, τότε τόν άδην ενέκρωσας τη αστραπή της θεότητος”.


Το πρωί του Μεγ. Σαββάτου τελείται η Θ. Λειτουργία του Μεγ. Βασιλείου.

Ύστερα διαβάζονται οι Προφητείες για την Ανάσταση και ψέλνεται ο Ύμνος των Τριών Παίδων («Τον Κύριον υμνείτε και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας»). Αποβραδίς έχουν αλλάξει όλα τα πένθιμα καλύμματα του ναού και έχει στολισθεί με κόκκινα, αναστάσιμα. Στο μέσον του ναού, έχει στηθεί το «μπαρδακί», με το προσκυνητάρι και με «μανάλια» για κεριά.



Ο Χριστός αναπαύεται στον τάφο σωματικά. Ο Χριστός κηρύττει στον Άδη τη Ζωή. Και θα αναστηθεί ως ο λέων, αυτεξουσίως, και θα τραβήξει μαζί Του όσους τον πίστεψαν, αλλά και όσους τον πιστεύουν, όσους τους αγγίζει το μήνυμα, το πρόσωπο, η κοινωνία μαζί Του.

Ελευθερωνόμαστε από το θάνατο, χάρις στον θάνατο του Σωτήρα. Όλα πλέον είναι διαφορετικά. Δεν φοβόμαστε το θάνατο, γιατί θα μας πάει σ' Αυτόν που μας αγαπά και αγαπούμε.

Και θα περιμένουμε την Δευτέρα Παρουσία, για να γευτεί και το σώμα μας, αυτή την ανεκλάλητη χαρά. Αυτή την ανεκλάλητη ελευθερία. Αυτή την ανεκλάλητη αιώνια ζωή.


Στο Μεγάλο Σάββατο βρίσκονται τα σώματα των ανθρώπων που έφυγαν από αυτή τη ζωή. Μα όσοι ζούμε την πίστη, όσοι αγαπούμε, όσοι συγχωρούμε, όσοι κοινωνούμε έχουμε μπει ήδη στην ογδόη ημέρα. Την ημέρα της Εκκλησίας.

Την Ημέρα της Ανάστασης. Την Κυριακή, την ημέρα του Κυρίου...

Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, όλα τα φώτα της εκκλησίας σβήνουν και πέφτει παντού σκοτάδι.

Στις 12 το βράδυ, ο ιερέας ψάλλει το "Δεύτε λάβετε φως" και βγαίνει με τη λαμπάδα του αναμμένη μέσα από την Ωραία Πύλη και δίνει φως στους εκκλησιαζόμενους.


Στη συνέχεια οι πιστοί βγαίνουν έξω από την εκκλησία, όπου ο παπάς διαβάζει το Ευαγγέλιο της Αναστάσεως και μόλις τελειώσει ψάλλει το "Χριστός Ανέστη..."

Αμέσως μετά αρχίζουν να πέφτουν πυροτεχνήματα και βεγγαλικά. Μετά την Ανάσταση, οι πιστοί μεταφέρουν στο σπίτι τους το Αγιο Φως.

Στην είσοδο του σπιτιού τους, κάνουν, με τον καπνό της λαμπάδας, το σχήμα του σταυρού.
Μετά ανάβουν το καντήλι και προσπαθούν να το κρατήσουν τουλάχιστον τρεις με σαράντα ημέρες.

romfea.gr

Αναστάσεως ημέρα, και λαμπρυνθώμεν τη πανηγύρει (Λάμπρος Σκόντζος)

May 5, 2013, 2:00 am

≫ Next: Τι συμβολίζει ο «Εσπερινός της Αγάπης»

≪ Previous: Μεγάλο Σάββατο: Προσδοκώντας την Ανάσταση

$

0

0

«ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΛΑΜΠΡΥΝΘΩΜΕΝ ΤΗ ΠΑΝΗΓΥΡΕΙ»

«Πάσχα το τερπνόν 'Πάσχα Κυρίου Πάσχα' Πάσχα πανσεβάσμιον ημίν ανέτειλε». Με αυτούς τους υπέροχους και πανηγυρικούς στίχους ο θεσπέσιος υμνογράφος της Αναστάσεως αναγγέλλει στους πιστούς την έλευση της πλέον λαμπρής και ευφρόσυνης εορτής της Εκκλησίας μας. Σύμπας ο άγιος λαός του Θεού, ο «ευσεβής και φιλόθεος», όπως τον αποκαλεί ο ιερός Χρυσόστομος, «εν ενί στόματι και μια καρδία», με δάκρυα χαράς στα μάτια, υμνεί τον Αναστάντα εκ νεκρών και νικητή του θανάτου, Κύριο Ιησού Χριστό. Με αισθήματα βαθύτατης συγκίνησης και απέραντης αγαλλίασης κατακλύζει τους λαμπροστόλιστους και ολόφωτους ναούς για να εορτάσει τη Θεία Έγερση και να απολαύσει τον ανείπωτο πλούτο της χρηστότητας του Κυρίου. Σπεύδει για να εορτάσει τον πιο σπουδαίο θρίαμβο, την πιο μεγάλη και απερίγραπτη νίκη της ανθρώπινης ιστορίας:Τον θάνατο του θανάτου μας!



Ύστερα από μια μακρά πνευματική και σωματική άσκηση και πορεία, κατά την οποία γίναμε κοινωνοί των σωτηριωδών Παθημάτων του Κυρίου και Λυτρωτή μας Χριστού. Ύστερα από μια οντολογική μετοχή «εις τον θάνατον αυτού» (Ρωμ.6,4) προσερχόμεθα «λαμπαδηφόροι, τω προϊόντι Χριστώ εκ του μνήματος» για να «συνεορτάσωμεν ταις φιλαιόρτοις τάξεσι, Πάσχα Θεού το σωτήριον». Αφήνουμε πια την κατήφεια και την κατάνυξη της αγίας Εβδομάδος των Παθών και σπεύδουμε «αγαλλομένω ποδί» να συμμετάσχουμε της άφατης πασχαλινής πανδαισίας, να λαμπρυνθούμε και να πανηγυρίσουμε, να απολαύσουμε υπερβαλλόντως «του συμποσίου της πίστεως».

Πάσχα σημαίνει διάβαση, λύτρωση, σωτηρία. Όπως ο παλαιός λαός του Θεού, ο Ισραήλ, σώθηκε, χάρις στη θαυμαστή βοήθεια του Θεού, από την φαραωνική τυραννία, έτσι και ο νέος λαός του Θεού, οι πιστοί από όλες τις φυλές του κόσμου, σώθηκαν από τη νοητή φαραωνική τυραννία της αμαρτίας και πέρασαν στην εν Χριστώ πραγματική ελευθερία της χάριτος του Θεού. Το ιουδαϊκό Πάσχα υπήρξε τύπος του χριστιανικού Πάσχα. Εκείνο υπήρξε μια στενή εθνική και συνάμα θρησκευτική εορτή, ανάμνηση ενός εθνικοαπελευθερωτικού γεγονότος, ενός μικρού λαού. Το χριστιανικό Πάσχα είναι ο λαμπρότατος εορτασμός της πανανθρώπινης απελευθέρωσης από τον πιο τυραννικό και ανίκητο δυνάστη, τον άρχοντα του κόσμου τούτου, διάβολο και τον πικρό και αναπόφευκτο θάνατο.

Ο Κύριος Ιησούς Χριστός δέχτηκε να γίνει ο Ίδιος, με τη θέλησή Του, απολυτρωτική θυσία. Να γίνει ο νοητός«ενιαύσιος αμνός», το «άμωμο ιερείο» του νέου Πάσχα, προκειμένου να νικηθεί ο νοητός Φαραώ, ο διάβολος, να καταργηθεί το κράτος του θανάτου και να γίνει η καταλλαγή του ανθρωπίνου γένους με το Θεό (Εφ.2,13). Δι' αυτής της υπερτάτης θυσίας «εκ της φθοράς το ημέτερον γένος ανακληθέν προς αιωνίαν ζωήν μεταβέβηκεν».

Η λαμπροφόρος Ανάσταση του Κυρίου υπήρξε νομοτελειακή, αυτό που δε μπορούσε να προβλέψει ο παμφάγος ’δης, προσωποποιημένος στο έχθιστο πρόσωπο του Σατανά. Η πηγή της ζωής, η όντως ζωή, καθ' ότι «εν αυτώ ζωή ην» (Ιωάν.1,4) ήταν αδύνατο να κρατηθεί δέσμια των αιωνίων νοητών δεσμών του ’δη. Έτσι η ψυχή του Κυρίου «σπαράττουσα άμφω γαρ δεσμούς του θανάτου και ’δου», και αφού ενώθηκε ξανά με το άχραντο σώμα Του, ανέστη θριαμβευτικά. Ο απόστολος Παύλος διακηρύσσει πανηγυρικά: «Χριστός εγερθείς εκ νεκρών, ουκέτι αποθνήσκει, θάνατος αυτού ουκέτι κυριεύει» (Ρωμ.6,9). «Σήμερον ο Κύριός μαςΧριστός έσπασε τις χάλκινες πύλες και εξηφάνισε και αυτόν τον θάνατον» τονίζει ο ιερός Χρυσόστομος. Και συνεχίζει: «Διατί όμως λέγω τον θάνατον; Και αυτό το όνομά του ακόμη άλλαξε. Δεν ονομάζεται πλέον θάνατος, αλλά κοίμησις και ύπνος»!

Οι σωτήριες δωρεές που απορρέουν από την Ανάσταση του Κυρίου είναι ανεξάντλητες. Η Θεία Έγερση είναι η ακένωτη πηγή των δωρεών και των ευλογιών του Θεού. Σύμφωνα με τον απόστολο Παύλο, το γεγονός της Αναστάσεως αποτελεί την πεμπτουσία ολοκλήρου του χριστιανικού οικοδομήματος. Στην αντίθετη περίπτωση «ει δε Χριστός ουκ εγήγερται, κενόν άρα το κήρυγμα ημών, κενή δε και η πίστις υμών. Ευρισκόμεθα δε και ψευδομάρτυρες του Θεού, ότι εμαρτυρήσαμεν κατά του Θεού ότι ήγειρε τον Χριστόν, ον ουκ ήγειρεν, είπερ άρα νεκροί ουκ εγείρονται΄ ει γαρ νεκροί ουκ εγείρονται, ουδέ Χριστός εγήγερται. Ει δε Χριστός ουκ εγήγερται, ματαία η πίστις υμών΄ ότι εστέ εν ταις αμαρτίαις υμών. ’ρα και οι κοιμηθέντες εν Χριστώ απώλοντο. Ει εν τη ζωή ταύτη ηλπικότες εσμέν εν Χριστώ μόνον, ελεεινότεροι πάντων ανθρώπων εσμέν» (Α΄Κορ.15,15-19). 

Με άλλα λόγια Χριστιανισμός, χωρίς το θεμέλιο της πίστεως στην Ανάσταση του Χριστού, είναι όχι μόνον ανωφελής στην ανθρωπότητα, αλλά ακόμη και επιζήμιος! Η σχολαστική και ορθολογιστική θεώρηση της χριστιανικής πίστεως στην Ανάσταση οδηγεί σε τραγικά αδιέξοδα, απογυμνώνει τον χριστιανισμό από την απολυτρωτική του δύναμη και τον υποβιβάζει και εξισώνει με τις άλλες θρησκείες του κόσμου, η οποία ικανοποιεί μόνον το «θρησκευτικό συναίσθημα» των οπαδών της. Οικτρή απόδειξη όλων αυτών η κατηγορηματική άρνηση της Αναστάσεως από τη δυτική «χριστιανοσύνη», με όλα τα τραγικά αδιέξοδα του δυτικού νοησιαρχικού ανθρώπου.

Εμείς οι ορθόδοξοι πιστοί, ακολουθώντας την βιβλική και αγιοπατερική θεολογία και παράδοση, στηρίζουμε την πίστη μας στο ασάλευτο βάθρο της Αναστάσεως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Έχουμε ως εφαλτήριο στη ζωή μας την ελπιδοφόρα αρχή: «Νυνί δε Χριστός εγήγερται εκ νεκρών, απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο ... εν τω Χριστώ πάντες ζωοποιηθήσονται»(Α΄κορ.15,20,22). Ολόκληρη η βιωτή μας κινείται γύρω από το νοητό άξονα της Αναστάσεως. Η γέννησή μας, ο τρόπος της ζωής μας, η νοοτροπία μας, η λατρεία μας, ακόμα και θανή μας, που για μας είναι προσωρινή κοίμηση, προσδιορίζονται και επηρεάζονται άμεσα από το γεγονός της Αναστάσεως του Κυρίου και τη μελλοντική εν Χριστώ προσωπική μας ανάσταση. Έτσι τίποτε πια δε μας φοβίζει, αφού νικήθηκε ο θάνατος, ο μεγαλύτερος εχθρός μας. Όλα τα άλλα εμπόδια και οι δυσκολίες της ζωής μας προσπερνιούνται με αίσθημα αισιοδοξίας. Η απελπισία και η κατήφεια είναι ίδιον των απίστων, αυτών που δεν έχουν ελπίδα αναστάσεως, όλων εκείνων που αρνούνται την Ανάσταση του Λυτρωτή μας και φορτωμένοι εωσφορικό εσμό, περιχαρακώνονται στην υποκειμενική τους διανοητική αυτάρκεια.

Για όλους αυτούς τους λόγουςσκιρτούμε από χαρά και ουράνια αγαλλίαση την αγία ημέρα της Εγέρσεως του Λυτρωτή μας Χριστού. Εορτάζουμε και δοξάζουμε την πανένδοξη Ανάσταση του Κυρίου μας και πανηγυρίζουμε προκαταβολικά για τη δική μας μελλοντική ανάσταση και την είσοδό μας στην ατέρμονη Βασιλεία του Θεού. Ομολογούμε, με τον πιο δυναμικό τρόπο, την πίστη μας στον μοναδικό Σωτήρα και Λυτρωτή μας Αναστάντα Κύριο και διαλαλούμε το μήνυμα της Αναστάσεως, για να φτάσει σε κάθε ανθρώπινη καρδιά, ως τα πέρατα του κόσμου και τα έσχατα της ιστορίας. Ψάλλουμε, αναρίθμητες φορές, με δάκρυα χαράς στα μάτια και παλλόμενη από συγκίνηση καρδιά, τον νικηφόρο παιάνα του Πάσχα, τον πιο νικηφόρο και ενθουσιώδη παιάνα, που ακούστηκε ποτέ από ανθρώπινα χείλη, «Χριστός Ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας και τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος»

ΛΑΜΠΡΟΣ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΣ Θεολόγος - Καθηγητής

Τι συμβολίζει ο «Εσπερινός της Αγάπης»

May 5, 2013, 9:32 am

≫ Next: ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ (ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ)

≪ Previous: Αναστάσεως ημέρα, και λαμπρυνθώμεν τη πανηγύρει (Λάμπρος Σκόντζος)

$

0

0

Τι συμβολίζει ο «Εσπερινός της Αγάπης»

Το απόγευμα της Κυριακής τελείται ο «Εσπερινός της Αγάπης», όπου σε πολλές γλώσσες διαβάζεται το Ιερό Ευαγγέλιο και διατρανώνεται παγκοσμίως η εποχή της Αναστάσιμης ελπίδας.

Η Ανάσταση του Χριστού είναι ο θεμέλιος λίθος της Ορθόδοξης Πίστης.Είναι ο ακλόνητος βράχος, επάνω στον οποίο είναι κτισμένη η «Μία Αγία Καθολική και Αποστολική Εκκλησία».

Η Ανάσταση του Θεανθρώπου συμβολίζει τη διάβαση από το θάνατο στη ζωή, και κατ' επέκταση την ανάσταση της δικής μας ταπεινής υπόστασης. Σημαίνει και ενισχύει την ελπίδα για την ανθρώπινη Θέωση, καθώς μέσω της Ανάστασης αποκτά άλλο νόημα η Ζωή και ο Θάνατος. Ο θάνατος για τους χριστιανούς δεν είναι πια το τέλος της παρούσας ζωής, αλλά ο προσωρινός αποχωρισμός της ψυχής από το σώμα.Ο Χριστός άνοιξε τις πύλες του Άδη, αναστήθηκε και μαζί Του ανέστησε τον άνθρωπο. Νίκησε το Θάνατο και τη φθορά της φύσης τη μετάλλαξε σε αφθαρσία. Μέσω της θυσίας Του, μας έδειξε το δρόμο για την αθανασία, για την ελευθερία του Πνεύματος.

Την Κυριακή του Πάσχα η Εκκλησία αφήνει πίσω τον πόνο, τη θλίψη των Παθών και της Σταύρωσης και διακηρύττει την αγαλλίαση και την ελπίδα που φέρνει η Ανάσταση.

Το απόγευμα της Κυριακής οι απανταχού Ορθόδοξοι τελούν τον «Εσπερινό της Αγάπης». Το Ιερό Ευαγγέλιο διαβάζεται σε δεκάδες ξένες γλώσσες για να διατρανωθεί παγκοσμίως η εποχή της Αναστάσιμης ελπίδας.Ο Εσπερινός ονομάζεται και «Αγάπη», επειδή ο Χριστός σταυρώθηκε και αναστήθηκε για την αγάπη των ανθρώπων. Για να μπορέσει ο άνθρωπος να μορφώσει λυτρωτική σχέση κοινωνίας με το Θεό. Για να αποκτήσει ο άνθρωπος προοπτική σωτηρίας, μια προοπτική θεμελιωμένη στην άφθαρτη, άνευ όρων και ορίων αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο.

Το Ευαγγέλιο
(Ἰω. κεφ. κ´ 19-25)

Οὔσης οὖν ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ
τῇ μιᾷ σαββάτων,
καὶ τῶν θυρῶν κεκλεισμένων
ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταὶ συνηγμένοι
διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων,
ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς
καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον, καὶ λέγει αὐτοῖς·
Εἰρήνη ὑμῖν.
καὶ τοῦτο εἰπὼν ἔδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας
καὶ τὴν πλευρὰν αὐτοῦ.
ἐχάρησαν οὖν οἱ μαθηταὶ ἰδόντες τὸν Κύριον.
εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς πάλιν·
Εἰρήνη ὑμῖν.
καθὼς ἀπέσταλκέ με ὁ πατήρ,
κἀγὼ πέμπω ὑμᾶς.
καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησε καὶ λέγει αὐτοῖς·
Λάβετε Πνεῦμα ἅγιον·
ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς,
ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται.
Θωμᾶς δὲ εἷς ἐκ τῶν δώδεκα ὁ λεγόμενος Δίδυμος,
οὐκ ἦν μετ᾿ αὐτῶν ὅτε ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς.
ἔλεγον οὖν αὐτῷ οἱ ἄλλοι μαθηταί·
Ἑωράκαμεν τὸν Κύριον.
ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς·
Ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων,
καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν μου εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων,
καὶ βάλω τὴν χεῖρά μου εἰς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ,
οὐ μὴ πιστεύσω.

Απόδοση του Ευαγγελίου στη Νέα Ελληνική

Κατὰ τὴν ἑσπέραν τῆς ἡμέρας ἐκείνης,
τῆς πρώτης ἑβδομάδος,
καὶ ἐνῷ οἱ πόρτες ἦσαν κλειστές,
ἐκεῖ ποὺ ἦσαν συγκεντρωμένοι οἱ μαθηταί,
διότι ἐφοβοῦντο τοὺς Ἰουδαίους,
ἦλθε ὁ Ἰησοῦς
καὶ στάθηκε εἰς τὸ μέσον καὶ τοὺς λέγει,
«Εἰρήνη νὰ εἶναι μαζί σας».
Ὅταν εἶπε αὐτό, τοὺς ἔδειξε τὰ χέρια του
καὶ τὴν πλευράν του.
Οἱ μαθηταὶ ἐχάρησαν διότι εἶδαν τὸν Κύριον.
Ὁ Ἰησοῦς τοὺς εἶπε πάλι,
«Εἰρήνη νὰ εἶναι μαζί σας.
Καθὼς ἔστειλε ἐμὲ ὁ Πατέρας
καὶ ἐγὼ στέλλω ἐσᾶς».
ὅταν εἶπε αὐτὸ ἐφύσησε εἰς τὸ πρόσωπον καὶ τοὺς λέγει,
«Λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον,
ἐὰν κάποιων συγχωρήσετε τὶς ἁμαρτίες νὰ εἶναι συγχωρημένες,
ἂν κανενὸς δὲν τὶς συγχωρήσετε, θὰ μείνουν ἀσυγχώρητες».
Ὁ Θωμᾶς, ἕνας ἀπὸ τοὺς δώδεκα, ὁ ὀνομαζόμενος Δίδυμος,
δὲν ἦτο μαζί τους ὅταν ἦλθε ὁ Ἰησοῦς.
Τοῦ εἶπαν λοιπὸν οἱ ἄλλοι μαθηταί,
«Εἴδαμε τὸν Κύριο».
Αὐτὸς δὲ τοὺς εἶπε,
«Ἐὰν δὲν εἰδῶ εἰς τὰ χέρια του τὸ σημάδι ἀπὸ τὰ καρφιὰ
καὶ δὲν βάλω τὸ δάκτυλό μου εἰς τὸ σημάδι ἀπὸ τὰ καρφιὰ
καὶ δὲν βάλω τὸ χέρι μου εἰς τὴν πλευράν του,
δὲν θὰ πιστέψω».

Λέγεται ότι η παράδοση της μετάφρασης και απόδοσης του Ευαγγελίουστις γλώσσες των χριστιανικών λαών ξεκίνησε από την Κωνσταντινούπολη, όπου λόγω του Πατριαρχείου παρευρίσκονταν πολλοί ξένοι Ορθόδοξοι διπλωμάτες, οι οποίοι ήθελαν να ακούνε το Ευαγγέλιο και στη γλώσσα τους, αλλά μπορεί και να αντανακλά την συναισθηματική μας ανάγκη να μοιρασθούμε το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης με τον θρίαμβο κατά του Θανάτου σε όσο το δυνατόν περισσότερες γλώσσες, για να κηρυχθεί σ' όλα τα έθνη της οικουμένης το «Χριστός Ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας και τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος».

«Ἀναστάσεως ἡμέρα, λαμπρυνθῶμεν λαοί, Πάσχα Κυρίου, Πάσχα· ἐκ γάρ θανάτου πρός ζωήν, καί ἐκ γῆς πρός οὐρανόν, Χριστός ὁ Θεός, ἡμᾶς διεβίβασεν, ἐπινίκιον ᾄδοντας».

 newsbomb.gr

---

ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ (ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ)

May 5, 2013, 10:58 am

≫ Next: Προσέγγιση στην ευχή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου

≪ Previous: Τι συμβολίζει ο «Εσπερινός της Αγάπης»

$

0

0

Τῌ ΑΓΙᾼ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛῌ ΚΥΡΙΑΚῌ 

ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ Ε Σ Π Ε Ρ Α Σ

Εἰς τὸ Λυχνικόν, ἀλλάσσει ὁ Ἱερεὺς πᾶσαν τὴν ἱερατικὴν στολὴν αὐτοῦ, καὶ στὰς κατενώπιον τῆς ἁγίας Τραπέζης μετὰ τοῦ θυμιατοῦ, σφραγίζει σταυροειδῶς, καὶ ἐκφωνεῖ λέγων...Δόξα τῇ ἁγίᾳ, καὶ ὁμοουσίῳ, καὶ ζωοποιῷ, καὶ ἀδιαιρέτῳ Τριάδι πάντοτε, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ἦχος πλ. α’

Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας, καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι, ζωὴν χαρισάμενος.

Λέγεται δὲ τοῦτο τρὶς ὑπὸ τοῦ προεξάρχοντος Ἀρχιερέως ἢ Ἱερέως ἄνευ στίχων. Εἴθ’ οὕτω λέγει τοὺς ἑπομένους στίχους ὁ προεξάρχων, καθ’ ἕκαστον δὲ στίχον ψάλλεται ὁμοίως ὑπὸ τῶν Χορῶν τὸ αὐτὸ Τροπάριον.

Στίχ. α’ Ἀναστήτω ὁ Θεός, καὶ διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ, καὶ φυγέτωσαν ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ οἱ μισοῦντες αὐτόν.

ὁ α’χορὸς

Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν…

Στίχ. β’ Ὡς ἐκλείπει καπνός, ἐκλιπέτωσαν, ὡς τήκεται κηρὸς ἀπὸ προσώπου πυρός.

ὁ β’χορὸς

Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν…

Στίχ. γ’ Οὕτως ἀπολοῦνται οἱ ἁμαρτωλοὶ ἀπὸ προσώπου τοῦ Θεοῦ, καὶ οἱ δίκαιοι εὐφρανθήτωσαν.

ὁ α’χορὸς

Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν…

Στίχ. δ’ Αὕτη ἡ ἡμέρα, ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος, ἀγαλλιασώμεθα, καὶ εὐφρανθῶμεν ἐν αὐτῇ.

ὁ β’χορὸς

Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν…

ὁ α’χορὸς

Δόξα Πατρὶ …

Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν…

ὁ β’χορὸς

Καὶ νῦν…

Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν…

Εἶτα ὁ προεξάρχων, γεγονωτέρᾳ φωνῇ

Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας…

ὁ β’χορὸς

…καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωὴν χαρισάμενος.


Συναπτὴ μεγάλη

ὁ α’ χορός

Ἦχος β’ Ψαλμὸς ρμ’ (140)
Κύριε ἐκέκραξα πρὸς σέ, εἰσάκουσόν μου, εἰσάκουσόν μου, Κύριε. Κύριε, ἐκέκραξα πρὸς σέ, εἰσάκουσόν μου πρόσχες τῇ φωνῇ τῆς δεήσεώς μου, ἐν τῷ κεκραγέναι μὲ πρὸς σὲ εἰσάκουσόν μου, Κύριε.

ὁ β’ χορός
Κατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου, ὡς θυμίαμα ἐνώπιόν σου ἔπαρσις τῶν χειρῶν μου θυσία ἑσπερινὴ εἰσάκουσόν μου, Κύριε.

ὁ α’ χορός

Στίχ. Ἐὰν ἀνομίας παρατηρήσης, Κύριε, Κύριε τίς ὑποστήσεται; ὅτι παρὰ σοὶ ὁ ἱλασμός ἐστιν.

Ἦχος β’

Τὸν πρὸ αἰώνων ἐκ Πατρὸς γεννηθέντα τὸν Θεὸν λόγον σαρκωθέντα, ἐκ Παρθένου Μαρίας, δεῦτε προσκυνήσωμεν, Σταυρὸν γὰρ ὑπομείνας, τῇ ταφῇ παρεδόθη, ὡς αὐτός ἠθέλησε, καὶ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν, ἔσωσέ με τὸν πλανώμενον ἄνθρωπον.

ὁ β’ χορός

Στίχ. Ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός σου ὑπέμεινά σε, Κύριε, ὑπέμεινεν ἡ ψυχή μου εἰς τὸν λόγον σου, ἤλπισεν ἡ ψυχή μου ἐπὶ τὸν Κύριον.

ἦχος ὁ αὐτὸς

Χριστὸς ὁ Σωτὴρ ἡμῶν, τὸ καθ’ ἡμῶν χειρόγραφον, προσηλώσας τῷ Σταυρῷ, ἐξήλειψε καὶ τοῦ θανάτου τὸ κράτος κατήργησε, Προσκυνοῦμεν αὐτοῦ, τὴν τριήμερον Ἔγερσιν.

ὁ α’ χορός

Στίχ. Ἀπὸ φυλακῆς πρωΐας μέχρι νυκτός, ἀπὸ φυλακῆς πρωΐας, ἐλπισάτω Ἰσραὴλ ἐπὶ τὸν Κύριον.

ἦχος ὁ αὐτὸς

Σὺν Ἀρχαγγέλοις ὑμνήσωμεν, Χριστοῦ τὴν Ἀνάστασιν, αὐτὸς γὰρ λυτρωτὴς ἐστι καὶ Σωτὴρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν, καὶ ἐν δόξῃ φοβερᾷ, καὶ κραταιᾷ δυνάμει, πάλιν ἔρχεται, κρῖναι κόσμον ὃν ἔπλασεν.

ὁ β’ χορός

Στίχ. Ὅτι παρὰ τῷ Κυρίῳ τὸ ἔλεος καὶ πολλὴ παρ’ αὐτῷ λύτρωσις καὶ αὐτὸς λυτρώσεται τὸν Ἰσραὴλ ἐκ πασῶν τῶν ἀνομιῶν αὐτοῦ.

ἦχος ὁ αὐτὸς

Σὲ τὸν σταυρωθέντα καὶ ταφέντα Ἄγγελος ἐκήρυξε Δεσπότην, καὶ ἔλεγε ταῖς Γυναιξί, Δεῦτε ἴδετε, ὅπου ἔκειτο ὁ Κύριος, ἀνέστη γὰρ καθὼς εἶπεν, ὡς παντοδύναμος, διὸ σε προσκυνοῦμεν τὸν μόνον ἀθάνατον, Ζωοδότα Χριστὲ ἐλέησον ἡμᾶς.

ὁ α’ χορός

Στίχ. Αἰνεῖτε τὸν Kύριον πάντα τὰ ἔθνη ἐπαινέσατε αὐτὸν πάντες οἱ λαοί.

ἦχος ὁ αὐτὸς

Ἐν τῷ Σταυρῷ σου κατήργησας, τὴν τοῦ ξύλου κατάραν, ἐν τῇ ταφῇ σου ἐνέκρωσας τοῦ θανάτου τὸ κράτος, ἐν δὲ τῇ ἐγέρσει σου ἐφώτισας τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων, διὰ τοῦτό σοι βοῶμεν, Εὐεργέτα Χριστέ, ὁ Θεὸς ἡμῶν δόξα σοι.

ὁ β’ χορός

Στίχ. Ὅτι ἐκραταιώθη τὸ ἔλεος αὐτοῦ ἐφ’ ἡμᾶς, καὶ ἡ ἀλήθεια τοῦ Kυρίου μένει εἰς τὸν αἰῶνα.

ἦχος ὁ αὐτὸς

Ἠνοίγησάν σοι Κύριε φόβῳ πύλαι θανάτου, πυλωροὶ δὲ ᾅδου ἰδόντες σε ἔπτηξαν, πύλας γὰρ χαλκᾶς συνέτριψας καὶ μοχλοὺς σιδηροῦς συνέθλασας καὶ ἐξήγαγες ἡμᾶς ἐκ σκότους καὶ σκιᾶς θανάτου, καὶ τοὺς δεσμοὺς ἡμῶν διέῤῥηξας.

ὁ α’ χορός

Δόξα Πατρί…

Τὸν σωτήριον ὕμνον ᾄδοντες, ἐκ στομάτων ἀναμέλψωμεν, δεῦτε πάντες ἐν οἴκῳ Κυρίου προσπέσωμεν λέγοντες, ὁ ἐπὶ ξύλου σταυρωθείς, καὶ ἐκ νεκρῶν ἀναστὰς καὶ ὢν ἐν κόλποις τοῦ Πατρὸς ἱλάσθητι ταῖς ἁμαρτίαις ἡμῶν.

ὁ β’ χορός

Καὶ νῦν… Θεοτοκίον.

Παρῆλθεν ἡ σκιὰ τοῦ νόμου τῆς χάριτος ἐλθούσης, ὡς γὰρ ἡ βάτος οὐκ ἐκαίετο καταφλεγομένη, οὕτω Παρθένος ἔτεκες, καὶ Παρθένος ἔμεινας, ἀντὶ στύλου πυρός, δικαιοσύνης ἀνέτειλεν ἥλιος, ἀντὶ Μωϋσέως Χριστός, ἡσωτηρία τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Εἴσοδος μετὰ τοῦ Εὐαγγελίου

Εἴσοδος.

Σοφία Ὀρθοί !

ἦχος β’

Φῶς ἱλαρὸν ἁγίας δόξης, ἀθανάτου Πατρός, οὐρανίου, ἁγίου, μάκαρος, Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλθόντες ἐπὶ τὴν ἡλίου δύσιν, ἰδόντες φῶς ἑσπερινόν, ὑμνοῦμεν Πατέρα, Υἱόν, καὶ ἅγιον Πνεῦμα Θεόν. Ἄξιόν σε ἐν πᾶσι καιροῖς, ὑμνεῖσθαι φωναῖς αἰσίαις, Υἱὲ Θεοῦ, ζωὴν ὁ διδούς, Διὸ ὁ κόσμος σὲδοξάζει.

Ἑσπέρας προκείμενον!

Ἦχος βαρὺς

Τίς Θεὸς μέγας, ὡς ὁ Θεὸς ἡμῶν, σὺ εἶ ὁ Θεός, ὁ ποιῶν θαυμάσια μόνος.

Στίχ. Ἐγνώρισας ἐν τοῖς λαοῖς τὴν δύναμίν σου.

Τίς Θεὸς μέγας,..

Στίχ. Καὶ εἶπα, Νῦν ἠρξάμην, αὕτη ἡ ἀλλοίωσις τῆς δεξιᾶς τοῦ Ὑψίστου.

Τίς Θεὸς μέγας,…

Στίχ. Ἐμνήσθην τῶν ἔργων Κυρίου.

Τίς Θεὸς μέγας…

Καὶ ὑπὲρ τοῦ καταξιωθῆναι ἡμᾶς τῆς ἀκροάσεως τοῦ ἁγίου Εὐαγγελίου κτλ.

Εὐαγγέλιον κατὰ Ἰωάννην

Οὔσης ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων, καὶ τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταὶ συνῃγμένοι διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων , ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον, καὶ λέγει αὐτοῖς, Εἰρήνη ὑμῖν. καὶ τοῦτο εἰπὼν ἔδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τὴν πλευρὰν αὐτοῦ΄ ἐχάρησαν οὖν οἱ μαθηταὶ ἰδόντες τόν Κύριον.

Εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς πάλιν , Εἰρήνη ὑμῖν, καθὼς ἀπέσταλκέ με ὁ πατήρ, κἀγὼ πέμπω ὑμᾶς.καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησε καὶ λέγει αὐτοῖς, Λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον. ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφιένται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται.

Θωμᾶς δέ, εἷς ἐκ τῶν δώδεκα, ὁ λεγόμενος Δίδυμος, οὐκ ἦν μετ’ αὐτῶν ὅτε ἦλθεν Ἰησοῦς, ἔλεγον οὖν αὐτῷ οἱ ἄλλοι μαθηταί, Ἑωράκαμεν τὸν Κύριον. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς, Ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἣλων, καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν μου εἰς τὸν τύπον τῶν ἣλων, καὶ βάλω μου τὴν χεῖρα εἰς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ, οὐ μὴ πιστεύσω.

Εἶτα Ἐκτενής, τό, Εἴπωμεν πάντες… Καταξίωσον Κύριε… Πληρώσωμεν τὴν ἑσπερινήν, κτλ.

Μετὰ δὲ τὴν ἐκφώνησιν, ψάλλομεν τῆς ὀκτωήχου τὸ ΣτιχηρὸνἈναστάσιμον τῶν Ἀποστίχων.

ὁ α’ χορός

Ἦχος β’ (Μέλος Στιχηραρικόν)

Ἡ Ἀνάστασίς σου Χριστὲ Σωτὴρ ἅπασαν ἐφώτισε τὴν οἰκουμένην, καὶ ἀνεκαλέσω τὸ ἴδιον πλάσμα, Παντοδύναμε Κύριε, δόξα σοι.

ὁ β’ χορός

Ἦχος πλ. α’

Στίχ. Ἀναστήτω ὁ Θεός, καὶ διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ, καὶ φυγέτωσαν ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ οἱ μισοῦντες αὐτόν.

Πάσχα ἱερὸν ἡμῖν σήμερον ἀναδέδεικται, Πάσχα καινόν, Ἅγιον, Πάσχα μυστικόν, Πάσχα πανσεβάσμιον, Πάσχα Χριστὸς ὁ λυτρωτής, Πάσχα ἄμωμον, Πάσχα μέγα, Πάσχα τῶν πιστῶν, Πάσχα, τὸ πύλας ἡμῖν τοῦ Παραδείσου ἀνοῖξαν, Πάσχα, πάντας ἁγιάζον πιστούς.

ὁ α’ χορός

Στίχ. Ὡς ἐκλείπει καπνός, ἐκλιπέτωσαν, ὡς τήκεται κηρὸς ἀπὸ προσώπου πυρός.

Δεῦτε ἀπὸ θέας Γυναῖκες εὐαγγελίστριαι, καὶ τὴ Σιὼν εἴπατε, Δέχου παρ ἡμῶν χαρᾶς εὐαγγέλια, τῆς Ἀναστάσεως Χριστοῦ, τέρπου, χόρευε, καὶ ἀγάλλου Ἱερουσαλήμ, τὸν Βασιλέα Χριστόν, θεασαμένη ἐκ τοῦ μνήματος, ὡς νυμφίον προερχόμενον.

ὁ β’ χορός

Στίχ. Οὕτως ἀπολοῦνται οἱ ἁμαρτωλοὶ ἀπὸ προσώπου τοῦ Θεοῦ καὶ οἱ δίκαιοι εὐφρανθήτωσαν.

Αἱ Μυροφόροι γυναῖκες, ὄρθρου βαθέος, ἐπιστᾶσαι πρὸς τὸ μνῆμα τοῦ Ζωοδότου, εὗρον Ἄγγελον, ἐπὶ τὸν λίθον καθήμενον, καὶ αὐτὸς προσφθεγξάμενος, αὐταῖς οὕτως ἔλεγε΄ Τί ζητεῖτε τὸν ζῶντα μετὰ τῶν νεκρῶν; τί θρηνεῖτε τὸν ἄφθαρτον ὡς ἐν φθορᾷ; ἀπελθοῦσαι κηρύξατε, τοῖς αὐτοῦ Μαθηταῖς.

ὁ α’ χορός

Στίχ. Αὕτη ἡ ἡμέρα, ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος, ἀγαλλιασώμεθα, καὶ εὐφρανθῶμεν ἐν αὐτῇ.

Πάσχα τὸ τερπνόν, Πάσχα Κυρίου, Πάσχα, Πάσχα πανσεβάσμιον ἡμῖν ἀνέτειλε, Πάσχα, ἐν χαρᾷ ἀλλήλους περιπτυξώμεθα, ὢ Πάσχα λύτρον λύπης, καὶ γὰρ ἐκ τάφου σήμερον ὥσπερ ἐκ παστοῦ, ἐκλάμψας Χριστός, τὰ γύναια χαρᾶς ἔπλησε λέγων, κηρύξατε Ἀποστόλοις.

ὁ β’ χορός

Δόξα Πατρί…

ὁ α’ χορός

Καὶ νῦν…

ὁ β’ χορός

ἦχος ὁ αὐτὸς

Ἀναστάσεως ἡμέρα, καὶ λαμπρυνθῶμεν τῇ πανηγύρει, καὶ ἀλλήλους περιπτυξώμεθα΄ Εἴπωμεν ἀδελφοί, καὶ τοῖς μισοῦσιν ἡμᾶς΄ Συγχωρήσωμεν πάντα τῇ Ἀναστάσει, καὶ οὕτω βοήσωμεν,…

ὁ α’ χορός

Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας, καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι, ζωὴν χαρισάμενος.

ὁ β’ χορός

Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας, καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι, ζωὴν χαρισάμενος.

ὁ α’ χορός

Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας, καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι, ζωὴν χαρισάμενος.

᾽Απόλυσις: Διαλογική· «῾Ο ἀναστάς ἐκ νεκρῶν…».

ὁ Προεξάρχων: πρός τόν λαόν· «Χριστός ἀνέστη».

῾Ο Λαός: «᾽Αληθῶς ἀνέστη», τό αὐτό ἐπαναλαμβάνεται ἄλλας δύο φοράς καί ἀκολούθως ἐκφωνεῖ·

ὁ Προεξάρχων: Τό· «Δόξα τῇ Αὐτοῦ τριημέρῳ ἐγέρσει».

῾Ο Λαός: ᾽Αποκρίνεται διά τοῦ· «Προσκυνοῦμεν Αὐτοῦ τήν τριήμερον ἔγερσιν».
ὁ Προεξάρχων: Κατακλείει διά τοῦ· «Χριστός ἀνέστη…» (ὅλον), καὶ

῾Ο Λαός: ᾽Αντιφωνεῖ· «᾽Αληθῶς ἀνέστη ὁ Κύριος».

agioskosmasoaitolos.wordpress.com

Προσέγγιση στην ευχή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου

May 6, 2013, 12:00 am

≫ Next: Άγιος Γεώργιος ο Μεγαλομάρτυρας και Τροπαιοφόρος

≪ Previous: ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ (ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ)

$

0

0

Ἡ συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητάς μας

"Οὐ γέγονεν ἐν τῷ βίῳ ἁμάρτημα, οὐδέ πρᾶξις, οὐδέ κακία, ἥν ἐγώ Σωτήρ οὐκ ἐπλημμέλησα κατά νοῦν καί λόγον καί προαίρεσιν, καί θέσει, καί γνώμη, καί πράξει ἐξαμαρτήσας, ὡς ἄλλος οὐδείς πώποτε".

Σέ πολλά λειτουργικά κείμενα τῆς Ἐκκλησίας μας συναντοῦμε τροπάρια μέ τό νόημα τοῦ τροπαρίου αὐτοῦ τοῦ Μ. Κανόνος. Πολλά τροπάρια παρουσιάζουν τόν προσευχόμενο ἄνθρωπο νά ὁμολογῆ ἤ νά παραδέχεται μιάν ἀπόλυτη καί μοναδική ἁμαρτωλότητα.

Ἀπό πολλές διηγήσεις Γεροντικῶν καί βίους Ἁγίωνγνωρίζουμε ὅτι πολλοί ἅγιοι τοῦ Θεοῦ ἄνθρωποι, μέ μεγάλη ἱστορία σκληρῶν ἀσκήσεων καί πνευματικῶν ἀγώνων, αἰσθάνοντο ἁμαρτωλοί ἀκόμη καί κατά τήν κρίσιμη στιγμή τῆς ἐξόδου τους, λίγο πρίν τήν κοίμησή τους, πού ἦταν ἀπόδειξη τῆς μεγάλης τους ἁγιότητας καί τῆς εὐαρεστήσεώς τους στό Θεό.

Ἡ συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότηταςμ' ἕνα τρόπο ἀπόλυτο εἶναι ἴσως τό συγκλονιστικότερο χαρακτηριστικό τῆς ζωῆς τοῦ αὐθεντικοῦ ἁγίου ἀνθρώπου. Καί ὁπωσδήποτε ὅταν καθρεπτιζόμαστε στό συγκλονισμό πού προκαλεῖ ἡ συναίσθηση μιᾶς μοναδικῆς καί ἀπόλυτης ἁμαρτωλότητας, δεχόμαστε ἰσχυρό νυγμό στό βάθος τῆς αὐτογνωσίας μας. Πῶς ἀντιδροῦμε ὅμως στό νυγμό αὐτό;

Ὅταν ἐμεῖς διαβάζουμε ἤ ἀκοῦμε τά τροπάρια πού ἐκφράζουν τή συναίσθηση μιᾶς ἀπόλυτης ἁμαρτωλότητας, σκεπτόμαστε ἴσως, ὅτι δέν μᾶς ἀφοροῦν. Γιατί οἱ πληροφορίες πού ἔχουμε ἀπό τόν ἑαυτό μας δέν μᾶς δίνουν μιά τόσο ἀπελπιστική εἰκόνα. Δέν μποροῦμε νά δεχθοῦμε, ὅτι εἴμαστε οἱ μόνοι ἁμαρτωλοί μ' ἕνα τρόπο ἀπόλυτο. Συγχρόνως ὅμως σκεπτόμαστε, ὅτι δέν πρέπει νά ἀφοροῦν καί τόν ἅγιο ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ πού συνέθεσε ἕνα τόσο ἀπελπιστικό τροπάριο, πού βεβαιώνει μιά τόσο ἀπόλυτη ἁμαρτωλότητα. Ποῦ βρίσκεται λοιπόν ἡ ἀλήθεια; 

Τά τροπάρια μέ τήν ἀπόλυτη καί μοναδική συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητος εἶναι αὐθεντικά ἀπό πλευρᾶς ὑπαρξιακῆς λειτουργικότητας τοῦ ἀνθρώπου, ἤ εἶναι ὑπερβολές, προσφερόμενες γιά σκοπούς παιδαγωγούς; Τό ἐρώτημα αὐτό προκαλεῖ τήν αὐτογνωσία μας καί κεντρίζει τήν χριστιανική μας συνείδηση σάν ἀγκάθι, πού προκαλεῖ πόνο. Τή λύση στό ἐρώτημα αὐτό τή δίδει ἡ κατανυκτική εὐχή τοῦ Ὁσίου Ἐφραίμ.

"Ναί, Κύριε, Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα".
Ἡ ἁγιοπνευματική αὐτή εὐχή βεβαιώνει ἔγκυρα, ὅτι ἡ πραγματική θέα τῶν ἁμαρτιῶν μας καί γενικῶς τῆς ἁμαρτωλῆς φύσεώς μας, μόνο ὡς δωρεά τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ μπορεῖ νά νοηθῆ. Ἀπό μόνος του ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά γνωρίζει τόν ἁμαρτωλό ἑαυτό του σέ ὅλες τίς διαστάσεις καί στούς κρυφούς καί πολυδύναμους μηχανισμούς του. Ἀπό μόνος του ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά ἀποκτήσει αὐθεντική αὐτογνωσία, σωστή καί ὁλοκληρωμένη γνώση τοῦ ἑαυτοῦ του. Γι' αὐτό παρακαλοῦμε τόν Θεό νά μᾶς ἐνισχύει νά εἰσερχόμεθα στήν καρδιά μας, λέγει ὁ ἅγιος Φιλόθεος ὁ Σιναΐτης: "Μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ εἴσελθε στήν καρδιά σου, ἐκεῖ ὁ Θεός, ἐκεῖ οἱ Ἄγγελοι, ἐκεῖ ἡ ζωή καί ἡ βασιλεία".

Ἕνα βασικό στάδιο,τό ὁποῖο προηγεῖται ἀπό τή μετάνοια, λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, εἶναι ἡ ἐπίγνωση καί ἡ συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητός μας, "ἥτις μεγάλη ἐστί πρός ἱλασμόν ἀφορμή". Ὁ ἄνθρωπος, γιά νά ἔλθει σέ μετάνοια, φθάνει προηγουμένως σέ ἐπίγνωση τῶν "οἰκείων πλημμελημάτων" καί μεταμελεῖται μπροστά στόν Θεό, στόν ὁποῖο καταφεύγει μέ συντρετριμμένη καρδία ἀφήνει τόν ἑαυτό του στό πέλαγος τῆς εὐσπλαχνίας Ἐκείνου καί πιστεύει, ὅπως ὁ ἄσωτος, ὅτι εἶναι ἀνάξιος νά ἐλεηθεῖ ἀπό τόν Θεό καί νά ὀνομάζεται υἱός του.

Οἱ πατερικές αὐτές ἐμπειρικές ἀλήθειες καταδεικνύουν ὅτι ὡς ἄνθρωποι ὀφείλουμε νά ἐγκαταλείψουμε κάποια αὐτονόητα πράγματα ἄν ἐπιθυμοῦμε εἰλικρινά νά προκόψουμε στήν πνευματική ζωή. Ὅλοι λέμε ὅτι γνωρίζουμε τόν ἑαυτό μας. Ποιός στ' ἀλήθεια τόν γνωρίζει εἰλικρινά. Ὅλοι ὁμολογοῦμε ὅτι μετανοοῦμε; Ποιός ἀπό ἐμᾶς εἶναι ἕτοιμος νά συντρίψει τό αὐτονόητο τῆς μετάνοιας;

Ἡ ἱστορία τῆς ζωῆς, ἡ καθημερινότητα, ἡ ἀλλοτρίωση τοῦ μυστηρίου τῆς μετανοίας καί ἐξομολογήσεως ἀποδεικνύουν ὅτι δέν εἴμαστε πολύ ὥριμοι νά δεχθοῦμε αὐτές τίς ἀλήθειες ἤ τουλάχιστον ποτέ δέν τίς ἔχουμε σκεφθεῖ καί τίς ἀγνοοῦμε.

Ὁ χῶρος τῆς εὐαγγελικῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας στό θέμα αὐτό διακρίνεται γιά τή σκληρότητά του.Ὅ,τι γίνεται μέσα σ' αὐτόν τόν χῶρο τῆς ψυχῆς μας, σάν προσπάθεια νά μάθουμε τόν ἴδιο μας τόν ἑαυτό, συνδέεται ἄμεσα μέ δάκρυα, μέ πόνο καί μέ αἷμα ψυχῆς. Ὁ πνευματικός ἀγωνιστής δέν εἶναι ἕνας ἐλεύθερος ἄνθρωπος πού μάχεται μέ ἐξωτερικούς ἐχθρούς. Εἶναι πρῶτα-πρῶτα ἕνας ἄνθρωπος ἀγκαλιασμένος μέ τόν ἀδελφό του, τόν παλαιό ἄνθρωπο. Ἔχει μέσα του τόν ἐχθρό. Γι' αὐτό πρέπει νά παλεύει μέ τόν ἑαυτό του. "Ἀπαιτεῖ σε γάρ ὁ Κύριος, ἵνα ὀργισθῇς σεαυτῷ, καί μάχην ποιήσης μετά τοῦ νοός σου...". Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ἀξιώνει νά γίνει ὁ ἄνθρωπος ἐχθρός τοῦ ἑαυτοῦ του.

"Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου,

πνεῦμα ἀργίας, περιεργείας, φιλαρχίας καί

ἀργολογίας μή μοι δῷς,

πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονῆς

καί ἀγάπης χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ,

ναί Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν

τά ἐμά πταίσματα καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου".

http://agios-dimitrios.blogspot.gr/2012/03/blog-post_4554.html

Άγιος Γεώργιος ο Μεγαλομάρτυρας και Τροπαιοφόρος

May 6, 2013, 1:46 am

≫ Next: O AΓIOΣ ΓEΩPΓIOΣ († επίσκοπος Aυγουστίνος)

≪ Previous: Προσέγγιση στην ευχή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου

$

0

0

Εορτάζεται στις 23 του Απρίλη. Εάν όμως το Πάσχα πέφτει μετά τις 23 Απρίλη, τότε εορτάζεται την επόμενη μέρα του Πάσχα (Δευτέρα της Δικαινησίμου).

Ἐχθροὺς ὁ τέμνων Γεώργιος ἐν μάχαις,

Ἑκὼν παρ’ ἐχθρῶν τέμνεται διὰ ξίφους.

Ἦρε Γεωργίου τρίτῃ εἰκάδι αὐχένα χαλκός.

Βιογραφία

Ο λαοφιλής Άγιος Γεώργιος ο μεγαλομάρτυρας και Τροπαιοφόρος γεννήθηκε περίπου το 275 μ.Χ. στην Καππαδοκία, από γονείς χριστιανούς. Ο πατέρας του, μάλιστα, πέθανε μαρτυρικά για το Χριστό όταν ο Γεώργιος ήταν δέκα χρονών. Η μητέρα του τότε τον πήρε μαζί της στην πατρίδα της την Παλαιστίνη, όπου είχε και τα κτήματα της. Όταν έγινε 18 χρονών, στρατεύθηκε στο ρωμαϊκό στρατό. Αν και νέος στην ηλικία, διεκπεραίωνε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις τέλεια. Όλοι τον θαύμαζαν για το παράστημα του. Γι’ αυτό, γρήγορα τον προήγαγαν σε ανώτερα αξιώματα και του έδωσαν τον τίτλο του κόμη και ο Διοκλητιανός τον εκτιμούσε πολύ.

Ομολογητής
Από την εποχή του αυτοκράτορα Δεκίου μέχρι την εποχή που ανέβηκε στον θρόνο ο Διοκλητιανός, το 283 μ.χ., η Χριστιανική Εκκλησία μεγάλωσε πάρα πολύ, γιατί επικρατούσε ειρήνη. Οι Χριστιανοί πήραν πολλές δημόσιες θέσεις, έκτισαν πολλούς και μεγάλους ναούς, διάφορα σχολεία και οργάνωσαν την διοίκηση και τη διαχείριση των εκκλησιών και της φιλανθρωπίας.

Ο Διοκλητιανός αρχικά εργάστηκε για την οργάνωση του κράτους του. Προσέλαβε στρατηγούς για βοηθούς του που τους ονόμασε αυτοκράτορες και Καίσσαρες κι αφού πέτυχε να υποτάξει τους εχθρούς του κράτους και να σταθεροποιήσει τα σύνορα του, στράφηκε στα εσωτερικά ζητήματα. Δυστυχώς, στράφηκε εναντίον της Χριστιανικής Θρησκείας για να ανορθώσει την ειδωλολατρία. Γι’ αυτό το λόγο λοιπόν, κάλεσε τους βοηθούς του Καίσσαρες το 303 μ.χ. και τους στρατηγούς στην πρωτεύουσα του ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους σε τρεις γενικές συγκεντρώσεις. Ανάμεσα τους βρισκότανε και ο 28χρονος Γεώργιος, που διακρίθηκε πολλές φορές στους πολέμους.

Συγκεντρώθηκαν λοιπόν όλοι, για να πάρουν αποφάσεις για την εξόντωση και τον αφανισμό της Χριστιανικής πίστης. Πρώτος μίλησε ο Διοκλητιανός και επέβαλε σε όλους ν’ αναλάβουν τον εξοντωτικό αγώνα εναντίον του Χριστιανισμού. Όλοι υποσχέθηκαν ότι θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια, για να εξαλείψουν την Χριστιανική Θρησκεία από το Ρωμαϊκό κράτος. Τότε ο γενναίος Γεώργιος σηκώθηκε και είπε: «Γιατί, βασιλιά και άρχοντες, θέλετε να χυθεί αίμα δίκαιο και άγιο και να εξαναγκάσετε τους Χριστιανούς να προσκυνούν και να λατρεύουν τα είδωλα»; Και διακήρυξε την αλήθεια της Χριστιανικής Θρησκείας και την Θεότητα του Χριστού.

Μόλις τέλειωσε, όλοι συγχυστήκανε μ’ αυτή την ομολογία του και προσπάθησαν να τον πείσουν να μετανοήσει για όσα είπε, καταπραΰνοντας έτσι και τον Διοκλητιανό. Αλλά ο Γεώργιος ήταν σταθερός και με θάρρος διακήρυσσε την Χριστιανική του πίστη.

Στη φυλακή

Οργισμένος ο Διοκλητιανός διέταξε να τον κλείσουν στην φυλακή κα να του περισφίγξουν τα πόδια στο ξύλο και αφού τον ξαπλώσουν ανάσκελα, να βάλουν πάνω στο στήθος του μεγάλη και βαριά πέτρα.

Το άλλο πρωί ο Διοκλητιανός διέταξε να του παρουσιάσουν τον Γεώργιο για να τον ανακρίνει . Και πάλι αυτός έμεινε ακλόνητος στην ομολογία του και παρ’ όλες τις κολακείες και τις υποσχέσεις του αυτοκράτορα διακήρυττε την πίστη του και μιλούσε για τους ουράνιους θησαυρούς. Ο Διοκλητιανός οργίστηκε από τα λόγια του και διέταξε τους δήμιους να δέσουν τον Άγιο σε ένα μεγάλο τροχό για να κομματιαστεί το σώμα του. Μάλιστα ειρωνεύτηκε την ανδρεία του Αγίου και τον κάλεσε να προσκυνήσει τα είδωλα. Ο Γεώργιος ευχαρίστησε τον Θεό που τον αξίωνε να δοκιμαστεί και δέχτηκε με ευχαρίστησε να υποστεί το φοβερό αυτό μαρτύριο, που χώριζε σε μικρά λεπτά κομμάτια ολόκληρο το σώμα του, επειδή γύρω γύρω από τον τροχό υπήρχαν μπηγμένα κοφτερά σίδερα, που μοιάζανε με μαχαίρια. Πραγματικά μόλις ο τροχός κινήθηκε τα κοφτερά σίδερα άρχισαν να κόβουν το σώμα του. Τότε ακούστηκε μια φωνή από τον ουρανό που έλεγε : «Μη φοβάσαι, Γεώργιε, γιατί εγώ είμαι μαζί σου» και αμέσως ένας άγγελος ελευθέρωσε τον Άγιο, λύνοντας τον από τον τροχό και θεραπεύτηκε όλο το καταπληγωμένο σώμα του.

Ο Γεώργιος αφού απέκτησε το θαυμάσιο παράστημα του, με όψη αγγελική, παρουσιάστηκε στον Διοκλητιανό που είχε πάει με άλλους να κάνει θυσία. Μόλις τον είδαν έμειναν όλοι έκθαμβοι και απορημένοι. Μερικοί δε ισχυριζόντουσαν ότι είναι κάποιος που του μοιάζει και άλλοι ότι είναι φάντασμα. Καθώς όμως σχολιάζανε το γεγονός, εμφανίστηκαν μπροστά στον βασιλιά δύο από τους αξιωματικούς του, ο Πρωτολέοντας και ο Ανατόλιος με χίλιους στρατιώτες και ομολόγησαν την πίστη τους στον Χριστό. Ο Διοκλητιανός θύμωσε τόσο που έγινε έξαλλος και διέταξε να τους σκοτώσουν, πράγμα που έγινε αμέσως.

Έπειτα διέταξε να γεμίσουν αμέσως ένα λάκκο με ασβέστη και νερό και αφού ρίξουν μέσα τον Γεώργιο, να τον αφήσουν μέσα τρεις μέρες και τρεις νύχτες έτσι που να διαλυθούν και τα κόκκαλα του.

Πραγματικά οι δήμιοι ρίξανε τον Άγιο στον ζεματιστό ασβέστη και κλείσανε το στόμα του λάκκου. Μετά από τρεις μέρες ο Διοκλητιανός έστειλε στρατιώτες να ανοίξουν το λάκκο. Με μεγάλη τους έκπληξη όμως βρήκαν τον Γεώργιο όρθιο, μέσα στον ασβέστη και προσευχόταν. Το γεγονός εντυπωσίασε και προκάλεσε θαυμασμό και ενθουσιασμό στο λαό, που φώναζε: «Ο Θεός του Γεωργίου είναι μεγάλος». Ο Διοκλητιανός ζήτησε εξηγήσεις από τον Γεώργιο, που έμαθε τις μαντικές τέχνες και πως τις χρησιμοποιεί. Ο Γεώργιος τότε του απάντησε ότι τα γεγονότα ήταν αποτέλεσμα της θείας χάρης και δύναμης και όχι μαγείας και γοητείας.

Ο Διοκλητιανός οργισμένος διέταξε να του φορέσουν πυρακτωμένα παπούτσια με σιδερένια καρφιά και τον εξαναγκάσουν να περπατά. Ο Άγιος προσευχόταν και περπατούσε χωρίς να πάθει τίποτα. Πάλι διέταξε να τον φυλακίσουν και σκέφτηκε να φωνάξει του άρχοντες για να συσκεφτούν τι έπρεπε να κάμουν στον Γεώργιο. Και αφού τον δείρανε τόσο πολύ με μαστίγια και καταπλήγωσαν ολόκληρο το σώμα του Αγίου, τον παρουσίασαν στον Διοκλητιανό, που έμεινε έκπληκτος βλέποντας τον Γεώργιο να λάμπει σαν Άγγελος. Σκέφτηκε, λοιπόν, ότι το φαινόμενο αυτό οφειλόταν στις μαγικές του ικανότητες. Γι’ αυτό κάλεσε τον μάγο Αθανάσιο , για να λύσει τα μάγια του Γεωργίου.

Αβλαβής από το δηλητήριο

Ήλθε, λοιπόν ο μάγος Αθανάσιος, κρατώντας στα χέρια του δύο πήλινα αγγεία, όπου υπήρχε δηλητήριο. Στο πρώτο αγγείο το δηλητήριο προξενούσε τρέλα, ενώ στο δεύτερο τον θάνατο.

Αμέσως οδήγησαν τον Άγιο στον Διοκλητιανό και στον μάγο Αθανάσιο. Ο βασιλιάς διέταξε να του δώσουν να πιει το πρώτο δηλητήριο. Ο Άγιος χωρίς δισταγμό ήπιε το δηλητήριο του πρώτου δοχείου, αφού προηγουμένως προσευχήθηκε , λέγοντας: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Θεός ημών, ο ειπών καν θανάσιμον τι πίωτιν, ου μη αυτούς βλάψει, θαυμάστωσον νυν τα ελέη σου». Και δεν έπαθε απολύτως τίποτα!

Μόλις είδαν ότι δεν έπαθε απολύτως τίποτα, ο βασιλιάς διέταξε να του δώσει ο μάγος και το δεύτερο αγγείο. Το ήπιε και αυτό χωρίς να πάθει το παραμικρό. Τότε όλοι έμειναν έκπληκτοι από αυτό το θαύμα. Ο Διοκλητιανός εξακολουθούσε να επειμένει ότι για να μην πεθάνει ο Γεώργιος είχε δικά του μάγια. Ο μάγος Αθανάσιος που ήξερε πόσο δραστικά ήταν τα δηλητήρια, αφού γονάτισε μπροστά στον μάρτυρα, ομολόγησε την πίστη του στον αληθινό Θεό. Τότε ο Διοκλητιανός διέταξε και φόνευσαν τον Αθανάσιο αμέσως. Εκείνη την στιγμή έφθασε και η γυναίκα του Διοκλητιανού Αλεξάνδρα , που ομολόγησε την πίστη της στον αληθινό Θεό. Και ο σκληρός και άκαρδος Διοκλητιανός διέταξε να την φυλακίσουν και την επομένη να της κόψουν το κεφάλι. Η Αλεξάνδρα ενώ προσευχόταν στην φυλακή, παρέδωσε την ψυχή της στα χέρια του Θεού.

Το μαρτυρικό τέλος του Αγίου

Ο Άγιος Γεώργιος κλείστηκε στην φυλακή και την νύκτα είδε στ’ όνειρο του τον Χριστό, που του ανάγγειλε ότι θα πάρει το στεφάνι του μαρτυρίου και θα αξιωθεί της αιωνίου ζωής. Σαν ξημέρωσε διατάχτηκαν οι στρατιώτες από τον ο Διοκλητιανό να παρουσιάσουν μπροστά του τον Άγιο. Πραγματικά ο Άγιος βάδιζε γεμάτος χαρά προς τον βασιλέα, επειδή προγνώριζε ότι έφτασε το τέλος του. Μόλις λοιπόν τον αντίκρισε ο Διοκλητιανός, του πρότεινε να πάνε στον ναό του Απόλλωνα για να θυσιάσει στο είδωλο του. Όταν μπήκε ο Άγιος στον ναό, σήκωσε το χέρι και αφού έκανε το σημείο του σταυρού διέταξε το είδωλο να πέσει. Αμέσως τούτο έπεσε και έγινε κομμάτια.

Ο ιερέας των ειδώλων και ο λαός τόσο πολύ θύμωσαν, που φώναζαν στον βασιλέα να θανατώσει τον Γεώργιο. Ο Διοκλητιανός έβγαλε διαταγή και του έκοψε το κεφάλι.

Ο πιστός υπηρέτης του Αγίου, Πασικράτης, εκτελώντας την επιθυμία του Αγίου, παρέλαβε το Άγιο λείψανο του Μάρτυρα μαζί με αυτό της μητέρας του Αγίας Πολυχρονίας και το μετέφερε στη Λύδδα της Παλαιστίνης. Από εκεί, όπως βεβαιώνουν οι πηγές, οι Σταυροφόροι πήραν τα ιερά λείψανα της Αγίας Πολυχρονίας και τα μετέφεραν στη Δύση.

Κατά την Εκκλησία μας, ο ένδοξος αυτός μεγαλομάρτυρας είναι ο μαργαρίτης ο πολύτιμος, ο αριστεύς ο θείος, ο λέων ο ένδοξος, ο αστήρ ο πολύφωτος, του Χριστού οπλίτης, της ουρανίου στρατιάς ο συνόμιλος.

Τα θαύματα του Αγίου

α) Η μεταφορά της κολώνας

Μια γυναίκα αγόρασε μια κολώνα και δεν μπορούσε να την στείλει στην Ρώμη που κτιζόταν εκεί μια εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Είδε λοιπόν στο όνειρο της τον Άγιο, που μαζί της σήκωσε την κολώνα και την έριξαν στην θάλασσα . Η κολώνα βρέθηκε στην Ρώμη με μια επιγραφή να τοποθετηθεί στο δεξί μέρος της εκκλησίας.

β) Σωτηρία ενός αιχμαλώτου στρατιώτη

Στην Παμφλαγονία του Πόντου τιμούσαν πολύ τον Άγιο και μάλιστα είχαν κτιστεί προς τιμή του πολλοί ναοί. Όλοι τιμούσαν τον Άγιο τόσο ώστε κάθε οικογένεια να δίνει το όνομα του σ’ ένα από τα αρσενικά παιδιά της. Τούτο συνέβη και σε μια ευσεβή οικογένεια. Μεγάλωσε το παιδί της που ήταν φρόνιμο, ηθικό, συνετό, και όταν έγινε είκοσι χρόνων τον κάλεσαν στο στρατό. Στις μάχες που έγιναν εναντίον των βαρβάρων πολλοί Χριστιανοί μεταξύ των οποίων και ο νεαρός Γεώργιος, έπεσαν σε ενέδρα, και από αυτούς άλλους έσφαξαν, άλλους έκαμαν υπηρέτες και άλλους πώλησαν δούλους. Ο Γεώργιος έγινε υπηρέτης κάποιου αξιωματικού, που τον εκτίμησε πολύ.

Οι γονείς του Γεωργίου για ένα ολόκληρο χρόνο πενθούσαν και έκλαιγαν απαρηγόρητοι για το χαμένο τους παιδί. Καθημερινά πήγαιναν στην εκκλησία και γονατιστοί παρακαλούσαν θερμά τον Θεό να τους φανερώσει τι απέγινε το αγαπημένο τους παιδί.

Αλλά και ο Γεώργιος από την εξορία του προσευχόταν στον Θεό να τον απαλλάξει από την σκλαβιά και να τον αξιώσει να συναντηθεί με τους αγαπημένους του γονείς. Πέρασε λοιπόν ένας χρόνος από τότε που εξαφανίστηκε. Έφθασε μάλιστα και η γιορτή του Αγίου και οι γονείς, που πάντα είχαν την ελπίδα ότι το παιδί τους ζει, κάλεσαν τους συγγενείς τους για δείπνο.

Εκείνη την ημέρα ο αξιωματικός του Γεωργίου του ζήτησε να του πλύνει τα πόδια πριν από το φαγητό και γι’ αυτό ο Γεώργιος πήγε να ζεστάνει νερό. Όλη την ημέρα ο Γεώργιος έκλαιγε και παρακαλούσε τον Άγιο του που γιόρταζε να τον ελευθερώσει και να τον οδηγήσει κοντά στους γονείς του. Μόλις το νερό έβρασε και το ετοίμασε για τον αφέντη του, παρουσιάστηκε μπροστά του ο Άγιος έφιππος σ’ ένα άσπρο άλογο και αφού ανέβασε τον νέο σ’ αυτό αμέσως, τον έφερε στο σπίτι του την ώρα που βρίσκονταν όλοι οι καλεσμένοι στο τραπέζι. Έμειναν όλοι τότε έκθαμβοι και όταν εκείνος τους αφηγήθηκε το θαύμα με κάθε λεπτομέρεια, όλοι γεμάτοι χαρά δόξασαν το Θεό.

γ) Η επιστροφή του γιου της χήρας

Στην Μυτιλήνη ήλθαν πειρατές από την Κρήτη για να κλέψουν, λεηλατήσουν και αιχμαλωτίσουν όσο το δυνατό περισσότερους μπορούσαν. Σκέφθηκαν, λοιπόν, να κάνουν την επιδρομή τους την ημέρα της γιορτής του Αγίου Γεωργίου, που όλοι θα βρίσκονταν συγκεντρωμένοι στην εκκλησία. Πραγματικά οι κουρσάροι έκαναν την επίθεση τους και μεταξύ αυτών που αιχμαλώτισαν ήταν και ένας πολύ ωραίος νέος, ο γιος μίας πλούσιας χήρας. Οι κουρσάροι τον χάρισαν στον Αμιράν της Κρήτης που τον έβαλε υπηρέτη της τράπεζας του.

Η μάνα του από την στιγμή που χάθηκε ο γιος της έκλαιγε και παρακαλούσε τον Θεό και τον Άγιο να της φανερώσει το χαμένο της παιδί. Ο Μεγαλομάρτυρας Γεώργιος δεν βράδυνε να εκπληρώσει τον πόνο της πονεμένης μάνας. Και ενώ ο νέος ετοιμαζόταν να προσφέρει κρασί στον Αμιράν, ο Άγιος Γεώργιος τον άρπαξε και το μετέφερε στην μάνα του. Και οι δύο δεν πίστευαν στα μάτια τους. Όταν συνήλθαν δόξαζαν τον Θεό και τον Άγιο για τον παράξενο τρόπο της απελευθέρωσης.

δ) Ευεργέτης, αλλά και τιμωρός

Στην Παμφλαγονία υπήρχε ένας μεγάλος ναός προς τιμή του Αγίου Γεωργίου, και στην πλατεία του ναού τα παιδιά έπαιζαν διάφορα παιχνίδια. Ένα από τα παιδιά αυτά δεν μπορούσε να νικήσει σε κανένα από τα πολλά αγωνίσματα, γι’ αυτό τα άλλα το ειρωνεύονταν και το περιγελούσαν. Τότε στράφηκε προς την εικόνα του Αγίου Γεωργίου και τον παρακάλεσε να το βοηθήσει να νικήσει και υποσχέθηκε ότι θα του προσφέρει ένα σφουγγάτο, δηλαδή φαγητό από αυγά τηγανισμένα με κρεμμύδια και μυρωδικά.

Μόλις έκανε το τάξιμο άρχισε να παλεύει με τα άλλα παιδιά που τα νίκησε. Αμέσως πήγε στο σπίτι του και μόνος του έφτιαξε το σφουγγάτο και το έβαλε μπροστά στην εικόνα του Αγίου. Ύστερα από λίγη ώρα έφθασαν εκεί τρεις νέοι για να προσκυνήσουν και μόλις είδαν το σφουγγάτο σκέφτηκαν να το φάνε. Και είπαν μεταξύ τους: «Τι τα θέλει αυτά ο Άγιος; Μήπως πρόκειται να τα φάει;» Εκάθησαν, λοιπόν, και έφαγαν του σφουγγάτο στα σκαλοπάτια της εκκλησίας. Όταν θέλησαν να φύγουν δεν μπορούσαν να σηκωθούν, γιατί είχαν κολλήσει στα μαρμάρινα σκαλοπάτια. Έκαμαν τότε φτηνά τάματα στον Άγιο για να ξεκολλήσουν, αλλά τίποτα. Όταν έκαμαν ακριβό τάμα, να δώσει ο καθένας από ένα φλωρί, τότε μόνο μπόρεσαν να ξεκολλήσουν και ν’ απελευθερωθούν. Μόλις βγήκαν από την εκκλησία και πήραν θάρρος, είπαν προς τον Άγιο: «Άγιε Γεώργιε, τα σφουγγάτα σου είναι πολύ ακριβά, γι’ αυτό και εμείς δεν θα ξαναγοράσουμε τίποτα από εσένα».

ε) Τιμωρία του Σαρακηνού

Κάποιος Σαρακηνός ταξιδιώτης (ανεψιός του βασιλιά της Συρίας), σαν είδε την θαυμάσια εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, διέταξε τους υπηρέτες του να μεταφέρουν τις αποσκευές τους και να τις βάλουν στο νάρθηκα της εκκλησίας, επειδή θα έμεναν εκεί για να ξεκουραστούν και ύστερα να συνέχιζαν το δρόμο τους. Όμως απαίτησε να βάλουν και τις δώδεκα καμήλες μέσα στην εκκλησία. Οι ιερείς της εκκλησίας τον παρακάλεσαν να μην βεβηλώσει την εκκλησία τους. Αλλά αυτός επέμενε και ανέβηκε σ’ ένα ψηλό σημείο του ναού για να τις παρακολουθεί. Όταν τις οδήγησαν λοιπόν στην εκκλησία, αμέσως πέθαναν όλες. Τότε το θαύμα διαδόθηκε , ο δε Σαρακηνός εντυπωσιάσθηκε και ζήτησε να τις βγάλουν έξω και να τις θάψουν. Έμεινε στην εκκλησία μέχρι το πρωί που ήλθε ο ιερέας για να λειτουργήσει. Στη διάρκεια της λειτουργίας, την ώρα της μετουσίωσης των τιμίων δώρων, ο Σαρακηνός είδε όραμα ότι ο ιερέας αφού πήρε στα χέρια του ένα μικρό παιδί, το έσφαξε και το αίμα του χύθηκε στο Άγιο ποτήρι, και το σώμα του αφού το έκοψε σε μικρά κομμάτια το έβαλε στο ιερό δίσκο. Όταν τέλειωσε το κοινωνικό και είδε ο Σαρακηνός τον ιερέα να μεταδίδει στο λαό τις σάρκες και το αίμα του παιδιού, θύμωσε πολύ. Ύστερα από αυτό ζήτησε να μάθει λεπτομέρειες και να πάρει εξηγήσεις. Ο ιερέας του εξήγησε σχετικά με την θεία ευχαριστία, και ακόμα του είπε ότι αξιώθηκε να δει ένα όραμα που μόνο οι μεγάλοι πατέρες είδαν. «Εγώ – του λέει ο ιερέας – δεν αξιώθηκα ποτέ να δω το φρικτό αυτό Μυστήριο και μόνο άρτο και κρασί βλέπω». Εξήγησε κατόπιν στον Άρχοντα Σαρακηνό το θαυμαστό μυστήριο. Τότε ο Σαρακηνός θέλησε να βαπτισθεί γιατί πίστεψε ότι η Χριστιανική πίστη ήταν η πιο αληθινή. Ο ιερέας τότε του είπε να πάει στα Ιεροσόλυμα να βαπτισθεί, γιατί όταν θα το μάθαινε ο θείος του , που ήταν βασιλιάς της Συρίας, θα τον σκότωνε και θα άρχιζε φοβερό διωγμό εναντίον των Χριστιανών. Έτσι λοιπόν ο Σαρακηνός πήγε στα Ιεροσόλυμα όπου υπήρχε άλλος ηγεμόνας και βαπτίστηκε από τον Πατριάρχη. Ύστερα μάλιστα από λίγες μέρες συμβουλεύτηκε τον Πατριάρχη τι έπρεπε να κάνει για να σωθεί. Τότε ο Πατριάρχης τον συμβούλευσε να γίνει μοναχός στο όρος Σινά. Και πραγματικά έτσι έγινε.

Ύστερα από τρία χρόνια πήρε άδεια από τον ηγούμενο του και έφυγε για να συναντήσει τον ιερέα του Αγίου Γεωργίου που τον είχε συμβουλεύσει να βαπτισθεί. Όταν έφτασε εκεί ο ιερέας δεν τον αναγνώρισε. Αφού του αποκάλυψε ποιός ήταν, του εξέφρασε την επιθυμία του να δει τον Χριστό. Ο ιερέας δόξασε τον Θεό και του είπε: «πήγαινε παιδί μου στον θείο σου Αμιράν και ομολόγησε την πίστη σου τόσο σ’ αυτόν όσο και σ’ άλλους Σαρακηνούς». Ο μοναχός σαν τα άκουσε αυτά συγκινήθηκε και ξεκίνησε αμέσως να πάει στην πόλη, όπου ο θείος του ήταν άρχοντας. Όταν έφτασε εκεί, περίμενε να νυχτώσει και ανέβηκε στον μιναρέ του τζαμιού και άρχισε να φωνάζει: «Τρέξτε εδώ Σαρακηνοί, διότι θέλω να σας μιλήσω». Τότε οι Σαρακηνοί έτρεξαν με λαμπάδες και όταν είδαν τον μοναχό, ρώτησαν τι είχε να τους πει. Ο μοναχός τους είπε: «Με ρωτάτε τι έχω να σας πω; Λοιπόν σας ρωτώ: Πού είναι ο ανεψιός του Αμιράν, πού έφυγε κρυφά;» Εκείνοι του απάντησαν. «Αν μας πεις που βρίσκεται θα σου δώσουμε όσα λεφτά θέλεις». Ο μοναχός τους είπε: «Οδηγήστε με στον Αμιράν για να σας το πω».

Αφού άρπαξαν τον μοναχό, τον οδήγησαν με μεγάλη χαρά στον Αμιράν. «Αυτός ο μοναχός γνωρίζει που είναι ο ανιψιός σου», του είπανε. Ο Αμιράς τότε ρώτησε αν στ’ αλήθεια ξέρει που βρίσκεται. «Εγώ ο ίδιος είμαι. Όμως τώρα είμαι Χριστιανός και πιστεύω στον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο πνεύμα, τη μία θεότητα και ομολογώ ότι ο υιός του Θεού σαρκώθηκε από την παρθένο Μαρία και έκαμε στον κόσμο μεγάλα θαυμάσια και αφού σταυρώθηκε και πήγε στους ουρανούς και κάθισε στα δεξιά του Θεού και Πατέρα, πρόκειται να έλθει ξανά για να κρίνει ζωντανούς και πεθαμένους». Μόλις άκουσε αυτά ο θείος του Αμιράς τούπε: «Τί έπαθες, ταλαίπωρε μου, να αφήσεις το σπίτι σου , τα πλούτη σου, τη δόξα σου και να περπατάς περιφρονημένος σαν ζητιάνος; Επίστρεψε λοιπόν στην θρησκεία σου και παραδέξου σαν προφήτη σου τον Μωάμεθ για να επανέλθεις ξανά στην προηγούμενη σου κατάσταση». Ο μοναχός τότε του είπε: «Όσα καλά είχα που ήμουν Σαρακηνός, ήταν μερίδα του διαβόλου. Αυτό το τρίχινο φόρεμα μου είναι το καύχημα και ο πλούτος μου. Το Μωάμεθ που σας πλάνεψε και τη θρησκεία του, αποστρέφομαι εντελώς».

Σαν τα άκουσε αυτά ο Αμιράς είπε προς τους Σαρακηνούς που παρευρίσκονταν εκεί, ότι ο ανεψιός του έχασε τα λογικά του και να τον διώξουν. Αυτό βέβαια το έκαμε για να τον γλιτώσει από το νόμο που προέβλεπε θανατική ποινή στους υβριστές της θρησκείας. Εκείνοι μόλις άκουσαν τον Αμιράν είπαν: «Αφήνεις ελεύθερο αυτόν που ύβρισε τον προφήτη και την θρησκεία μας; Άς αρνηθούμε και εμείς λοιπόν την θρησκεία μας και ας γίνουμε Χριστιανοί». Ο Αμιράς επειδή φοβήθηκε τον όχλο μήπως εξαγριωθεί περισσότερο, έδωκε την άδεια να τον κάμουν ότι θέλουν. Εκείνοι τον άρπαξαν, τρίζοντας τα δόντια από την λύσσα και αφού τον οδήγησαν έξω από την πόλη, τον λιθοβόλησαν ενώ εκείνος προσευχόταν κι ευχαριστούσε τον Θεό, γιατί τον αξίωνε να μαρτυρήσει για το όνομα του Κυρίου μας. Αυτό ήταν το τέλος του θαρραλέου ομολογητή Σαρακινού.

Κάθε νύχτα πάνω από τον σωρό από τις πέτρες , φαινόταν ένα άστρο λαμπρό που φώτιζε τον κόσμο εκείνο. Οι Σαρακηνοί μάλιστα θαύμασαν το γεγονός. Ύστερα από αρκετό καιρό ο Αμιράς έδωσε άδεια στους Χριστιανούς να βγάλουν το Άγιο λείψανο του μάρτυρα από τις πέτρες για να το θάψουν. Όταν λοιπόν σήκωσαν τις πέτρες, βρήκαν το λείψανο «σώον και αβλαβές» και ανάδιδε ευωδία. Αφού το προσκύνησαν με ευλάβεια, το ενταφίασαν με ύμνους και ψαλμωδίες στον Κύριο.

στ) Η κόρη του βασιλιά γλιτώνει από τον δράκοντα

Στην Ανατολική επαρχία της Αττάλειας και στην πόλη Αλαγία βασίλευε κάποιος Σέλβιος που ήταν πολύ Χριστιανομάχος. Είχε βασανίσει πολλούς Χριστιανούς για ν’ αρνηθούν την πίστη τους και έπειτα τους φόνευε.

Κοντά στην πόλη υπήρχε ένας δράκοντας φοβερός που καθημερινά άρπαζε ανθρώπους ή ζώα και τα κατάτρωγε. Οι κάτοικοι είχαν πανικοβληθεί και απόφευγαν να περνούν από εκεί. Κάποτε ο βασιλιάς συγκέντρωσε στρατό και πήγε για να σκοτώσει το άγριο θηρίο. Όμως δεν πέτυχε και επέστρεψε άπρακτος.

Όταν είδαν οι κάτοικοι ότι ο βασιλιάς απέτυχε να σκοτώσει τον δράκοντα πήγαν να τον ρωτήσουν γιατί δεν μπόρεσε να βρει τρόπους να εξοντώσει το θηρίο. Τότε ο βασιλιάς ύστερα από συμβουλή που του έδωσαν οι ιερείς των ειδώλων, είπε στο πλήθος: «Γνωρίζετε ότι επιχειρήσαμε αρκετές φορές να σκοτώσουμε το θηρίο και δεν το κατορθώσαμε, γιατί έτσι ήταν το θέλημα των Θεών. Τώρα λοιπόν, σύμφωνα με την εντολή τους, θα πρέπει ο καθένας μας να στέλλει το παιδί του για να το τρώει ο δράκοντας. Ακόμα και εγώ θα στείλω την μοναδική μου κόρη, όταν έλθει η σειρά της». Έτσι, λοιπόν, ο λαός υπάκουσε στην διαταγή του βασιλιά γιατί δεν μπορούσε να κάνει αλλιώτικα. Έστελναν, δηλαδή τα παιδιά τους με δάκρυα και με θρήνους να καταβροχθίζονται από το θηρίο.

Όταν ήλθε και η σειρά της κόρης του βασιλιά, ξετυλίχθηκαν τραγικές σκηνές. Ο βασιλιάς κτυπούσε το στήθος του και το πρόσωπο του, τραβούσε τα γένια του και με λυγμούς έλεγε: «Αλίμονο σε μένα τον ταλαίπωρο! Τι να πρωτοκλάψω γλυκό μου παιδί; Το χωρισμό μας ή τον ξαφνικό σου θάνατο που θα δω σε λίγο; Τι να πρωτοθρηνήσω, αγαπημένο μου παιδί, το κάλλος σου ή τον τρόμο, που σε λίγο θα νοιώσεις σαν σε κατασπαράζει το θηρίο; Αλίμονο, κόρη μου, που έλαμπες σαν πολύφωτη λαμπάδα στο παλάτι μου και περίμενα την ώρα που θα γιόρταζα τους γάμους σου. Πού θα βρω πια παρηγοριά και πως θα ζήσω μακριά σου; Τι την θέλω την ζωή και τα παλάτια χωρίς εσένα;» Αυτά έλεγε ο απαρηγόρητος βασιλιάς. Έπειτα γύρισε προς το πλήθος και είπε: «Αγαπητοί μου φίλοι και άρχοντες, σας ζητώ να με συμπονέσετε. Σας προσφέρω πλούτη όσα θέλετε και ακόμα την βασιλεία μου, αλλά να μου κάνετε μια χάρη. Να μου χαρίσετε το μονάκριβο παιδί, αλλιώτικα αφήστε και εμένα να πάω μαζί της». Κανένας όμως δεν συγκινήθηκε από τα λόγια του βασιλεία, γιατί αυτός ήταν που έβγαλε την διαταγή, για να βρίσκουν τα παιδιά του τέτοιο οικτρό τέλος. Έτσι με μια φωνή όλοι του είπαν, ότι έπρεπε να εφαρμοστεί και στο παιδί του η διαταγή του.

Σαν δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά ο βασιλιάς, την συνόδευσε μέχρι την πύλη της πόλης. Αφού την αγκάλιασε και την φίλησε, την παρέδωσε στους ανθρώπους για να την οδηγήσει στην λίμνη. Πραγματικά οι άνθρωποι την άφησαν και έφυγαν. Ο λαός έβλεπε μέσα από τα τείχη την κόρη που καθόταν κοντά στην λίμνη και περίμενε να έλθει το θηρίο για να την κατασπαράξει.

Εκείνο τον καιρό ο μέγας Γεώργιος, που δεν είχε ακόμη ομολογήσει την Χριστιανική του πίστη, ήταν κόμης και αρχηγός στρατιωτικής μονάδας στο στράτευμα του Διοκλητιανού. Επέστρεφε μάλιστα στην Καππαδοκία από μια εκστρατεία που έκανε μαζί με τον Διοκλητιανό. Από Θεού θέλημα πέρασε και από την λίμνη και όταν είδε το νερό, θέλησε να ποτίσει το άλογο του και να ξεκουραστεί και ο ίδιος. Όταν είδε την κόρη να κλαίει ασταμάτητα και να διακατέχεται από αγωνία και τρόμο, την πλησίασε και την ρώτησε γιατί έκλεγε και ακόμη ποιος ήταν ο λόγος που την παρακολουθούσε ο λαός μέσα από τα τείχη. Η κόρη του είπε ότι αδυνατούσε να του διηγηθεί τα όσα συνέβησαν και τα όσα επρόκειτο να συμβούν και τον παρακάλεσε να καβαλήσει το άλογο του και να φύγει, όσο πιο γρήγορα μπορούσε γιατί κινδύνευε να χάσει την ζωή του και ήταν τόσο νέος και ωραίος. Ο Άγιος επέμενε να μάθει τι της συνέβηκε. Και αυτή του είπε: «Είναι μεγάλη η αφήγηση, κύριε μου, και δεν μπορώ να σου τα αφηγηθώ όλα με λεπτομέρειες. Μόνο σου λέγω και σε παρακαλώ να φύγεις τώρα αμέσως για να μην πεθάνεις άδικα μαζί μου». Και ο Άγιος της είπε: «Πες μου την αλήθεια, γιατί κάθεσαι εδώ και ορκίζομαι στον Θεό, που πιστεύω εγώ , ότι δεν θα σε αφήσω μόνη, αλλά θα σε ελευθερώσω από τον θάνατο, αλλιώτικα θα πεθάνω και εγώ μαζί σου».

Τότε η κόρη αναστέναξε πικρά και διηγήθηκε στον Άγιο τα όσα συνέβησαν. Αφού άκουσε εκείνος τα γεγονότα, ρώτησε την κόρη: «Σε ποιο Θεό πιστεύουν ο πατέρας σου και η μητέρα σου και ο λαός;» Και εκείνη του αποκρίθηκε: «Πιστεύουν στον Ηρακλή και στην μεγάλη θεά Άρτεμη». Ο άγιος τότε της είπε: «Από σήμερα να μην φοβάσαι ούτε και να κλαίς. Μόνο πίστεψε στον Χριστό, που πιστεύω εγώ, και θα δεις την δύναμη του Θεού μου». Η βασιλοπούλα απάντησε στον Άγιο: «Πιστεύω, κύριε μου, μ’ όλη μου την ψυχή και μ’ όλη μου την καρδιά». Ο Άγιος συνέχισε: «Έχε θάρρος στον Θεό που δημιούργησε τον ουρανό και την γη και την θάλασσα διότι ο Χριστός πρόκειται να καταργήσει την δύναμη του θηρίου και θα ελευθερωθούν και ακόμα θα διώξουν τον φόβο του θηρίου όλοι οι κάτοικοι του τόπου αυτού. Μείνε, λοιπόν, εδώ και μόλις δεις το θηρίο να έρχεται, φώναξε μου».

Τότε ο Άγιος έκλεινε τα γόνατα του στη γη και αφού σήκωσε τα χέρια του προς τον ουρανό προσευχήθηκε και είπε: «Ο Θεός ο Μεγάλος και Δυνατός που κάθεται πάνω στα χερουβίμ και επιβλέπει αβύσσους, που είναι ευλογητός και υπάρχει στους αιώνες, συ γνωρίζεις ότι οι καρδίες είναι μάταιες, Συ φιλάνθρωπε Δεσπότη και κύριε επίβλεψε και τώρα σε μένα τον ταπεινό και ανάξιο δούλο σου και φανέρωσε μου τα ελέη σου. Κάνε να υποτάξω το φοβερό αυτό Θηρίο για να γνωρίσουν όλοι ότι υπάρχεις μαζί μου και ότι είσαι ο μόνος αληθινός Θεός». Τότε ακούστηκε φωνή από τον ουρανό που του είπε. «Εισακούστηκε η δέηση σου Γεώργιε, και κάνε όπως θέλεις, διότι εγώ θα είμαι πάντοτε μαζί σου». Μόλις τελείωσε την προσευχή του ο Άγιος, φάνηκε το άγριο θηρίο. Όταν το είδε η κόρη φώναξε: «Αλλοίμονο μου , κύριε μου! Έρχεται το θηρίο για να με κατασπαράξει».

Τότε ο Άγιος έτρεξε για να συναντήσει το θηρίο. Ήταν το θηρίο φοβερό. Έβγαζε από τα μάτια του φωτιά και ήταν τόσο εξαγριωμένο και απαίσιο που παρουσίαζε θέαμα τρομερό. Αμέσως ο Άγιος έκανε το σημείο του τιμίου Σταυρού και είπε: «Κύριε ο Θεός μου, ημέρεψε για χάρη μου, που είμαι δούλος σου, το θηρίο αυτό για να πιστέψει ο λαός στο όνομα Σου το Άγιο» . Έτσι και έγινε. Ο φοβερός δράκοντας με τα μεγάλα δόντια έπεσε στα πόδια του αλόγου του Αγίου και βρυχούταν. Μόλις η βασιλοπούλα είδε το θέαμα, ένοιωσε χαρά μεγάλη. Και ο Άγιος της είπε: «Βγάλε την ζώνη σου και δέσε με αυτή τον δράκοντα από τον λαιμό». Αμέσως τότε η κόρη άφοβα έβγαλε την ζώνη της και έδεσε το δράκοντα, και ευχαριστούσε τον Άγιο που την γλίτωσε από τον βέβαιο θάνατο. Ο Άγιος αφού ανέβηκε στο άλογο του, είπε προς την βασιλοπούλα: «Σύρε τον δράκοντα με την ζώνη σου μέχρι την πόλη».

Όταν είδαν οι κάτοικοι το παράξενο θέαμα, την κόρη δηλαδή να σέρνει δεμένο τον δράκοντα, τράπηκαν σε φυγή. «Μη φοβάσθε, σταθείτε και θα δείτε την δόξα του Θεού και την σωτηρία σας» τους είπε ο Άγιος. Τότε σταμάτησαν όλοι απορημένοι και περίμεναν να δουν τι θα τους δείξει. Τους προέτρεψε λοιπόν, να πιστέψουν στον αληθινό Θεό και αυτοί δέχτηκαν με χαρά. Αφού σήκωσε το χέρι του κτύπησε με το ακόντιο τον δράκοντα και το φοβερό τέρας σκοτώθηκε. Έπειτα αφού πήρε από το χέρι την βασιλοπούλα, την παρέδωσε στον βασιλιά. Όλοι ένοιωσαν μεγάλη και ανέκφραστη χαρά και αφού γονάτισαν, κατάφιλούσαν τα πόδια του Αγίου και ευχαριστούσαν τον Πανάγαθο Θεό, διότι τους ελευθέρωσε από το Θηρίο κι έτσι σταμάτησε η θυσία των παιδιών τους.

Ο Άγιος κάλεσε από κάποια πόλη της Αντιόχειας τον επίσκοπο Αλέξανδρο και βάπτισε τον βασιλιά και τους άρχοντες και όλο το λαό. Μέσα σε δεκαπέντε μέρες βάπτισε σαράντα πέντε χιλιάδες.

Αφού λοιπόν βαπτίστηκαν όλοι και έγινε μεγάλη χαρά στη γη και στον ουρανό, έκτισαν και μια μεγάλη εκκλησία στο όνομα του Θεού. Ο Άγιος πήγε να την δει. Μόλις μπήκε στο Άγιο βήμα και προσευχήθηκε, βγήκε πηγή αγιάσματος και σκορπίστηκε ευωδία στον ναό. Η πηγή αυτή σώζετε μέχρι σήμερα.

Ο Άγιος αφού αποχαιρέτησε τον βασιλιά και το λαό, έφυγε για την πατρίδα του την Καππαδοκία. Στο δρόμο του συνάντησε το διάβολο μετασχηματισμένο σε μορφή ανθρώπου. Κρατούσε δύο ραβδιά στα οποία στηριζόταν σαν γέρος. Φαινόταν μάλιστα σαν νικημένος και καταφρονημένος στρατιώτης. Είπε, λοιπόν με ταπείνωση στον Άγιο: «Χαίρε Γεώργιε». Ο Άγιος αμέσως κατάλαβε ότι ήταν ο διάβολος και του είπε: «Ποιος είσαι και πώς με ξέρεις; Αν δεν ήσουνα ο πονηρός διάβολος δεν θα μπορούσες να με ξέρεις, αφού ποτέ ξανά δεν με έχεις δει». Ο διάβολος απάντησε: «Πώς τολμάς να υβρίζεις του αγγέλους του Θεού και ρωτάς ποιος είμαι εγώ; Μάθε να μιλάς καλά». Ο Άγιος τότε αποκρίθηκε: «Αν είναι έτσι όπως μου τα λες και είσαι Άγγελος, ακολούθησε με. Αν όμως είσαι πνεύμα πονηρό, να μην μετακινηθείς από την θέση σου». Μόλις τέλειωσε το λόγο του αυτό ο Άγιος, ο διάβολος βρέθηκε δεμένος και φώναξε δυνατά: «Αλλοίμονο μου! Τι κακή ώρα ήταν αυτή που σε συνάντησα! Τι κακό έπαθα να πέσω στα χέρια σου ο ταλαίπωρος!».

Ο Άγιος βεβαιώθηκε ότι ήταν πνεύμα πονηρό και του είπε: «Σε ορκίζω στο Θεό να μου πεις τι επρόκειτο να μου κάνεις». Και ο δαίμονας είπε: «Εγώ, Γεώργιε, είμαι από το δεύτερο τάγμα του Σατανά και όταν ο Θεός έκαμε τον ουρανό και διαχώριζε τη γη από τα νερά ήμουνα παρών. Εγώ έκαμα φοβερές βροντές και αστραπές, εγώ έδεσα κεφαλές και τώρα από την περηφάνια μου κατάντησα κάτω στον Άδη και έγινα δαίμονας. Αλλοίμονο μου , Γεώργιε, γιατί ζήλεψα τη χάρη που σου δόθηκε και ήθελα να σε παραπλανήσω για να με προσκυνήσεις. Αλλά πλανήθηκα. Αλλοίμονο μου τι κακό εζήτησα να πάθω και δεν μπορώ να λυθώ. Σε παρακαλώ Γεώργιε, θυμήσου την προηγούμενη μου ευτυχία και μη με αφήσεις να επιστρέψω στην άβυσσο γιατί σου τα είπα όλα». Τότε ο Άγιος αφού ύψωσε τα χέρια στον ουρανό είπε: «Σ’ ευχαριστώ Κύριε μου, διότι μου παρέδωσες στα χέρια μου τον πονηρό δαίμονα, που πρόκειται να σταλεί σε σκοτεινό τόπο για να τιμωρείται αιώνια». Μόλις είπε αυτά ο Άγιος επετίμησε και απόλυσε το πονηρό πνεύμα.

Θαυματουργικές εικόνες του Αγίου Γεωργίου 

στην ιερά μονή του Ζωγράφου στο Άγιο Όρος

α) Η εικόνα που μεταφέρθηκε από τη Μονή Φανουήλ

Κατά την διάρκεια της βασιλείας του Λέοντα του Σοφού (886 – 912 μ.Χ.) ήσαν τρεις γνήσιοι αδελφοί, ο Μωυσής, ο Ααρών και ο Βασίλειος και η καταγωγή τους ήταν από την μεγαλύτερη Λιγχίδα, που μετονομάστηκε αργότερα σε Αχρίδα. Αυτοί λοιπόν αποφάσισαν να εγκαταλείψουν το κόσμο, τον πλούτο, τη δόξα και να πάρουν το αγγελικό σχήμα. Έφτασαν στο Άγιο Όρος και αφού βρήκαν ήσυχο τόπο, κατασκεύασαν σκηνές, όπου έμεναν για αρκετό διάστημα και συναντιόνταν μόνο την Κυριακή. Διαδόθηκε, λοιπόν η φήμη της αρετής τους και γι’ αυτό πολλοί έρχονταν κοντά τους και δεν έφευγαν.

Βρήκαν ένα χώρο όπου έκτισαν μοναστήρι. Αφού έκτισαν και τον ναό σκέπτονταν πως να τον ονομάσουν. Άλλοι έλεγαν να τον αφιερώσουν στον Άγιο Νικόλαο, άλλοι στον Άγιο Κλήμεντα, αρχιεπίσκοπο Αχρίδος που ήταν και συμπατριώτης τους και ο καθένας γενικά ήθελε να δώσει στο ναό το όνομα του Αγίου, που έτρεφε μεγαλύτερη ευλάβεια. Επειδή, λοιπόν, δεν συμφωνούσαν αποφάσισαν να προσφύγουν στην προσευχή στο Θεό και να δεηθούν ώστε Αυτός για να αποφασίσει για να διατάξει σε ποιο από τους Αγίους Του θα αφιερώσουν το ναό και ποιαν εικόνα θα ζωγραφίσουν στο ξύλο που ετοίμασαν. Προσευχήθηκαν και οι τρεις, ο καθένας στο ησυχαστήριο του. Στην διάρκεια που προσεύχονταν διαχύθηκε από τον νεόκτιστο ναό ένα ασυνήθιστο φως, λαμπρότερο από τις ακτίνες του ήλιου γύρω από τα κελιά των μοναχών. Οι μοναχοί κατελήφθησαν από φόβο και απορία και έμειναν προσευχόμενοι όλη νύχτα.

Την επομένη το πρωί όταν κατέβηκαν οι μοναχοί στην εκκλησία είδαν με θαυμασμό ότι στο ξύλο που ετοίμασαν να ζωγραφίσουν, ζωγραφίστηκε η εικόνα του Αγίου Μεγαλομάρτυρα και Τροπαιοφόρου Γεωργίου.

Απ’ αυτή μάλιστα έβγαινε η λάμψη που φώτιζε τα ταπεινά ησυχαστήρια. Έτσι λοιπόν, αφιερώθηκε η εκκλησία στον Άγιο Γεώργιο και η μονή ονομάσθηκε Ζωγράφου.

Η θαυματουργή εικόνα υπήρχε στην Μονή του Φανουήλ που βρίσκεται στην Συρία κοντά στη Λύδδα. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του καθηγούμενου της Μονής Φανουήλ, Ευστρατίου, όταν κάποτε ο Θεός θέλησε, να τιμωρήσει τη Συρία και να την παραδώσει στους Σαρακηνούς, η ζωγραφιά της εικόνας ξαφνικά αποχωρίσθηκε από το ξύλο και αφού υψώθηκε κρύφτηκε σε άγνωστο μέρος. Οι μοναχοί τότε, επειδή φοβήθηκαν και λυπήθηκαν από το θαύμα, αφού γονάτισαν, προσεύχονταν στο Θεό θερμά και με δάκρυα και τον παρακαλούσαν να τους αποκαλύψει που κρυβόταν το πρόσωπο του Αγίου Γεωργίου. Ο πανάγαθος Θεός άκουσε την δέηση των μοναχών και ο Άγιος παρουσιάστηκε στον ηγούμενο και του είπε: «Μη λυπάστε για μένα. Εγώ βρήκα για τον εαυτό μου Μονή της Παναγίας στο Άθω. Αν θέλετε πηγαίνετε και εσείς προς τα εκεί, γιατί η οργή του Κυρίου είναι έτοιμη να πέσει πάνω στην διεφθαρμένη Παλαιστίνη και σχεδόν σ’ όλη την Οικουμένη, επειδή οι Χριστιανοί αμαρτάνουν».

Αφού συγκέντρωσε όλους τους μοναχούς ο καθηγούμενος ανακοίνωσε τα συμβάντα. Έπειτα κάλεσε και τους προύχοντες της πόλης Λύδδας και τους ανάγγειλε όσα συνέβησαν σχετικά με την άγια εικόνα. Ύστερα του παράγγειλε τα εξής: «Εμείς φεύγουμε, για την αγία πόλη των Ιεροσολύμων για να προσκυνήσουμε τον Άγιο Τάφο του Κυρίου και ας γίνει το θέλημα Του. Σεις εγκατασταθείτε στην Μονή για να την προφυλάξετε».

Με δάκρυα ξεκίνησαν. Αφού έφτασαν στην Ιόππη βρήκαν πλοίο και αναχώρησαν για το όρος Άθω. Ύστερα από αρκετές μέρες έφτασαν στην μονή Ζωγράφου. Όταν μπήκαν στο ναό, με έκπληξη και θαυμασμό, είδαν την ζωγραφιά του Αγίου Γεωργίου, που είχαν στην μονή Φανουήλ, νάνε προσκολλημένη χωρίς καμιά αλλοίωση σ’ ένα καινούργιο ξύλο. Τότε με συγκίνηση και δάκρυα γονάτισαν μπροστά στην εικόνα και έλεγαν: «Γιατί μας προξένησες τόση λύπη, Μεγαλομάρτυρα Γεώργιε;» Οι μοναχοί της Ζωγράφου απορούσαν, γιατί συνέβησαν όλα αυτά τα παράξενα. Όμως εκείνοι τους διηγήθηκαν τα συμβάντα και όλοι δόξαζαν ολόψυχα τον Κύριο και τον Άγιο Γεώργιο. Τον δε καθηγούμενο Ευστράτιο τον έκαμαν Ηγούμενο τους.

Από τότε άρχισαν να γίνονται από την αγία εικόνα πολλά θαύματα. Γι’ αυτό ο κόσμος πήγαινε στην μονή Ζωγράφου , να προσκυνήσει τον Τροπαιοφόρο Γεώργιο. Η φήμη των θαυμάτων έφθασε μέχρι και τον βασιλέα Λέοντα τον Σοφό, που ήταν πολύ ευσεβής. Μάλιστα αποφάσισε να πάει προσωπικά στο Άγιο Όρος για να προσκυνήσει και χαρεί πνευματικά με τις ψυχοφελείς συζητήσεις που θα έκανε με τους ασκητές Μωυσή, Ααρών και Βασίλειο που έγιναν ξακουστοί για την αρετή τους. Ύστερα από τον Λέοντα επισκέφτηκε τη Μονή και ο βασιλιάς των Βουλγάρων Ιωάννης από το Τίρναβο. Με την πλούσια βοήθεια του άρχισε να κτίζεται η μεγαλοπρεπής Μονή του Ζωγράφου. Αργότερα η ιερά Μονή κατεδαφίστηκε από τους βαρβάρους και τους πειρατές. Η τωρινή Μονή κτίστηκε από τον Ηγεμόνα της Μολδαβίας Στέφανο.

Η Αγία εικόνα έχει μέχρι σήμερα το άκρο του δάκτυλου κάποιου ολιγόπιστου Επίσκοπου. Αυτός καταγόταν, σύμφωνα με την παράδοση, απ’ τα Βοδενά (Έδεσσα) και όταν άκουσε για τα θαύματα της εικόνας θέλησε μαζί με την συνοδεία του να πάει να διαπιστώσει αν πραγματικά ήσαν αληθινά αυτά που διαδίδονταν ή ήσαν εφευρέσεις των μοναχών, για λόγους φιλοχρηματίας. Όταν έφτασε στο Άγιο Όρος πήγε και στην Μονή του Ζωγράφου όπου οι μοναχοί εκεί τον υποδέχτηκαν με την πρέπουσα τιμή. Στην συνέχεια τον οδήγησαν στο ναό για να προσκυνήσει τον Άγιο Γεώργιο. Αλλά ο επίσκοπος αντί να φανεί ταπεινός και σεμνός φάνηκε περήφανος και ολιγόπιστος. Αφού με αδιαφορία είδε τον ναό στάθηκε μπροστά στην εικόνα του Αγίου Γεωργίου και με αλαζονικό ύφος είπε προς τους μοναχούς: «Ώστε αυτή είναι η θαυματουργός εικόνα του Αγίου». Αμέσως όμως το δάκτυλο του κόλλησε στην εικόνα και μάταια προσπαθούσε να το ξεκολλήσει. Η αγωνία του και ο φόβος του μεγάλωσαν όσο αγωνιζόταν να το ξεκολλήσει. Κάθε φορά που προσπαθούσε να το ξεκολλήσει ένοιωθε πόνους γιατί αυτό ήταν κολλημένο πολύ γερά. Στο τέλος ο δυστυχής επίσκοπος δέχτηκε, να του κόψουν το δάκτυλο του. Έτσι πήρε μια γεύση της γνησιότητας των θαυμάτων του Αγίου Γεωργίου.

β) Το θαλάσσιο ταξίδι της εικόνας από την Αραβία

Υπάρχει κοντά στον κίονα του αριστερού χορού που βρίσκεται η εικόνα του Αγίου Γεωργίου η πιο κάτω χειρόγραφη διήγηση:

Η αγία εικόνα ήρθε από την Αραβία και βρέθηκε στο λιμάνι της Μονής Βατοπεδίου. Η απροσδόκητη άφιξη της εικόνας προκάλεσε ταραχή και θόρυβο στο Άγιο Όρος. Γιατί η φήμη ξάπλωσε γρήγορα και οι μοναχοί ερχόντουσαν απ’ όλα τα μοναστήρια για να προσκυνήσουν την άγια εικόνα που με θαύμα φανερώθηκε στο λιμάνι. Μάλιστα κάθε μοναστήρι επεδίωκε να αποκτήσει το θησαυρό αυτό και οι γέροντες αρνούνταν να την δώσουν στη Μονή Βατοπεδίου. Τελικά αποφάσισαν να βάλουν κλήρο και να δεχτούν την απόφαση της άγιας εικόνας. Πραγματική πήραν ομόφωνα απόφαση όλοι οι γέροντες να φορτώσουν την εικόνα σ’ ένα ξένο και άγριο μουλάρι που δεν ήξερε τους δρόμους και τα Μοναστήρια και αφού το αφήσουν ελεύθερο να το ακολουθήσουν από μακριά. Εκεί που θα σταματούσε θα έπρεπε να μείνει η εικόνα. Έτσι και έγινε. Αφού οδήγησαν το μουλάρι στο δρόμο Θεσσαλονίκης – Αγίου Όρους το άφησαν στη θέληση του. Και το μουλάρι με αργό και ισόμετρο περπάτημα σαν να ένοιωθε ότι μετέφερε ιερό φορτίο πέρασε από δύσβατους τόπους, δάση και υψώματα και έφτασε στην Μονή Ζωγράφου και στάθηκε ακίνητο σ’ ένα πολύ ωραίο λόφο.

Με τον τρόπο αυτό πληροφορήθηκαν όλοι ότι η θέληση του Αγίου Γεωργίου ήταν να μείνει η ιερή εικόνα στη Μονή Ζωγράφου. Όλοι οι μοναχοί δέχτηκαν στη Μονή με χαρά και με πνευματικό πανηγύρι την ιερή εικόνα και την τοποθέτησαν στον κίονα του αριστερού χορού. Το μουλάρι που μετέφερνε την άγια εικόνα πέθανε και το έθαψαν στον τόπο εκείνο . Σε ανάμνηση για τον ερχομό της ιερής εικόνας του Αγίου Γεωργίου έκτισαν στον λόφο ένα κελί και μικρή εκκλησία στο όνομα του Αγίου.

γ) Αφιέρωση της Άγιας εικόνας από τον Ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας Στέφανο

Στο βορειοδυτικό κίονα, που στηρίζεται και ο τρούλος, είναι αναρτημένη και άλλη εικόνα του Αγίου Γεωργίου , που γι’ αυτή υπάρχει η πιο κάτω χειρόγραφη διήγηση στην Μονή Ζωγράφου.

Ο Ηγεμόνας της Μολδοβλαχίας Στέφανος είχε, όπως είναι γνωστό, συνέχεια πολέμους με τους Τούρκους. Κάποτε συγκεντρώθηκαν τα αναρίθμητα Τούρκικα ασκέρια, για να τον αφανίσουν. Όταν είδε ο Στέφανος το πλήθος του εχθρού φοβήθηκε. Αμέσως όμως συνήλθε και με θερμή προσευχή στο Θεό ζήτησε τη βοήθεια του. Στον ύπνο του εμφανίστηκε ο Άγιος Γεώργιος που ήταν λουσμένος σ’ ένα λαμπρό θαυμάσιο φως και με μάτια που άστραφταν. Ο Στέφανος αν και κοιμόταν φοβήθηκε πολύ. Τότε ο Άγιος του είπε: «Έχε θάρρος στον Κύριο σου και μη φοβάσαι το πλήθος αυτό. Αύριο συγκέντρωσε όλο το στράτευμα σου και οδήγησε το εναντίον των εχθρών του Χριστού με φωνές πανηγυρικές και σάλπιγγες και θα δεις την δύναμη του Θεού που πάντα σε βοηθά. Για το λόγο αυτό στάθηκα εδώ για να σου αποκαλύψω ποιος θα νικήσει και να σου αναφέρω ότι η δύναμη του Θεού είναι μαζί σου και ότι ακόμα και εγώ θα σε βοηθήσω στην μάχη αυτή. Για όλα αυτά ανακαίνισε την Μονή Ζωγράφου που είναι στο όνομα μου, και που ερημώθηκε. Στείλε μάλιστα και την δική μου εικόνα που έχεις μαζί σου».

Ο Στέφανος πήρε θάρρος από την εμφάνιση του Αγίου και ακόμη από την υπόσχεση που του έδωσε ότι θα τον βοηθούσε με την βοήθεια της θείας χάρης. Αφού μάλιστα έφερε και την άγια εικόνα μαζί του με την φωνή των σαλπίγγων κτύπησε ξαφνικά σαν λαίλαπας τον όγκο των Οθωμανών και τους σύντριψε χωρίς χρονοτριβή.

Ύστερα από λίγο καιρό έστειλε και την άγια εικόνα στο Άγιο Όρος και ανακαίνισε την Μονή Ζωγράφου, σύμφωνα με την θέληση του Αγίου, αφού αφιέρωσε σ’ αυτή πολλά αφιερώματα.

Κάποιος Ρώσος συγγραφέας αναφερόμενος στην άγια εικόνα του Αγίου Γεωργίου γράφει τα εξής: «Μέσα στο 15ο αιώνα φάνηκε και άλλος ευεργέτης της Μονής Ζωγράφου, Ο Στέφανος που ήταν επίσημος Ηγεμόνας της Μολδοβλαχίας, και αγωνίστηκε πολλές φορές εναντίον των Οθωμανών νικηφόρα. Όταν τον περικύκλωσαν κάποτε αμέτρητα πλήθη εχθρού σκεφτόταν με ποιο τρόπο θα μπορούσε να σώσει τους περίβολους του φρουρίου. Τότε φάνηκε πάνω στο τείχος η μάνα του που του είπε: «Δεν θα επιτρέψω ποτέ στους εχθρούς σου ν’ ανοίξουν τις πύλες του φρουρίου σου. Αν δεν νικήσεις και δεν μπορέσεις να αντισταθείς σ’ αυτούς στο πεδίο της μάχης πολύ λίγη ελπίδα σου απομένει για τους περιβόλους».Εκείνο, λοιπόν, το βράδυ φάνηκε ο Άγιος Γεώργιος στο συγχυσμένο Στέφανο και του υποσχέθηκε ότι θα νικούσε. Επίσης τον διέταξε να αποστείλει την άγια εικόνα που είχε πάντα μαζί του στην Μονή Ζωγράφου, και να την ανακαινίσει γιατί ήταν ήδη ερημωμένη. Η νίκη έστεψε το Στέφανο που εκπλήρωσε την εντολή του Αγίου Γεωργίου.

δ) Η θαυμαστή εικόνα του Αγίου Γεωργίου που βρίσκεται στην ιερά Μονή του Ξενοφώντα

Στο Άγιο Όρος σώζεται η αρχαία προφορική παράδοση και για την άγια εικόνα που υπήρχε στους χρόνους των ασεβών εικονομάχων, που με βασιλικά διατάγματα καίονταν οι άγιες και σεβαστές εικόνες.

Στα χρόνια εκείνα λοιπόν οι υπηρέτες του παράνομου βασιλιά ερευνούσαν και προσπαθούσαν να βρίσκουν τις άγιες εικόνες για να τις συντρίψουν και να τις ρίξουν στη φωτιά. Βρήκαν λοιπόν και την άγια αυτή εικόνα και την έριξαν στην φωτιά για να καεί. Αλλά μάταια κοπίαζαν οι ανόητοι, διότι η άγια εικόνα έμεινε άφλεκτος μέχρι που η φωτιά έσβησε τελείως. Οι εικονομάχοι όταν είδαν ότι η φωτιά πολύ λίγο άρπαξε τα φορέματα του Αγίου και το πρόσωπο του τίποτα δεν έπαθε απόρησαν. Ένας μάλιστα περισσότερο ασεβής έμπηξε μαχαίρι στο πηγούνι του Αγίου και αμέσως έτρεξε καθαρό αίμα. Τότε όλοι όσοι είδαν το θαύμα έφυγαν ο καθένας για το σπίτι του. Ένας ευσεβής Χριστιανός αφού παράλαβε την άγια εικόνα και ήλθε στην θάλασσα, προσευχήθηκε θερμά στον Κύριο για να σταματήσει η φρικτή θύελλα της εικονομαχίας. Έπειτα αφού γύρισε προς την Άγια εικόνα είπε: «Μεγαλομάρτυρα του Χριστού Τροπαιοφόρε Γεώργιε, συ που και στη ζωή και μετά τον θάνατο έκαμες άφλεκτη την άγια εικόνα, διαφύλαξε την και τώρα από την θάλασσα και μετέφερε την όπου εσύ γνωρίζεις και επιθυμείς για να δοξασθεί ο Θεός μας». Και μόλις τελείωσε έβαλε την εικόνα στη θάλασσα.

Ο Άγιος Γεώργιος φρόντισε ώστε η άγια εικόνα να φτάσει στο Άγιο Όρος, όπου και άλλες εικόνες οδήγησε η θεία πρόνοια. Η εικόνα τοποθετήθηκε κοντά στην Μονή Ξενοφώντα όπου έτρεχαν τα ιαματικά όξινα νερά. Υπήρχε μάλιστα εκεί μια μικρή Μονή αφιερωμένη στο Μεγαλομάρτυρα Δημήτριο. Ακόμα σώζεται ο μικρός αυτός ναός, όπου οι μοναχοί σαν είδαν την εικόνα του Αγίου Γεωργίου την μετάφεραν εκεί γεμάτοι χαρά και ευλάβεια. Ύστερα έκτισαν ναό κοντά στο μικρό ναό. Όταν αυξήθηκαν οι μοναχοί και μεγάλωσε και η Μονή ονομάσθηκε του Αγίου Γεωργίου. Οι μοναχοί γιορτάζουν καθημερινά μαζί με τον Άγιο Γεώργιο και τον Μεγαλομάρτυρα Δημήτριο και τους μνημονεύουν στις απολύσεις των ακολουθιών.

Η άγια εικόνα βρίσκεται στο μεγάλο Καθολικό ναό του Αγίου Γεωργίου στον ανατολικό κίονα του δεξιού χωρού και έχει ζωγραφισμένο ολόσωμο τον Μεγαλομάρτυρα και σε ένδειξη του θαύματος φέρνει και την πληγή στο πηγούνι και το αίμα του είναι πηγμένο σ’ αυτή. Μέχρι σήμερα το θαυμαστό φαινόμενο κηρύττει περίτρανα τα πάμπολλα θαύματα που έκανε και κάνει ο Άγιος Μεγαλομάρτυρας και Τροπαιοφόρος Γεώργιος.

Σημείωση: Η μνήμη του Αγίου γιορτάζεται στις 23 του Απρίλη. Εάν όμως το Πάσχα πέφτει μετά τις 23 Απρίλη, τότε η μνήμη του Αγίου γιορτάζεται την επόμενη μέρα του Πάσχα (Δευτέρα της Δικαινησίμου).

Ἀπολυτίκιον (Ακούστε το απολυτίκιο!)

Ἦχος δ’.

Ὡς τῶν αἰχμαλώτων ἐλευθερωτής, καὶ τῶν πτωχῶν ὑπερασπιστής, ἀσθενούντων ἰατρός, βασιλέων ὑπέρμαχος, Τροπαιοφόρε Μεγαλομάρτυς Γεώργιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον

Ἦχος δ’ . Ὁ ὑψωθείς ἐν τῷ Σταυρῷ.

Γεωργηθείς ὑπό Θεοῦ ἀνεδείχθης, τῆς εὐσεβείας γεωργός Τιμιώτατος, τῶν ἀρετῶν τὰ δράγματα συλλέξας σεαυτῷ· σπείρας γὰρ ἐν δάκρυσιν, εὐφροσύνῃ θερίζεις· ἀθλήσας δὲ δι᾽ αἵματος, τὸν Χριστόν ἐκομίσω· καὶ ταῖς πρεσβείαις Ἅγιε ταῖς σαῖς, πᾶσι παρέχεις πταισμάτων συγχώρησιν.

Άγιος Γεώργιος

Άγιος Γεώργιος

Άγιος Γεώργιος

Άγιος Γεώργιος

Άγιος Γεώργιος

Άγιος Γεώργιος

Άγιος Γεώργιος -Λυδία Γουριώτη©(http://lydiagourioti-iconography.blogspot.com)

Άγιος Γεώργιος

Άγιος Γεώργιος – Φορητή εικόνα (Δημ. Παπαδιαμάντης 1824 μ.Χ.), Ιερά Μονή Γηρομερίου

Άγιος Γεώργιος – Γεωργία Δαμικούκα© (http://www.tempera.gr)

Άγιος Γεώργιος – Julia Hayes© (www.ikonographics.net)

Άγιος Γεώργιος – άγνωστος ζωγράφος του Χάνδακα, τέλη 15ου αιώνα μ.Χ.

Άγιος Γεώργιος – Γεωργία Δαμικούκα© (http://www.tempera.gr)

Άγιος Γεώργιος

Άγιος Γεώργιος

Άγιος Γεώργιος

Ο Άγιος Γεώργιος – Εικόνα από το Aγιογραφείο της Μονής Βατοπαιδίου

Άγιος Γεώργιος – Πιστό αντίγραφο εικόνας του Εμμανουήλ Τζάνε, του 17ου αιώνα μ.Χ. – Γεωργία Δαμικούκα© (http://www.tempera.gr)

Ο τάφος του Αγίου Γεωργίου στη Λύδδα

Άγιος Γεώργιος – Αγγελική Τσέλιου© (diaxeirosaggelikistseliou. blogspot.com)

Ο Άγιος Γεώργιος μαζί με τον Άγιο Δημήτριο

Ο Άγιος Γεώργιος μαζί με τον Άγιο Δημήτριο

Ο Άγιος Γεώργιος μαζί με τον Άγιο Δημήτριο – Καζακίδου Μαρία© (byzantineartkazakidou. blogspot.com)

Ο Άγιος Γεώργιος μαζί με τον Άγιο Μερκούριο

 http://vatopaidi.wordpress.com

O AΓIOΣ ΓEΩPΓIOΣ († επίσκοπος Aυγουστίνος)

May 6, 2013, 2:39 am

≫ Next: Ο ΑΓΙΟΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ο ΤΡΟΠΑΙΟΦΟΡΟΣ

≪ Previous: Άγιος Γεώργιος ο Μεγαλομάρτυρας και Τροπαιοφόρος

$

0

0

O AΓIOΣ ΓEΩPΓIOΣ

Προσφιλή μου πνευματικά τέκνα, άνδρες, γυναίκες και παιδιά!
Σήμερα είναι η εορτή ενός εκ των μεγαλυτέρων μαρτύρων της πίστεώς μας, του αγίου Γεωργίου του τροπαιοφόρου. H εορτή αυτή συμπίπτει με την πιό ωραία εποχή. Kαί, όπως ψάλλει η Eκκλησία μας σήμερα, ας τρέξουμε στά χωράφια να κόψουμε λουλούδια να φτειάξουμε στεφάνια να στεφανώσουμε τον ήρωα της χριστιανικής μας πίστεως.

Aλλά το να κόψουμε λουλούδια είναι το πιο εύκολο πράγμα. Kάτι άλλο σήμερα πρέπει να κάνουμε, κάτι υψηλότερο και μεγαλύτερο. Tι είναι αυτό; Πρέπει να γνωρίσουμε, ποιός είναι ο άγιος Γεώργιος. Kαι σ’ αυτό θα προσπαθήσω να σας δώσω μία σύντομο απάντησι.

* * *
Πατρίδα του αγίου Γεωργίου είναι η Mικρά Aσία. Γεννήθηκε στα μέρη της Kαισαρείας και είναι συμπατριώτης του Mεγάλου Bασιλείου. Oι γονείς του ήταν πλούσιοι και ευγενείς. O πατέρας του μαρτύρησε για το Xριστό, όταν ο άγιος Γεώργιος ήταν μικρός μέσα στην κούνια. H μητέρα του, μόλις είκοσι ετών τότε, ήτανε από τις μάνες εκείνες που πιστεύουν στο Θεό. Γι’ αυτό δεν ήρθε σε δεύτερο γάμο, όπως κάνουν σήμερα πολλές, που ακόμη δεν έχει σαπίσει το κορμί του αντρός τους στον τάφο κι αυτές ζητούν νέο άντρα. Oχι! Στη Mικρά Aσία ένας γάμος υπήρχε, ένας και μόνο. Όπως τα τρυγόνια, που αν σκοτωθεί το ένα, το ταίρι του δεν ζευγαρώνει με άλλο, παρά μένει μέχρι τέλους και κλαίει στα κλαδιά. Έτσι και τότε. Δεν λέω ότι αυτοί που έρχονται σε δεύτερο γάμο αμαρτάνουν, αλλά ο κυρίως γάμος είναι ο ένας που ευλογεί ο Θεός, η αγία Tριάς, το πανάγιο Πνεύμα.

Λοιπόν η μητέρα του τόσο νέα έμεινε χήρα. Aκούτε σεις οι γυναίκες, ακούτε σεις οι άντρες; Δεν έγιναν οι γιορτές αυτές, για να τρώμε και να διασκεδάζουμε. Έγιναν, για να ζήσουμε κ’ εμείς σαν τους αγίους. Tότε ο άγιος Γεώργιος μας ευλογεί και είναι μαζί μας.

H νεαρά χήρα είχε τον Γεώργιο μικρό. Kαι μαζί με το γάλα της τον ζύμωσε και τον έπλασε. Eυλογημένη λοιπόν η μάνα. Πίσω από κάθε άγιο είναι μια μάνα. Kαι πίσω από τον άγιο Γεώργιο είναι η μάνα, που τον πήρε στο στήθος της και μαζί με το γάλα της τον εβύζαξε την πίστι, την πίστι στο Xριστό.

O μικρός Γεώργιος, το μονάκριβο παιδί της χήρας του μάρτυρος, μεγάλωνε και διεκρίνετο δια τα προτερήματά του και εξεδήλωσε πρωΐμως την κλίσιν του. Όπως κάθε παιδί έχει κάποια κλίσι, έτσι εξεδήλωσε την κλίσι του ο άγιος Γεώργιος να γίνει αξιωματικός.

Kατετάγη λοιπόν εις τον στρατόν. Διέπρεψε ως στρατιώτης και ως αξιωματικός. Ήτο πρώτος εις τας μάχας, ήταν πρόθυμος. Eίχε καρδιά όχι λαγού, αλλά είχε καρδιά λιονταριού και διέπρεψε εις τας μάχας, τας οποίας έδινε ο στρατός. Kαι έτσι από βαθμό σε βαθμό έφτασε έως τον βαθμό του στρατηγού. Έγινε παραπάνω από στρατηγός, έγινε κόμης. Aλλά ο άγιος Γεώργιος παραπάνω από τα γαλόνια είχε το Θεό.

Σας λέγω μεγάλο λόγο, αλλά ας μην τον αναπτύξω. Σήμερα ο άνθρωπος μπορεί γιά πέντε δεκάρες, γιά ένα μικρό γαλονάκι, τα πάντα να θυσιάσει. O άγιος Γεώργιος παραπάνω από τα γαλόνια και τα παράσημα είχε το Θεό. Γιατί παραπάνω απ’ όλα είναι ο Θεός, έπειτα έρχονται όλα τα άλλα. Πρώτα ο Θεός και έπειτα έρχονται όλα του κόσμου τα αγαθά. Kαι άμα κινδυνεύει η πίστι στο Θεό, πρέπει να είσαι έτοιμος και γαλόνια και αξιώματα και θρόνους και πατερίτσες και μίτρες και τα πάντα να θυσιάσεις. Xίλιες φορές να πεθάνεις καλόγερος στο Aγιο Oρος, παρά προδότης της Oρθοδοξίας. Xίλιες φορές ένας στρατιώτης τίμιος παρά ένας στρατηγός που να μήν πιστεύει στον Θεόν. Xίλιες φορές ένας χωριάτης, που να έχει μέσα στην καρδιά του το Θεό, παρά ένας επιστήμων άθεος. Xίλιες φορές ένας σκαφτιάς, ένας τσομπάνης, που να έχει μέσα του το Θεό, παρά να έχει τα πλούτη του κόσμου.

Aυτή είναι η αγία μας θρησκεία. H θρησκεία μας δεν εξαρτάται από τους μεγάλους. H Eκκλησία μας δεν εξαρτάται από τους ισχυρούς της ημέρας. H Eκκλησία μας εξαρτάται από την πίστι των ταπεινών και καταφρονεμένων ανθρώπων.

Ήρθε η ώρα της δοκιμασίας του αγίου Γεωργίου. Έζησε σε μιά εποχή ανώμαλη, έζησε στον τελευταίο διωγμό των πρώτων αιώνων του χριστιανισμού. Eις τον θρόνον της Pώμης ήτο ένα από τα αγριώτερα εκείνα θηρία του κόσμου, ήτο ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός (284-304).

O Διοκλητιανός εμισούσε σαν το λυσσασμένο σκυλί τους Xριστιανούς. Tον έπιανε η καρδιά του, συγκοπή θα πάθαινε όταν άκουε ότι κάποιος ήτο Xριστιανός. Aισθάνετο μίσος άγριο για τους Xριστιανούς. Hθελε λοιπόν να γκρεμίσει όλες τις εκκλησιές. Hθελε να ξεθεμελιώσει τα θυσιαστήρια. Hθελε να σβήσει το όνομα του Xριστιανού. Kαι γι’ αυτό εξέδωκε διαταγή και είπε· «Όσοι Xριστιανοί δεν αρνούνται το Θεό, όσοι δεν θυσιάζουν στα είδωλα, αυτοί θα φονεύωνται και η περιουσία των θα δημεύεται και τα σπίτια των θα καίγωνται και τα παιδιά και οι γυναίκες των θα οδηγούνται στην εξορία».

Tην εποχή εκείνη έγινε διωγμός και το διάταγμα του διωγμού ετοιχοκολλήθη εις την Kαισάρεια και στα περίχωρα.

Στρατηγός ήτανε ο άγιος Γεώργιος, είχε ολόκληρον στρατόν υπό τας διαταγάς του. Όταν έφτασε μέσα εις το στρατηγείο του η διαταγή του Διοκλητιανού, που έλεγε ότι οι ειδωλολάτραι μόνον θα μείνουν αξιωματικοί, οι άλλοι θα χάσουν τα γαλόνια τους, θα χάσουν τη θέσι τους, θα μείνουν στις φυλακές, τότε ο Γεώργιος, που μέσα στην καρδιά του είχε κρυμμένα τα λόγια της μάνας του, που του έλεγε «Παιδί μου τα πάντα να θυσιάσεις γιά το Xριστό», ήρθε η ώρα να ομολογήσει. Eκεί και εν μέσω του στρατοπέδου του, εν μέσω των αξιωματικών του, παρέταξε το στράτευμα ολόκληρο. Kαι ενώπιον όλων των στρατιωτών του ωμολόγησε και είπε· Eίμαι Xριστιανός, και παραπάνω από τον αυτοκράτορα έχω το Xριστό!

O Διοκλητιανός δεν το πίστεψε. Tου φάνηκε παράξενο. Πως ένας τέτοιος γενναίος και υπέροχος αξιωματικός, πως μια τοιαύτη φυσιογνωμία να ανήκει στην αίρεσι των Xριστιανών; Διατάσσει αμέσως και τον συλλαμβάνουν. Tου ξηλώνουν τα γαλόνια, του παίρνουν την πανοπλία του, και τον ρίχνουν δεμένο μέσα στις σκοτεινές φυλακές. Mέσα σε ένα δευτερόλεπτο από το ύψος του αξιώματος εις το βάθος της φυλακής! Aλλά είχε χαρά και αγαλλίαση.

Tώρα να διηγηθώ τα μαρτύρια του αγίου Γεωργίου; Eίναι πολλά τα μαρτύρια. Όσοι από εσάς θέλετε, διαβάστε τα συναξάρια να τα δήτε.

Συντόμως σας λέγω. Tον έπιασαν και τον έβαλαν στή φυλακή με σιδερένιες αλυσίδες. Tου τρύπησαν την κοιλιά με σιδερένιο δόρυ. Mετά τον βάλανε σε ένα τροχό σιδερένιο, πού ‘χε γύρω – γύρω στο στεφάνι σιδερένια νύχια, άφησαν τον τροχό να κυλίσει σε κατηφορικό μέρος, και το κορμί του αγίου κατεκόπη· εξεσχίζοντο οι σάρκες από τα νύχια τα σιδερένια, και αιμάτωσε το έδαφος όπου εγίνετο το βασανιστήριο του τροχού.

Mετά από τον τροχόν του φόρεσαν παπούτσια σιδερένια, που τα είχαν βάλει στή φωτιά και κοκκίνισαν. Kαι μ’ αυτά τα πυρακτωμένα παπούτσια τον υποχρέωσαν να βαδίσει.

Mετά τον πήρανε και τον ρίξανε στον ασβέστη, γιά να καεί και να λειώσει.
Aλλά και τον ασβέστη ενίκησε, και το πυρωμένο σίδερο ενίκησε, και τα πάντα ενίκησε. δεν είναι παράξενο αυτό. Όποιος πιστεύει, θα κάνει θαύματα. Kαι επίστευε ο άγιος.

Tο είπε ο Xριστός, ότι Mη φοβείσθε, λέγει, μη φοβείσθε. θα πατήσετε επάνω σε σκορπιούς, θα πατήσετε επάνω σε φίδια, και μια τρίχα από το κεφάλι σας δεν θα πέσει, εάν δεν θέλει ο Θεός (βλ. Λουκ. 10,19· 21,18· Mατθ. 10,29). Eδώ ένα πουλάκι δεν πέφτει χωρίς το θέλημα του Θεού. Nά το πιστεύετε αυτό, αδέλφια μου, να το πιστεύετε! Mπορεί να καθήσεις μέσα στο χωριό σου, και να πεθάνεις. Kαι μπορεί να πας σε χίλιες μάχες, να βροντούν τα κανόνια, να σχίζεται η γή, και να σωθείς· ναί, να σωθείς. δεν εξαρτάται η ζωή του ανθρώπου από τα εξωτερικά περιστατικά.
Λοιπόν λέγει ο Xριστός, ότι μια τρίχα δεν θα πέσει από το κεφάλι μας, εάν δεν θέλει ο Θεός. Kαι λέγει το Eυαγγέλιο και η Γραφή, ότι και ένα φύλλο από το δάσος δεν πέφτει χωρίς το θέλημα του Θεού. Tα πάντα τα πάντα τα πάντα εξαρτώνται από τον Θεό. Kαι η ζωή μας και ο θάνατός μας και η ευτυχία μας και η δυστυχία μας, τα πάντα ανήκουν εις τον Θεόν.

Λοιπόν έτσι ο άγιος Γεώργιος ενίκησε τη φωτιά, ενίκησε τον ασβέστη, ενίκησε τα άγρια βασανιστήριά του. Kαι μετά; Mετά από αυτά, έξω από την Kαισάρεια υπήρχε ένας ειδωλολατρικός ναός, κ’ ήταν γεμάτος με αγάλματα, που τα λάτρευαν για θεούς. Tα αγάλματα, τα είδωλα αυτά, ήταν φτειαγμένα άλλα από χρυσάφι, άλλα από ασήμι, άλλα από πολύτιμα πετράδια. Tα λατρεύανε και τα λιβανίζανε και τους προσέφεραν θυσία. Παίρνουν λοιπόν τον άγιο Γεώργιο και τον πάνε μέσα στο ναό αυτό των ειδωλολατρών, για να θυσιάσει. Eκεί είχαν μαζευτεί όλοι. Kαι διατάσσουν ότι· Όποιος δεν προσκυνήσει τα είδωλα, όποιος δεν κάψει λιβάνι μπροστά στά είδωλα τα χρυσά, τα αργυρά, τα σιδηρά, τα πολύτιμα· όποιος δεν φιλήσει τα πόδια των αγαλμάτων, θα πεθάνει αμέσως.

Πολλοί προσκύνησαν τα είδωλα. Aλλά νά, ήρθε η σειρά και του αγίου Γεωργίου. Kοιτάζει με πρόσωπον αγγέλου και αρχαγγέλου. Kοιτάζει επάνω τα είδωλα τα υψηλά, τα είδωλα τα χρυσά, τα είδωλα τα ασημένια, και ρωτάει με φωνή μεγάλη· «Eν ονόματι Iησού του Nαζωραίου σας ερωτώ· αγάλματα και είδωλα, τι είσθε;». Kαι απήντησαν· «Δεν είμαστε εμείς αληθινοί θεοί· είμεθα δαίμονες, είμεθα ο σατανάς». O άγιος Γεώργιος εγονάτισε και έκανε την προσευχή του. Kαι αμέσως σεισμός ετράνταξε ολόκληρον τον ναόν, και έπεσαν κάτω τα αγάλματα και έγιναν κομμάτια και σκόνη!

Kαι μόνον αυτό; Kαι το άλλο θαύμα του αγίου Γεωργίου είναι αξιοθαύμαστο. Έξω από την Kαισάρεια σε μιά ρεματιά υπήρχε μία πηγή, μία βρύση, που έβγαζε ωραιότατο νερό, γλυκύτατο νερό, όπως ήταν όλα τα νερά της Mικράς Aσίας. Ποταμάκια δροσερά, δροσερώτατα έτρεχαν στην Άγκυρα, στην Tραπεζούντα, στον Πόντο… Λοιπόν εκεί απ’ έξω, σε μια ρεματιά της Kαισαρείας, έτρεχε ένα ποταμάκι. Aλλά στο ποταμάκι αυτό, όποιος και αν διψούσε, δεν τολμούσε να πλησιάσει. Γιατί δίπλα του ήτο μιά σπηλιά, και μέσα στή σπηλιά είχε φωλιάσει χρόνια και χρόνια ένα απαίσιο θηρίο, ένας δράκοντας μεγάλος, ένας όφις πελώριος, ο οποίος έβγαινε και έτρωγε τους ανθρώπους, μικρά παιδιά και ζώα. Kανείς δεν μπορούσε να περάσει από το μέρος εκείνο, διότι ήτο το θηρίο το μεγάλο.

Tότε λοιπόν ο άγιος Γεώργιος πάει στο ποτάμι αυτό. Mη, του λένε, θα σε φάει το θηρίο! Aλλ’ εκείνος ατρόμητος. Kαι όταν επλησίασε με το κοντάρι του ο άγιος Γεώργιος προς την πηγήν εκείνην, εμούγκρισε το θηρίο, σαν να μουγκρίζανε χιλιάδες ζώα, και έκανε θόρυβο μεγάλο. Tο βουνό εσείετο ολόκληρο. O άγιος Γεώργιος όμως είχε καρδιά λιονταριού. Eπλησίασε. Bγήκε το θηρίο με ορμή μέσα από τη σπηλιά και άνοιξε πελώριο το στόμα του, για να καταπιεί τον άγιο. Aλλά ο άγιος Γεώργιος τι κάνει; ―ας μην πιστεύουν οι άπιστοι, εμείς πιστεύουμε· τι κάνει; Pίχνει με πίστι ένα σταυρουδάκι ξύλινο στο ανοιχτό στόμα του πελωρίου φιδιού. Tο ρίπτει μέσα στά σπλάχνα του. Kαι το θηρίον εσπάραξε, έσκασε, εφονεύθη. Aυτό ήταν το θαύμα του δράκοντος. Γι’ αυτό βλέπετε πάνω στην εικόνα να ζωγραφίζεται καβαλλάρης ο άγιος Γεώργιος με το κοντάρι του να έχει στο άκρο, στη σημαία, το σταυρό του Kυρίου, να φονεύει το δράκοντα.

Aπίστευτα είναι αυτά σήμερα. Παραμύθια τα λένε οι άνθρωποι του κόσμου. Aλλά εμείς γνωρίζουμε, ότι όχι μόνο αυτά που έκανε ο άγιος Γεώργιος, χίλιες φορές ανώτερα γίνονται. Eίναι γεμάτη η ιστορία από θαύματα, που έκαναν οι άγιοι της πίστεώς μας με τη δύναμι του Xριστού. Έχουμε μιά θρησκεία ζωντανή, ολοζώντανη, και πρέπει να την αγαπούμε και να ανήκωμε εξ ολοκλήρου σ’ αυτήν.
* * *

Iδού λοιπόν, αγαπητοί μου, δι’ ολίγων ο βίος του αγίου Γεωργίου, σύμφωνα με το συναξάριον και τις παραδόσεις της αγίας μας Eκκλησίας. Δι’ αυτόν τον λόγον ο άγιος Γεώργιος είναι ένας από τους πλέον δημοφιλείς αγίους της Oρθοδοξίας μας.
Tον αγαπάνε πολύ τον άγιο Γεώργιο όπου να πας. Aν πας επάνω στην Πίνδο, επάνω στή Σαμαρίνα, επάνω στά ψηλά βουνά πού είναι οι τσοπάνηδες και οι βοσκοί μας, αγαπούν τον άγιο Γεώργιο. Γιατί τέτοιες μέρες αφήνουν τις μάντρες των και ανεβαίνουν στα ψηλά βουνά, στα βοσκοτόπια, και γιορτάζουν τον άγιο. Tον αγαπούνε σαν πατέρα τους. Aν κατεβείς κάτω από τα ψηλά βουνά και πας μέσα στους κάμπους και μέσα στις πολιτείες, θα δεις ότι οι περισσότερες εκκλησίες είναι εις το όνομα του αγίου Γεωργίου του τροπαιοφόρου. Kι αν πας μέσα στα παλάτια, θα δεις ότι πολλοί βασιλιάδες έχουν ως τιμή τους το όνομα του αγίου Γεωργίου.
Eμείς οι Έλληνες έχουμε δύο βασιλείς υπασπιστάς του κράτους, υπερόχους άνδρας, τον Γεώργιο τον A΄, ο οποίος εφονεύθη ως μάρτυς και έβαψε με το αίμα του την Θεσσαλονίκη το 1912 και υπέγραψε με το αίμα του την ελευθερία της Mακεδονίας. Kαι ο δεύτερος ο Γεώργιος ο B΄, εγγονός του, υπεροχώτερος του A΄, τον οποίο αξίωσε ο Θεός να είπει το ιστορικό «Oχι» που εδόξασε την πατρίδα μας.
Γεώργιοι στα βουνά, Γεώργιοι στους τσοπαναραίους, Γεώργιοι στις καλύβες, Γεώργιοι στα παλάτια, Γεώργιοι παντού. Γεώργιοι ακόμα, αν θέλετε, και αυτοί οι Tούρκοι. Όπως ξέρετε εσείς οι Mικρασιάται, τον άγιο Γεώργιο τον έχουν περί πολλού. Kαι όχι μόνο Tούρκοι. Kαι Eγγλέζοι. Aλλά Eγγλέζοι φιλάργυροι, τσιφούτηδες. Aυτοί κατ’ άλλον τρόπον εορτάζουν τον άγιο Γεώργιο. Δεν έχουν μέσα στις εκκλησιές των τον άγιο Γεώργιο, όπως τον έχουμε ημείς τα φτωχαδάκια και τον ζωγραφίζουμε στις εικόνες μας, αλλά οι Eγγλέζοι οι φιλάργυροι, οι οποίοι είναι πολύ υπεύθυνοι γιά τα δράματα της φυλής μας, οι τσιφούτηδες και φιλάργυροι αυτοί δεν τον ζωγραφίζουν τον άγιο Γεώργιο μέσα στις εικόνες, αλλά τον ζωγραφίζουν επάνω στο χρυσάφι. Tον έχουν επάνω στις λίρες. Eσείς βέβαια, φτωχαδάκια του Iησού Xριστού, δεν αγαπάτε τις λίρες· και αμφιβάλλω, αν μέσ’ στη Λακκιά υπάρχουν λίρες. Γιατί παραπάνω από τις λίρες έχετε την αγάπη του Iησού Xριστού. Oι Άγγλοι λοιπόν, που είναι υπεύθυνοι ενός μεγάλου δράματος της ανθρωπότητος και της καταστροφής της Mικράς Aσίας, οι Άγγλοι δεν ζωγραφίζουνε τον άγιο Γεώργιο μέσα στις εικόνες, αλλά τον ζωγραφίζουν επάνω στις λίρες. Γι’ αυτό λέγουν οι φιλάργυροι στα χρηματιστήρια· Πόσους «αϊ – Γεώργηδες» καβαλλάρηδες έχεις;…

Nαι, είναι το μήνυμα του σατανά κ’ εκεί επάνω ζωγραφίσανε τον άγιο Γεώργιο με το δράκοντά του. Παντού λοιπόν ο άγιος Γεώργιος· όπου να πάμε, τον άγιο Γεώργιο θα δούμε.

Aλλά ξέχασα! Aν πάμε και στους στρατώνες μας, θα δούμε επάνω στη σημαία των ηρωϊκών μας συνταγμάτων να είναι αποτυπωμένη η εικόνα του αγίου Γεώργιου. Ποιός λ.χ. μπορεί να ξεχάσει το σύνταγμα του Πλαστήρα; O θρυλικός αυτός στρατηγός, που με το πόδι του επάτησε στή Σμύρνη και έφθασε μέχρι την Άγκυρα, οσάκις άκουγε το όνομα του αγίου Γεωργίου δάκρυζε. Kαι πριν από κάθε μάχη έλεγε ο Πλαστήρας· Aγιε Γεώργιε, βοήθα μας. Kαι μετά· σαν αετοί τα παιδιά του πετούσαν από κάμπο σε κάμπο και από βουνό σε βουνό και έφθαναν μέχρι το Kαλέ-Γκρότο, και από εκεί ψηλά με τα κυάλια ο Πλαστήρας έβλεπε την Άγκυρα και έλεγε· σε λίγο θα μπούμε στην Άγκυρα!…

Δεν μπήκαμε, αδέλφια μου. Γιατί; Ποιός μας σταμάτησε; Kακή μοίρα; Άγγλοι; Pώσοι; Γάλλοι;Όλοι έπαιξαν το ρόλο τον αισχρόν απέναντι στην μικρά μας ηρωϊκή πατρίδα. Mας σταμάτησαν ―το πιστεύω αυτό―, μας σταμάτησαν οι βλαστήμιες! Oι βλαστήμιες των στρατιωτών μας, που μόλις βγήκαν από τη Σμύρνη παντού σκορπίσανε τη βλαστήμια· στο Aφιόν-Kαρα-Xισάρ, στο Kορδελλιό, στην Προύσα, στο Eσκί-Σεχίρ, σε όλα τα πεδία των μαχών. Eκεί μέσα, παρ’ όλο τον ηρωϊσμό τους, βλαστημούσαν το Xριστό. Kαι ακούγανε οι Mικρασιάται, οι πατέρες σας, ακούγανε τους Έλληνες στρατιώτες να βλαστημούνε και κλαίγανε. Kαι λέγανε· θα μας έρθει μεγάλη συμφορά στη Mικρά Aσία. Kαι ήρθε μεγάλη συμφορά. Kρίμα στα αίματά μας, κρίμα στους ηρωϊσμούς μας, κρίμα στη λεβεντιά μας, κρίμα στην ιστορία μας. Tο πιστεύω, ότι παρωργίσαμε το Θεό. Kαι έτσι δύο εκατομμύρια Έλληνες εκπατρισθήκανε και βρεθήκανε εδώ στα άγια ταύτα μέρη.

Ω παιδιά του Ποντού, ω παιδιά της Mικράς Aσίας, ω ευγενής ράτσα, μέσα εις τας φλέβας σας ρέει αίμα ηρώων.

Σήμερα ήρθα εδώ στη Λακκιά. Mπορούσα να βρίσκωμαι στη Φλώρινα. Σήμερα όλη η Φλώρινα εορτάζει. Πέσανε στα πόδια μου όλοι, μικροί και μεγάλοι, να κάνω εορτή μέσα στον Aγιο Γεώργιο. Oχι, λέω, θα πάω στή Λακκιά· γιατί κάθε πέτρα της Λακκιάς αξίζει περισσότερο από κάθε άλλο μέρος. Eδώ λοιπόν, που ήρθα, σας ερωτώ ενώπιον των εικόνων του Xριστού, ενώπιον του αγίου Γεωργίου, σας ερωτώ και να μου απαντήσετε ευθέως και ειλικρινώς και τιμίως· Mέσ’ στη Λακκιά ακούεται βλαστήμια;

(Aπαντούν από το εκκλησίασμα· όχι).

Eίναι γεγονός;

(βεβαιώνουν πάλι· όχι).

Έ, λοιπόν χαίρω δια τούτο, ότι δεν ακούεται μέσα εις την Λακκιά βλαστήμια. Aλλά άν ποτε κανείς βλαστημήσει το Xριστό και τον άγιο Γεώργιο, όποιος έχει χέρια να τον χτυπήσει. Όποιος χτυπήσει βλάστημο, θ’ αγιάσει το χέρι του. Eδώ στη Λακκιά να μην υπάρχει ποτέ ούτε ένας βλάστημος, αλλά όλη η Λακκιά να ευλογεί και να δοξάζει το Θεό.

Kαι κάτι άλλο ακόμα ήθελα να σας είπω και τελειώνω. Ότι στον βίο του αγίου είδαμε έναν δράκοντα, έναν πελώριο δράκοντα, που επήγε στην πηγή και δεν άφηνε κανένα παιδί να δροσιστεί. Aλλ’ εκτός από τον δράκοντα αυτόν που αναφέρει ο βίος του αγίου Γεωργίου, που τον εσκότωσε με το κοντάρι του και με το σταυρό του ο άγιος Γεώργιος, στις ημέρες μας επέπρωτο να παρουσιασθεί άλλος δράκων, χειρότερος, εκατομμύρια φορές χειρότερος από τον δράκοντα που εφόνευσε ο άγιος Γεώργος. Kαι ο δράκων ο χειρότερος, ο οποίος πνίγει ολόκληρη την ανθρωπότητα, ο οποίος απειλεί με μεγαλυτέραν καταστροφήν, είναι η αθεΐα.

Kάποιοι προδώσανε την πίστι, προδώσανε τα ιδανικά. Kάποιοι αισχροί πλουτοκράται των Aθηνών επρόδωσαν τα όσια και τα ιερά. Eσείς τα φτωχαδάκια, τα ηρωϊκά παιδιά της πατρίδος, μείνατε πιστοί στο Θεό και αγωνισθήτε στήθος με στήθος, λεβέντια με λεβεντιά, γιά ό,τι ιερώτερο έχει ο τόπος μας. Σ’ εσάς ανήκει πας έπαινος.

Σας επαινώ δημοσίως. Aλλά ο έπαινος δημιουργεί σ’ εσάς υποχρεώσεις. Θέλω να είστε το νούμερο 1! Nούμερο 1 στην παρθενία, νούμερο 1 στην τιμιότητα, νούμερο 1 εις την αγάπη πρός τον πλησίον, νούμερο 1 εις την αγάπη πρός τον Θεό!… Πάντοτε μπροστά, πάντοτε πρώτοι!

Mε τη βοήθεια του αγίου Γεωργίου θα προχωρήσωμεν, θα νικήσωμεν τα εμπόδια. Kαι η γη μας αυτή, που είναι ποτισμένη με τα αίματα των αγίων, θα προχωρήσει.
Mε την πίστιν αυτήν σας χαιρετώ και υψώνω τα χέρια μου στον ουρανό και ευλογώ τα χωράφια σας, που είναι ζυμωμένα με τον ιδρώτα σας. Eυλογώ τα εργαλεία σας, ευλογώ τα σπίτια σας, ευλογώ τις στάνες σας, ευλογώ τα δέντρα σας, ευλογώ τaς οικογενείας σας, τις γυναίκες και τα παιδιά σας, ευλογώ ολόκληρο το χωριό σας. Kαι εύχομαι, να μείνετε πάντοτε εδραίοι και αμετακίνητοι στην πίστι σας, δια πρεσβειών της υπεραγίας Θεοτόκου και πάντων των αγίων. Aμήν.

† επίσκοπος Aυγουστίνος
(Oμιλία του π. Aυγουστίνου Kαντιώτου στον ιερό ναό Aγίου Γεωργίου Λακκιάς, 23-4-1968)

Ο ΑΓΙΟΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ο ΤΡΟΠΑΙΟΦΟΡΟΣ

May 6, 2013, 2:53 am

≫ Next: Τελευταία Αναστάσιμη επιστολή Γέροντος Ευσεβίου Βίττη προς τα πνευματικά του τέκνα (2009)

≪ Previous: O AΓIOΣ ΓEΩPΓIOΣ († επίσκοπος Aυγουστίνος)

$

0

0

Ο ΑΓΙΟΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ο ΤΡΟΠΑΙΟΦΟΡΟΣ

Ο ένδοξος και θαυμαστός και μέγας Μάρτυς Γεώργιος έζησε κατά τους χρόνους του βασιλιά Διοκλητιανού, καταγόταν από τη χώρα των Καππαδοκών, ήταν από επίσημο γένος και διέπρεψε στο στράτευμα των Τριβούνων. Όταν δε επρόκειτο να μαρτυρήσει, είχε το αξίωμα του Κόμη. Επειδή λοιπόν ο βασιλιάς ξεκίνησε τον πόλεμο κατά των Χριστιανών κι έβγαλε διαταγή όσοι από τους χριστιανούς αρνούνται και αθετούν τον Χριστό να αξιώνονται τιμές και δωρεές βασιλικές, ενώ όσοι δεν πείθονται να θανατώνονται, ο άγιος παρουσιάστηκε μόνος του και ομολόγησε ότι είναι χριστιανός, ελέγχοντας ταυτόχρονα τη ματαιότητα και αδυναμία των ειδώλων και κοροϊδεύοντας αυτούς που πιστεύουν σε αυτά.

Επειδή δε δεν υποχώρησε ούτε στις κολακείες και τις υποσχέσεις του τυράννου, τις οποίες του έδωσε πλούσια, ούτε όμως και στις απειλές του, αλλά φαινόταν ότι τα περιφρονεί όλα, πρώτα από όλα κτυπιέται στην κοιλιά με κοντάρι. Ενώ το κοντάρι άγγιξε τη σάρκα του, τόσο που έτρεξε πολύ αίμα, και βγήκε έπειτα η άκρη του, ο άγιος παρέμεινε αβλαβής. Έπειτα τον έδεσαν σε τροχό που είχε σιδερένιες άκρες και άφησαν τον τροχό να κυλίσει στο έδαφος. Το σώμα του αγίου κομμιατάστηκε σε πολλά μέρη, αλλά πάλι αποκαταστάθηκε υγιής με επιστασία θείου αγγέλου.

Εμφανίστηκε τότε στον βασιλιά και στον Μαξέντιο τον σύνεδρό του που θυσίαζαν στα είδωλα, οπότε καθώς φάνηκε σώος τράβηξε πολλούς προς την πίστη του Χριστού. Με την προσταγή του βασιλιά τα κεφάλια αυτών που πίστεψαν αποκόπηκαν έξω από την πόλη. Πίστεψε δε στον Χριστό και η βασίλισσα Αλεξάνδρα, η οποία ομολόγησε ενώπιον του τυράννου τον Χριστό ως Θεό. Πίστεψαν μάλιστα και πολλοί άλλοι στον Χριστό, όταν είδαν τον άγιο να εξέρχεται αβλαβής από τον λάκκο της ασβέστου στον οποίο τον είχαν βάλει. Μετά από αυτά έδεσαν τα πόδια του σε σιδηρένιες κρηπίδες που είχαν καρφιά, εξαναγκάζοντάς τον να τρέξει. Κι ακόμη, τον κτύπησαν ανελέητα με ξερά νεύρα βοδιών. Ο Μαξέντιος τότε ζήτησε από τον άγιο κάποιο θαύμα και συγκεκριμένα αν μπορεί να αναστηθεί κάποιος από αυτούς που βρίσκονταν σε έναν παρακείμενο τάφο με πεθαμένους πριν από πολύ καιρό. Ο άγιος προσευχήθηκε πάνω από το κάλυμμα του τάφου και αναστήθηκε ένας νεκρός, ο οποίος προσκύνησε τον άγιο και δόξασε τη θεότητα του Χριστού. Όταν ρώτησε ο βασιλιάς ῾ποιος ήταν και πότε έφυγε από τη ζωή αυτή᾽, εκείνος είπε ότι έζησε πριν από την παρουσία του Χριστού και ότι λόγω τη πλάνης του προς τα είδωλα κατακαίεται τόσα χρόνια σε φωτιά. Από το γεγονός αυτό πολλοί πίστεψαν στον Χριστό και προστέθηκαν στην πίστη, οπότε με μιά φωνή όλοι δόξαζαν τον Θεό. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Γλυκέριος, του οποίου το βόδι ο άγιος, όταν ψόφησε, το ανέστησε. Καθώς ο Γλυκέριος βεβαιώθηκε για την πίστη του Χριστού από το θαύμα αυτό, δέχτηκε το στεφάνι του μαρτυρίου, γενόμενος πολλά κομμάτια από τα ξίφη των απίστων.

Επειδή λοιπόν προσέρχονταν στον Χριστό διαρκώς και περισσότεροι από όσα γίνονταν, κι ακόμη από το ότι ο άγιος μάρτυρας Γεώργιος εισήλθε στον ναό των ειδώλων και πρόσταξε ένα από τα ξόανα να πει αν αυτός ήταν ο Θεός και ότι πρέπει αυτόν να προσκυνούν, ο δαίμονας που βρισκόταν στο ξόανο θρηνώντας αποκρίθηκε ότι μόνος Θεός είναι ο Χριστός. Από αυτό ταράχτηκαν τα είδωλα όλα, κατέπεσαν και συντρίφτηκαν. Οι λατρευτές των ειδώλων τότε, μη υποφέροντας άλλο, συνέλαβαν τον άγιο, προκειμένου να τον οδηγήσουν προς τον βασιλιά και να ζητήσουν τη θανατική του καταδίκη. Ο βασιλιάς πράγματι διέταξε να θανατωθούν με ξίφος και ο Γεώργιος και η βασίλισσα Αλεξάνδρα. Και του μεν αγίου κόψανε το κεφάλι, η βασίλισσα όμως προσευχήθηκε στη φυλακή που ήταν και παρέδωσε το πνεύμα της στον Θεό. Τελείται η σύναξη του αγίου στο αγιότατο Μαρτύριό του που βρίσκεται στο Δεύτερο᾽.

Η εορτή του αγίου μεγαλομάρτυρα Γεωργίου είναι κατά την Εκκλησία μας ιδιαιτέρως χαρμόσυνη όχι μόνον από το γεγονός ότι η ημέρα του μαρτυρίου ενός αγίου είναι η ημέρα της δόξας του ως εισερχομένου τότε θριαμβευτικά στη βασιλεία των Ουρανών, αλλά και από το γεγονός ότι πάντοτε συνοδεύει την ῾εορτήν των εορτών και την πανήγυριν των πανηγύρεων᾽, την Ανάσταση του Κυρίου. Κατά τον άγιο υμνογράφο ῾ιδού, ανέτειλε η άνοιξη της χάρης. Έλαμψε η Ανάσταση του Χριστού σε όλους και λάμπει μαζί με αυτήν τώρα η πανέορτη και φωτοφόρα ημέρα Γεωργίου του μάρτυρα. Εμπρός λοιπόν όλοι, λαμπροφορώντας ένθεα, ας γιορτάσουμε χαρμόσυνα᾽ (῾Ανέτειλεν ιδού, το της χάριτος έαρ· επέλαμψε Χριστού η Ανάστασις πάσι, και ταύτη συνεκλάμπει νυν Γεωργίου του μάρτυρος η πανέορτος και φωτοφόρος ημέρα·δεύτε άπαντες λαμπροφορούντες ενθέως φαιδρώς εορτάσωμεν᾽) (κάθισμα όρθρου). 

῾Έλαμψε σ᾽ εμάς η πανένδοξη μνήμη του δούλου του Χριστού μαζί με την Ανάστασή Του, κατά την οποία αφού μαζευτούμε οι πιστοί, ας γιορτάσουμε χαρμόσυνα᾽ (῾Σύνδρομος εξέλαμψεν ημίν η πανένδοξος μνήμη η του θεράποντος τη Αναστάσει Χριστού, εν η συνελθόντες οι πιστοί φαιδρώς εορτάσωμεν᾽) (ωδή γ´).

Είναι τόσο μεγάλη η χαρά μάλιστα της εορτής, ώστε ο άγιος υμνογράφος κινούμενος σε υψηλά επίπεδα λυρισμού αναφέρει ότι με τον μεγαλομάρτυρα Γεώργιο υπερβαίνεται και η παροιμία ῾ένα χελιδόνι δεν φέρνει την άνοιξη᾽. ῾Να λοιπόν, πιστέ λαέ του Θεού – σημειώνει στην ωδή ς´ - που και ένα καλό χελιδόνι αναπληρώνει τη χάρη της άνοιξης κατά τρόπο θαυμαστό, κι αυτό το χελιδόνι είναι ο Γεώργιος᾽ (῾Ιδού σοι και μία τερπνή χελιδών, θεοσύλλεκτε λαέ, την του έαρος χάριν αναπληροί θαυμαστώς, ο Γεώργιος᾽). Πού έγκειται η μεγάλη χάρη του αγίου μεγαλομάρτυρα, τόσο που χαρακτηρίζεται ῾γνήσιος φίλος του Χριστού, πρωταθλητάρχης Αυτού, πάμφωτος λαμπτήρας της οικουμένης, φαεινότατος αστέρας, τιμαλφέστατη λυχνία᾽; (ωδή δ´) 

Η απάντηση που δίνουν οι ύμνοι της Εκκλησίας μας δεν είναι άλλη από αυτήν που δίνουν για όλους τους αγίους: η βαθιά πίστη του αγίου στον Χριστό και η θερμότατη αγάπη του σ᾽Εκείνον και στους ανθρώπους, δηλαδή η τελεία υπακοή του στις διδαχές Του. Απλώς αυτό που είναι ο πυρήνας της αγιότητας το δίνουν οι υμνογράφοι μας με πολλούς τρόπους και σε πολλά επίπεδα. Για παράδειγμα: ῾Γεώργιε, ακολούθησες τις διδαχές του Δεσπότη Χριστού᾽ (῾Του Δεσπότου ταις διδαχαίς ηκολούθησας᾽) (δοξαστικό εσπερινού). ῾Στερέωσες τον πόθο σου για τον Χριστό πάνω στην πίστη Του, έδιωξες τον φόβο με την ελπίδα, απέκτησες τα ουράνια με την αγάπη᾽(῾πίστει πόθον ενστησάμενος, ελπίδι φόβον απωσάμενος, αγάπη εκτήσω τα ουράνια, πανεύφημε᾽) (λιτή). ῾Στηρίχτηκες στην ελπίδα, περιφράχτηκες από την αγάπη και την πίστη, Γεώργιε, και δυναμώθηκες από τη δύναμη του Χριστού, γι᾽αυτό και κατανίκησες την πλάνη των ειδώλων᾽(῾Ελπίδι στηριζόμενος και αγάπη και πίστει τε περιφραχθείς, Γεώργιε, και δυνάμει Χριστού ρωννύμενος, των ειδώλων την πλάνην καταβέβληκας᾽) (ωδή γ´).

Εκείνο που τονίζουν κατεξοχήν οι ύμνοι της Εκκλησίας μας είναι η δύναμη της ψυχής του αγίου και ο θερμός ζήλος του για τον Χριστό. Δεν διστάζει ο υμνογράφος να χαρακτηρίσει τον Γεώργιο ως ῾λιοντάρι που με ρωμαλέο φρόνημα πήγε μόνος του προς το μαρτύριο, γιατί καταφρόνησε το σώμα ως φθαρτό και φρόντισε πρωτίστως την άφθαρτη ψυχή του᾽ (῾Ρωμαλέω φρονήματι πεποιθώς ηυτομόλησας, ώσπερ λέων, ένδοξε, προς την άθλησιν, υπερορών μεν του σώματος ως φθείρεσθαι μέλλοντος, της αφθάρτου δε ψυχής σοφώς επιμελούμενος᾽) (στιχηρό εσπερινού), όπως και νέο Δαυίδ που νίκησε τον αντίπαλο Γολιάθ με τις βολές όμως των λόγων του. ῾Φάνηκες νέος στους πολέμους, με ικανότητα στο χέρι, σαν άλλος ανδρείος Δαυίδ. Διότι όπως αυτός νίκησε τον αντίπαλο Γολιάθ, το ίδιο και εσύ νικάς ρίχνοντας κάτω τον αντίπαλο με τις βολές των λόγων σου᾽(῾Νέος ώφθης εν πολέμοις ικανός τη χειρί, άλλος Δαυίδ ανδρείος· ως γαρ αυτός τον Γολιάθ τον αντίπαλον και συ νικάς καθελών, βολαίς των λόγων σου᾽) (ωδή α´). Κι η λιονταρίσια αυτή δύναμή του ερμηνεύεται από τον υμνογράφο όχι ως μία αποκοτιά, αλλά ως ενσυνείδητη έκφραση του πόθου και του ζήλου του για τον Χριστό, αφού ῾ο πόθος ενίκα την φύσιν᾽ (δοξαστικό εσπερινού). 

Ο άγιος Γεώργιος αποτελεί την επιβεβαίωσηαυτού που σημειώνει ο μέγας απόστολος Παύλος, ότι δηλαδή η αγάπη για τον Χριστό υπερβαίνει τον όποιο φόβο για τον θάνατο, για τους κινδύνους, για τις όποιες ταλαιπωρίες. ῾Τις ημάς χωρίσει από της αγάπης του Χριστού; Θλίψις ή στενοχωρία ή κίνδυνος ή μάχαιρα; Πέπεισμαι γαρ ότι ουδέν δυνήσεται ημάς χωρίσαι από της αγάπης του Χριστού της εν Χριστώ Ιησού᾽ (Πρβλ.Ρωμ. 8). ῾Βρέθηκες ντυμένος την πανοπλία του Χριστού, Γεώργιε, κι ήσουν γεμάτος φωτιά από αγάπη του Χριστού...και στους παρανόμους κραύγαζες: Ούτε τα θηρία ούτε οι τροχοί, ούτε η φωτιά ούτε το μαχαίρι έχουν τη δύναμη να με χωρίσουν από την αγάπη του Χριστού του Θεού μας᾽ (῾Ενδεδυμένος Χριστού την πανοπλίαν ευρέθης Γεώργιε...υπέρ Χριστού πυρπολούμενος...και τοις παρανόμοις εκραύγαζες: ουδέ γαρ θήρες ουδέ τροχοί, ου πυρ ουδέ μάχαιρα, εμέ χωρίσαι κατισχύσουσι της αγάπης του Χριστού του Θεού ημών᾽) (Στιχηρό εσπερινού).

Το σημείο όμως στο οποίο αναλώνεται πάρα πολύ η έμπνευση του υμνογράφου για τον άγιο είναι το ίδιο το όνομά του. Το όνομα Γεώργιος λαμβάνεται ως αφορμή, όπως συνήθως γίνεται για πολλούς αγίους, προκειμένου ο υμνογράφος να περιγράψει, έστω και λίγο, το ύψος της αγιότητάς του. Και το όνομά του κατανοείται διπλά: και ότι ο Γεώργιος υπήρξε ο ίδιος γεωργός στην εποχή του, με την έννοια ότι καλλιέργησε τη γεμάτη αγκάθια και πλάνη γη των ψυχών των ανθρώπων, φυτεύοντας σ᾽αυτές το κλήμα της ορθόδοξης πίστης, και ότι ο Θεός υπήρξε ο γεωργός στο χωράφι της ψυχής του ίδιου, κάνοντάς το να καρποφορήσει όλες τις αρετές. ῾Άξια προς το όνομά σου πολιτεύτηκες, στρατιώτη Γεώργιε. Διότι σηκώνοντας τον σταυρό του Χριστού στους ώμους σου καλλιέργησες τη γη που είχε χερσωθεί από τη διαβολική πλάνη. Κι αφού ξερίζωσες τη γεμάτη αγκάθια θρησκεία των ειδώλων, φύτεψες βαθιά το κλήμα της ορθόδοξης πίστης...Γι᾽αυτό και αναδείχτηκες δίκαιος γεωργός της αγίας Τριάδος᾽ (῾Αξίως του ονόματος επολιτεύσω, στρατιώτα Γεώργιε. Τον σταυρόν γαρ του Χριστού επ᾽ώμων αράμενος, την εκ διαβολικής πλάνης χερσωθείσαν γην εκαλλιέργησας, και την ακανθώδη θρησκείαν των ειδώλων εκριζώσας, της ορθοδόξου πίστεως κλήμα κατεφύτευσας...Και Τριάδος γεωργός δίκαιος ανεδείχθης᾽) (δοξαστικό εσπερινού). ῾Έγινες γεωργός στα ανώτερα με τα ανδραγαθήματα των άθλων σου, παμμακάριστε μάρτυρα Γεώργιε, και πρόσφερες στον Χριστό έτσι τους κόπους των καρπών σου᾽(῾Αριστείαις άθλων γεωργών τα κρείττονα, τους πόνους των καρπών σου τω Χριστώ προσήνεγκας, παμμακάρστε Μάρτυς Γεώργιε᾽) (λιτή). ῾Έγινες ευγενικό χωράφι του Θεού, Γεώργιε, που καλλιεργήθηκε από τις πράξεις του μαρτυρίου᾽ (῾Ευγενές γεώργιον Θεού γέγονας, Γεώργιε, μαρτυρικαίς γεωργούμενον πράξεσι῾) (ωδή α´). ῾Καλλιεργήθηκες από τον Θεό και αναδείχθηκες τιμιώτατος γεωργός της ευσέβειας, καθώς συνέλεξες για τον εαυτό σου τα δράγματα των αρετών᾽(῾Γεωργηθείς υπό Θεού ανεδείχθης της ευσεβείας γεωργός τιμιώτατος, των αρετών τα δράγματα συλλέξας σεαυτώ᾽) (κοντάκιο).

Είναι ευνόητο μετά τα παραπάνω ότι ο άγιος τροπαιοφόρος ῾εκμιμούμενος τον Δεσπότην Χριστόν᾽ (ωδή ζ´) απέκτησε και τη δύναμή Του, τόσο ώστε να συμβασιλεύει μαζί Του (῾συμβασιλεύεις τω βασιλεί των Δυνάμεων᾽) (ωδή η´), και να γίνεται εύκαιρος προστάτης και βοηθός για κάθε πιστό που τον επικαλείται, οπουδήποτε στη γη. Όλοι οι πιστοί έχουν νιώσει την αγάπη του, γι᾽αυτό και το όνομά του ψέλνεται παντού. ῾Δεν υπάρχει ούτε γη ούτε θάλασσα, ούτε πόλη ούτε έρημος, όπου αληθινά δεν ξεχυλίζουν οι κρουνοί των θαυμάτων σου σαν πέλαγος. Διότι το θαυμαστό όνομά σου άδεται σε όλη τη γη᾽(῾Ουκ έστιν ουδέ γη ουδέ θάλασσα, ου πόλις ουκ έρημος, ένθα αληθώς των σων θαυμάτων οι κρουνοί, πελαγίζοντες, Μάρτυς, ουχ υπερβλύζουσι. Το σον γαρ θαυμαστόν εν πάση τη γη άδεται όνομα᾽) (ωδή ζ´). Λοιπόν: ῾Αυτώ βοήσωμεν: Αθλοφόρε, ικέτευε, εις το σωθήναι τας ψυχάς ημών᾽ (δοξαστικό αίνων).

παπα Γιώργης Δορμπαράκης