Οἱ ἅγιοι Πατέρες γιά τήν Κυριακή τῆς Πεντηκοστῆς

June 23, 2013, 6:09 am

≫ Next: Έζησε τον Παράδεισο στη γη για λίγα λεπτά!

≪ Previous: Άγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος: Λόγος εις την Πεντηκοστή

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ

Ὁ ἅγιος Φιλάρετος Μόσχας σὲ ὁμιλία του στὴν Κυριακή τῆς Πεντηκοστῆς λέει: «Μετὰ τὴν πτώση τοῦ ἀνθρώπου, καί, μὴ ὄντας ὁ ἄνθρωπος σὲ θέση νὰ ἀντέξει τὸ ἄκτιστο φῶς, “ἐκρύβη ἀπὸ προσώπου Κυρίου τοῦ Θεοῦ” καὶ ὁ Θεὸς ἀποτραβήχτηκε ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο, ἀπὸ φόβο μήπως ἐκμηδενίσει τὸν παραβάτη μὲ τὴν ἁγία παρουσία Του.
Τότε ἦταν ποὺ Ἐκεῖνος ὄντας Ἕνας σὲ Τρία Πρόσωπα, ἀπὸ ἀνείπωτο ἔλεος πρὸς τὸ ἀποξενωμένο ἄνθρωπο τὸν πλησίασε μὲ διαδοχικὲς ἀποκαλύψεις, ὥστε “ἡ χάρις τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος”, νὰ μπορέσει νὰ αὐξηθεῖ καὶ γιὰ ἀκόμη μία φορὰ νὰ ἀνυψώσει τὸν πεπτωκότα ἄνθρωπο… Πρέπει νὰ δοῦμε τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὄχι μόνο σὰν ἕνα θαῦμα ποὺ δόξασε τὴν Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία, ἀλλὰ σὰν ἕνα γεγονὸς ποὺ συνδέεται οὐσιαστικὰ μὲ τὴν σωτηρία μας».1

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶςστὴν ὁμιλία του στὴν ἑορτὴ τῆς Πεντηκοστῆς ἑρμηνεύοντας τὸ γιατί τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἐμφανίσθηκε μὲ σχῆμα γλωσσῶν καὶ, μάλιστα, πυρίνων, σημειώνει ὅτι «Γιὰ νὰ ἐπιδείξει τὴν συμφυΐα του (τὴν ἴδια φύση) μὲ τὸν Θεόν Λόγον, τὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος· διότι τίποτε δὲν εἶναι συγγενέστερο ἀπὸ τὴν γλώσσα πρὸς τὸν λόγο. Συγχρόνως δὲ καὶ γιὰ τὴν χάρι τῆς διδασκαλίας· διότι ὁ κατὰ Χριστὸν διδάσκαλος χρειάζεται χαριτωμένη γλώσσα. Γιατί δὲ μὲ πύρινες γλῶσσες; Ὄχι μόνο γιὰ τὸ ὁμοούσιο τοῦ Πνεύματος πρὸς τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱὸ (διότι πῦρ εἶναι ὁ Θεός μας, καὶ μάλιστα πῦρ ποὺ κατατρώει τὴν μοχθηρία), ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν διπλότητα τῆς ἐνέργειας τοῦ κηρύγματος τῶν Ἀποστόλων· διότι μπορεῖ συγχρόνως νὰ εὐεργετεῖ καὶ νὰ τιμωρεῖ, καί, ὅπως τὸ πῦρ ἔχει τὴν ἰδιότητα καὶ νὰ φωτίζει καὶ νὰ φλογίζει, ἔτσι καὶ ὁ λόγος τῆς κατὰ Χριστὸν διδασκαλίας, τοὺς μὲν ὑπακούοντας φωτίζει, τους δὲ ἀπειθοῦντας παραδίδει τελικῶς σὲ πῦρ».2

Ὁ ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γράφει γιὰ αὐτὴν τὴν ἑορτὴ «Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα δὲν εἶναι σὰν τό βίαιο ἄνθρωπο, ποὺ μπαίνει ἀπρόσκλητα στὸ ξένο σπίτι. Μπαίνει μόνο στὰ σπίτια ποὺ ἔχουν θεληματικὰ καὶ πρόθυμα τὴν πόρτα τους ἀνοιχτή, ἐκεῖ ποὺ τὸ λογαριάζουν ὡς κάτι τὸ ἀγαπητό, σὰν ἕνα ἐπισκέπτη ποὺ τὸν περιμένουν ἀπὸ καιρό. Οἱ ἀπόστολοι τὸ περίμεναν μὲ ἔντονη ἐπιθυμία. Καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα κατέβηκε σὲ αὐτοὺς καὶ τοὺς ἔκανε κατοικητήριό Του. Δὲν κατέβηκε κοντά τους μὲ κάποιο ἀπειλητικὸ θόρυβο, μὰ μὲ κραυγὴ χαρᾶς. Ἀδελφοί μου! Νὰ ξέρετε πόσο χαίρεται τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, πόσο εὐφραίνεται μὲ ἀπερίγραπτη χαρὰ, ὅταν βρίσκει ψυχὲς ἁγνές, ποὺ ἔχουν ἀνοιχτὲς τὶς πόρτες τῆς ψυχῆς τους, ποὺ τὸ νοσταλγοῦν! Σὲ αὐτὲς φτιάχνει τὸ κατοικητήριό του μὲ μία κραυγὴ χαρᾶς καὶ τοὺς χαρίζει τὶς πλούσιες δωρεές Του». 3

Ὁ ἅγιος Νικόλαος Καβάσιλαςγράφοντας γιὰ τὴν Θεία Λειτουργία λέει ὅτι «Τὸ ἅγιο Πνεῦμα εἶναι ἡ δύναμις ποὺ ὥπλισε τοὺς Ἀποστόλους ἀπὸ ἄνω, σύμφωνα μὲ τὸν λόγο τοῦ Κυρίου πρὸς αὐτοὺς “καθίσατε ἐν τῇ πόλει Ἱερουσαλήμ, ἕως οὗ ἐνδύσησθε δύναμιν ἐξ ὕψους”. Αὐτὸ εἶναι ἔργο ἐκείνης τῆς καθόδου· διότι τὸ Πνεῦμα δὲν κατέβηκε μία μόνο φορά κι᾽ ἔπειτα μᾶς ἐγκατέλειψε, ἀλλὰ εἶναι καὶ θὰ εἶναι μαζί μας γιὰ πάντα. Καὶ δὲν μᾶς ἔστειλε μόνο τὸ ἅγιο Πνεῦμα ὁ Κύριος, ἀλλὰ καὶ ὁ ἴδιος ὑποσχέθηκε ὅτι θὰ μένει μαζί μας ἕως τῆς συντέλειας τοῦ αἰῶνος. Ἀλλὰ ὁ μὲν Παράκλητος παρίσταται ἀοράτως, ὁ δὲ Κύριος καὶ βλέπεται καὶ στὴν ἁφὴ προσφέρεται μὲ τὰ φρικτὰ μυστήρια».4

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομοςμιλώντας γιὰ τὸ ἴδιο θέμα ἀναφέρει «Ἀνέβηκε ἡ ἀνθρώπινη φύση πρὶν δέκα ἡμέρες στὸν θρόνο τοῦ Θεοῦ καὶ σήμερα κατέβηκε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα σὲ αὐτήν. Γιὰ νὰ μὴ ἀμφιβάλλει κανένας καὶ νὰ μὴ ἀναρωτιέται τί ἔκαμε ἆραγε ὁ Χριστὸς, ὅταν ἀνέβηκε στὸν οὐρανό. Ἆραγε συμφιλίωσε τὸν Πατέρα; Ἆραγε τὸν ἔκαμε νὰ μᾶς συγχωρέσει; Θέλοντας νὰ μᾶς δείξει ὅτι τὸν συμφιλίωσε μὲ τὸ ἀνθρώπινο γένος, μᾶς ἔστειλε ἀμέσως τὰ δῶρα γιὰ τὴν συμφιλίωση. Στείλαμε ἐμεῖς πίστη καὶ πήραμε ἀπὸ τὸν οὐρανὸ δῶρα· στείλαμε ὑπακοὴ καὶ πήραμε δικαιοσύνη».5

1.Ἡ Θεολογία τῆς Καρδιᾶς Ἅγιος Φιλάρετος Μόσχας Ἐκδ. Ἴνδικτος σελ.147
2. Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς Ε.Π.Ε. τόμ. 10 σελ. 107
3. Ἀναστάσεως ἡμέρα, ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, ἐπιμέλεια Πέτρου Μπότση σελ. 235
4.Νικολάου Καβάσιλα Ε.Π.Ε. σελ. 145 5.Ἱ. Χρυσοστόμου τόμ. 36 Ε.Π.Ε. σελ. 305

Ορθόδοξος Τύπος,21/06/2013

(http://www.hristospanagia.gr/?p=11269)

↧

Έζησε τον Παράδεισο στη γη για λίγα λεπτά!

June 23, 2013, 8:55 am

≫ Next: Το Άγιο Πνεύμα είναι το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας

≪ Previous: Οἱ ἅγιοι Πατέρες γιά τήν Κυριακή τῆς Πεντηκοστῆς

Το Αγιο Πνεύμα,ο όσιος Σεραφείμ & ο Μοτοβίλωφ.

Ἡ συγκλονιστική συνομιλία & εμπειρία τοῦ Ἁγίου Σεραφεὶμ τοῦ Σάρωφ μὲ τὸν Μοτοβίλωφ

Ὁ κτηματίας Νικόλαος Μοτοβίλωφ, πού τό 1831 θεραπεύθηκε θαυματουργικά ἀπό σοβαρή ἀσθένεια μέ τήν προσευχή τοῦ ὁσίου Σεραφείμ, ἀπέκτησε τήν εὔνοιά του καί ἀξιώθηκε νά συζητήση πολύ μαζί του γύρω ἀπό τό Ἅγιον Πνεῦμα. Τή συζήτησί του αὐτή κατέγραψε σέ σημειώσεις, οἱ ὁποῖες παρέμειναν στή μονή Ντιβέγιεβο περισσότερο ἀπό ἑξῆντα χρόνια.
Τό 1902 τίς παρέλαβε ὁ Σ.Α. Νεῖλος ἀπό τή γερόντισσα Ἑλένα Νικαλάεβνα, χήρα τοῦ Μοτοβίλωφ, καί μέ τήν ἄδεια τῆς ἡγουμένης Μαρίας τίς ἔφερε στό φῶς τῆς δημοσιότητος τό 1903 στά «Μοσχοβίτικα χρονικά» τοῦ Ἰουλίου μέ τόν τίτλο: «Τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ ἀναπαυόταν φανερά στόν πατέρα Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ, στή συζήτησί του γιά τόν σκοπό τῆς χριστιανικῆς ζωῆς»
.Ἀργότερα οἱ σημειώσεις αὐτές ἀναδημοσιεύθηκαν ἀπό τόν Λ. Ντενίσωφ στό βιβλίο του «Ὁ βίος τοῦ ὁσίου Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ» καί ἀπό τόν πατέρα Π. Φλορένσκυ στό ἔργο του «Στῦλος καί ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας».)
Α. Η αποκαλυπτική συζήτηση
Ὁ σκοπός τῆς ζωῆς μας
«Ἦταν Πέμπτη. Ἡ μέρα ἦταν σκοτεινή. Τὸ χιόνι, περίπου 25 πόντοι, σκέπαζε τὴ γῆ καὶ ἀπὸ τὸν οὐρανὸ ἐξακολουθοῦσαν νὰ πέφτουν πυκνὲς νιφάδες χιονιοῦ, ὅταν ὁ στάρετς (γέροντας) Σεραφεὶμ ἄρχισε νὰ συνομιλεῖ μαζί μου. Μὲ ἔβαλε νὰ καθήσω σ’ ἕνα κορμὸ δένδρου ποὺ μόλις εἶχε κόψει, καὶ ὁ ἴδιος κάθησε ἀπέναντί μου. Βρισκόμασταν στὸ δάσος πλάι στὸ ἐρημητήρι του στὸ βουνὸ ποὺ κατεβαίνει μέχρι τὶς ὄχθες τοῦ ποταμοῦ Σάρωφκα.
— Ὁ Κύριος μοῦ ἀπεκάλυψε, εἶπε ὁ μεγάλος στάρετς, ὅτι ἀπὸ τὰ παιδικά σου χρόνια ζητᾶς μὲ φλογερὸ πόθο νὰ μάθεις ποιὸς εἶναι ὁ σκοπὸς τῆς χριστιανικῆς ζωῆς καὶ ὅτι πολλὲς φορὲς ρώτησες γι' αὐτὸ διάφορους πνευματικοὺς ἀνθρώπους.
— Πραγματικά, ἀπάντησα, ἀπὸ τὰ δώδεκα χρόνιά μου μὲ ἀπασχολοῦσε ἐπίμονα αὐτὴ ἡ σκέψη καὶ ἀπευθύνθηκα σὲ πολλὰ πνευματικὰ πρόσωπα, ἀλλὰ οἱ ἀπαντήσεις δὲν μὲ ἱκανοποιοῦσαν.
— Ναὶ συνέχισε ὁ στάρετς, γιατί κανεὶς δὲν σοῦ ἔδωσε ὁριστικὴ ἀπάντηση. Σοῦ ἔλεγαν: «Πήγαινε στὴν Ἐκκλησία, προσευχήσου στὸ Θεό, ἐφάρμοσε τὶς ἐντολές Του, κᾶνε τὸ καλό. Αὐτὸς εἶναι ὁ σκοπὸς τῆς Χριστιανικῆς ζωῆς». Μερικοί, μάλιστα δυσανασχετοῦσαν μαζί σου γιατί ἔδειχνες μία περιέργεια ποὺ δὲν θὰ ἄρεσε στὸ Θεό (!). «Μὴ ζητᾶς πράγματα ποὺ εἶναι πάνω ἀπὸ τὶς δυνάμεις σου», σοῦ ἔλεγαν. Αὐτὲς οἱ ἀπαντήσεις ὅμως δὲν μποροῦσαν νὰ σὲ ἱκανοποιήσουν.
Ἐγώ, ὁ φτωχὸς Σεραφείμ, θὰ σοῦ ἐξηγήσω τώρα ποιὸς εἶναι πραγματικὰ αὐτὸς ὁ σκοπός. Ἡ προσευχή, ἡ νηστεία, ἡ ἀγρυπνία, ἡ ἄσκηση καὶ ὅποιο χριστιανικὸ ἔργο, ὅσο καλὸ καὶ ἂν εἶναι αὐτὸ καθαυτό, δὲν μπορεῖ νὰ γίνει σκοπὸς τῆς Χριστιανικῆς ζωῆς, μολονότι εἶναι ἀπαραίτητο γιὰ τὴν πραγματοποίηση τοῦ σκοποῦ. Δὲν μπορεῖ, λοιπόν, τὸ μέσο νὰ γίνει σκοπός.
Πραγματικὸς σκοπὸς τῆς Χριστιανικῆς ζωῆς εἶναι ἡ ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
— Πρέπει νὰ γνωρίζεις, συνέχισε ὁ στάρετς, ὅτι ὁποιοδήποτε χριστιανικὸ ἔργο, μόνον ὅταν γίνεται ἀπὸ ἀγάπη πρὸς τὸ Χριστό, φέρνει τοὺς καρποὺς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἡ προσευχή, ἡ νηστεία, ἡ ἀγρυπνία, ἡ ἐλεημοσύνη καὶ ὅλα τὰ ἄλλα καλὰ ἔργα, ποὺ γίνονται χάριν τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ἁπλὰ καὶ μόνο μέσα γιὰ τὴν ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
— Πῶς μπορεῖ κανεὶς νὰ ἀποκτήσει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα; ρώτησα τὸ στάρετς. Δὲν μπορῶ νὰ τὸ καταλάβω καλὰ αὐτό.
— Ἡ ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μοιάζει λίγο μὲ τὸ ἐμπόριο. Ἀποκτῶ, σημαίνει μαζεύω, συγκεντρώνω, ἀπάντησε ὁ στάρετς. Ἐσὺ γνωρίζεις σίγουρα τί σημαίνει ἀποκτῶ χρήματα. Ἀκριβῶς αὐτὸ ἰσχύει καὶ γιὰ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Σκέψου, λοιπόν, τὴ σημασία τῆς λέξης «ἀποκτῶ» μὲ τὴν κοσμική, τὴ γήινη ἔννοια. Οἱ ἄνθρωποι σκοπεύουν στὴν ἀπόκτηση χρημάτων, τιμῶν, διακρίσεων καὶ ἄλλων ἀνταμοιβῶν γιὰ τὶς προσφερόμενες ὑπηρεσίες τους. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι ἕνα «κεφάλαιο» γιὰ τὴν ἀπόκτηση τοῦ ὁποίου ἀγωνίζεται ὁ ἄνθρωπος. Εἶναι ὅμως ἕνα «κεφάλαιο» αἰώνιο, μοναδικό, ἀστείρευτο καὶ εὐλογημένο. Ἀποκτᾶται μὲ τοὺς ἴδιους περίπου τρόπους, ὅπως τὸ χρηματικὸ κεφάλαιο ἢ τὰ διάφορα ἀξιώματα.
Γήινα ἐμπορεύματα εἶναι τὰ καλὰ ἔργα ποὺ γίνονται ἀπὸ ἀγάπη στὸ Χριστὸ καὶ φέρνουν τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, χωρὶς τὸ ὁποῖο δὲν ὑπάρχει σωτηρία. Κάθε καλὸ ἔργο ποὺ γίνεται στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ φέρνει τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Περισσότερο ὅμως ἀπ' ὅλα μᾶς τὴ φέρνει ἡ προσευχή, γιατί εἶναι πάντα στὰ χέρια μας σὰν ἕνα εὔχρηστο ὅπλο. Εἶναι προσιτὴ στὸν πλούσιο, στὸ φτωχό, στὸ σοφό, στὸν ἁπλοϊκό, στὸ δυνατό, στὸν ἀδύνατο, στὸ γερό, στὸν ἀσθενῆ, στὸ δίκαιο καὶ στὸν ἁμαρτωλό. Εἶναι μεγάλη ἡ δύναμη τῆς προσευχῆς. Περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλο μέσο, εἶναι ἱκανὴ νὰ μᾶς φέρει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Καὶ βρίσκεται πάντα στὴ διάθεση τοῦ καθενός, θὰ εἴμαστε μακάριοι, ἂν μᾶς βρεῖ ὁ Κύριος ἄγρυπνους, ἐν προσευχῇ, μέσα στὴν πληρότητα τῶν δώρων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
— Γέροντα, τοῦ εἶπα, μιλᾶς συνεχῶς γιὰ τὴν ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὡς σκοπὸ τῆς Χριστιανικῆς ζωῆς. Ἀλλὰ πῶς καὶ ποῦ μπορῶ νὰ τὸ δῶ; Τὰ καλὰ ἔργα εἶναι ὁρατά. Ἄραγε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα μπορεῖ νὰ γίνει ὁρατό; Πῶς μπορῶ νὰ ξέρω ἂν εἶναι ἢ δὲν εἶναι μαζί μου;
— Στὶς μέρες μας, ἀποκρίθηκε ὁ στάρετς, ὑπάρχει γενικὴ ψυχρότητα γιὰ τὴν ἁγία πίστη τοῦ Χριστοῦ καὶ ἀδιαφορία γιὰ τὴ θεία Πρόνοια ποὺ ἐνεργεῖ τὰ πάντα γιὰ νὰ μᾶς φέρει κοντά Του. Ἡ ψυχρότητα καὶ ἡ ἀδιαφορία διέκοψαν τὴν κοινωνία τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸ Θεὸ καὶ μᾶς ἀπομάκρυναν σχεδὸν ἐντελῶς ἀπὸ τὴν ἀληθινὴ χριστιανικὴ ζωή. Στὴν Ἁγία Γραφή, Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη, συχνὰ ἀναφέρεται ἡ ἐμφάνιση τοῦ Θεοῦ στοὺς ἀνθρώπους. Μερικοὶ λένε: «Τὰ χωρία αὐτὰ εἶναι ἀκατανόητα. Πῶς μποροῦν οἱ ἄνθρωποι μὲ τὰ ἴδια τους τὰ μάτια νὰ δοῦν τὸ Θεό»; Τίποτε ὅμως ἀκατανόητο δὲν ὑπάρχει ἐδῶ. Ἡ δυσκολία προέρχεται ἀπὸ τὴ δική μας ἀπομάκρυνση ἀπὸ τὸ Θεό. Γίναμε ἀδιάφοροι γιὰ τὴ σωτηρία μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἑρμηνεύουμε λανθασμένα πολλὰ χωρία τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Μὲ τὴν πρόφαση τῆς ἐπιστημονικῆς γνώσης μπήκαμε σὲ τέτοιο σκοτάδι ἄγνοιας ὥστε μᾶς φαίνονται ἀκατανόητα ὅσα γιὰ τοὺς παλιοὺς ἦταν προσιτὰ καὶ κατανοητά. Ἐκεῖνοι δὲν ἔβρισκαν καθόλου παράδοξη τὴν ἐμφάνιση τοῦ Θεοῦ ἀνάμεσά τους. Ἔβλεπαν τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὄχι στὸν ὕπνο τους ἢ σὲ φανταστικὲς ἐκστάσεις, ἀλλὰ καθαρὰ καὶ ἀληθινά.
Ἡ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, φιλόθεε, δίνεται σὲ ὅλους μας κατὰ τὸ Ἅγιο Βάπτισμα. Στὸ μυστήριο τοῦ Ἁγίου Χρίσματος ἡ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μᾶς σφραγίζει μυστηριακὰ μὲ τὴ χρίση τῶν βασικῶν ὀργάνων τοῦ σώματός μας, ὅπως ὁρίζει ἡ Ἐκκλησία, ὁ αἰώνιος φύλακας αὐτῆς τῆς χάρης. Κατὰ τὴ χρίση λέμε: «Σφραγὶς δωρεᾶς Πνεύματος Ἁγίου». Ἐμεῖς οἱ φτωχοὶ ἄνθρωποι συνήθως σφραγίζουμε τὰ θησαυροφυλάκια ποὺ περιέχουν κάποιο θησαυρό. Ἀλλὰ ποιὸς θησαυρὸς μπορεῖ νὰ εἶναι μεγαλύτερος καὶ πολυτιμότερος ἀπὸ τὰ δῶρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τὰ ὁποία μᾶς προσφέρονται κατὰ τὸ Ἅγιο Βάπτισμα; Ἡ χάρη αὐτὴ εἶναι τόσο μεγάλη, βαθιὰ καὶ ἀπαραίτητη, ποὺ ἀκόμα καὶ στὸν πλανεμένο ἄνθρωπο δὲν τοῦ ἀφαιρεῖται μέχρι τὸ θάνατό του.
— Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ ξέρω, ρώτησα τὸν Γέροντα, ἂν βρίσκομαι καὶ ἐγὼ στὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος;
— Εἶναι πολὺ ἁπλό, μοῦ ἀπάντησε. Ὁ Κύριος λέει ὅτι ὅλα εἶναι ἁπλὰ γιὰ ἐκεῖνον ποὺ ἀποκτάει τὴ γνώση. Τὸ δυστύχημα γιὰ μᾶς εἶναι ὅτι δὲν ζητᾶμε αὐτὴ τὴ θεϊκὴ γνώση ἡ ὁποία δὲν κάνει θόρυβο, γιατί δὲν εἶναι «ἐκ τοῦ κόσμου τούτου». Οἱ Ἀπόστολοι εἶχαν αὐτὴ τὴ γνώση καὶ καταλάβαιναν ἂν εἶχαν μαζί τους τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἢ ὄχι. Ἔτσι ἐξηγεῖται καὶ τὸ «ἔδοξε τῷ Ἁγίω Πνεύματι καὶ ἡμῖν» (Πράξ. 15:28). Βλέπεις, λοιπόν, ἀγαπητέ μου, ὅτι τὸ πράγμα εἶναι ἁπλό;
Β. Η συγκλονιστική εμπειρία & αποκάλυψη
— Παρ' ὅλα αὐτὰ δὲν καταλαβαίνω πῶς μπορῶ νὰ εἶμαι ἀπόλυτα βέβαιος ὅτι βρίσκομαι στὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος; Πῶς μπορῶ νὰ διακρίνω τὴν πραγματική Του παρουσία στὴ ζωή μου;
— Σοὺ εἶπα, φιλόθεε, ὅτι αὐτὸ εἶναι πολὺ ἁπλὸ καὶ σοῦ διηγήθηκα λεπτομερειακὰ πῶς μποροῦν οἱ ἄνθρωποι νὰ γεμίσουν μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ πῶς μποροῦμε νὰ διακρίνουμε τὴν παρουσία του μέσα μας. Τί περισσότερο ζητᾶς;
— Θέλω νὰ τὰ καταλάβω αὐτὰ πολὺ καλά, ἀπάντησα.
Τότε ὁ στάρετς Σεραφεὶμ μὲ ἔπιασε δυνατὰ ἀπὸ τοὺς ὤμους καὶ μοῦ εἶπε:
— Τώρα βρισκόμαστε, παιδί μου, καὶ οἱ δύο μέσα στὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Γιατί δὲν μὲ κοιτᾶς;
— Δὲν μπορῶ νὰ σὲ κοιτάξω, Γέροντα, γιατί ἀπὸ τὰ μάτια σου βγαίνουν λάμψεις. Τὸ πρόσωπό σου ἔγινε φωτεινότερο καὶ ἀπὸ τὸν ἥλιο καὶ τὰ μάτια μου κλείνουν ἀπὸ τὸν πόνο.
— Μὴ φοβᾶσαι, φιλόθεε. Τώρα καὶ ἐσὺ ἔχεις γίνει φωτεινὸς ὅπως ἐγώ. Ἔχεις καὶ ἐσὺ πληρωθεῖ ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἀλλιῶς δὲν θὰ μποροῦσες νὰ μὲ δεῖς ἔτσι ὅπως μὲ βλέπεις.
Καὶ σκύβοντας κοντά μου μοῦ εἶπε ψιθυριστά:
— Παρακαλοῦσα τὸν Κύριο μὲ ὅλη μου τὴν καρδιὰ νὰ σὲ ἀξιώσει νὰ δεῖς φανερὰ καὶ μὲ τὰ σωματικά σου μάτια τὴν παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καὶ νά, ἀγαπητέ μου, ὁ Κύριος ἱκανοποίησε τὴν ταπεινὴ παράκληση τοῦ φτωχοῦ Σεραφείμ. Πῶς νὰ μὴν Τὸν εὐγνωμονοῦμε καὶ οἱ δύο γιὰ τὴν ἀνέκφραστη αὐτὴ δωρεά Του! Εὐχαρίστησε Τὸν, φιλόθεε, γιατί παρηγόρησε τὴν καρδιά σου μὲ τὴ θεία χάρη Του ὅπως ἡ φιλόστοργη μάνα θάλπει τὰ παιδιά της. Λοιπόν, παιδί μου, γιατί δὲν μὲ κοιτᾶς στὰ μάτια; Κοίταξέ με ἁπλὰ καὶ μὴ φοβᾶσαι. Ὁ Κύριος εἶναι μαζί μας.
Ὕστερα ἀπὸ τὰ λόγια αὐτὰ τὸν κοίταξα στὸ πρόσωπο. Συγκλονίστηκα κυριολεκτικά. Μὲ πλημμύρισε δέος. Φαντασθεῖτε τὸν ἥλιο στὴν πιὸ δυνατὴ λάμψη τῆς μεσημβρινῆς ἀκτινοβολίας του καὶ στὸ κέντρο τοῦ ἥλιου νὰ κοιτάζετε τὸ πρόσωπο τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν ὁποῖο συνομιλεῖτε. Βλέπετε τὶς κινήσεις τῶν χειλιῶν του, τὴν ἔκφραση τῶν ματιῶν του, ἀκοῦτε τὴ φωνή του, αἰσθάνεστε τὰ χέρια του ἁπλωμένα γύρω ἀπὸ τοὺς ὤμους σας, ἀλλὰ δὲν βλέπετε οὔτε αὐτὸ τὸ χέρι, οὔτε τὸ σχῆμα του, οὔτε τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτό σας. Δὲν βλέπετε παρὰ μόνο τὸ ἐκτυφλωτικὸ φῶς ποὺ ἁπλώνεται παντοῦ γύρω σας καὶ φωτίζει μὲ τὴ λάμψη του τὸ χιόνι ποὺ καλύπτει τὸ ξέφωτο καὶ τὶς χιονοστιβάδες ποὺ πέφτουν τριγύρω. Εἶναι ἀδύνατο νὰ φανταστεῖ κανεὶς αὐτὰ ποὺ ἔζησα ἐκεῖνες τὶς στιγμές!
— Τί αἰσθάνεσαι τώρα; μὲ ρώτησε ὁ στάρετς Σεραφείμ.
— Ἐξαιρετικὰ καλά, εἶπα.
— Δηλαδή, πές μου συγκεκριμένα, τί νιώθεις;
— Νιώθω τέτοια γαλήνη καὶ εἰρήνη ποὺ δὲν μπορῶ νὰ τὴν ἐκφράσω μὲ λόγια!, ἀπάντησα.
— Αὐτὴ φιλόθεε, εἶπε ὁ στάρετς, εἶναι ἡ εἰρήνη γιὰ τὴν ὁποία μίλησε ὁ Χριστὸς στοὺς μαθητές Του: «Εἰρήνην τὴν ἐμὴν δίδωμι ὑμῖν· οὐ καθὼς ὁ κόσμος δίδωσιν, ἐγὼ δίδωμι ὑμῖν» (Ἰω. 14, 27). Σ' αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὁ κόσμος μισεῖ ἀλλὰ ὁ Θεὸς «φιλεῖ», δίνει ὁ Κύριος αὐτὴ τὴν εἰρήνη ποὺ τώρα ἐσὺ αἰσθάνεσαι. Τί ἄλλο νιώθεις;
— Μιὰ ἀσυνήθιστη γλυκύτητα, ἀπάντησα.
— Αὐτὴ εἶναι ἡ γλυκύτητα γιὰ τὴν ὁποία μιλάει ἡ Ἁγία Γραφή: «μεθυσθήσονται ἀπὸ ποιότητος οἴνου σου, καὶ τὸν χειμάρρουν τῆς τρυφῆς σου ποτιεῖς αὐτοὺς» (Ψαλμ. 35:9). Αὐτὴ ἀκριβῶς ἡ γλυκύτητα πλημμυρίζει τώρα τὶς καρδιές μας καὶ ξεχύνεται σ' ὁλόκληρη τὴν ὕπαρξή μας σὰν μία ἀνέκφραστη εὐφροσύνη. Ἀπὸ αὐτὴ τὴ γλυκύτητα οἱ καρδιὲς μας μοιάζει νὰ λιώνουν. Νιώθουμε καὶ οἱ δύο μας τόση εὐτυχία, ποὺ καμμιὰ γλώσσα δὲν μπορεῖ νὰ ἐκφράσει. Τί ἄλλο αἰσθάνεσαι;
— Μιὰ ἀνείπωτη χαρά.
— Καὶ αὐτὴ ἡ χαρά, παιδί μου, εἶναι μηδαμινὴ ὅταν συγκριθεῖ μὲ κείνη τὴ χαρὰ γιὰ τὴν ὁποία ἔχει γραφτεῖ: «ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβει, ἃ ἠτοίμασεν ὁ Θεὸς τοῖς ἀγαπῶσιν Αὐτὸν» (Α! Κορινθ. 2:9). Τώρα σὲ μᾶς δίνεται ἡ πρόγευση αὐτῆς τῆς χαρᾶς. Καὶ ἂν νιώθουμε τόση γλυκύτητα καὶ εὐφροσύνη τώρα, τί νὰ ποῦμε τότε γιὰ τὴ χαρὰ ἐκείνη ποὺ ἑτοιμάστηκε γι' αὐτοὺς ποὺ κοπιάζουν ἐδῶ στὴ γῆ; Καὶ σύ, παιδί μου, ἀρκετὰ ὑπέφερες στὴ ζωή σου. Κοίταξε ὅμως μὲ ποιὰ χαρὰ τώρα σὲ παρηγορεῖ ὁ Κύριος! Τί ἄλλο αἰσθάνεσαι;
— Μιὰ ἐξαιρετικὴ θερμότητα, ἀπάντησα.
— Τί θερμότητα, παιδί μου; Βρισκόμαστε στὴν καρδιὰ τοῦ χειμώνα καὶ καθόμαστε ἔξω στὸ δάσος, πατᾶμε στὸ χιόνι καὶ οἱ χιονονιφάδες συνεχίζουν νὰ πέφτουν πάνω μας καὶ μᾶς ἔχουν σχεδὸν σκεπάσει. Τί εἴδους θερμότητα μπορεῖ νὰ αἰσθάνεσαι;
— Ὅπως ὅταν λούζομαι στὸ λουτρὸ μὲ ζεστὸ νερὸ καὶ μὲ περιτυλίγουν οἱ ἀτμοί.
— Μήπως αἰσθάνεσαι καὶ τὴ μυρωδιὰ τοῦ λουτροῦ;

— Ὄχι, ἀπάντησα. Στὴ γῆ δὲν ὑπάρχει παρόμοια εὐωδία. Κανένα ἄρωμα ἀπ' ὅσα ἔχω χρησιμοποιήσει δὲν δίνει τέτοια εὐωδία
Ξέρω, ξέρω, εἶπε ἐκεῖνος. Ἔτσι εἶναι ἀκριβῶς ὅπως τὸ λές. Σὲ ρώτησα ἐπίτηδες γιὰ νὰ δῶ ἂν καὶ ἐσὺ αἰσθάνεσαι τὸ ἴδιο. Πραγματικά. Ἡ πιὸ εὐχάριστη εὐωδία πάνω στὴ γῆ δὲν μπορεῖ νὰ συγκριθεῖ μὲ αὐτὴ ποὺ νιώθουμε τώρα, γιατί μᾶς πλημμυρίζει ἡ εὐωδία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ποιὰ ἐπίγεια εὐωδία μπορεῖ νὰ συγκριθεῖ μ' αὐτή; Εἶπες, θεόφιλε, ὅτι γύρω μας ὑπάρχει θερμότητα ὅπως καὶ στὸ λουτρό. Κοίτα ὅμως! Τὸ χιόνι δὲν ἔλιωσε πάνω μας οὔτε στὴ γῆ ποὺ πατᾶμε. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ θερμότητα δὲν βρίσκεται στὴν ἀτμόσφαιρα, ἀλλὰ μέσα μας. Εἶναι αὐτὴ ποὺ μᾶς κάνει «τῷ πνεύματι ζέωντες» (Ρωμ, 12:1). θερμαινόμενοι ἀπὸ αὐτὴ τὴ θερμότητα οἱ ἐρημίτες, ἄνδρες καὶ γυναῖκες, δὲν φοβόταν τὴν παγωνιὰ τοῦ χειμώνα. Ἔνιωθαν σὰν νὰ ἦταν ντυμένοι μὲ ζεστὲς γοῦνες. Αὐτὸ συμβαίνει καὶ μὲ μᾶς τώρα, γιατί μέσα μας ἀναπαύεται ἡ θεία χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καθὼς εἶπε ὁ Κύριος: «ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἐντὸς ὑμῶν ἐστὶ» (Λουκ. 17:21). Ἀκριβῶς αὐτὴ ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ βρίσκεται τώρα μέσα μας καὶ μᾶς φωτίζει καὶ μᾶς θερμαίνει, εὐφραίνει τὶς αἰσθήσεις μας καὶ γεμίζει τὶς καρδιές μας. Νὰ τί σημαίνει νὰ βρίσκεται κανεὶς μέσα στὴν πληρότητα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος γιὰ τὴν ὁποία ὁ ἅγιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος γράφει: «ἐγὼ ὁ ἴδιος εἶμαι γεμάτος ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα». Μ' αὐτὸ τὸ ἴδιο τὸ Ἅγιο Πνεῦμα γέμισε τώρα καὶ μᾶς τοὺς φτωχοὺς ὁ Κύριος. Δὲν νομίζω πὼς τώρα πιὰ θὰ ξαναρωτήσεις, φιλόθεε, μὲ ποιὸ τρόπο ἀποκτοῦν οἱ ἄνθρωποι τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος! Θὰ θυμᾶσαι τὴν ἀνέκφραστη εὐσπλαχνία τοῦ θεοῦ ποὺ μᾶς ἐπισκέφθηκε σήμερα;
— Δὲν ξέρω, Γέροντα, ἂν μὲ ἀξιώσει ὁ θεὸς νὰ θυμᾶμαι τόσο ζωντανὰ καὶ καθαρὰ ὅσα ἔζησα σήμερα.
— Ἐγὼ πιστεύω, ἀπάντησε ὁ στάρετς, ὅτι ὁ Θεὸς θὰ σὲ βοηθήσει νὰ κρατήσεις γιὰ πάντα στὴ μνήμη σου αὐτὴ τὴ φανέρωση. Γιατί διαφορετικὰ δὲν θὰ ἀπαντοῦσε ἡ ἀγαθότητά Του τόσο γρήγορα στὴν ταπεινὴ παράκληση τοῦ φτωχοῦ Σεραφείμ. Ἀκόμα δέ, γιατί ὅλα αὐτὰ δὲν δόθηκαν ἀποκλειστικὰ σὲ σένα μόνο, ἀλλὰ διὰ σοῦ σ' ὅλο τὸν κόσμο ὥστε καὶ ἐσὺ νὰ στερεωθεῖς στὸ δρόμο τοῦ Θεοῦ καὶ ἄλλους νὰ ὠφελήσεις. Ὁ,τιδήποτε, λοιπὸν φιλόθεε, ζητήσεις ἀπὸ τὸν Κύριο θὰ τὸ λάβεις ἀρκεῖ νὰ ἀποβλέπει στὴ δόξα τοῦ Θεοῦ καὶ στὸ καλό τοῦ πλησίον. Γιατί ὁ Θεὸς δὲν ξεχωρίζει τὸ καλό τοῦ πλησίον μας ἀπὸ τὴ δόξα Του. Ἀλλὰ καὶ ἂν ζητήσεις κάτι γιὰ προσωπικό σου ὄφελος μὴν ἀμφιβάλεις ὅτι θὰ σοῦ τὸ δώσει πρόθυμα ἀρκεῖ αὐτὸ ποὺ ζητᾶς νὰ εἶναι ἀπολύτως ἀναγκαῖο. Σοῦ εἶπα καὶ σοῦ ἔδειξα στὴ πράξη ὅλα ὅσα ὁ Κύριος καὶ ἡ Παναγία Μητέρα Του θέλησαν νὰ σοῦ ποῦν καὶ νὰ σοῦ δείξουν μέσα ἀπὸ μένα τὸ φτωχὸ Σεραφείμ. Τώρα «πορεύου ἐν εἰρήνῃ». Ὁ Κύριος καὶ ἡ Παναγία ἂς εἶναι μαζί σου.
Ὅταν ξεκίνησα νὰ φύγω τὸ ὅραμα δὲν εἶχε σταματήσει. Ὁ Γέροντας βρισκόταν στὴν ἴδια θέση ποὺ εἶχε στὴν ἀρχὴ τῆς συνομιλίας μας καὶ τὸ Ἄρρητο Φῶς ποὺ εἶχα δεῖ μὲ τὰ μάτια μου συνέχιζε νὰ τὸν περιβάλλει».

ΠΗΓΗ

↧

Το Άγιο Πνεύμα είναι το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας

June 23, 2013, 4:36 pm

≫ Next: Έχουμε Πνεύμα Άγιο; Κήρυγμα Αυγουστίνου Καντιώτου.

≪ Previous: Έζησε τον Παράδεισο στη γη για λίγα λεπτά!

ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ

ΟΡΙΣΜΟΣ

Το Άγιο Πνεύμα είναι το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, το οποίο εκπορεύεται εκ του Πατρός. Είναι ομοούσιο με τα πρόσωπα του Πατρός και του Υιού και κατά το Σύμβολο της Πίστεως «συνπροσκυνείται και συνδοξάζεται» με τον Πατέρα και με τον Υιό, ίσο κατά τη λατρεία και την τιμή. Στα χωρία της Αγίας Γραφής αποκαλείται ως «Παράκλητος», ο οποίος θα έλθει να αντικαταστήσει τον απερχόμενο ήδη Κύριο.

Ο Ιησούς αναφέρει πως η βλασφημία προς το Άγιο Πνεύμα αποτελεί ασυγχώρητο αμάρτημα. Στις επιστολές του Αποστόλου Παύλου, το Άγιο Πνεύμα παρουσιάζεται να ερευνά τα βάθη του Θεού, να διαιρεί και να ενεργεί τα χαρίσματα στα μέλη της Εκκλησίας, να κατοικεί μέσα μας έχοντας ως ναό το σώμα μας, να μας αναγεννά και να μιλά μέσω των προφητών και των θεόπνευστων ανδρών. Η διδασκαλία περί του Αγίου Πνεύματος κηρύχτηκε από την Εκκλησία από τα αποστολικά ακόμα έτη, αλλά έλαβε οριστική διατύπωση κατά την εποχή της Α' και Β' Οικουμενικής Συνόδου, όταν και είχαν ανακύψει οι αμφισβητήσεις περί της Θεότητας του Αγίου Πνεύματος, υπό των πνευματομάχων, ιδίως δε των Ανομοίων και των Μακεδονιανών.

Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΥΪΟ

Το Άγιο Πνεύμα "εκπορεύεται αϊδίως εκ του Πατρός", και αποστέλλεται από τον Υιό, κατά Θεία οικονομία, στον κόσμο τελειώνοντας το έργο της απολυτρώσεως, όπως ρητά αναφέρεται στο Ιωάννη 15,26. Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία, μόνο "ο Πατήρ αιτία εστί...του Πνεύματος", και όχι και ο Υιός, όπως δογμάτισαν οι Ρωμαιοκαθολικοί με το Φιλιόκβε (Filioque).

Το Άγιο Πνεύμα έχει την αιτιατή αρχή του στον Πατέρα, με διαφορετικό τρόπο απ' ότι ο Υιός. Έτσι ο Υιός γεννάται προαιωνίως από τον Πατέρα, ενώ το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται προαιωνίως από τον Πατέρα. Αυτά αποτελούν και τα λεγόμενα υποστατικά ιδιώματα τους, δηλαδή οι μη κοινές ιδιότητες που έχουν οι υποστάσεις της Τριάδας.

ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ

Το Άγιο Πνεύμα είναι η πηγή της αλήθειας. Ο Ιησούς αναφέρει στην Αγία Γραφή: "και εγώ θα παρακαλέσω τον Πατέρα και θα σας δώσει έναν άλλον Παράκλητο, για να μένει μαζί σας στον αιώνα, το Πνεύμα της αλήθειας, το οποίο ο κόσμος δεν μπορεί να λάβει, επειδή δεν το βλέπει ούτε το γνωρίζει. Εσείς όμως το γνωρίζετε, επειδή μένει μαζί σας και θα είναι μέσα σας" (Ιωάννης 14, 16-17).

Η αποδοχή του Αγίου Πνεύματος αναφέρεται ως αναγέννηση. Ο Ιησούς αναφέρει στην Αγία Γραφή: "Σε διαβεβαιώνω απόλυτα πως αν κάποιος δεν γεννηθεί από νερό και Πνεύμα, δεν μπορεί να μπει στη βασιλεία του Θεού. Εκείνο που έχει γεννηθεί από τη σάρκα είναι σάρκα κι εκείνο που έχει γεννηθεί από το Πνεύμα είναι Πνεύμα. Μην θαυμάσεις ότι σου είπα. Πρέπει να γεννηθείτε από επάνω" (Ιωάννης 3, 5-7).

Για να λάβουμε το Άγιο Πνεύμα, πρώτα να το ζητήσουμε και μετά να υπακούσουμε στην καθοδήγησή Του. Ο Ιησούς αναφέρει στην Αγία Γραφή: "Αν λοιπόν εσείς που είστε πονηροί ξέρετε να δίνετε καλές δόσεις στα παιδιά σας, πόσο μάλλον ο Πατέρας ο ουράνιος θα δώσει Πνεύμα Άγιο σ’ εκείνους που ζητούν απ’ αυτόν;" (Λουκάς 11,13). Το εδάφιο Πράξεις 5,32 αναφέρει: "Κι εμείς είμαστε μάρτυρές του για τούτα τα λόγια κι ακόμα το Άγιο Πνεύμα που ο Θεός έδωσε σε όσους πειθαρχούν σ’ αυτόν."

Το Άγιο Πνεύμα είναι παρόν σε περιόδους δυσκολίας. Η Αγία Γραφή αναφέρει: "Και όταν σας παραδίνουν, μην μεριμνήσετε πως ή τι θα μιλήσετε, για τον λόγο ότι κατά την ώρα εκείνη θα σας δοθεί τι πρέπει να μιλήσετε. Επειδή δεν είστε εσείς που μιλάτε, αλλά το Πνεύμα του Πατέρα σας που μιλάει μέσα από εσάς" (Ματθαίος 10, 19-20).

Το Άγιο Πνεύμα μας βοηθά να λατρέψουμε το Θεό. Η Αγία Γραφή αναφέρει: "Όμως, έρχεται ώρα, και ήδη είναι, όταν οι αληθινοί προσκυνητές θα προσκυνήσουν τον Πατέρα με πνεύμα και με αλήθεια· επειδή ο Πατέρας τέτοιου είδους ζητάει να είναι εκείνοι που τον προσκυνούν. Ο Θεός είναι πνεύμα, κι εκείνοι που τον προσκυνούν με πνεύμα και με αλήθεια πρέπει να τον προσκυνούν" (Ιωάννης 4, 23-24).

Το Άγιο Πνεύμα δίνει τη δυνατότητα να μιλήσουμε για πνευματικά θέματα με δύναμη. Η Αγία Γραφή αναφέρει: "Αλλά θα πάρετε δύναμη, όταν έρθει επάνω σας το Άγιο Πνεύμα. Και θα είστε μάρτυρες σε μένα και στην Ιερουσαλήμ και σε ολόκληρη την Ιουδαία και στη Σαμάρεια και μέχρι το τελευταίο άκρο της γης" (Πράξεις 1,8). (πηγή:users.sch.gr/aiasgr)

↧

Έχουμε Πνεύμα Άγιο; Κήρυγμα Αυγουστίνου Καντιώτου.

June 24, 2013, 2:00 am

≫ Next: Το Άγιο Πνεύμα στην Εκκλησία &στη ζωή μας &η Β Οικουμενική Σύνοδος!

≪ Previous: Το Άγιο Πνεύμα είναι το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας

Ἔχουμε Πνεῦμα Άγιο;

Ομιλία του †Επισκόπου Φλωρίνης Αυγουστίνου Καντιώτου)

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Κοιμήσεως Θεοτόκου Φανερωμένης Χολαργοῦ - Ἀθηνῶν τὴν 17η Ιουνίου του 1962, το πρωΐ. Αλήθεια, πόσο πολύ σπάνιες είναι σήμερα τέτοιες ομιλίες απο άμβωνος...(Διατηρείται η υπάρχουσα ορθογραφία.)
"Σήμερα, ἀγαπητοί μου, εἶνε μία ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες ἑορτὲς τῆς πίστεώς μας, ἡ Πεντηκοστή· γιορτάζουμε τὰ γενέθλια τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας. Εἶνε ἡ ἐκπλήρωσι τῆς ὑποσχέσεως ποὺ ἔδωσε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὅτι θὰ στείλῃ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο. Ὅλα σήμερα (ἀπόστολος, εὐαγγέλιο, τροπάρια, πρὸ παντὸς οἱ εὐχές) μιλοῦν γιὰ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο.

Γιὰ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο πρέπει κ᾽ ἐμεῖς νὰ μιλήσουμε. Σὲ ποιόν ὅμως; ὑπάρχουν αὐτιὰ ν᾽ ἀκούσουν, καρδιὲς νὰ αἰσθανθοῦν; Ὁ σημερινὸς κόσμος γιὰ ἄλλα πράγματα συζητεῖ· ἂν τοῦ μιλήσῃς γιὰ Πνεῦμα ἅγιο, μένει ψυχρός «Ὦ γενεὰ ἄπιστος» τοῦ αἰῶνος μας! (πρβλ. Ματθ.17,17. Μᾶρκ. 9,19. Λουκ. 9,41).
Ξέρετε πῶς μοιάζουν σήμερα οἱ ἄνθρωποι; σὰν τυφλοπόντικες. Ὁ τυφλοπόντικας δὲν βγαίνει ἀπ᾽ τὸ λαγούμι του· ἐκεῖ μέσα γεννήθηκε, ἐκεῖ καὶ θὰ πεθάνῃ. Κ᾽ ἐμεῖς τυφλοπόντικες εἴμαστε! Ὅσα γράμματα κι ἂν ξέρουμε, ζοῦμε μέσ᾽στὰ λαγούμια τῆς ὕλης καὶ δὲν καταλαβαίνουμε τὴ σημερινὴ γιορτή, ὅτι πέρα ἀπὸ τὴν ὕλη, ἀπὸ τὰ ὑλικὰ ἐνδιαφέροντα, ὑπάρχει κάτι ἄλλο.
Μέσα στὸν κόσμο αὐτὸ τῆς φθορᾶς καὶ παροδικότητος, ἀγαπητοί μου, ἔρχεται ἡ σημερινὴ ἑορτὴ νὰ ὑπενθυμίσῃ, ὅτι ὑπάρχει κ᾽ ἕνας ἄλλος κόσμος, ὁ κόσμος τοῦ Πνεύματος. Ἂς φωνάζουν οἱ ἄπιστοι, ἂς λένε ὅ,τι θέλουν. Ἐμεῖς δὲν ἀρνούμεθα τὴν ὕλη· ἀλλ᾽ ὅσο βέβαιο εἶνε ὅτι ὑπάρχει ἡ ὕλη, ποὺ τὴν πιάνεις τὴ ζυγίζεις τὴ μετρᾷς, ἄλλο τόσο βέβαιο εἶνε ὅτι ὑπάρχει πνεῦμα, ὅτι ὑπάρχει Πνεῦμα ἅγιο.

Ὑπάρχει Πνεῦμα ἅγιο! Ἀπόδειξις σήμερα οἱ ἀπόστολοι.Τί ἦταν οἱ ἀπόστολοι τὸ ἀκούσαμε. Δὲν βγῆκαν ἀπὸ γυμνάσια καὶ σχολές, δὲν ἔμαθαν γλῶσσες. Καὶ βλέπεις, αὐτοὶ οἱ ἀγράμματοι, ἔγιναν πάνσοφοι. Ἐὰν σᾶς ἔλεγαν, ὅτι ἕνα μικρὸ παιδί, ἕνας πιτσιρίκος τοῦ νηπιαγωγείου, κατώρθωσε νὰ λύσῃ ἕνα δύσκολο πρόβλημα ἀριθμητικῆς ἢ ἀλγέβρας, τί θὰ λέγατε· Εἶνε δυνατόν; αὐτὸ εἶνε θαῦμα. Ἔ, πιὸ μεγάλο θαῦμα ἔχουμε ἐδῶ. Αὐτοὶ οἱ ἀπόστολοι, ποὺ σὰν ψαρᾶδες μόνη δουλειά τους ἦταν νὰ ῥίχνουν τὰ δίχτυα, ξαφνικὰ ἀνέβηκαν τόσο ψηλά, ποὺ μποροῦσαν ν᾽ ἀπαντοῦν σὲ φιλοσόφους· ἀνέβη καν πιὸ ψηλὰ ἀπὸ τὸν Σωκράτη καὶ τὸν Ἀριστοτέλη, ἐκεῖ ποὺ «ἰλιγγιᾷ νοῦς» ὅπως ψάλλει ἡ Ἐκκλησία (θ΄ ᾠδὴ καταβασ. Φώτων καὶ Σαβ. πρὸ Πεντηκοστῆς) , σὲ τέτοιο ὕψος θεωρίας. Ποιός τοὺς φώτισε; ρωτᾶμε τοὺς ἀπίστους· ἐλᾶτε νὰ μᾶς ἐξηγήσετε πῶς ἀπέκτησαν τέτοια σοφία καὶ δύναμι, καὶ ὄχι μόνο τὸ μυαλὸ ἀλλὰ καὶ ἡ καρδιά τους πῆρε τέτοια φτερά; «Τίς Θεὸς μέγας ὡς ὁ Θεὸς ἡμῶν; σὺ εἶ ὁ Θεὸς ὁ ποιῶν θαυμάσια (μόνος)» (Ψαλμ. 76,14-15).

Τί ἦταν λοιπὸν οἱ ἀπόστολοι; Θυμηθῆτε· ὁ ἀπόστολος Πέτρος μπροστὰ σὲ μιὰ ὑπηρέτρια, μὲ ὅρκο μία καὶ δύο καὶ τρεῖς φορὲς λέει «Οὐκ οἶδα τὸν ἄν θρωπον», δὲν τὸν γνωρίζω (Ματθ. 26,74. Μᾶρκ.14,71). Αὐτὸς λοιπόν, ποὺ σὰν λαγὸς εἶχε χαθῆ, τώρα μπροστὰ ὄχι σ᾽ ἕνα δουλικὸ ἀλλὰ σὲ πλῆθος κόσμου, μπροστὰ στοὺς φονιᾶδες καὶ σταυρωτάς, αὐτοὺς ποὺ φώναζαν «Ἆρον ἆρον, σταύρωσον αὐτόν» (Ἰω. 19,15), μὲ θάρρος λέει· Πιστεύω καὶ λατρεύω τὸ Χριστό, αὐτὸς εἶνε ἡ σωτηρία τοῦ κόσμου, κ᾽ ἐσεῖς εἶστε οἱ σταυρωταί του. Τὸν βλέπετε σήμερα καὶ μιλάει μπροστὰ σὲ τρεῖς χιλιάδες· θὰ τὸν δῆτε αὔριο νὰ παίρνῃ ἕνα ῥαβδί, νὰ γυρίζῃ βουνὰ - λαγκάδια, χῶρες καὶ πολιτεῖες, ἕως ὅτου φτάσῃ στὴ ῾Ρώμη, κ᾽ ἐκεῖ μπροστὰ στοὺς τυράννους, μπροστὰ στὸ Νέρωνα, νὰ κηρύττῃ καὶ νὰ μαρτυρῇ γιὰ τὸ Χριστό. Ρωτᾶμε λοιπόν· ἀπὸ ποῦ πῆρε αὐτὸ τὸ θάρρος ὁ Πέτρος καὶ ὅλοι οἱ ἀπόστολοι; Κάτι μεγάλο, ὅπως εἶνε τὸ σημερινὸ γεγονός, ἦταν αὐτὸ ποὺ τοὺς ἔδωσε τὴ δύναμι.

Ὑπάρχει Πνεῦμα ἅγιο, ἀπόδειξις τὰ θαύματα τῶν ἀποστόλων καὶ τῶν ἁγίων. –Μὰ θὰ πῆτε, δὲν τὸ βλέπουμε … Δὲν τὸ βλέπεις; Κι ὅμως ὑπάρχουν καὶ πράγματα ποὺ δὲν τὰ βλέπεις μὰ τὰ αἰσθάνεσαι . Σὲ ρωτῶ, βλέπεις τὸν ἀέρα;

Κι ὅμως τὸν αἰσθάνεσαι ἀπὸ τὶς ἐνέργειες, τ᾽ ἀποτελέσματά του· ὅταν σὰν αὔρα μᾶς δροσίζει, ὅταν κάνει τὴ θάλασσα νὰ ὑψώνῃ κύματα, ὅταν σείει τὰ δέντρα, ὅταν ξερριζώνει ὁλόκληρα πλατάνια…. Ἔτσι καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο. Ἀκούσατε τὸν ἀπόστολο; «Ἐγένετο …ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας» (Πράξ. 2,2) · τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο ἦρθε σὰν ἄνεμος, λέει· ἄνεμος ποὺ φύσηξε ὄχι ἀπὸ τὰ δάση ἢ τὰ πελάγη, ἀλλὰ ψηλὰ ἀπὸ τὸν οὐρανό. Αὐτὸς ὁ πνευματικὸς ἄνεμος ἀλλοῦ δροσίζει τὶς ψυχές, ἀλλοῦ τὶς κάνει νὰ φρικιοῦν καὶ νὰ ταράζωνται μπροστὰ στὸ ἐρώτημα τῆς συνειδήσεως, κι ἀλλοῦ σὰν θύελλα σείει ἁμαρτωλὰ καθεστῶτα, ξερριζώνει τὰ πάθη ποὺ εἶνε ῥιζωμένα μέσα μας σὰν τὰ πλατάνια.Ὑπάρχει Πνεῦμα ἅγιο. Θέλεις νὰ τὸ καταλάβῃς; Θὰ πῶ κάτι μὰ δὲν ξέρω ἂν θὰ τὸ ἐφαρμόσετε. Θὰ σᾶς πῶ δύο τρόπους , μὲ τοὺς ὁποίουςμπορεῖ ὁ καθένας νὰ αἰσθανθῇ τὸ ἅγιο Πνεῦμα.

Πρῶτος τρόπος. Σήμερα, τέτοια ἅγια ἡμέρα, μὴν τρέχετε δεξιὰ κι ἀριστερά· καθίστε στὸ σπιτάκι σας καὶ ῥίξτε μιὰ ματιὰ στὰ περασμένα .

Πόσων χρονῶν εἶστε; 20, 30, 40, 50, 60…; ῾Ρῖξτε μιὰ ματιὰ στὸ παρελθόν. Σᾶς ἐρωτῶ· δὲν ὑπάρχουν στὴ ζωή σας στιγμὲς κακές; Πόσες φορὲς κ᾽ ἐμεῖς οἱ Χριστιανοὶ δὲν ποτίσαμε ὄξος καὶ χολὴ τὸν Κύριό μας! Γιά σκέψου τὰ μικρά σου χρόνια, τὰ χρόνια τοῦ δημοτικοῦ σχολείου, τὰ χρόνια ποὺ ἤσουν ἔφηβος, ὅταν ἔγινες ὥριμος, ὅλα ὅσα πέρασες στὴ ζωὴ αὐτή.

Μέτρα σὰν μαῦρες χάντρες τ᾽ ἁμαρτήματά σου· σκέψεις πονηρές, ἐπιθυμίες ἀκάθαρτες, λόγια ἄπρεπα καὶ βλάσφημα, πράξεις καὶ ἐνέργειες ἀντίθετες μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ὅλα αὐτά, ἂν τὰ ζυγίσῃς μὲ τὸ Εὐαγγέλιο, θὰ δῇς ὅτι στὴ ζυγαριὰ τοῦ Θεοῦ, ἀκόμα καὶ μιὰ σκέψι πονηρὴ ποὺ περνάει ἀπ᾽ τὸ μυαλό, τί εἶνε, ἀδέρφια μου; ἕνα καρφὶ στὴν καρδιὰ τοῦ Χριστοῦ.

Νὰ συναισθανθοῦμε λοιπὸν τὴν ἁμαρτωλότητά μας καὶ μετὰ νὰ πᾶμε στὸν Ἰορδάνη ποταμό, στὸ μυστήριο τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως · νὰ πᾶμε στὸν πνευματικό, νὰ ποῦμε τ᾽ ἁμαρτήματά μας ὅλα. Καὶ σᾶς τὸ δίνω γραπτῶς· τὴν ὥρα ποὺ θὰ λὲς τ᾽ ἁμαρτήματά σου, ἀπ᾽ τὰ μεγαλύτερα ὣς τὰ μικρότερα, θὰ νιώθῃς νὰ φεύγῃ ἀπὸ πάνω σου βουνὸ ὁλόκληρο· κι ὅταν βγῇς ἀπὸ τὴν ἐξομολόγησι θὰ εἶσαι ἀνάλαφρος, θὰ πετᾷς· θὰ αἰσθάνεσαι τὴ χαρὰ ποὺ δίνει τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο. Θέλεις λοιπὸν νὰ αἰσθανθῇς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο; ἄντε νὰ ἐξομολογηθῇς.

Δεύτερος τρόποςνὰ αἰσθανθῆτε τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο ποιός εἶνε; Τὴν Κυριακή, ὅταν χτυπάει ἡ καμπάνα, προτοῦ ἀκόμη ν᾽ ἀρχίσῃ ἡ θεία λειτουργία –γιατὶ εἶνε ἁμαρτία νά ᾽ρχεσαι μετὰ τὸ «Εὐλογημένη ἡ βασιλεία τοῦ Πατρὸς…» –, τρέξε στὸ ναὸ καὶ πές· Ἐγώ, Κύριε, δὲν εἶμια ἄξιος νὰ μπῶ στὸ παλάτι σου, νὰ βλέπω τὶς εἰκόνες καὶ ν᾽ ἀκούω τὰ θεῖα σου λόγια· Θεέ μου, ἐλέησέ με… Ἂν μπῇς μέσα σὰν τὸ λῃστή, σὰν τὴν ὁσία Μαρία τὴν Αἰγυπτία· ἂν μπῇς μὲ ταπείνωσι καὶ δάκρυα κ᾽ ἔχῃς τεντωμένο τὸ αὐτί σου σ᾽ αὐτὰ ποὺ λέει ὁ παπᾶς κι ὁ ψάλτης, ἂν ἀκούσῃς τὴ λειτουργία ὅπως τὴν ἄκουγαν οἱ πατέρες μας, ποὺ ἔκλαιγαν καὶ μούσκευαν τὰ πλακάκια κάτω· ἂν χτυπήσουμε τ᾽ ἁμαρτωλά μας στήθη καὶ ποῦμε Θεέ μου «ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» (Λουκ. 18,13) , τότε, ὅταν φτάσουμε στὸ τέλος, θὰ δοῦμε τὸ θαῦμα καὶ θὰ ποῦμε· «Εἴδομεν τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, ἐλάβομεν Πνεῦμα ἐπουράνιον · εὕρομεν πίστιν ἀληθῆ ἀδιαίρετον Τριάδα προσκυνοῦντες· αὕτη γὰρ ἡ μᾶς ἔσωσε» (θ. Λειτ) . Μέσα στὴ λατρεία , ἀδελφοί μου, ὑπάρχει Πνεῦμα ἅγιο. Κάθε φορὰ ποὺ ἐκκλησιάζεσαι, θὰ μπαίνῃς λυπημένος καὶ θὰ βγαίνῃς διαφορετικός· κοράκι θὰ μπαίνῃς, περιστέρι θὰ βγαίνῃς. Ὦ Ἐκκλησία, ὦ μάνα μας, ὦ Πνεῦμα ἅγιο!

Πιστέψτε, ἀδελφοί μου! Αὐτὸ εἶνε τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο. Κλεῖστα τὰ μάτια καὶ τ᾽ αὐτιά σας στὸν κόσμο αὐτὸν τῆς διαφθορᾶς καὶ τῆς ἀπάτης κι ἀνοῖξτε τα στὸ Θεό. Ἐὰν ὅμως ἀντιθέτως κλείσουμε τ᾽ αὐτιά μας στὸ Θεό, προσέξατε τί λέει τὸ Εὐαγγέλιο; Ὅ,τι εἶπε ὁ Χριστός, βγῆκε· «Ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι μου οὐ μὴ παρέλθωσι» (Ματθ. 24,35).

Τὸ τέλος τοῦ κόσμουθὰ εἶνε «ὥσπερ αἱ ἡμέραι τοῦ Νῶε» , ὅπως ἦταν στὴν ἐποχὴ τοῦ Νῶε (ἔ.ἀ. 24,37) · γλέντια, διασκεδάσεις, παντρειές, ξεπαντρέματα, διαζύγια, ὄργια . Τότε ὁ Θεὸς ἔρριξε μιὰ ματιὰ στὸν κόσμο καὶ εἶπε· « Δὲν θὰ μείνῃ τὸ Πνεῦμα μου σ᾽ αὐτούς, διὰ τὸ εἶναι αὐτοὺς σάρκας»(Γέν. 6,3). Τὸ περιστέρι δὲν μένει σὲ ἀκάθαρτη φωλιά, καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο θέλει καθαρὴ καρδιά , μιὰ καρδιὰ ἁγίου. Αὐτὴ ἡ καρδιὰ θὰ αἰσθανθῇ τὸ Πνεῦματὸ ἅγιο. Ἂν ὅμως ἐμεῖς εἴμαστε ἀκάθαρτοι, τότε θ᾽ ἀνοίξουν τὰ οὐράνια ὄχι βέβαια γιὰ νὰ ἔρθῃ Πνεῦμα ἅγιο, οὔτε πλέον γιὰ νὰ πέσῃ νεράκι ὅπως ἐπὶ Νῶε, ἀλλὰ –ἀλλοίμονο–γιὰ νὰ πέσῃ φωτιὰ τῆς Ἀποκαλύψεως· καὶ τότε…γῆ Μαδιάμ, Ἁρμαγεδών, καταστροφή!

Ὦ ἀδέρφια μου, τί λένε οἱ καρδιές μας, ποια εἶνε τὰ ἐνδιαφέροντά μας; Σήμερα, τέτοια ἅγια μέρα, ἂς γονατίσουμε κι ἂς παρακαλέσουμε , νὰ ἔρθῃ Πνεῦμα ἅγιο · Πνεῦμα ἅγιο στοὺς ἄρχοντές μας, στοὺς δεσποτάδες μας, στοὺς ἄντρες, στὶς γυναῖκες , στὰ παιδιά, στὸν κόσμο ὅλο· νὰ γίνουμε μιὰ οἰκογένεια καὶ νὰ ὑμνοῦμε Πατέρα Υἱὸν καὶ Πνεῦμα ἅγιον εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν".

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Κοιμήσεως Θεοτόκου Φανερωμένης Χολαργοῦ - Ἀθηνῶν τὴν 17-6-1962 πρωΐ.

http://ethniki-eteria.blogspot.gr

↧

Το Άγιο Πνεύμα στην Εκκλησία &στη ζωή μας &η Β Οικουμενική Σύνοδος!

June 24, 2013, 3:20 am

≫ Next: Ποια η διαφορά της εορτής της Πεντηκοστής με την εορτή του Αγίου Πνεύματος;

≪ Previous: Έχουμε Πνεύμα Άγιο; Κήρυγμα Αυγουστίνου Καντιώτου.

Ομιλία π. Νικολάου Πουλάδα στον Ι.Ν Αγίας Φωτεινής στις 24-3-2013 στον Β Κατανυκτικό Εσπερινό

Σεβασμιώτατε, σεβαστοί πατέρες και αγαπητοί αδελφοί, ημέρα Πέμπτη του έτους 1831. Ο Ρώσος Νικόλαος Μοτοβίλωφ αξιώνεται από το Θεό να κάνει μία από τις πιο σπουδαίες συζητήσεις που καταγράφτηκαν ποτέ. Μίλησε μέσα στα χιόνια της ερήμου του Σάρωφ στη Ρωσία, με τον πνευματοφόρο στάρετς όσιο Σεραφείμ του Σάρωφ. Εκεί ο όσιος του είπε την εξής μεγάλη αλήθεια: «Ο πραγματικός σκοπός της χριστιανικής ζωής είναι η απόκτηση του Αγίου Πνεύματος»
.

Άρα, μπορούμε να προσθέσουμε εμείς, η σωστή θεολογία για το άγιο Πνεύμα αγγίζει τον ίδιο τον σκοπό της ζωής μας. Αν πλανηθούμε όσον αφορά το Πνεύμα, χάσαμε και το σκοπό και τη σωτηρία μας. Μετά τη θεότητα του Χριστού προέκυψε το πρόβλημα για τη θεότητα του Πνεύματος. Είναι το άγιο Πνεύμα Θεός; Το ερώτημα είναι εξίσου σημαντικό με το ερώτημα αν είναι ο Υιός Θεός. Στην Α΄ Οικ. Σύνοδο διατρανώθηκε η φυσική θεότητα του Υιού. Δεν έφτανε όμως αυτό! Χριστιανισμός, Εκκλησία, σωτηρία, δεν μπορεί να υπάρξει αν δεν είναι και το Πνεύμα τέλειος Θεός. Αυτό το αρνούνταν οι Πνευματομάχοι με αρχηγό τους τον Μακεδόνιο Αρχιεπίσκοπο Κων/πόλεως.

Όποιος όμως είναι Πνευματομάχος, είναι ταυτόχρονα και Χριστομάχος άρα και Τριαδομάχος, δηλαδή Θεομάχος. Να γιατί μετά την Α΄ Οικ. Σύνοδο συγκλονίστηκαν πάλι τα θεμέλια της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Όσο ευαίσθητοι είμαστε οι Ορθόδοξοι στο θέμα της θεότητας του Υιού άλλο τόσο είμαστε και στο θέμα της θεότητας του Πνεύματος.

Α) Η θεότητα του Αγίου Πνεύματος

Στην Αγία Γραφή υποδηλώνεται σαφώς η θεότητα του Αγίου Πνεύματος, η ομοουσιότητά του και το ομότιμό του με τα άλλα δύο πρόσωπα της Αγίας Τριάδος. Να μερικά χωρία:

1) «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» (Ματθ. 28,19). Τρία τα πρόσωπα, αλλά λέει ο Χριστός στο όνομα, άρα ένα όνομα, άρα μία φύση, μία τιμή, στην ίδια θέση, όχι κατώτερο. Αν το Πνεύμα δεν ήταν Θεός και ισότιμο πρόσωπο, θα συναριθμούνταν ισάξια με τα άλλα δύο πρόσωπα της Θεότητας; Όχι βέβαια!

2) Η βλασφημία του Αγίου Πνεύματος, είπε ο Κύριος, θα είναι ασυγχώρητη αμαρτία, αλλά αμέσως μετά προσθέτει, εξυψώνοντας το Πνεύμα πάνω και από τον εαυτό του ως άνθρωπο βεβαίως: «καὶ ὃς ἐὰν εἴπῃ λόγον κατὰ τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου, ἀφεθήσεται αὐτῷ· ὃς δ᾿ ἂν εἴπῃ κατὰ τοῦ Πνεύματος τοῦ Ἁγίου, οὐκ ἀφεθήσεται αὐτῷ οὔτε ἐν τῷ νῦν αἰῶνι οὔτε ἐν τῷ μέλλοντι. (Ματθ. 12,31-32)». Εδώ φαίνεται πρώτον ότι το Πνεύμα δεν είναι απρόσωπη θεία δύναμη, ούτε μία ενέργεια, αλλά πρόσωπο αληθινό το οποίο δέχεται τη βλασφημία. Επίσης φαίνεται η θεότητά του αφού είναι δυνατόν η βλασφημία σε αυτόν να έχει τέτοιες φοβερές συνέπειες αν δεν είναι ο Θεός;

3) «καὶ ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα καὶ ἄλλον παράκλητον δώσει ὑμῖν, ἵνα μένῃ μεθ᾿ ὑμῶν εἰς τὸν αἰῶνα (Ιω. 14,16). Και εδώ η λέξη «άλλον παράκλητον» δείχνει πάλι ότι είναι πρόσωπο. «Άλλος» δεν είναι δύναμη αλλά πρόσωπο. Όπως ο πρώτος παράκλητος, ο Χριστός, είναι πρόσωπο έτσι και ο άλλος παράκλητος είναι πρόσωπο. Αν είναι Θεός ο πρώτος παράκλητος-Χριστός άρα το ίδιο Θεός θα είναι και ο άλλος Παράκλητος-Πνεύμα.

4) «ὅταν δὲ ἔλθῃ ὁ παράκλητος… τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας ὃ παρὰ τοῦ πατρὸς ἐκπορεύεται…» (Ιω. 15,26)· Λέγοντας εδώ ο Χριστός ότι το Πνεύμα εκπορεύεται από τον Πατέρα δείχνει ότι το Πνεύμα δεν είναι κτίσμα ή ένα ποίημα (δημιούργημα) αλλά έχει την ύπαρξη από την ίδια την ουσία του Πατέρα. Δεν λέει κτίζεται, ούτε φτιάχνεται, ούτε δημιουργείται, αλλά εκπορεύεται!

5) Είναι δυνατόν το Πνεύμα να μην είναι Θεός και να λέει για αυτό ο Παύλος ότι «τὸ γὰρ Πνεῦμα πάντα ἐρευνᾷ, καὶ τὰ βάθη τοῦ Θεοῦ…. καὶ τὰ τοῦ Θεοῦ οὐδεὶς οἶδεν εἰ μὴ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ» (Α Κορ. 2,10-11).

6) Έπειτα όταν στις Πράξεις των Αποστόλων ο Ανανίας και η Σαπφείρα είπαν ψέματα στο άγιο Πνεύμα για το αντίτιμο του χωραφιού που πούλησαν, ο Πέτρος πρόσθεσε αμέσως «οὐκ ἐψεύσω ἀνθρώποις, ἀλλὰ τῷ Θεῷ.» ( Πράξ. 5, 3-4). Είπες ψέματα στο Θεό! Με άρθρο. Άρα το Πνεύμα είναι ο Θεός!

Β) Η ιστορία της Β΄ Οικουμενικής Συνόδου

Την περίοδο 361-381 γίνεται η εμφάνιση του νέου θεολογικού προβλήματος για τη φυσική θεότητα του αγίου Πνεύματος και η συνδυασμένη νέα θεολογική αναζήτηση, η οποία κατέληξε με τη συμβολή και των Καππαδόκων Πατέρων [Μ.Βασιλείου, Γρηγορίου Θεολόγου, Γρηγορίου Νύσσης κ.α] αφ’ ενός μεν στη διασάφηση της έννοιας των όρων «ουσία» και «υπόστασις» [Η Τριάς είναι μία ουσία-τρεις υποστάσεις,πρόσωπα], αφ’ετέρου δε στην ουσιαστικότερη θεολογική προσέγγιση Ορθοδόξων και Αρειανών.

Ο Μ. Βασίλειος στο περίφημο θεολογικό του έργο «Περί του αγίου Πνεύματος» απέφυγε να χρησιμοποιήσει τον στασιαζόμενο όρο «ομοούσιος» και για το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, παρά τις πιεστικές προτροπές Γρηγορίου του Θεολόγου. Ωστόσο, η θεολογία του αποδείκνυε πλήρως τη φυσική θεότητα και την ομοτιμία του αγίου Πνεύματος προς τον Πατέρα και τον Υιό. Η οριστική συμφωνία Ορθοδόξων και Αρειανών προσέκρουσε στην έγερση του ζητήματος της φυσικής θεότητας του αγίου Πνεύματος, η οποία δεν είχε διακηρυχθεί με σαφήνεια από την Α΄ Οικουμενική σύνοδο [325] και είχε παραμείνει μέχρι τότε στο περιθώριο των θεολογικών συζητήσεων. Θεωρητικά όλοι οι αρειανόφρονες ήταν άμεσα ή έμμεσα Πνευματομάχοι.

Οι συνεπείς αρειανόφρονες, οι οποίοι χαρακτήριζαν τον Υιό κτίσμα του Πατρός χαρακτήριζαν και το άγιο Πνεύμα κτίσμα του Πατρός, ενώ οι ακραίοι από αυτούς, όπως λ.χ οι Ανόμοιοι, υποστήριζαν ότι είναι κτίσμα του Υιού, ήτοι «το άγιον Πνεύμα κτίσμα πάλιν κτίσματος φασίν» [Επιφανίου, Κατά αιρέσεων 69, 56]. Στους Πνευματομάχους προσχώρησε και μια πτέρυγα των Ομοιουσιανών υπό τον αρχιεπίσκοπο Κ.πόλεως Μακεδόνιο. Αυτός επέμενε στον χαρακτηρισμό του αγίου Πνεύματος ως κτίσματος και δημιουργούσε ρήγμα στην κοινή πορεία προς την ενότητα [Σωζομενού, Εκκλ.Ιστορία,VI, 12,4]. Οι οπαδοί του ονομάσθηκαν Μακεδονιανοί και παρεμπόδισαν την ταχύτερη προώθηση της συμφωνίας Ορθοδόξων και Αρειανών.

Ο Μ. Βασίλειος, όπως και οι άλλοι Καπππαδόκες θεολόγοι της περιόδου αυτής, συντονίστηκε προς την κατεύθυνση της αναιρέσεως της αρειανικής διδασκαλίας του Ευνομίου, ο οποίος υπήρξε και ο κυριότερος εκπρόσωπος της θεολογίας του αρειανισμού μετά το 360. Ο Ευνόμιος έλεγε ότι το πρώτο κτίσμα του Πατρός είναι ο Υιός, το πρώτο δε κτίσμα του Υιού είναι το άγιο Πνεύμα.

Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος αξιοποίησε σαφέστερα τη διάκριση ουσίας και υποστάσεων στην Αγία Τριάδα [μία ουσία – τρεις υποστάσεις], όπως επίσης και τις άλλες θέσεις του Μ. Βασιλείου. Σημαντικότερα έργα του προς την κατεύθυνση αυτή υπήρξαν οι περίφημοι πέντε «Θεολογικοί Λόγοι» [Κατά Ευνομιανών, Περί Θεολογίας, Περί Υιού, Περί αγίου Πνεύματος] και οι Λόγοι «Προς Αρειανούς» και «Εις την Πεντηκοστήν».

Στα έργα αυτά προσφέρει όχι μόνο τη συστηματική αναίρεση των κακοδοξιών του Ευνομίου και των Πνευματομάχων, αλλά και την ολοκληρωμένη πλέον διατύπωση της τριαδολογικής διδασκαλίας της Εκκλησίας, ειδικότερα δε για τη φυσική θεότητα του αγίου Πνεύματος και την ομοουσιότητα αυτού προς τον Υιό και τον Πατέρα, την οποία δίσταζε να διακηρύξει ο Μ.Βασίλειος για να μη προκαλέσει τους Ομοιουσιανούς Αρειανούς.

Υπό την έννοια αυτή ομολογεί «Θεόν τον Πατέρα, Θεόν τον Υιόν, Θεόν το Πνεύμα το άγιον, τρεις ιδιότητας, θεότητα μίαν, δόξη και τιμή και ουσία και βασιλεία μη χωριζομένην» [Θεολογικός IV,28].

Η διάκριση των υποστατικών ιδιωμάτων των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδος δεν θίγει την ενότητα της θεότητας, «κοινόν γαρ, Πατρί μεν και Υιώ και αγίω Πνεύματι το μη γεγονέναι και η θεότης… Ίδιον δε, Πατρός μεν η αγεννησία, Υιού δε η γέννησις, Πνεύματος δε η έκπεμψις» [Εις Ηρώνα, 16].

Κατά συνέπεια, η απάντηση στα καίρια ερωτήματα της εποχής για το άγιο Πνεύμα είναι σαφής «–Τί ουν, Θεός το Πνεύμα; Πάνυ γε. Τι ουν, ομοούσιον; Είπερ Θεός» [Θεολογικός,III,10].

Και προσθέτει στον Λόγο του στην Πεντηκοστή που έγινε και ύμνος της Εκκλησίας:

«Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ἦν μὲν ἀεί, καὶ ἔστι, καὶ ἔσται, οὔτε ἀρξάμενον, οὔτε παυσόμενον, ἀλλ' ἀεὶ Πατρὶ καὶ Υἱῷ συντεταγμένον, καὶ συναριθμούμενον, ζωή, καὶ ζωοποιοῦν, φῶς, καὶ φωτὸς χορηγόν, αὐτάγαθον, καὶ πηγὴ ἀγαθότητος· … φῶς, καὶ ζωή, καὶ ζῶσα πηγὴ νοερά, Πνεῦμα σοφίας, Πνεῦμα συνέσεως, ἀγαθόν, εὐθές, νοερόν, ἡγεμονεῦον, καθαῖρον τὰ πταίσματα, Θεός, καὶ θεοποιοῦν, πῦρ, ἐκ πυρὸς προϊόν, λαλοῦν, ἐνεργοῦν, διαιροῦν τὰ χαρίσματα»

Ο Μελέτιος Αντιοχείας ανέλαβε πλέον ηγετικό ρόλο στον αγώνα των Ορθοδόξων. Με εισήγηση προφανώς του Μελετίου αποφασίσθηκε η προώθηση Γρηγορίου του Θεολόγου στον εξαιρετικά σημαντικό θρόνο της Κ.πόλεως, ο οποίος ελεγχόταν μέχρι τότε από τους αρειανόφρονες.

Η Β΄ Οικουμενική σύνοδος, η οποία συγκλήθηκε από τον Μ. Θεοδόσιο στην Κ.πολη το 381,στην οποία μετείχαν 150 επίσκοποι έθεσε οριστικό τέρμα στις αρειανικές έριδες.

Κατά τη σύνοδο της Κ.πόλεως [381] ο κύριος σκοπός του Θεοδοσίου περιοριζόταν στη συνοδική αντιμετώπιση του σοβαρού προβλήματος της κανονικής πληρώσεως του «επισημοτάτου» θρόνου της Κ.πόλεως, ο έλεγχος του οποίου αποτελούσε πάντοτε σταθερό στόχο των διεκδικήσεων τόσο των ορθοδόξων, όσο και των αρειανοφρόνων.

Πράγματι, η πρώτη περίοδος των εργασιών της συνόδου της Κ.πόλεως πραγματοποίησε τον σκοπό της υπό την προεδρία του Μελετίου Αντιοχείας και προώθησε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο της Κ.πόλεως Γρηγόριο τον Θεολόγο.

Ο αιφνίδιος όμως θάνατος του Μελετίου Αντιοχείας σήμαινε και την ανάληψη της προεδρίας από τον νέο αρχιεπίσκοπο Κ.πόλεως Γρηγόριο τον Θεολόγο.

Στην πρώτη λοιπόν περίοδο των εργασιών της συνόδου, αντιμετωπίστηκε το ζήτημα της κανονικής πληρώσεως του θρόνου της Κ.πόλεως. Συγχρόνως όμως επιβεβαιώθηκε η καταδίκη όλων των αιρετικών τάσεων του Αρειανισμού άρα και των Πνευματομάχων του Μακεδόνιου, όπως επίσης και η εμμονή όλων των μελών της συνόδου στο Σύμβολο της Α΄Οικουμενικής συνόδου, για αυτό και στον πρώτο κανόνα της η Β΄ Οικ. Σύνοδος τονίζει ευθύς εξ αρχής: «Οι άγιοι Πατέρες που συνήλθαν στην Κων/πολη όρισαν, να μην παραβιάζεται η πίστη όπως την διατύπωσαν οι 318 Πατέρες της Νικαίας αλλά αυτή να μένει κυρίαρχη και να αναθεματίζεται κάθε αίρεση».

Στη Σύνοδο προέκυψαν πολλές διαφορές εκκλησιαστικού χαρακτήρα και ο Γρηγόριος, χαρακτήρας ευαίσθητος και συναισθηματικός από τη φύση του, τελικά αναγκάσθηκε να παραιτηθεί, παρά την αντίθεση του Μ. Θεοδοσίου, η δε σύνοδος αποδέχθηκε την παραίτηση κατά πλειοψηφία, «μηδέν αιδεσθείσα των του ανδρός πλεονεκτημάτων» [Σωζομενού, Εκκλ. Ιστορία,VIII,7]. Πριν όμως από την παραίτηση του είχε ήδη καθορίσει τις βασικές συντεταγμένες της αποστολής της συνόδου για τις θεολογικές προϋποθέσεις της ενότητας και της ειρήνης της Εκκλησίας με κριτήριο τη θεολογική ερμηνεία της πίστεως της Νικαίας από τους μεγάλους Καππαδόκες θεολόγους.

Η Σύνοδος εξέδωσε το γνωστό πλέον Σύμβολο Νικαίας-Κωνσταντινουπόλεως που περιείχε επιπροσθέτως τη διδασκαλία για το άγιο Πνεύμα: «Καὶ εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, τὸ κύριον, τὸ ζωοποιόν, τὸ ἐκ τοῦ Πατρὸς ἐκπορευόμενον, τὸ σὺν Πατρὶ καὶ Υἱῷ συμπροσκυνούμενον καὶ συνδοξαζόμενον, τὸ λαλῆσαν διὰ τῶν προφητῶν».

Ο «Λίβελλος» αυτός για την εποχή της Β΄ Οικουμενικής συνόδου έπρεπε να περιέχει ολόκληρο το αντιαρειανικό σύμβολο της Νικαίας, το οποίο απέρριπταν όλοι οι αρειανόφρονες και οι πνευματομάχοι Μακεδονιανοί, όπως επίσης και μια ειδικότερη θεολογική ανάπτυξη της πίστεως τόσο για τη φυσική θεότητα του αγίου Πνεύματος. Η διάδοση του κειμένου αυτού σε ολόκληρη την Ανατολή ως της μόνης επίσημης θεολογικής βάσεως για την αποκατάσταση της ενότητας της Εκκλησίας στην ορθή πίστη προσέδωσε στην ειδική Ομολογία πίστεως αυξημένο εκκλησιαστικό κύρος. Η αναγνώριση από την Δ΄ Οικουμενική σύνοδο της Ομολογίας πίστεως ως καθιερωμένης πλέον αυθεντικής ερμηνείας της πίστεως της Νικαίας προσέδωσε στην Ομολογία αυτή τον χαρακτήρα συνοδικού συμβόλου πίστεως, το οποίο κατοχύρωνε την πίστη της Νικαίας έναντι των νέων αιρέσεων, γι’αυτό και χρησιμοποιήθηκε αυτοτελώς ως σύμβολο Νικαίας-Κ.πόλεως στην εκκλησιαστική παράδοση και στη θεία λατρεία.

Γ) Ο Παράκλητος στην Εκκλησία.

Ο ρόλος του περιγράφεται τόσο ωραία και συνοπτικά σε έναν ύμνο της Πεντηκοστής.

«Πάντα χορηγεῖ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον,… ὅλον συγκροτεῖ τὸν θεσμὸν τῆς Ἐκκλησίας». Αυτός είναι ο τελετάρχης όλων των Μυστηρίων της Εκκλησίας. Αυτός σε κάθε Θ. Λειτουργία μεταβάλλει και καθαγιάζει στην αγία Τράπεζα τα τίμια δώρα. «μεταβαλὼν τῷ Πνεύματί σου τῷ Ἁγίῳ. Ἀμήν, ἀμήν, ἀμήν.» δέεται ο ιερέας.

Το ρόλο και την αναγκαιότητα του Πνεύματος στην Εκκλησία τον τόνισε ο ίδιος ο Κύριος με εκείνη την φοβερή του φράση «Σας συμφέρει να φύγω εγώ, διότι αν δεν φύγω, ο Παράκλητος δεν θα έλθει σε σας» (Ιω. 16,7). Εδώ τρόπον τινά ο Υιός εξυψώνει τον Παράκλητο και πάνω από τον εαυτό του δείχνοντας στους ανθρώπους πόσο αναγκαία είναι η παρουσία του.

Δ) Ο Παράκλητος στη ζωή μας.

Πνευματική ζωή, το λέει και η λέξη, σημαίνει ζωή με το Πνεύμα. Ζούμε από το Πνεύμα, με το Πνεύμα και για το Πνεύμα. Χωρίς επαφή με το Πνεύμα δεν μπορώ να είμαι πνευματικός άνθρωπος. Για μας πνευματικός άνθρωπος δεν είναι ο κοσμικά μορφωμένος, ο λογοτέχνης, ο συγγραφέας, αλλά ο εμφορούμενος από το άγιο Πνεύμα έστω και αν είναι αναλφάβητος!

1) Παράκλητος σημαίνει ο παρήγορος, ο παρηγορητής, η παραμυθία μας.

Το Πνεύμα το άγιο είναι το φάρμακο όλων των ασθενειών. Αν ο γλυκύς Ιησούς είναι ο ιατρός των ψυχών και των σωμάτων μας τότε ο Παράκλητος είναι το φάρμακο, είναι το έλαιον και ο οίνος που ο καλός Σαμαρείτης Χριστός επιχέει στις πληγές μας κάθε ημέρα (Λουκ. 10,34). Ο Παράκλητος θεραπεύει τις ψυχικές μας ασθένειες, την κατάθλιψη, το άγχος, την μοναξιά, την ταραχή, τον φόβο, την ανασφάλεια. Μας σηκώνει όρθιους και μας σπρώχνει να συνεχίσουμε τον αγώνα μας. Παράκλητος σημαίνει Ωθηση ουράνια και προς τον ουρανό. Όπως στον καύσωνα της ημέρας το δροσερό αεράκι μας ανακουφίζει έτσι και στον καύσωνα των κοσμικών θλίψεων και των παθών μας, ο αέρας του ουρανού, το Πνεύμα, που «ὅπου θέλει πνεῖ» (Ιω. 3,8), πνέει και σε μας και μάς δροσίζει την ψυχή σαν αύρα λεπτή και μας ανακουφίζει.

2) Παράκλητος δεν σημαίνει μόνο Παρήγορος, αλλά και Βοηθός και Στήριγμα.

«Ὡσαύτως δὲ καὶ τὸ Πνεῦμα συναντιλαμβάνεται ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν·…» δηλαδή μας βοηθά και μας υποστηρίζει στις αδυναμίες μας και «αὐτὸ τὸ Πνεῦμα ὑπερεντυγχάνει ὑπὲρ ἡμῶν στεναγμοῖς ἀλαλήτοις» (Ρωμ. 8,26) συμμετέχει στην προσευχή μας, μεσιτεύει για μας και εμπνέει την προσευχή μας και μας φέρνει την κατάνυξη. Όταν τα πνευματικά μας γόνατα λυγίζουν από τις δυσκολίες αυτό το Πνεύμα φωνάζει μέσα μας «Ἰσχύσατε χεῖρες ἀνειμέναι, καὶ γόνατα παραλελυμένα… Ἰσχύσατε καὶ μὴ φοβεῖσθε·»(Ησ. 35,3-4).

Αυτός είναι ο Συνοδοιπόρος της πνευματικής ζωής. Άλλοτε μας παίρνει από το χέρι όπως ο πατέρας το μικρό παιδί και μας οδηγεί στην οδό του Κυρίου και άλλοτε όταν αδυνατούμε εμείς να βαδίσουμε μας παίρνει στην αγκαλιά του.

3) Παράκλητος σημαίνει και Σύμβουλος, Παραινέτης, Διδάσκαλος.

Ο Κύριος το είπε «ἐκεῖνος ὑμᾶς διδάξει πάντα καὶ ὑπομνήσει ὑμᾶς πάντα ἃ εἶπον ὑμῖν». (Ιω. 14,26). Διπλό το έργο Του. Αυτά που δεν ξέρω μου τα διδάσκει, μου τα αποκαλύπτει. Όχι κάποια, αλλά όλα, πάντα!. Αυτά που ξέρω αλλά τα ξεχνώ μου τα υπενθυμίζει. Όταν οι Χριστιανοί θα πρέπει να απολογούνται σε δικαστήρια και σε κατηγορίες «μὴ μεριμνᾶτε πῶς ἢ τί ἀπολογήσησθε ἢ τί εἴπητε· τὸ γὰρ Ἅγιον Πνεῦμα διδάξει ὑμᾶς ἐν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἃ δεῖ εἰπεῖν» (Λουκ. 12,12).

Βάζει στο νου και στο στόμα μου τα σωστά λόγια κάθε φορά.

Στον καιρό που οι άνθρωποι ψάχνουν συμβούλους, ψυχαναλυτές, ψυχοθεραυπευτές, άπειρα μοντέλα ψυχοθεραπείας, η Εκκλησία έχει να προτείνει τον Παράκλητο, τον Μέγα Σύμβουλο, τον Μέγα Ψυχαναλυτή, τον Μέγα Ψυχοθεραπευτή αφού αυτός είναι ο μόνος ψυχοπλάστης, που έπλασε την ψυχή μας άρα και ο μόνος ψυχοσώστης μας.

Αυτός δεν δίνει σοφές συμβουλές. Είναι ο ίδιος η σοφία, η αυτοσοφία, το αυτοφώς, η πηγή της σοφίας, ο πανσόφους τους αλιεις αναδείξας. Δίνει τις τέλειες λύσεις σε όλα τα διλήμματα, τις τέλειες συμβουλές.

Ή, καλύτερα, δεν δίνει απλώς απαντήσεις. Είναι ο ίδιος αυτός η Απάντηση, δεν δίνει απλώς λύσεις. Είναι αυτός ο ίδιος η Λύση. Δεν ανοίγει απλώς πόρτες. Είναι ο ίδιος η Θύρα. Είναι το πλήρωμα των πάντων.

Ο θησαυρός των αγαθών. Αυτός είναι ο θησαυρός που καμιά οικονομική κρίση δεν μπορεί να μας κλέψει, να μας μειώσει. Ο κόσμος φτώχυνε και φτωχαίνει όχι γιατί έχασε τα λεφτά του αλλά γιατί έχασε τον θησαυρό του Το Παράκλητο. Χάσαμε το Πνεύμα πρώτα και μετά όλα τα άλλα.

Αυτό θα κατέλθει αύριο στην Παναγία, στον Ευαγγελισμό της «ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῇ· Πνεῦμα Ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σὲ καὶ δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι». Αυτό κατέβηκε στον Ιορδάνη και στην Πεντηκοστή. Αλλά ο Ευαγγελισμός, τα Θεοφάνεια και η Πεντηκοστή συντελείται στην προσωπική ζωή κάθε πιστού κάθε μέρα και κάθε ώρα! Άρχισε στο Μυστήριο του Βαπτίσματός μας, τελειώθηκε στο Μυστήριο του Χρίσματος αμέσως μετά την κολυμβήθρα που λάβαμε τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος με τη φράση του ιερέα «Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου» και συνεχίζεται κάθε φορά που μετέχουμε στα Μυστήρια της Εκκλησίας.

Η Πεντηκοστή της Εκκλησίας και η δική μου Πεντηκοστή δεν τελείωσε ποτέ!

Συνεχίζεται συνεχώς στην Ορθόδοξη Εκκλησία και όποιος είναι αληθινά Ορθόδοξος και βιώνει και την Ορθοδοξία και την Ορθοπραξία, αυτός ζει μια παντοτινή Πεντηκοστή.

Ξέρει ότι το σώμα του είναι ναός του αγίου Πνεύματος και τούτο το σώμα δεν το βεβηλώνει με ρυπαρές και αμαρτωλές πράξεις.

Ξέρει ότι το Πνεύμα ως πρόσωπο, ως Θεός και όχι ως απρόσωπη δύναμη λυπάται για τις αμαρτίες μας.

«καὶ μὴ λυπεῖτε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον τοῦ Θεοῦ, ἐν ᾧ ἐσφραγίσθητε εἰς ἡμέραν ἀπολυτρώσεως» (Εφεσ. 4,30) και για αυτό κάνει τα πάντα να μην λυπεί ποτέ τον αγαπημένο του Παράκλητο.

Ευχηθείτε Σεβασμιώτατε με τις πρεσβείες του φωστήρα της Β΄ Οικουμενικής Συνόδου, Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου και των λοιπών Πατέρων της, να γίνει και σε μας αυτό που έγινε στην Παναγία, Πνεύμα άγιο να έλθει σε εμάς και δύναμις του Υψίστου να μας επισκιάσει…

ΠΗΓΗ

↧

Ποια η διαφορά της εορτής της Πεντηκοστής με την εορτή του Αγίου Πνεύματος;

June 24, 2013, 6:00 am

≫ Next: Δεύτε προς με, πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς

≪ Previous: Το Άγιο Πνεύμα στην Εκκλησία &στη ζωή μας &η Β Οικουμενική Σύνοδος!

Ποια η διαφορά της εορτής της Πεντηκοστής

με την εορτή του Αγίου Πνεύματος;

Ουσιαστικά δεν υπάρχει καμία διαφορά.
Η εορτή της Πεντηκοστής είναι εορτή της Αγίας Τριάδος, αφού με την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος μαθαίνουμε ότι ο Θεός είναι Τριαδικός. Η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος έγινε κατά την ημέρα της Κυριακής. Την ήμερα αυτή, ήλθε το Άγιο Πνεύμα στους Μαθητές του Χριστού. Ο ιερός υμνογράφος αποκαλεί την Πεντηκοστή τελευταία εορτή από πλευράς αναπλάσεως και ανακαινίσεως του ανθρώπου: «Την μεθέορτον πιστοί και τελευταίαν εορτήν εορτάσωμεν φαιδρώς, αύτη εστί Πεντηκοστή, επαγγελίας συμπλήρωσις και προθεσμία».

Οι άγιοι Πατέρες μας λοιπόν, πού έβαλαν σε άριστη σειρά και τάξη όλα τα θέματα της πίστεως μας, για να δώσουν τιμή στο Άγιο Πνεύμα, όρισαν να το εορτάζουμε και κατά την Πεντηκοστή, αλλά και ξεχωριστά την επόμενη ημέρα την Δευτέρα.

Βέβαια, όπως διδαχθήκαμε και πιστεύουμε, κοινή είναι η ενέργεια του Τριαδικού Θεού και ποτέ δεν μπορεί να χωρισθή και να απομονωθή ένα Πρόσωπο από τα άλλα Πρόσωπα της Αγίας Τριάδος. Το Άγιον Πνεύμα είναι ομοούσιο με τον Υιό και τον Πατέρα, γιατί και τα τρία Πρόσωπα της Αγίας Τριάδος έχουν κοινή ουσία ή φύση, και κοινή ενέργεια.

Το υπόμνημα του Πεντηκοσταρίου της Δευτέρας του Αγίου Πνέυματος είναι χαρακτηριστικό:

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Δευτέρᾳ τῆς Πεντηκοστῆς, αὐτὸ τὸ πανάγιον, καὶ ζωοποιόν, καὶ παντοδύναμον ἑορτάζομεν Πνεῦμα, τὸν ἕνα τῆς Τριάδος Θεόν, τὸ Ὁμότιμον, καὶ Ὁμοούσιον, καὶ Ὁμόδοξον τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ.

Στίχοι
Πᾶσα πνοή, δόξαζε Πνεῦμα Κυρίου,
Δι' οὗ πονηρῶν πνευμάτων φροῦδα θράση.
Τῇ ἐπιφοιτήσει τοῦ ἁγίου Πνεύματος, πρεσβείαις τῶν Ἀποστόλων σου, Χριστὲ ὁ Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.

Και της Κυριακής της Πεντηκοστής αναφέρει:

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Κυριακῇ ὀγδόῃ ἀπὸ τοῦ Πάσχα, τὴν ἁγίαν Πεντηκοστὴν ἑορτάζομεν.

Στίχοι
Πνοῇ βιαίᾳ γλωσσοπυρσεύτως νέμει,
Χριστὸς τὸ θεῖον Πνεῦμα τοῖς Ἀποστόλοις.
Ἐκκέχυται μεγάλῳ ἑνὶ ἤματι Πνεῦμ' ἁλιεῦσι.
Ταῖς τῶν ἁγίων Ἀποστόλων πρεσβείαις, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.

Συμπερασματικά:
Οι άγιοι Πατέρες μας πού έβαλαν σε άριστη σειρά και τάξη όλα τα θέματα της πίστεως μας, για να δώσουν τιμή στο Άγιο Πνεύμα, όρισαν να το εορτάζουμε και κατά την Πεντηκοστή, αλλά και ξεχωριστά την επόμενη ημέρα. Εμείς, πρέπει να γνωρίζουμε ότι την ήμερα αυτή, όταν εορταζόταν η Πεντηκοστή των Εβραίων, ήλθε το Άγιο Πνεύμα στους Μαθητές του Χριστού. Επειδή, λοιπόν, οι Άγιοι Πατέρες θεώρησαν καλό να ξεχωρίσουν τις γιορτές για να τιμήσουν με τον τρόπο αυτό το μεγαλείο του Παναγίου και Ζωοποιού Πνεύματος, γι’ αυτό εορτάζουμε το Πανάγιο Πνεύμα, πού είναι μία υπόσταση της Αγίας Τριάδος.

πηγές: Συναξάριον Πεντηκοσταρίου, «Δεσποτικές Εορτές» Μητροπολίτου Ναυπάκτου κκ Ιεροθέου, «τί γιορτάζουμε από το Τριώδιο έως την Πεντηκοστή», ιερομ. Ιερωνύμου Δελημάρη (http://orthodox-answers.blogspot.gr)

↧

Δεύτε προς με, πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς

June 24, 2013, 12:00 pm

≫ Next: Τα πνευματικά καλώδια.

≪ Previous: Ποια η διαφορά της εορτής της Πεντηκοστής με την εορτή του Αγίου Πνεύματος;

«Δεύτε προς με, πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι

καγώ αναπαύσω υμάς.

α.Οι επίγειοι βασιλείς, όταν κυριεύσουν το στρατόπεδο των εχθρών, επιβάλουν σ’ αυτούς που πολέμησαν εναντίον τους βαρύτερη δουλεία και αναγκάζουν τον αιχμάλωτο να είναι ταπεινωμένος και εισπράττουν τα κατορθώματα της τόλμης με την μεταβολή των πραγμάτων του βίου.
Ο δε Χριστός, ο αληθινός βασιλιάς, με τους κανονισμούς του πολέμου και τη σοφία της θείας οικονομίας, αφού νίκησε την τυραννία του διαβόλου και αυτούς που παρακίνησε να έχουν φρόνημα εχθρικό προς τον Δεσπότη, καλεί σε ελευθερία και τους στέλλει να απολαύσουν τη βασιλεία. Με γαλήνιο βλέμμα, απλωμένα χέρια που καλούν προς αυτόν και φιλάνθρωπες φωνές προσκαλεί λέγοντας: «Δεύτε προς με, πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς».

Αφού έγινε πέλαγος φιλανθρωπίας, όλους τους κατακλύζει με ορμή. «Ελάτε κοντά μου, όλοι οι κουρασμένοι», όλοι όσοι συμμαχήσατε με το διάβολο εναντίον μου, απολαύστε μαζί μου τα αγαθά μου. Όσοι κουραστήκατε από τους πολέμους εναντίον μου, αναπαυθείτε στα δικά μου δώρα. Να ανταλλάξετε τη διαβολική δουλεία με τη δική μου βασιλεία. Σας κούρασε εκείνος στις αντιπαραθέσεις εναντίον μου, σας όπλισε με παρανομίες ο δυσμενής, σας έντυσε με πανοπλία ασέβειας, σας φόρεσε θώρακα αιματοβαμμένο, έδωσε στα χέρια σας τόξα αδικίας, σας έσπρωξε σε ακόλαστες πράξεις, σας στρατολόγησε στη λατρεία των ειδώλων, σας εξάντλησε με συνεχείς πολέμους και δεν είχατε άνεση όταν με πολεμούσατε. Να, είμαι κοντά σας όταν με φωνάζετε. «Ελάτε κοντά μου, όλοι οι κουρασμένοι».

Αποκάλυψη- Ι.Μ. Ξηροπ-1783 (Απόκρεω)

Είναι αρχαίος αυτός ο νόμος της φιλανθρωπίας, που πάντοτε συνόδευσε τις γενεές των ανθρώπων. Διότι αν απ’ την αρχή δεν εφάρμοζε ο Θεός αυτήν τη φιλανθρωπία, δεν θα συνεχιζόταν η ανθρωπινή φύση που άρχισε με την παρακοή, αλλά θα σταματούσε στον πρώτον άνθρωπο. Έπλασε τον Αδάμ με τα χέρια του. Και το μεν σώμα του διαμόρφωσε από τη γη, την δε αθάνατη ψυχή δημιούργησε από το μηδέν. Του έδωσε βασιλικά χαρακτηριστικά. Του παραχώρησε τον Παράδεισο ως τόπον απολαύσεως. Υπέταξε τις αγέλες των ζώων σ’ αυτόν· τον έκανε δημιουργό ονομάτων σαν να ήταν δικά του, και δημιούργησε τις φύσεις των ζώων που δεν υπήρχαν. Ο δε Αδάμ στα δημιουργήματα έδινε ονόματα. Ο Θεός μεν δημιουργούσε με πρόσταγμα, αυτός δε τα δημιουργηθέντα διακοσμούσε με ονόματα και με τον Δημιουργό μοιραζόταν την μεγαλοδωρία της κτίσεως. Ο Παράδεισος έγινε και νυμφικός θάλαμος. Και η μεν νύμφη δημιουργείτο από την πλευρά του, ο δε Θεός ως δημιουργός του γάμου των δύο πλασμάτων, τους ένωσε κρατώντας τα χέρια τους, και τους πλασθέντας ανέδειξε πατέρες της φύσεώς τους, και ρίζα του ανθρωπίνου φυτού, απ’ την οποίαν βλάστησε όλο το γένος.

Ποιό ήταν λοιπόν το αποτέλεσμα αυτής της ευεργεσίας; Αυτός που ευεργετήθηκε δεν τίμησε τον ευεργέτη με το να μη φάει από ένα φυτό, αλλά ανέχθηκε το διάβολο να μιλά εναντίον του Θεού, και έγινε ακροατής λόγων, διά των οποίων εθεωρείτο ο δημιουργός κακός και τόλμησε με το χέρι να πιάσει τον καρπόν που άνηκε μόνο στον Θεό. Η μεν λοιπόν τόλμη απαιτούσε την εσχάτη τιμωρία. Ο δε Αδάμ ελεγχόμενος από τη συνείδηση διά της φυγής επικύρωσε την καταδίκη και επειδή δεν μπορούσε να αντικρύσει το πρόσωπο του Θεού, απέδρασε και κρυβόταν.

Τί έγινε λοιπόν; Αμέσως αφού παρουσιάσθηκε ο Δεσπότης, φάνηκε φιλανθρωπότερος περισσότερο απ’ ό,τι περίμενε και είπε προς αυτόν πατρικό και όχι καταδικαστικό λόγο. «Αδάμ εσένα ζητώ, το δείγμα της μεγαλοπρέπειας, το έμψυχο άγαλμα της δικής μου αξίας. Γνωρίζω τις πανουργίες του διαβόλου εναντίον σου· γνωρίζω το φθόνο, με τον οποίον αφού κτυπήθηκες έχασες την παρρησία σου σε μένα. Σε παρουσίασε ως άτιμο φυγάδα, εσένα που τιμήθηκες να συνομιλείς με τον Θεό και την εικόνα που τοποθέτησα στο κέντρο της κτίσεως, διά μέσου της παρακοής την έκρυψε. Σε κτύπησε με τα βέλη της απάτης, σε φόρτωσε με την παράβαση. Σε δίδαξε να πολεμάς τον ευεργέτη, σε ανάδειξε αιχμάλωτο της ασέβειας, σε έκανε δούλο της αμαρτίας. Αλλά φανερώσου μόνον, και δέξου τη θεραπεία αυτού που λύπησες. Πάρε το φάρμακο του πταίσματος με τη μετάνοια. Πού είσαι;»

β.Αυτά είπε μιλώντας προς ένα φταίχτη. Τώρα δε, σε όλους τους ανθρώπους απευθύνει τους λόγους της φιλανθρωπίας. «Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι». Σωστά, λέει «πάντες». Κανείς να μη κατηγορήσει για μικροπρέπεια τον Δεσπότη. «Είμαι ανεξάντλητη πηγή φιλανθρωπίας, που μπορεί να παρασύρει κάθε είδος αμαρτίας. Πόσοι με προκαλούν με καθημερινά πταίσματα! Πόσοι με την αγάπη των αμαρτημάτων περιφρονούν τους νόμους μου! Άλλος μεν επιδιώκει αρπαγές χρημάτων· άλλος σκέφτεται δόλια για τον πλησίον του· άλλος διαλύει ξένους γάμους· άλλος ασχολείται με δίκες καταπατώντας το δίκαιο· άλλος μαζεύει πλούτο με την επιορκία· άλλος φονεύει με τη διάθεσή του τον άλλον, τον κολακεύει δε με τη γλώσσα· άλλος ρίχνει το βέλος του φθόνου κατά του πλησίον· άλλος καμαρώνει ότι μπορεί να κάνει κακό και θεωρεί την αδικία ως καθεστώς».

«Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς».Δείξτε μόνο με ένα νεύμα τη διάθεσή σας και θα θεραπευθείτε. Δικά σας τα αμαρτήματα, δικά μου τα ιάματα. Δικά σας τα τραύματα, δικά μου τα φάρμακα. Ζητώ μόνον μετάνοια και θεραπεύω την πληγή. Δείξτε μου την αλλαγή της συμπεριφοράς και λάβετε από εμένα που λυπήσατε την απαλλαγή. Ο νόμος του Μωϋσέως σε κάθε πλημμέλημα είναι αυστηρός σαν το κοφτερό ξίφος, και ταυτόχρονα ο φόβος καταδικάζει σε θάνατο. Αμέσως εφαρμόζει τις αποφάσεις· δεν δέχεται ανταλλαγή πταίσματος· αποστρέφεται τα δάκρυα της μετανοίας· τιμωρεί μαζί με το πταίσμα και τον φταίχτη. Εγώ μισώ μεν την αμαρτία, ελεώ δε τον μετανοούντα αμαρτωλό. Και εάν δω να προσφέρει δάκρυα, αφήνω το χρέος. Όσα βλέπω, τα παραβλέπω κοιτάζοντας τη μεταβολή. Διαγράφω το παρόν πταίσμα, διότι ελπίζω στο μελλοντικό κατόρθωμα (τη μετάνοια) και σβήνω τα πρώτα με τα δεύτερα.

«Ίδετε γαρ ότι πράος ειμι και ταπεινός τη καρδία, και ευρήσετε ανάπαυσιν. Ο γαρ ζυγός μου χρηστός και το φορτίον μου ελαφρόν εστι». Ερευνώ τη διάθεση και ζητώ τη γνώμη και μόνο από τον πόθο της ψυχής, εννοώ την αρετή. Γνωρίζω να συγχωρώ τα ακούσια και παραθεωρώ τα εξ αγνοίας πταίσματα. Τη φιλανθρωπία μου αυτή απήλαυσε ο προφήτης Δαβίδ, που έλαβε πείρα πριν απ’ τον καιρό της χάριτος, όταν κάποτε άφησε λίγο τη σκέψη του και κτυπήθηκε από το διάβολο με το τόξο της μοιχείας. Γι’ αυτά ο μεν νόμος όριζε τιμωρία και εναντίον του προφήτη ακόνιζε το ξίφος του. Διότι ο νόμος δεν γνωρίζει να μετρά το πλημμέλημα από τη διάθεση, αλλά κρίνει μόνον το αμάρτημα που έγινε, χωρίς να σέβεται το πλήθος των προηγούμενων κατορθωμάτων, και τιμωρεί την πράξη.

Άκουσεο τελώνης Ματθαίος«Δεύτε οι κοπιώντες» και αφού δέχθηκε τη φωνή, έτρεξε. Είμαι, έλεγε, ένας από εκείνους που με βαρύνουν τα τελωνικά φορτία. Μπαίνω κάτω από το δικό σου ζυγό, δέχομαι το δικό σου δίχτυ. Και έγινε ο τελώνης παράδειγμα για την κάθαρση των τελωνών. Και η ενέργεια της φωνής αυτής δεν σταμάτησε μέχρις εδώ. Όπως ένα μεγάλο δίχτυ που απλώνεται στο πέλαγος, πιάνει πολλά ψάρια απ’ όλες τις κατευθύνσεις, κατά τον ίδιο λοιπόν τρόπο τα πλήθη των αμαρτωλών έτρεχαν ακούοντας τη σωτηριώδη φωνή και πιάνονταν στο δίκτυ.

«Πολλοί τελώνες και αμαρτωλοί κάθονταν μαζί με τον Ιησού» που έλεγε: «Δεύτε προς με, πάν¬τες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι». Δεν στενοχωρούμαι με τα πλήθη, δεν κουράζομαι να τους δέχομαι όλους. Δεν είναι τόσο μικρό το πέλαγος της φιλανθρωπίας μου, ώστε να στενοχωρείται από τους ποταμούς των αμαρτωλών που εισρέουν. Έχω τόπον αναπαύσεως για όλη την οικουμένη. Φωνή δεσποτική είναι αδύνατον να μένει απραγματοποίητη. «Δεύτε προς με, πάντες οι κοπιώντες». Αυτής της φωνής έγινε κληρονόμος ο χορός των Αποστόλων. Και χρησιμοποιώντάς την, έκαναν εύκολη στους ανθρώπους την ανάβαση στον ουρανό. Ο λόγος αυτός ακούστηκε σε όλες τις ηπείρους. Η κλήση αυτή κατέκτησε νησιά· οι πόλεις αιχμαλωτίζονταν, ακολουθούσαν πολλές περιοχές, η Ελλάς κατακτήθηκε, οι βάρβαροι υποδέχθηκαν τη φωνή· βασιλείς προσκυνούσαν, στρατηγοί υποτάχθηκαν, σφετερίστηκαν το λόγο οι λαοί, τα είδωλα έπεφταν, οι βωμοί καταστρέφονταν, δραπέτευαν οι δαίμονες εγκαταλείποντας τη θέση τους εξ αιτίας του λόγου εκείνου. Τώρα ποιός λατρεύει τους δαίμονες; Συγχρόνως δε έφερνε την υπακοή στον Χριστό και φαινόταν φοβερός στους θρησκεύοντας.

Ω φωνή, που έφερες την κοινή νίκη των ανθρώπων! Ω φωνή, που έγινες πηγή σωτηρίας! Ω λόγε, που ένωσες την οικουμένη σε μία πίστη! Ω λόγε, που καθάρισες τον κόσμο! Ω λόγε, που έκανες να ισχύσουν για τον Λόγο όσα είναι του Λόγου! Ας γίνουμε και εμείς μέρος αυτής της φωνής, αφού απολαύσαμε των αγαθών, να τύχουμε της απολαύσεως μαζί με τους αγίους σύμφωνα με τους λόγους του Χριστού που είπε: «Δεύτε προς με, πάντες οι κοπιώντες, καγώ αναπαύσω υμάς». Σ’ αυτόν ανήκει η δόξα και η δύναμη στους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

(Αγίου Βασιλείου, Επισκόπου Σελευκείας, Λόγος ΚΘ΄. Migne P.G 85, 325-332)

http://www.pemptousia.gr

↧

Τα πνευματικά καλώδια.

June 24, 2013, 2:41 pm

≫ Next: Οράματα εκτός Εκκλησίας

≪ Previous: Δεύτε προς με, πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς

Τα πνευματικά καλώδια (Γέρων Παΐσιος Αγιορείτης)

«Το Άγιο Πνεύμα κατεβαίνει μόνο Του, όταν βρει τις πνευματικές προϋποθέσεις στον άνθρωπο.»

«Πνευματική προϋπόθεση είναι να ξεσκουριάσει ο άνθρωπος τα πνευματικά του καλώδια, να γίνει καλός αγωγός, για να δεχτεί το πνευματικό ρεύμα του θείου φωτισμού, και έτσι γίνεται πνευματικός επιστήμων, θεολόγος.»

Γέρων Παΐσιος Αγιορείτης.

↧

Οράματα εκτός Εκκλησίας

June 24, 2013, 11:30 pm

≫ Next: «Ο πνευματικός πατέρας» του Μητροπολίτου Μεσογαίας κ. Νικολάου

≪ Previous: Τα πνευματικά καλώδια.

Ο Ρ Α Μ Α Τ Α

ΕΚΤΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

υπό μοναχού Gorazd

Απ’ τη μονογραφία «Το Βατικανό κι η Ρωσία» και «Οράματα Εκτός Εκκλησίας: Μια Ματιά στις Πνευματικές και Πολιτικές Τάσεις του Ρωμαιοκαθολικισμού» (Τζόρντανβιλ ,Ν.Υ.-Μοναστήρι Αγίας Τριάδας 1990)

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:

Μπαρλάς Γερ. Κωνσταντίνος

Αιτωλοακαρνανία, Ιανουάριος 2008 μ.Χ.

Πολλοί άνθρωποι έχουν ακούσει ότι η Θεομήτωρ έχει υποτίθεται εμφανιστεί σε ρωμαιοκαθολικούςσε διάφορα μέρη. Δεν ξέρουν τί να σκεφτούν γι’ αυτά τα γεγονότα. Μερικοί πάνε τόσο μακρυά ώστε να νομίσουν ότι εφόσον η Μητέρα του Θεού εμφανίζεται σε ρωμαιοκαθολικούς, αυτό συνεπάγεται ότι η ρωμαιοκαθολική εκκλησία είναι μια αληθινή εκκλησία που έχει τη Χάρη, ειδικά εφόσον διάφορα θαύματα και θεραπείες λαμβάνουν χώρα στις τοποθεσίες των οραμάτων.

Η Φάτιμα [1],ιδιαίτερα, έχει ξεσηκώσει μεγάλο ενδιαφέρον μεταξύ των Ρώσων που ζουν στο εξωτερικό διότι η οπτασία υποτίθεται μιλάει για τη Ρωσία με ισχυρά αντικομουνιστικούς όρους, οδηγώντας τους να παραβλέψουν το αιρετικό κι αντιορθόδοξο περιεχόμενο του μηνύματος συνολικά. Πώς πρέπει να σταθούμε απέναντι σ’ αυτές τις εμφανίσεις και τους ισχυρισμούς γι» αυτές; Τί κριτήριο θα’ πρεπε να χρησιμοποιήσουμε για να μας οδηγήσει στην εξέταση της αλήθειας οραμάτων εκτός της Ορθοδόξου Εκκλησίας; Ευελπιστώ πως τα όσα ακολουθούν θα βοηθήσουν να κατανοήσουμε τέτοια φαινόμενα.

Οι Άγιοι Πατέρες, ξέροντας ότι ο σατανάς μπορεί να μεταμορφωθεί σ’ άγγελο φωτός, μας συμβουλεύουν να είμαστε προσεκτικοί και δύσπιστοι με όλες τις εμφανίσεις στον ορατό κόσμο. «Αν είσαι ήσυχος με καλό τρόπο, επιθυμώντας να είσαι με το Θεό» λέει ο Άγιος Γρηγόριος ο Σιναΐτης, «ποτέ μη δέχεσαι εμφανίσεις[2] φυσικές ή πνευματικές, είτε έξω είτε μέσα στον εαυτό σου, ακόμα κι αν μπορεί να είναι μια εικόνα του Χριστού, ή ένας άγγελος, ή κάποιος Άγιος, ή αν ίσως εμφανιστεί φως, ή αποτυπωθεί στο νου. Πρόσεχε, ώστε να μην καταλήξεις να πιστέψεις κάτι, ακόμα κι αν είναι κάτι καλό, και μην αιχμαλωτιστείς απ' αυτό πριν συμβουλευτείς εκείνους που είναι έμπειροι κι είναι ικανοί ν' αναλύσουν το θέμα, ώστε να μην υποστείς βλάβη. Ο Θεός δεν δυσαρεστείται με το πρόσωπο που είναι προσεκτικό με τον εαυτό του, ακόμα κι αν αυτό, από φόβο μήπως πλανηθεί, δεν αποδέχεται ακόμα κι εκείνο που είναι από Αυτόν, χωρίς συμβουλή και δοκιμή».

Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε ότι ο Θεός Κύριος θα μπορούσε όλες τις φορές να δώσει πλήρη επιβεβαίωση σ» ένα πρόσωπο, εάν ευαρεστείται να το κάνει αυτό, που ν’ αφορά την αλήθεια του οράματος. Εάν τέτοια προσοχή είναι απαραίτητη όσον αφορά οράματα ΕΝΤΟΣ της Ορθοδόξου Εκκλησίας, πόσο πολύ περισσότερο επιφυλακτικοί θα έπρεπε να είμαστε σε σχέση με εμφανίσεις ΕΚΤΟΣ της μίας, αληθινής Εκκλησίας! Το μόνο κριτήριο για να εξετάζουμε αυτά τα οράματα θα πρέπει να είναι η Ορθοδοξία τους[3]. Εάν καθ’ οιονδήποτε τρόπο η Ορθοδοξία τους χωλαίνει, τότε πρέπει ν' απορριφθούν: ακόμα κι αν το 99% του μηνύματος είναι Ορθόδοξο και μόνο 1% αποκλίνει από τις διδασκαλίες της Εκκλησίας, τότε όλο πρέπει ν’ απορρίπτεται.[4] Ο Θεός δεν μπορεί ν' αρνείται το Εαυτό Του ή να διδάσκει αναλήθειες ακόμα και στον ελάχιστο βαθμό.

Ας εξετάσουμε τρεις αρκετά γνωστές περιπτώσεις που συνέβησαν στην εποχή μας.

Πρώτα θ' ασχοληθούμε με τη Φάτιμα, που είναι ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, μιας κι εκεί η οπτασία μιλάει για τη Ρωσία και το ρόλο της στο πεπρωμένο της ανθρωπότητας.

Προς το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, στη Φάτιμα της Πορτογαλίας, μεταξύ Μαΐου κι Οκτωβρίου 1917,τρία βοσκόπουλα, δυο κορίτσια κι ένα αγόρι, είχαν μια σειρά οραμάτων κάποιας που είπαν πως είναι η Κυρία μας, η Ευλογημένη Παρθένος. Κατά τη διάρκεια των έξι μηνών των οπτασιών, τα μηνύματα που ειπώθηκε στη Λουτσία να δημοσιοποιήσει, τότε ή λίγο αργότερα, αφορούσαν πάρα πολύ την ανάγκη να ενθαρρυνθεί η αφοσίωση στο ροζάριο [5] και στην Άσπιλη καρδιά της Κυρίας μας [παπική θρησκευτική θεομητορική εορτή], και την ανάγκη να αλλάξει η ανθρωπότητα την κατεύθυνση στην οποία κινούνταν. Αποτυχία στο να κάνουμε αυτή την αλλαγή θα έφερνε την οργή του Θεού. (Aπό «Μελέτες στη Συγκριτική Θρησκειολογία. Ένα Ζήτημα που Αφορά την Δεύτερη Βατικανή Σύνοδο», υπό Βεράκ).

Το Δεκέμβριο του 1940μ.Χ. η Αδελφή Λουκία [6] -η μόνη απ' τους τρεις που παρέμεινε ζωντανή και που τώρα είναι καλόγρια του Καρμελιτικού τάγματος-έγραψε στον Πάπα Πίο τον 12ο (1876-1958) [7] λέγοντας: «Το 1917 η Παναγία Μητέρα προφήτεψε σ’ εμάς το τέλος του πολέμου που εκείνη την εποχή σκοτείνιαζε το πρόσωπο της Ευρώπης. Προφήτεψε άλλον ένα πόλεμο κι είπε πως θα ξανάρχονταν. Επέμεινε στην αφοσίωση της Ρωσίας στην υπερ-ιερή καρδιά της[παπική γιορτή],υποσχόμενη ως αντάλλαγμα να εμποδίσει την εξάπλωση ψευδών διδασκαλιών στη Ρωσία και να μεταστρέψει τη Ρωσία [8]» (Aπό «Νέα Για τη Φάτιμα, το Μεγαλύτερο Θαύμα Της Εποχής μας»,Βρυξέλες,1962,σ.144).

Είναι απαραίτητο να θυμηθούμε ότι οι Καθολικοί κατανοούν «την μεταστροφή [προσηλυτισμό] της Ρωσίας» ως μεταστροφή της στον Ρωμαιοκαθολικισμό.[9]

Πάλι διαβάζουμε στο περιοδικό «Ο Σταυροφόρος της Φατιμά» (τεύχος Νο.17,Απρίλης-Μάης 1985): «Έτσι η μεταστροφή λίγων Ρώσων στον Καθολικισμό[παπισμό] είναι τώρα μέρος των προετοιμασιών του Θεού για τον προσηλυτισμό της Ρωσίας, όταν ο Πάπας κι οι επίσκοποι τελικά υπακούν τη διαταγή της Κυράς μας της Φάτιμα να καθαγιάσουν [αφιερώσουν] τη Ρωσία με τον τρόπο που υπέδειξε ο Θεός. O λόγος για τον οποίο ο Ιησούς έδωσε αυτή τη συγκεκριμένη εντολή στον Πάπα και στους επισκόπους είναι διότι θέλει όλη η εκκλησία του ν’ αναγνωρίσει τον καθαγιασμό της Ρωσίας [δηλαδή τη μεταστροφή της στον παπισμό] ως έναν θρίαμβο της άσπιλης καρδίας της Μαρίας. Η Αδελφή Λουκία καταγράφει σ’ ένα γράμμα με ημερομηνία 18 Μαΐου 1936: «Κατ’ ιδίαν μίλησα στον Κύριο μας για το θέμα κι όχι πολύ καιρό πριν, Τον ρώτησα γιατί δεν θα μετέστρεφε [στον παπισμό] τη Ρωσία χωρίς τον Άγιο Πατέρα [τον Πάπα] να κάνει την καθαγίαση. Απάντησε: Γιατί θέλω όλη η Εκκλησία Μου ν’ αναγνωρίσει αυτήν την καθαγίαση ως θρίαμβο της άσπιλης καρδίας της Μαρίας ώστε να μπορέσει να επεκτείνει τη λατρεία του αργότερα και να βάλει την αφοσίωση στην άσπιλη καρδία [της Παναγίας] δίπλα στην αφοσίωση της ιερής καρδίας Μου.»

Εδώ θα’ πρεπε να πούμε κάτι για τις αν-Ορθόδοξες μορφές θρησκευτικής ευλάβειας [κι αφοσίωσης] στην ιερή καρδιά του Ιησού και στην άσπιλη καρδιά της Μαρίας που το όραμα υποστηρίζει.
Μια ρωμαιοκαθολική [γαλλίδα] καλόγρια, η Μαρία Μαργαρίτα Αλακόκ (Μary Margaret Alacoque 1647-1690),υποτίθεται πως είχε ένα όραμα του Ιησού Χριστού, ο οποίος της έδειξε την καρδιά Του, που έκαιγε από αγάπη, και της ζήτησε να διαδώσει την τιμή σ’ αυτή [την καρδιά]. Οι αποκαλύψεις που έλαβε πρωτοτυπώθηκαν στη διήγηση της ζωής της απ’ τον Ιησουίτη επίσκοπο Λανζέ (Lanje) και προκάλεσαν τέτοιο σκάνδαλο που η έκδοση καταστράφηκε. Λόγω του γεγονότος ότι εκείνες οι «αποκαλύψεις» είχαν εκτεθεί τόσο στο κοινό, καταδικάστηκαν από τον Πάπα Κλήμεντα [10] .

Παρόλ’ αυτά, αυτή η λατρεία [της ιερής καρδιάς του Ιησού] συνέχισε να υφίσταται υπό την σκέπη των Ιησουϊτών [11], και τελικά μπήκε στο κύριο ρεύμα της [ρωμαιο]Καθολικής θρησκευτικής ζωής (Ποιμαντική Θεολογία, Μέρος δεύτερο, Αρχιμανδρίτης Κωνσταντίνος, Τζόρντανβιλ, 1961,σ.16). Εικόνες και γιορτές της Ιερής Καρδιάς έγιναν σημαντικό μέρος της [ρωμαιο]καθολικής πνευματικότητας, κι οι πάπες πρόσθεσαν τις εγκρίσεις τους σε εγκυκλίους [12],χαρίζοντας αφέσεις αμαρτιών (συγχωροχάρτια) για όποιον τηρούσε τη γιορτή. Για να μην υστερήσουν, άλλες ομάδες, που υποστήριζαν πως είχαν δει εμφανίσεις της Μαρίας, προώθησαν την ιδέα της τιμής (ευλάβειας-αφοσίωσης) στην «Άσπιλη Καρδιά της Μαρίας».

H καρδιά της Μαρίας μερικές φορές ζωγραφίζονταν μαζί με το [ζωγραφικό] μοτίβο της ιερής καρδιάς του Ιησού: μία εικόνα (ζωγραφιά) με δύο καρδιές... κι αργότερα, η θλιμένη καρδιά της Μαρίας, με πέντε ή εφτά σπαθιά να την διατρυπούν, έγινε άκρως δημοφιλής. Θα ήταν δύσκολο να κατηγορήσουμε τον ρωμαιοκαθολικισμό ότι αρνείται τη θεότητα του Χριστού, μάλλον έχουν διασπάσει την ολότητα του Χριστού, δίνοντας έμφαση στην τιμή (ευλάβεια-αφοσίωση) της ανθρώπινης φύσης Του ξεχωριστά, ορισμένες φορές μ’ έναν χονδροειδώς βιολογικό τρόπο [13].

Αυτό παραβιάζει μια κεντρική αρχή των [Οικουμενικών] Συνόδων, ότι τιμή (λατρευτική) πρέπει ν’ αποδίδεται στον [όλο, δηλαδή στον Θεάνθρωπο] Χριστό, κι όχι σε μια από τις φύσεις Του ή μέρη του σώματός Του. Έτσι, κομματιάζοντας την ολότητα του Υιού του Θεού, αναπτύσσεται μια τάση νεστοριανισμού [14].

Μέρη του σώματος του Χριστού δεν πρέπει να γίνονται αντικείμενο ξεχωριστής λατρείας ,ούτε θα’ πρεπε ν’ απεικονίζονται ζωγραφικά (δηλ., μια φλεγόμενη καρδιά ή μια καρδιά που περιβάλλεται από ένα ακάνθινο στεφάνι). (Aπό «Συγκριτική Θρησκειολογία», «Ρωμαιοκαθολικισμός: Μερικές Θρησκευτικές Πρακτικές», υπό πατρός Τζορτζ Μίτσελ).Αναφέρουμε εδώ αυτές τις θρησκευτικές πρακτικές για ν' απεικονίσουμε την άβυσσο που υπάρχει μεταξύ Ορθόδοξης και ρωμαιοκαθολικής πνευματικότητας.

Ακόμα άλλη μία σειρά εμφανίσεων έλαβε χώρα σ' ένα μικρό ορεινό χωριό που ονομάζεται Άγιος Σεβαστιανός του Γκαραμπαντάλ (San Sebastian de Garabandal) στα βόρεια της Ισπανίας.

Αυτές οι εμφανίσεις έγιναν μεταξύ Ιουνίου 1961 και Νοεμβρίου 1965. Οι θεατές ήταν τέσσερα νεαρά κορίτσια. Παραθέτουμε μερικά απ’ τα μηνύματα που δόθηκαν [απ’ την οπτασία]:

«Η Παρθένος επίσης μας υπενθύμισε να πηγαίνουμε συχνότερα στο ευλογημένο μυστήριο [δηλ. την Θ. κοινωνία].Είναι γεγονός πως ακόμα και στην τελική εμφάνισή της (13 Νοέμβρη 1965) η Παρθένος μου είπε: «Κοντσίτα (έτσι έλεγαν την μία από τις κοπέλες),γιατί δεν πας συχνότερα να επισκεφτείς τον Υιό μου στο ναό;» Όταν είδα την Παρθένο της είπα, σαν να υπήρχε κατάσκοπος στο χωριό, «Ξέρεις, υπάρχουν κάποιοι Διαμαρτυρόμενοι εδώ». Η Παρθένος απάντησε: «Είναι όλοι παιδιά μου». Ο άγγελος ήρθε κι είπε, «Πολλοί καρδινάλιοι, πολλοί επίσκοποι και πολλοί ιερείς είναι στο δρόμο της απώλειας και παίρνουν πολλές ψυχές μαζί τους. Όλο και λιγότερη σημασία δίνεται στην (θεία) Ευχαριστία».

Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ότι το 1967 η Κοντσίτα Γκονζάλεζ (μια απ’ τις θεάτριες) άρχισε να’ χει αμφιβολίες για τις εμφανίσεις:
«Ναι, το 1967, λίγο μετά που είχαν γίνει οι εμφανίσεις, όντως είχα αμφιβολίες. Συνέβη ξαφνικά τις 15 Αυγούστου. Δεν θα το ξεχάσω ποτέ.

Υπήρχαν πολλοί άνθρωποι τριγύρω μου και με κατέκλυσε το συναίσθημα ότι δεν ήμουν ειλικρινής. Ένιωθα πως εξαπατούσα όλους αυτούς τους ανθρώπους κι ότι όφειλα να το ομολογήσω. Πήγα σ’ έναν ιερέα και του είπα ότι ήταν σαν μια ψευδαίσθηση ή όνειρο ή ζώντας ένα ψέμα, ότι ποτέ δεν είχα δει την Παρθένο κι ότι τους εξαπατούσα όλους όλη την ώρα. Αυτές οι αμφιβολίες κι αρνήσεις των εμφανίσεων της Παρθένου διήρκεσαν πέντε ή έξι μέρες. Από τότε και μέχρι σήμερα έχω σύγχυση κι αμφιβολία μέσα μου».(Aπό «Θαύμα στο Γκαραμπαντάλ» της Κοντσίτα Γκονζάλεζ με τον Χάρι Ντάλεη, Ντάμπλντέη εντ Κόμπανι,Ν.Υ.,1983).

Αναφέρουμε εδώ αυτή την εμφάνιση για να δείξωμε ότι ακόμα και σε μια περίπτωση όπου η ίδιαη θεατής σε τελική ανάλυση είναι αβέβαιη για την πραγματικότητα αυτού που είδε, παρόλ' αυτά η ιστορία φαίνεται να βρίσκει καταφανώς σοβαρούς πιστούς. Δεν αποθαρρύνονται καν από τόσο ανησυχητικά γεγονότα όπως το ακόλουθο, που ανέφερε ένας απ’ τους θεατές:
«Μετά που άρχισαν οι εμφανίσεις, ποτέ δεν χάσαμε ούτε μέρα [θείας] Kοινωνίας. Όταν δεν υπήρχε ιερέας στην πόλη, ένας άγγελος κατέβαινε να μας δώσει κοινωνία… Κάποια στιγμή ένας ιερέας μας έδωσε οδηγίες να ρωτήσουμε πώς γινόταν να μας παρέχει κοινωνία ο άγγελος, αφού μόνο ο ιερέας μπορούσε να καθαγιάσει τις όστιες [15].Ρωτήσαμε κι η Παρθένος είπε πως ο άγγελος κατέβαινε κι έπαιρνε τις ήδη καθαγιασμένες όστιες από αρτοφόρια [εκκλησιαστικό σκεύος όπου φυλάσσεται Θ. κοινωνία για έκτακτες περιπτώσεις] στη γη».

Μπορούμε να φανταστούμε την σύγχυση που αυτό θα προκαλούσε στην εκκλησία απ’ την οποία παίρνονταν οι όστιες! Είναι δυνατόν άγγελοι να χρειάζεται να παίρνουν όστιες από αρτοφόρια εκκλησιών;
Στον Ορθόδοξο βίο του αγίου Ονουφρίου όντως ένας άγγελος φέρνει την Θεία Κοινωνία, αλλά είναι αδιανόητο ότι ένας άγγελος θα χρειάζονταν να πάρει Άγια Δώρα από ένα αρτοφόριο στη Γη.[16]

Η τρίτη σειρά εμφανίσεωνπου θ' αναφέρουμε άρχισε στις 24 Ιουνίου 1981 στη Γιουγκοσλαβική πόλη Medjugorje (Μεντιουγκόργιε), όπου κάποια νέα παιδιά άρχισαν να έχουν οράματα από κάτι που αυτά θεώρησαν πως είναι η Θεομήτωρ. Η οπτασία ισχυρίστηκε ότι αυτές οι αποκαλύψεις θα είναι οι τελευταίες στον κόσμο. Το Νοέμβριο του 1982 μ.Χ. η οπτασία είπε: «Μετά που θα τελειώσουν αυτές οι αποκαλύψεις θα υπάρξουν μόνο κάποιες ψεύτικες αποκαλύψεις στον κόσμο».

Ο κόσμος πήγε κατά κοπάδια στη Μεντγιουγκόριε απ’ όλο τον κόσμο ακόμα κι αν ο τοπικός ρωμαιοκαθολικός επίσκοπος του Μοστάρ, Παβάο Ζάνιτς, που αρνείται την αληθινότητα των εμφανίσεων, έκανε μια δημόσια ανακοίνωση στ’ όνομα της Γιουγκοσλαβικής Σύσκεψης Επισκόπων [κάτι σαν τοπική σύνοδος] ότι «Δεν επιτρέπεται να διοργανώνονται προσκυνήματα ή άλλες εκδηλώσεις που υποκινούνται από τον υπερφυσικό χαρακτήρα που υποθετικά αποδίδεται στα γεγονότα της Μεντγιουγκόργιε». [17]

Ήδη το 1981 οι κοπέλες που είχαν δει το όραμα έλεγαν: «Θα υπάρξει ένα ορατό σημάδι που θαδιαρκεί στο λόφο των εμφανίσεων. Θα έρθει γρήγορα, θα το δείτε σύντομα. Περιμένετε λίγο περισσότερο, κάντε υπομονή». Και πάλι: «Το σημείο θα συμβεί στη γιορτή της Άσπιλης Σύλληψης [18] το 1981,έπειτα τα Χριστούγεννα, μετά την Πρωτοχρονιά κ.ο.κ.» Περιττό να πούμε ότι κανένα σημάδι δεν έχει εμφανιστεί ακόμα στο λόφο. Για έναν Ορθόδοξο αναγνώστη είναι επαρκές να ξέρει μόνο μερικά απ’ τα οικουμενιστικά μηνύματα που έδωσε η οπτασία για να είναι βέβαιος ότι δεν είναι η Θεομήτωρ που εμφανίζεται εκεί.

Για παράδειγμα:
«Όλες οι θρησκείες είναι το ίδιο μπροστά στο Θεό. Ο Θεός διατάζει σ’ όλες αυτές τις θρησκείες ως βασιλιάς στο βασίλειό του.» («Καθολική-Αντί-Μεταρρύθμιση»,201,Αγγλ.έκδ.,πρβλ. και «Fr.Blaise, 500 Messages a Vivre»,σ.370,Μόντρεαλ 1986) «Για το Θεό δεν μετράνε οι διαιρέσεις κι οι θρησκείες. Είστε εσείς στον κόσμο που δημιουργήσατε τους διχασμούς διότι οι πιστοί ξεχωρίστηκαν ο ένας απ’ τον άλλο».(«Εμφανίσεις της Παρθένου Μαρίας στη Μedjugorje,Jan Urban(στα τσέχικα).Η Καθολική Αντί-Μεταρρύθμιση στον 20ο αι., Σεπτ./Οκτ.1987, Νοέμ./Δεκ.1985»).

Για τον ανενημέρωτο, αυτό το μήνυμα έχει μια παραπλανητική έλξη και συμβαδίζει με την άποψη περί «ενός κόσμου». Αλλά σαν Ορθόδοξοι Χριστιανοί γνωρίζουμε ότι το να πούμε πως «όλες οι θρησκείες είναι το ίδιο μπροστά στο Θεό» είναι άρνηση του Χριστού ως της μόνης Αλήθειας. Δεν είναι ο Ίδιος που λέει: «Εγώ είμαι η οδός, η αλήθεια κι η ζωή. Κανείς δεν έρχεται στον Πατέρα παρά μέσω εμού» (Ιω.14:6); Άρα το να λέμε πως όλες οι θρησκείες είναι το ίδιο είναι άρνηση του Χριστού! [19]

Χωρίς ν’ αποπειραθούμε ν’ αναλύσουμε πολύ βαθιά το νόημα όλων των μηνυμάτων, μας είναι ήδη αρκετό να συνειδητοποιήσουμε πως κάθε μια απ’ αυτές τις εμφανίσεις, που υποστηρίζει πως είναι η Θεομήτωρ, δέχεται τα μυστήρια της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας ως αληθινά κι έχοντα τη Χάρη. Αυτό από μόνο του κάνει αυτές τις εμφανίσεις εντελώς απορριπτέες για εμάς, αφού γνωρίζουμε πως Μυστήρια που έχουν και μεταδίδουν τη Χάρη βρίσκονται μόνο στη μία, αληθινή Εκκλησία του Χριστού. Αφότου η Δυτική Εκκλησία αποχωρίστηκε από τη μία, αληθή Εκκλησία τον 11ο αιώνα, δεν τίθεται καν ζήτημα για την ύπαρξη αληθινών Μυστηρίων στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. «Η Εκκλησία είναι μία και μόνο αυτή έχει την πληρότητα των δώρων της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Άσχετα απ’ το ποιος ή μεποιον τρόπο κάποιος έχει απομακρυνθεί από την Εκκλησία, είτε λόγω αίρεσης, σχίσματος, ή με μη-κανονικές συναθροίσεις, αυτός χάνει την κοινωνία της Χάρης του Θεού.

Άρα κανένα μυστήριο που τελείται εκτός της (Ορθοδόξου) Εκκλησίας δεν έχει καμία ισχύ προερχόμενη από τη Χάρη.» (Αρχιεπίσκοπος Ιλαρίων Δεν Υπάρχει Χριστιανισμός Χωρίς την Εκκλησία», σ.114, Σαν Πάολο, Βραζιλία, 1954). Ακόμα κι η ύπαρξη θεραπειών δεν είναι απόδειξη της αλήθειας των εμφανίσεων. Οι θεραπείες μπορεί να είναι απ’ το Θεό, από φυσικά αίτια, ή αν ο Θεός το επιτρέψει από τον Πονηρό.[Κι ο διάβολος μπορεί να θεραπεύσει αρρώστιες που προκάλεσε ο ίδιος] Ο Σωζομενός, στην «Εκκλησιαστική Ιστορία» του (Βιβλίο2,παρ.5) γράφει: «O ναός του Ασκληπιού στην Αιγίδα, μια πόλη της Κιλικίας, κι ο ναός της Αφροδίτης στα Άφακα, κοντά στο Όρος Λίβανος και τον ποταμό Άδωνι, υποσκάφτηκαν και καταστράφηκαν εντελώς. Και οι δυο αυτοί ναοί τιμώνταν και τους είχαν σε μεγάλη υπόληψη οι αρχαίοι γιατί όσοι απ' αυτούς ήταν άρρωστοι στο σώμα θεραπεύονταν απ’ τις ασθένειες γιατί ο δαίμονας εκδηλωνόνταν τη νύχτα και τους θεράπευε».

Στο έργο του αγίου Γρηγορίου της Τουρς (538-594), «Vita Patrum» (Βίοι Πατέρων),διαβάζουμε στο βίο του αγίου Φριάρδου του Έγκλειστου: «Και καθώς θαρραλέα επέμεναν στην προσευχή, ο πειραστής (διάβολος) εμφανίστηκε τη νύχτα στο διάκονο Σεκουνδέλλο, παίρνοντας τη μορφή του Κυρίου και λέγοντάς του, «Είμαι ο Χριστός στον οποίο προσεύχεσαι κάθε μέρα. Είσαι ήδη άγιος και τ’ όνομά σου είναι γραμμένο στο Βιβλίο της Ζωής. Γι’ αυτό πήγαινε έξω απ’ το νησί και κάνε θεραπείες ανάμεσα στους ανθρώπους». Ο Σεκουνδέλλος, ξεγελασμένος απ’ αυτή την πλάνη, έφυγε απ’ το νησί κι έτσι ακόμα μόλις έβαζε το χέρι του πάνω στους αρρώστους στ’ όνομα του Ιησού Χριστού, αυτοί θεραπεύονταν».

Τα λόγια του Αρχιερέα Βόριδος Μολχάνωφ (Boris Molchanov) είναι πολύ επίκαιρα εδώ:
«Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε αυτόν τον λίγο γνωστό αλλά αξιοσημείωτο πνευματικό νόμο μέσω του οποίου όλος ο ψευδής κι υποκριτικός Χριστιανισμός θα οδηγήσει αναπόφευκτα τους οπαδούς του στην αποδοχή του Αντιχρίστου ή σ’ ένα κίνημα που θα προετοιμαστεί για την εμφάνισή του. Σε κάθε ψεύτικη διδασκαλία, όπως στη στάση των Φαρισαίων προς την αλήθεια, υπάρχουν κρυμένοι οι σπόροι της αιώνιας καταδίκης. Ηλιθιωδώς και μάταια πολλοί άνθρωποι δεν αποδέχονται την σπουδαιότητα του δόγματος. Η στενή σχέση μεταξύ δόγματος της πίστης, της πρακτικής ηθικής δραστηριότητας και του αγώνα για σωτηρία έχει αναπτυχθεί εκτενώς απ’ τον επίσκοπο[άγιο] Ιγνάτιο (Μπριαντσανίνοφ,1807-1867) και την Αυτού Μακαριότητα Μητροπολίτη Αντώνιο (Κραποβίτσκι). Σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, δεν είναι τίποτα τόσο σπουδαίο όσο το να ομολογείς την θεόθεν αποκαλυμένη Αλήθεια, αφού ο ίδιος ο Λόγος του Θεού μαρτυρεί ότι ο Θεός πρέπει να λατρεύεται εν Πνεύματι κι Αληθεία (Ιω.4:23-24).

Η αλήθεια δεν είναι κανένα ασήμαντο πράγμα με το οποίο μπορεί ο καθένας να σχετίζεται όπως θέλει. Στην αλήθεια, το Πνεύμα της Αληθείας, που εκπορεύεται απ’ τον Πατέρα, είναι παρόν κατά έναν αληθινό τρόπο. Και αντίστοιχα, σε κάθε ψέμα, είναι παρών ο πατέρας του ψεύδους, ο διάβολος.

Άρα όποιος ομολογεί την αλήθεια λαμβάνει το Πνεύμα της Αλήθειας κι όποιος ομολογεί ένα ψέμα αναγκαστικά θ’ αφομοιώσει το πνεύμα των ψεμάτων, το εκπεσών πνεύμα. Εκτός της μίας, αγίας Ορθοδόξου Εκκλησίας δεν υπάρχουν κι ούτε θα εμφανιστούν τα μέσα για ν' αναγνωριστεί ο Αντίχριστος, κι ούτε κι υπάρχει καμιά δύναμη του Πνεύματος για ν’ αντισταθεί εναντίον του κι εναντίον των πειρασμών του.(«Εποχή Αποστασίας», Τζόρντανβιλ 1976,σελ.18)

Δεν χρειαζόμαστε ετερόδοξα οράματα για να μας καλέσουν σε μετάνοια, προσευχή και νηστεία. Επιπλέον, αυτά τα οράματα αποδέχονται τα ρωμαιοκαθολικά μυστήρια, τον θεσμό του πάπα, ενθαρρύνουν αν-Ορθόδοξες μορφές ευλάβειας κι αγκαλιάζουν τον ψευδή οικουμενισμό [δεν έχει καμία σχέση ο αντιχριστιανικός οικουμενισμός με την παγκοσμιότητα της Ορθοδοξίας].Στους ταραγμένους μας καιρούς, καιρούς λεπτών πειρασμών και μεγάλων πλανών, όπου ψεύτικα θαύματα, οράματα κι εμφανίσεις αυξάνονται, εμείς οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί θα πρέπει να εργαζόμαστε για τη σωτηρία μας με φόβο και τρόμο, μένοντας σταθεροί στην Αγία Ορθόδοξη Πίστη μας κι αναζητώντας οδηγία κι έμπνευση μόνο στην Αγία Ορθόδοξη Εκκλησία μας.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

1. Τοποθεσία στην Πορτογαλλία όπου υποτίθεται εμφανίστηκε η Παναγία.

2. Οράματα - Οπτασίες

3. Αν δηλαδή, συμφωνούν με τα δόγματα, τις διδασκαλίες και την Ιερά Παράδοση της ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

4. ΠΡΟΣΟΧΗ! Ακόμα κι Ορθόδοξο 100% να είναι το περιεχόμενο, πάλι πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί, διότι ο σατανάς και οι δαίμονες μπορεί να έχουν σκοπό αργότερα να μας πλανήσουν με άλλα οράματα ή ακόμα και με αυτό μόνο να μας κάνουν να υπερηφανευτούμε.

5. Ρωμαιοκαθολική θρησκευτική πρακτική κατά την οποία απαγγέλεται ένα συγκεκριμένο τυπικό προσευχών χρησιμοποιώντας το ομώνυμο ρωμαιοκαθολικό «κομποσχοίνι»

6. =Φωτεινή, από το λατινικό lux=φως

7. Πίος σημαίνει ευλαβής, άρα θα μπορούσε να μεταφραστεί ως Ευλάβιος.-Η λέξη πάπας δεν έχει από μόνη της αρνητική έννοια αφού σημαίνει απλά «πατέρας». «Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής» ονομάζεται κι ο ορθόδοξος πατριάρχης Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής. Επίσης ο κόπτης(αιρετικός μονοφυσίτης) πατριάρχης της ίδιας περιοχής ονομάζεται «Πάπας Αλεξανδρείας και Πατριάρχης Πάσης Αφρικής». ΠΡΟΣΟΧΗ! Οι Κόπτες ονομάζουν την «εκκλησία» τους «Κοπτική Ορθόδοξη Εκκλησία», αλλά δεν έχουν καμία σχέση και κοινωνία με την ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ, αφού είναι αιρετικοί μονοφυσίτες. Σε ξένα ντοκυμαντέρ τους έχουν ονομάσει ορθοδόξους, διότι αυτοί που κάναν το ντοκυμαντέρ ήξεραν τόση θεολογία όσο ξέρει ο κυρ-Γιάννης ο περιπτεράς κινέζικα. Άρα το πρόβλημά μας δεν είναι η λέξη «πάπας», αλλά ο «Επίσκοπος και Πατριάρχης Ρώμης» (που επικράτησε να ονομάζεται «Πάπας») κι ο οποίος έπεσε σε αίρεση.

8. Στον παπισμό

9. Επικράτησε να ονομάζονται οι αιρετικοί παπικοί «καθολικοί», ενώ θα’ πρεπε να λέγονται απλά «παπικοί» ή «ρωμαιοκαθολικοί». Μόνο οι ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ είναι όντως καθολικοί, αφού η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία είναι η Μία, Αγία, ΚΑΘΟΛΙΚΗ κι Αποστολική Εκκλησία(όπως απαγγέλουμε στο Σύμβολο της Πίστεως) που ίδρυσε ο Κύριος μας ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ. Ούτε «Δυτική» πρέπει να λέγεται αφού και στη Δύση υπάρχουν Ορθόδοξοι και στην Ανατολή παπικοί. Επίσης, κακώς χαρακτηρίζεται «Λατινική», αφού δεν χρησιμοποιεί πλέον την λατινική γλώσσα, αλλά και γιατί ακόμα κι ορθόδοξες θείες λειτουργίες τελούνταν στα λατινικά πριν το Σχίσμα(1054μ.Χ.)

10. τον 14°, 1705-1774] το 1772 [Τραγική η πλάνη των παπιστών: ο ένας πάπας(ο Κλήμεντας 14ος ) την καταδίκασε κι ο πάπας Βενέδικτος 15ος την αγιοποίησε το 1920! Αφού οι πάπες είναι αλάθητοι και τους καθοδηγεί το ίδιο Άγιο Πνεύμα, τότε πως το Άγιο Πνεύμα άλλα είπε στον ένα κι άλλα στον άλλο; Το παπικό αλάθητο είναι μια βλάσφημη κακοδοξία κι εμπαιγμός των απλών ρωμαιοκαθολικών πιστών.

11. Ιησουίτες: μέλη της ρωμαιοκαθολικής θρησκευτικής «Αδελφότητας του Ιησού» ή «Εταιρίας του Ιησού»(Societas Iesu)που ιδρύθηκε το 1534 από τον Ισπανό Ιγνάτιο Λογιόλα. Προσοχή να μην τους μπερδέψετε με τους Jesuati (Ιησουίτες/Τζεζουάτι-αν κι η πιο σωστή απόδοση κατά τη γνώμη μου θα ήταν «Ιησουϊστές») που είναι μέλη του θρησκευτικού ρωμαιοκαθολικού «Τάγματος των Ιησουιτών» που ιδρύθηκε στην Ιταλία το 1363 από τους Ιωάννη Κολομπίνι και Φραγκίσκο Μιάνι και διατάχθηκε η διάλυσή του το 1668 από τον πάπα Κλήμη τον 9ο.

12. Τις οποίες πολύ αμφιβάλλω αν ο απλός ρωμαιοκαθολικός πιστός τις έχει διαβάσει.

13. Με ακραίως σαρκικό τρόπο, όπως στην κινηματογραφική ταινία του Μελ Γκίμπσον «The Passion of Christ»(Τα Πάθη του Χριστού).O Mel Gibson εμπνεύστηκε μέρος του έργου του από τον βίο της θεωρούμενης από τους παπικούς αγίας γερμανίδας Άννας Κατερίνας Έμεριχ (1774-1824),η οποία ήταν μυστικίστρια και στιγματική (τα στίγματα δεν καταγράφονται καθόλου στην παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας, πράγμα το οποίο σημαίνει πως δεν είναι θεϊκό σημάδι, αλλά μάλλον δαιμονικό).Έλεγε πως στα οράματά της είχε δει τα μαρτύρια του Χριστού, τις ψυχές στο Καθαρτήριο (ρωμαιοκαθολική κακοδοξία-αίρεση) και την Αγία Τριάδα με τη μορφή τριών ομόκεντρων σφαιρών που η μια διαπερνούσε εντός της άλλης, η μεγαλύτερη αλλά λιγότερο φωτεινή αντιπροσώπευε τον Πατέρα, η μεσαία τον Υιό κι η μικρότερη αλλά πιο φωτεινή το Άγιο Πνεύμα. Το ίδιο αρρωστημένο, θρησκόληπτο υπερσυναισθηματικό μοτίβο με μια υπερβολική προσκόλληση κι εμμονή στα σωματικά βάσανα του Ιησού το συναντάμε σε όλους τους στιγματικούς «αγίους» της παπικής «εκκλησίας». Μετά το σχίσμα (1054μ.Χ.), οι παπικοί έπαψαν να έχουν αγίους, αφού έπαψαν να είναι εκκλησία και δεν έχουν τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος

14. Αίρεση του 5ου αιώνα μ.Χ., που αναπτύχθηκε από τον πατριάρχη Κων/λης Νεστόριο, σύμφωνα με την οποία η ανθρώπινη κι η θεϊκή υπόσταση του Χριστού είναι ξεχωριστές κι υπάρχουν δυο πρόσωπα, ο άνθρωπος Ιησούς Χριστός κι ο θεϊκός Λόγος που ενανθρωπίστηκε. Οι νεστοριανοί αποδίδουν στην Παναγία τον όρο «χριστοτόκος» κι όχι «θεοτόκος». Η αίρεση καταδικάστηκε στην Οικουμενική Σύνοδο της Εφέσου το 431μ.Χ.

15. Ο αγιασμένος άζυμος άρτος των παπικών που χρησιμοποιείται στη μετάληψη. Ο Ιησούς στο Μυστικό Δείπνο (Μτ.26:26-28) χρησιμοποίησε ένζυμο ψωμί, κι όχι άζυμο. Άλλη μια (ιουδαΐζουσα) καινοτομία των παπικών, γι’ αυτό τους έλεγαν κάποτε κι «αζυμίτες».

16. Εδώ θεωρώ σκόπιμο ν’ αναφερθώ και σε κάποιες εμφανίσεις-εντός ορθοδόξου χώρου- που ακούω ή διαβάζω κατά καιρούς. Πολλές φορές αγράμματες γριές ή χωριάτισσες λένε πως είδαν την αγία Παρασκευή. Είμαι ο τελευταίος πάνω στη γη που θα ρωτήσει η αγία Παρασκευή πού, πότε και σε ποιόν θα εμφανιστεί. Μα γιατί, όμως δεν άκουσα ποτέ έστω μία απ' αυτές τις γριούλες να’ χει κάποια αμφιβολία για το αν όντως είναι η αγία Παρασκευή αυτή που τους εμφανίζεται κι όχι κάποιος δαίμονας; Έχουν τόσο εγωισμό πάνω τους που ούτε καν τους περνάει απ’ το μυαλό το ερώτημα: «Πως σε μένα την ανάξια εμφανίστηκε η αγία Παρασκευή;» Άλλο παράδειγμα: στο μοναστήρι του αγίου Εφραίμ στη Νέα Μάκρη κυκλοφορούν ολόκληροι τόμοι με τις εμφανίσεις του αγίου σε διάφορους πιστούς (κυρίως γυναίκες).Δεν είμαι εγώ ο αρμόδιος να κρίνω για την αλήθεια αυτών των εμφανίσεων, απλά θέτω ένα ερώτημα: Γιατί δεν συνάντησα ούτε μία περίπτωση σ’ αυτά τα βιβλία που έστω μια φορά ένας ν’ αμφέβαλλε; Ερώτημα θέτω απλά.

17. Από τότε τα πράγματα άλλαξαν λίγο. Αν και η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία δεν έχει ακόμα εγκρίνει επίσημα αυτές τις εμφανίσεις, όμως το 1993 η επίσημη δήλωση των επισκόπων που ήταν υπεύθυνοι να ερευνήσουν την υπόθεση έλεγε: «Εμείς η επιτροπή των επισκόπων μετά από τριετή έρευνα δεχόμαστε τη Medjugorje ως ιερό μέρος, ως τόπο προσκυνήματος. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουμε τίποτα εναντίον εάν κάποιος τιμά τη Θεομήτωρ με τρόπο που συμφωνεί με τη διδασκαλία και πίστη της εκκλησίας. Γι’ αυτό το αφήνουμε σε περαιτέρω έρευνα. Η εκκλησία δεν βιάζεται.» Η παλιά καλή διπλωματική μέθοδος της παπικής «εκκλησίας». «Ήξεις-αφίξεις».

Ετοιμαστείτε τώρα για το καλύτερο:ο πάπας Ουρβανός ο 8ος (1568-1644) είχε δηλώσει: «Σε περιπτώσεις που αφορούν προσωπικές αποκαλύψεις, είναι καλύτερα να πιστεύεις παρά να μην πιστεύεις. Γιατί αν πιστεύεις κι αποδειχθεί αληθινό θα είσαι ευτυχισμένος που πίστεψες, γιατί η Αγία Μητέρα(Παναγία) το ζήτησε. Εάν πιστεύεις κι αποδειχθεί ψευδές θα λάβεις όλες τις ευλογίες σαν να ήταν αληθινό, γιατί πίστεψες ότι ήταν αληθινό.»(!!!!!) Kαμμία σχέση με το ερευνητικό ταπεινό Πατερικό πνεύμα που ελέγχει το ενδεχόμενο πλάνης. Για την κατάντια της παπικής «εκκλησίας» αφότου αποκόπηκε από την Ορθόδοξη Εκκλησία ισχύει η παροιμία: «Ήταν το κλίμα στραβό, το’ φαγε κι ο γάιδαρος…»

18. Παπική κακοδοξία-αίρεση σύμφωνα με την οποία η Παναγία γεννήθηκε χωρίς το προπατορικό αμάρτημα, άρα δεν έχει ανάγκη σωτηρίας.
19. Άσε που δείχνει και πνευματική ανωριμότητα.

• Τα εντός αγκυλών σχόλια καθώς και οι σημειώσεις κι οι εικόνες- φωτογραφίες είναι προσθήκη του μεταφραστή-επιμελητή. Οι παραπομπές του συγγραφέα εντός παρενθέσεων είναι όλες από ξένες εκδόσεις.

egolpion.net/8avmata ektos ekklhsias

↧

«Ο πνευματικός πατέρας» του Μητροπολίτου Μεσογαίας κ. Νικολάου

June 25, 2013, 12:00 am

≫ Next: Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ

≪ Previous: Οράματα εκτός Εκκλησίας

«Ο πνευματικός πατέρας»

του Μητροπολίτου Μεσογαίας κ. Νικολάου

Πρέπει βέβαια, ο πνευματικός να είναι όντως «πνευματικός»να είναι πατέρας, να είναι ιερέας, να μπορεί να λειτουργεί, να προσεύχεται, να ξέρει να ακουμπάει στον Θεό και να μην είναι ένας απλός κοινωνικός εργάτης που κάνει ένα «θρησκευτικό χόμπυ».

Ο πνευματικός δεν είναι σύμβουλος που δίνει συμβουλές, δεν είναι δάσκαλος που διδάσκει, ούτε εισαγγελέας που ελέγχει.

Ο πνευματικός είναι πατέρας που αγκαλιάζει, φίλος που ελευθερώνει, αδελφός που συγχωρεί, είναι μυσταγωγός που ιερουργεί το μυστήριο της ψυχής. Δεν είναι αυτός που ξέρει, είναι αυτός που αγαπά τον Θεό ως πατέρα του και τον κάθε άνθρωπο ως παιδί του Θεού.

Ο πνευματικός έχει τη χάρη της ιεροσύνης, αρκεί να την κρατάει ζεστή και ενεργό μέσα του. Αν έτσι την διατηρεί, τότε ο Θεός δίνει πολλά και με πολλούς τρόπους.

Εμείς οι ιερείς είμαστε υπηρέτες, διάκονοι. Τίποτα άλλο.Μόλις το καταλάβουμε, γινόμαστε τα χαλιά πάνω στα οποία πατάει ο Θεός.
Γινόμαστε τα ποδόμακτρα που πατάει ο λαός του Θεού-αυτά τα χαλάκια που είναι έξω από την πόρτα-και μαζεύουμε τις λάσπες για να μπαίνει ο κόσμος καθαρός. Αυτή είναι η διακονία μας. Και είναι υπέροχο όταν αυτό το καταλαβαίνει κανείς και δεν προσπαθεί να κάνει κάτι παραπάνω-εκτός βέβαια αν ο Θεός φωτίσει, οπότε επειδή Αυτός ενεργεί, μας κάνει και μας να ενεργούμε κατά Θεόν.
Ηψυχή είναι τόσο ιερή! Την πλησιάζει ο πνευματικός όπως τον άγιο Άρτο την ώρα που λέει «πρόσχωμεν, τα άγια τοις αγίοις». Και με τα δύο δάχτυλα, δηλαδή με τις κατά το δυνατόν λιγότερες κινήσεις, Τον υψώνει, Τον προσφέρει στον Θεό και Τον κατεβάζει. Το ίδιο κάνει και με την ψυχή. Δεν παρεμβαίνει άτσαλα διαλύοντας και συντρίβοντάς την, αλλά απλά την αγγίζει. Αποδίδει το σεβασμό που της ανήκει αφού είναι εικόνα Θεού-και την επανατοποθετεί στο δισκάριο της ελευθερίας της και του ελέους του Θεού.

Όπως στην θεία Ευχαριστία, έτσι κι εδώ, ο ιερέας καλείται να κάνει την μεταβολή: Παίρνει τον άνθρωπο, τον τεθραυσμένο, τον σπασμένο, τον κομματιασμένο από την αμαρτία, τον συντετριμμένο από τις δοκιμασίες, και τον εκθέτει στην χάρη του Θεού, και αυτή τον μεταμορφώνει. Αυτή είναι η ιερουργία της ανθρώπινης ψυχής.

Νικολάου Μητροπολίτου Μεσογαίας και Λαυρεωτικής
Άνθρωπος μεθόριος
Από τα αναπάντητα διλήμματα στα περάσματα της «άλλης λογικής»
Εκδόσεις ΕΝ ΠΛΩ από σελ. 111 έως 113

logia-tou-aera.blogspot.gr

↧

Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ

June 25, 2013, 1:30 am

≫ Next: Ποιοί είναι οι κυριότεροι συμβολισμοί που υπάρχουν στην Εκκλησία; Γιατί επικράτησε ο βυζαντινός ρυθμός στην ορθόδοξη ναοδομία;

≪ Previous: «Ο πνευματικός πατέρας» του Μητροπολίτου Μεσογαίας κ. Νικολάου

Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ

Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ by Никос

↧

Ποιοί είναι οι κυριότεροι συμβολισμοί που υπάρχουν στην Εκκλησία; Γιατί επικράτησε ο βυζαντινός ρυθμός στην ορθόδοξη ναοδομία;

June 25, 2013, 3:00 am

≫ Next: Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΩΣ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΑΡΕΤΗ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΓΕΡΟΝΤΩΝ

≪ Previous: Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ

Ποιοί είναι οι κυριότεροι συμβολισμοί που υπάρχουν στην Εκκλησία;
Γιατί επικράτησε ο βυζαντινός ρυθμός στην ορθόδοξη ναοδομία;

Ο σχεδιασμός ιερού ναού, ασφαλώς, αποτελεί μείζον συνθετικό πρόβλημα για την αρχιτεκτονική τέχνη. Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσηςαναρωτιέται για το θείον και, στην ουσία, στοιχειοθετεί και το πρόβλημα της ναοδομίας:
«Πώς παραστήσω το άυλον; Πώς να δείξω το αιδές; Πώς διαλάβω το αμέγεθες, το άποσον, το άποιον, το ασχημάτιστον, το μήτε τόπω, μήτε χρόνω ευρισκόμενον, το εξώτερον παντός πειρασμού, και πάσης οριστικής φαντασίας;»

Όμως, δίνει την απάντηση οραματιζόμενος έναν νέο τύπο ναού τον οποίο, σε επιστολή που απευθύνει στον επίσκοπο Ικονίου Αμφιλόχιον στα τέλη του 4ου αι. μ.Χ., με ακρίβεια περιγράφει και με σοφία αντιμετωπίζει την κατασκευή του...

Πιστεύεται ότι ο ιερός αυτός ναός, κατά τις αρχές σχεδιασμού του και ορισμένους τύπους κατασκευών του, ιστορικά, αποτελεί το αρχαιότερο υπόδειγμα ορθόδοξης ναοδομίας.

Αφότου βεβαίως επεκράτησε στην Ορθόδοξη Ανατολή ο τέλειος σταυροειδής ναός, δηλαδή ο βυζαντινός ρυθμός, παγιώθηκαν σχεδόν όλα τα στοιχεία στον χριστιανικό ναό, όπως για παράδειγμα τα μέρη του ναού, η θέση των διαφόρων αντικειμένων, οι εικονογραφικοί κύκλοι και άλλα.. Εσωτερικά δεν έχουμε σημαντικές αλλαγές καθότι ο χριστιανικός ναός σε όλους τους ρυθμούς παραμένει ο ίδιος, χωρισμένος, στο ιερό Βήμα, τον κυρίως ναό και το νάρθηκα. Εκείνο που άλλαξε στον βυζαντινό ρυθμό ήταν η εσωτερική διακόσμηση και κυρίως η θαυμάσια βυζαντινή ζωγραφική, η οποία παραμένει και αυτή, όπως η βυζαντινή ναοδομία, αξεπέραστη μέχρι σήμερα.

Τίποτε δεν είναι τυχαίο στον χριστιανικό ναό. Το κάθε τι έχει μελετηθεί σχολαστικά και έχει τη δική του χρησιμότητα και σημασία.Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας όρισαν οι πιστοί μπαίνοντας στο ναό, για να συμμετάσχουν στην λατρεία και την ευχαριστιακή σύναξη, να εγκαταλείπουν προς ώρας τα εγκόσμια και να εισέρχονται στη σφαίρα του υπεραισθητού. Γι’ αυτό τα πάντα μέσα στο ναό έχουν το βαθύτερο συμβολισμό τους, ώστε να δίνονται στους πιστούς σωστικά μηνύματα.

Ο ορθόδοξος ναός είναι μια μικρογραφία του σύμπαντος κόσμου (ορατού και αοράτου).Είναι κατά τον καθηγητή Γ. Αντουράκη “ένα ορατό σημείο - σύμβολο- εκείνου που δεν μπορούν να δουν τα ανθρώπινα μάτια. Η μυστική σημασία του ναού αποκαλύπτεται μόνο στους μυημένους, στους πιστούς”

Ο τρούλος συμβολίζει τον ουρανό

Τα κανδήλια και οι πολυέλαιοισυμβολίζουν τα άστρα του ουρανίου θόλου.

Το άγιο Βήμα συμβολίζει τον Παράδεισο, την Άνω Ιερουσαλήμ (Αποκ.21:2), μέσα στον οποίο τελείται ακατάπαυτα η ουράνια Θεία Λειτουργία, με λειτουργούς τους αγγέλους

Η αγία Τράπεζασυμβολίζει το Θρόνο του Εσφαγμένου Αρνίου (Αποκ. Αποκ.22:3).

Τα καλύμματα, της αγίας Τραπέζης συμβολίζουν τα ιερά σάβανα και τη σινδόνα, με την οποία τυλίχθηκε το άχραντο Σώμα του Χριστού κατά την θεία ταφή Του

Οι ιερείς συμβολίζουν τους αγίους αγγέλους, τα λειτουργικά πνεύματα του Θεού (Εβρ.1:14),

Τα ιερά τους άμφιαέχουν και αυτά το συμβολισμό τους. Η λαμπρότητα και η καθαρότητά τους συμβολίζουν την ιερατική χάρη, που είναι ενδεδυμένοι.

Η γη συμβολίζεται δια του δαπέδου του ναού. Εκεί στέκονται οι πιστοί, οποίοι απαρτίζουν την επί γης στρατευόμενη Εκκλησία και ατενίζουν τον ουρανό (θόλο), τον Παράδεισο (ιερό βήμα) και τους εικονιζόμενος αγίους

Η αγία Τράπεζαστηρίζεται συνήθως σε έναν στύλο, ο οποίος συμβολίζει τον ασάλευτο στύλο της Εκκλησίας, το Χριστό, ή σε τέσσερις στύλους που συμβολίζουν τους τέσσερις Ευαγγελιστές.

Πάνω στην αγία Τράπεζα υπάρχει το ιερό Ευαγγέλιο, το οποίο συμβολίζει την πραγματικό παρουσία του Χριστού στην Εκκλησία και το γεγονός ότι η Εκκλησία διαφυλλάσει την Αλήθεια.

Υπάρχει ακόμα ο Σταυρός ευλογίας, ο οποίος συμβολίζει την ανίκητη δύναμη της Εκκλησίας κατά του κακού.

Tα κηροπήγια, τα οποία συμβολίζουν το ανέσπερο φως της χριστιανικής διδασκαλίας.

Πίσω από την αγία Τράπεζα υπάρχουν τα εξαπτέρυγα, μεταλλικά λάβαρα με παραστάσεις αγγελικών μορφών που ακτινοβολούν. Συμβολίζουν ασφαλώς το αγγελικό τάγμα των εξαπτερύγων αγγέλων, το οποίο παραστέκεται τιμητικά στο Θεό (Ησ.6:1-2, Αποκ.4:6-8).

Στη βορειοανατολική πλευρά του ιερού βήματος υπάρχει η κόγχη της ιεράς Προθέσεως, η οποία συμβολίζει το ιερό σπήλαιο της Γεννήσεως του Κυρίου.

Ο άμβωνας συμβολίζει τον τάφο του Χριστού και ο διάκονος τον άγγελο της Αναστάσεως (Μάρκ.16:6). Φέρει παραστάσεις των ιερών Ευαγγελιστών και υπάρχει ανάγλυφο περιστέρι, πάνω στο οποίο τοποθετείται το ιερό Ευαγγέλιο και συμβολίζει το Άγιο Πνεύμα.

Στο μπροστινό μέρος του σολέαβρίσκονται τα μεγάλα μανουάλια, τα οποία μαζί με τα κανδύλια του τέμπλου, εκτός από το φως που εκπέμπουν, συμβολίζουν το νοητό φως του Χριστού, το οποίο «φαίνει πάσι». Το ίδιο και οι πολυέλαιοι ή ο συνδυασμός οι οποίοι κρέμονται από την οροφή και συμβολίζουν το φως του Χριστού και τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, που κατέρχεται από τον ουρανό.

Τα κεριάσυμβολίζουν την ψυχή μας, η οποία θα πρέπει να είναι καθαρή όπως το φως και να καίει σαν τη φωτιά από λαχτάρα για την ένωσή της με το Χριστό

Οι εύηχες καμπάνεςκαλούν τους πιστούς να προσέλθουν στην Εκκλησία. Έχουν πάρει την ονομασία τους από την Καμπανία, περιοχή της Ιταλίας, στην οποία πρωτοκατασκευάστηκαν. Συμβολίζουν δε τις σάλπιγγες των αγγέλων για εγρήγορση.

Ο ορθόδοξος ναόςαποτελεί το κέντρο της ενοριακής ζωής. Δεν είναι τυχαίο ότι, κατά κανόνα, κτίζεται στο κέντρο της συνοικίας, ή του χωριού και οι τρούλοι και το καμπαναριό προεξέχουν των παρακείμενων κτιρίων. Παλαιότερα όταν υπήρχε έντονο το στοιχείο της κοινωνικότητας και δεν είχε υπεισέλθει το μικρόβιο της αστικής απομόνωσης, ο περίβολος του ναού ήταν τόπος συγκέντρωσης και επίλυσης των προβλημάτων των ενοριτών με κοινή συμμετοχή όλων

Ο ναός είναι το δεύτερο σπίτι του πιστού.Βρέφος όντας εκεί οδηγείται για τον σαραντισμό. Στο ναό λαμβάνει το άγιο Βάπτισμα και αναγεννάται σε νέα εν Χριστώ ύπαρξη. Εκεί στεφανώνεται και μοιράζεται τη χαρά του γάμου του με όλη την τοπική εκκλησία. Εκεί απολαμβάνει τις χαρές των μεγάλων γιορτινών ημερών. Στο ναό χαίρεται τη βάπτιση των παιδιών του. Εκεί μετέχει των ιερών μυστηρίων και λαμβάνει τη λυτρωτική χάρη του Θεού. Μέσα σ’ αυτόν σπεύδει να προσευχηθεί για τις δυσκολίες της ζωής και να αντλήσει δύναμη για την πορεία της ζωής του. Εκεί οδηγείται με το πέρας της επί γης ζωής του, για την εξόδιο ακολουθία του. Στο ναό θα αναπέμπονται εσαεί επιμνημόσυνες δεήσεις γι’ αυτόν και για όλους τους κεκοιμημένους πιστούς.

zoiforos.gr/pnevmatiki-zoi

↧

Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΩΣ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΑΡΕΤΗ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΓΕΡΟΝΤΩΝ

June 25, 2013, 4:06 am

≫ Next: Η ανατροφή των παιδιών κατά τον Άγιο Ιωάννη Χρυσόστομο

≪ Previous: Ποιοί είναι οι κυριότεροι συμβολισμοί που υπάρχουν στην Εκκλησία; Γιατί επικράτησε ο βυζαντινός ρυθμός στην ορθόδοξη ναοδομία;

Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΩΣ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΑΡΕΤΗ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΓΕΡΟΝΤΩΝ

Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΩΣ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΑΡΕΤΗ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΓΕΡΟΝΤΩΝ by Никос

↧

Η ανατροφή των παιδιών κατά τον Άγιο Ιωάννη Χρυσόστομο

June 25, 2013, 11:00 am

≫ Next: “ΠΑΡΑΚΛΗΤΕ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ”...

≪ Previous: Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΩΣ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΑΡΕΤΗ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΓΕΡΟΝΤΩΝ

Η ανατροφή των παιδιών κατά τον Άγιο Ιωάννη Χρυσόστομο
ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΖΗΣΗ Πρωτοπρεσβυτέρου
Καθηγητού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Το κείμενο που ακολουθεί προέρχεται από δύο μικρές ραδιοφωνικές ομιλίες που εκφωνήθηκαν το 1976 στον τότε κρατικό Ραδιοφωνικό Σταθμό Βορείου Ελλάδος ανάμεσα σε άλλες ομιλίες που εκάλυψαν τα έτη 1975-1976 με γενικό θέμα "Οι Πατέρες της Εκκλησίας και η εποχή μας".
Η επικαιρότητα των παιδαγωγικών απόψεων του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου εξακολουθεί να ισχύει πολύ περισσότερο σήμερα, μετά από είκοσι έτη, η παρέλευση των οποίων αντί να βελτιώσει τα πράγματα στην αγωγή των νέων δυστυχώς τα εχειροτέρευσε.

Ο θεσμός του γάμου και η οικογένεια διέρχονται τρομερή κρίση με σημαντική αύξηση των διαζυγίων και νομιμοποίηση σχεδόν των εξωγαμιαίων και προγαμιαίων σαρκικών σχέσεων. Χωρίς σωστές οικογένειες τα παιδιά γίνονται έρμαιο στις αυξηθείσες κακές επιδράσεις του περιβάλλοντος, ενώ συγχρόνως τα σχολεία αδυνατούν να βοηθήσουν, γιατί δεν στοχεύουν πλέον στη διαμόρφωση καλών και αγαθών ανθρώπων, αλλά στη μετάδοση γνώσεων.

Δεν έγιναν αλλαγές στο κείμενο. παραμένει όπως εκφωνήθηκε το 1976. Προστέθηκε μόνο στο τέλος ο προβληματισμός για το προγραμματισμένο από το Υπουργείο Παιδείας μάθημα της "Σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης". Το κείμενο κυκλοφορούσε δακτυλογραφημένο και χρησιμοποιήθηκε βιβλιογραφικά από μεταπτυχιακούς φοιτητάς και άλλους στη διαπραγμάτευση σχετικών θεμάτων.

27 Ιανουαρίου 1997
Μνήμη Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου

Πρωτοπρεσβύτερος
Θεόδωρος Ζήσης

1. Ένα κλασικό παιδαγωγικό έργο.

Στους πιο μεγάλους παιδαγωγούς όλων των αιώνων ανήκει ο ιερός Χρυσόστομος, το γέννημα, ο καρπός της Αντιοχείας, που δόξασε τον πατριαρχικό θρόνο της πρωτεύουσας του Βυζαντίου. Το πιστοποιεί αυτό όχι μόνον η αναγνώρισή του ως παιδαγωγού από τους ειδικούς μελετητές της ζωής και του έργου του, αλλά και η σύνδεσή του με την παιδεία, στο χώρο της Ορθοδοξίας. Είναι ένας από τους τρεις ιεράρχας, τους οποίους στις 30 Ιανουαρίου γιορτάζουμε στα σχολεία μας ως προστάτες των γραμμάτων, ως πρότυπα των παιδαγωγών και των διδασκάλων, ως φορείς και προβολείς του ονομασθέντος ελληνοχριστιανικού μορφωτικού ιδεώδους.

Ο Χρυσόστομος είναι ο πολυγραφότερος μεταξύ των πατέρων και εκκλησιαστικών συγγραφέων. Στη γνωστή σειρά του Γάλλου μοναχού Migne, Patrologia Graeca, που αποτελείται από 161 ογκώδεις τόμους, τα συγγράμματά του καταλαμβάνουν τους 18 εξ αυτών. Μέσα στο πλούσιο αυτό υλικό βρίσκονται κατεσπαρμένες παιδαγωγικές γνώμες, που, αν συγκεντρώνονταν, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα άριστο εγχειρίδιο χριστιανικής παιδαγωγικής. Και θα άξιζε τον κόπο να αναλάβει κάποιος το έργο αυτό, σαν προσφορά υγιών παιδευτικών αρχών για τη μόρφωση των νέων μας1.

Πέρα όμως από τις κατάσπαρτες αυτές γνώμες στο σύνολο του έργου του, διεσώθη ευτυχώς μία ειδική παιδαγωγική πραγματεία, η οποία, μολονότι έχει διπλό τίτλο, είναι έργο ενιαίο, το οποίο από την αρχή μέχρι το τέλος έχει σα σκοπό να δώσει τις αρχές για μια σωστή αγωγή των νέων. Στη χειρόγραφη παράδοση ο τίτλος της είναι, "Περί κενοδοξίας και όπως δει τους γονέας ανατρέφειν τα τέκνα". Γενικώς ο τίτλος είναι γνωστός, σε συντετμημένη μορφή, "Περί κενοδοξίας και ανατροφής των τέκνων". Πώς η κενοδοξία συνδέεται με την ανατροφή των τέκνων, θα δούμε στη συνέχεια, όταν θα κάνουμε ανάλυση του σπουδαίου αυτού έργου. Ειδικοί μελετητές είπαν για το έργο ότι αποτελεί την αρχαιοτάτην, πλήρη και τελείαν περί αγωγής χριστιανικήν διδασκαλίαν, ένα από τους λαμπροτέρους πνευματικούς καρπούς της Ελληνικής Χριστιανικής ψυχής, ότι είναι πλήρης και συστηματική έκθεσις περί της χριστιανικής διαπαιδαγωγήσεως των τέκνων, επί τη βάσει όχι μόνον της Αγίας Γραφής, αλλά και των ψυχολογικών και παιδαγωγικών διδαγμάτων των αρχαίων Ελλήνων και της πείρας2.

Ήταν μεγάλο ατύχημα για τη μελέτη της διδασκαλίας του Χρυσοστόμου και της συμβολής της Εκκλησίας στη διαμόρφωση των μορφωτικών ιδανικών και αρχών, το γεγονός ότι το έργο αυτό δεν περιελήφθη στη μεγάλη έκδοση του Migne και έμεινε έτσι αχρησιμοποίητο και ανεκμετάλλευτο. Μολονότι είχε ήδη εκδοθή το 1656 στο Παρίσι από τον F. Combefis, ο οποίος μάλιστα στον τίτλο της εκδόσεως το εχαρακτήριζε ως χρυσό βιβλίο (De educandis liberis, liber aureus), ορισμένες αμφιβολίες για τη γνησιότητά του άλλων ερευνητών έγιναν αιτία να μη το περιλάβει ο Montfaucon στην έκδοσή του και στη συνέχεια ούτε ο Migne που στηρίχθηκε στον Montfaucon. Στις αρχές του αιώνος μας η γνησιότητα του έργου αυτού αποκαταστάθηκε με ισχυρά επιχειρήματα, έγιναν δε και εκδόσεις αυτού. Στους υποστηρικτές της γνησιότητας του έργου ανήκει και ο Έλλην ακαδημαϊκός διδάσκαλος, καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, αείμνηστος Βασίλειος Έξαρχος, ένας από τους πιο δυναμικούς και πιο συγκροτημένους εκπροσώπους των θεολογικών γραμμάτων της εποχής μας. Ο Έξαρχος υπεστήριξε με ειδική μελέτη τη γνησιότητα του έργου3 και ετοίμασε κριτική έκδοση του κειμένου που την παρουσίασε γερμανικός εκδοτικός οίκος το 19554. Ενωρίτερα, το 1947, από τον ελληνικό εκδοτικό οίκο "Αστήρ" εξεδόθη μετάφραση του έργου στην απλοελληνική, φιλοπονημένη από τον Βασίλειο Έξαρχο. Στον πρόλογο αυτής της εκδόσεως ο εκπονητής της μεταφράσεως λέγει τα εξής:

"Επειδή, όπως θα ίδη ευθύς αμέσως ο προσεκτικός και ενδιαφερόμενος αναγνώστης, το βιβλίον αυτό έχει αδαμαντίνης αξίας περιεχόμενον δια την ανατροφήν των Ελλήνων Χριστιανοπαίδων, εκρίθη καλόν και ωφέλιμον να αποσπασθή από το όλον επιστημονικόν έργον η νεοελληνική του μετάφρασις και να εκδοθή αυτοτελώς, ώστε πας Έλλην γονεύς, ο οποίος θέλει να αναθρέψη Ελληνοπρεπώς και Χριστιανοπρεπώς τα τέκνα του, να ημπορή να εντρυφήση και να διδαχθή από το βιβλίον αυτό του Μεγάλου Διδασκάλου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Έχει ίσως το όλον βιβλίον ως μυστικήν εμπειρίαν ό,τι ο ίδιος ως ορφανός εδοκίμασεν κατά την ανατροφήν του εκ μέρους της μητρός του Ανθούσης και άρα το βιβλίον αντικατοπτρίζει μίαν ζώσαν πραγματικότητα, μίαν επιτυχή δοκιμήν και απόδειξιν της δυνάμεως της εκτιθεμένης Χριστιανικής ανατροφής των τέκνων. Εάν δε ληφθή ύπ' όψιν, ότι η εποχή μας είναι εποχή ανασυγκροτήσεως της Ελληνικής μας Πατρίδος, τότε η σπουδαιότης της εκδόσεως του παρόντος βιβλίου παρουσιάζεται μεγαλυτέρα. Διότι οιαδήποτε προσπάθεια κοινωνικής και οικονομικής ανασυγκροτήσεως είναι καταδικασμένη εις αποτυχίαν, εάν δεν αρχίση από την ηθικήν πνευματικήν ανασύνταξιν και ψυχικήν ρύθμισιν της νέας ιδία γενεάς. Όσοι λοιπόν είναι γονείς και διδάσκαλοι πρέπει να αναλάβουν με πίστιν το έργον τούτο και να ζητήσουν σπουδαίας συμβουλάς και οδηγίας διά την εκτέλεσίν του. Ακριβώς δε αυτό είναι και του παρόντος βιβλίου το περιεχόμενον και διά τούτο ασφαλώς θα γίνη ευπρόσδεκτον από κάθε γνήσιον Έλληνα Χριστιανόν γονέα και μορφωτήν της νέας γενεάς μας, εις γλωσσικήν μορφήν απλήν κοινήν, ώστε να είναι περισσότερον ευανάγνωστον και διά τους πολλούς".

Σε επιμελημένη κριτική έκδοση υψηλού επιπέδου εκυκλοφόρησε το έργο με παράλληλη γαλλική μετάφραση, εκτενή εισαγωγή και πλούσιο σχολιασμό στη γνωστή πλέον στους ειδικούς σειρά "Χριστιανικές Πηγές" (Sources Chretiennes)5. Σε κείμενο με παράλληλη νεοελληνική μετάφραση εξεδόθη επίσης στην γνωστή σειρά της Θεσσαλονίκης "Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας"6.

Απ' αυτό το ειδικό παιδαγωγικό έργο του μεγάλου της Ορθοδοξίας πατρός θα σταχυολογήσουμε ορισμένα στοιχεία, που ισχύουν και στη δική μας εποχή σαν αρχές θεμελιώδεις για την αγωγή των νέων μας. Γι' αυτό άλλωστε χαρακτηρίσαμε το έργο ως κλασικό. γιατί απευθύνεται και στον σημερινό άνθρωπο, γιατί και τον σημερινό άνθρωπο μπορεί να οδηγήσει7. Στη συνείδηση άλλωστε της Εκκλησίας οι Πατέρες γενικώς είναι οι κλασικοί διδάσκαλοι, οι κλασικοί παιδαγωγοί, γιατί με τον πλούσιο μορφωτικό εξοπλισμό τους, με τα εξαίρετα πνευματικά χαρίσματά τους, αλλά προ παντός με την ειδική όραση και διεισδυτικότητα που χαρίζει ο θείος φωτισμός, η επικοινωνία με το Θεό, μπόρεσαν να εισχωρήσουν στα βάθη της ανθρώπινης ύπαρξης, να ανατάμουν τον μυστηριώδη και άγνωστο ψυχικό κόσμο του ανθρώπου, να βρουν τις σκοτεινές και τις φωτεινές πλευρές του. Βοηθούν έτσι στην καταπολέμηση, στην εξαφάνιση των σκοτεινών, των κακών στοιχείων, και στην τόνωση, στην ενίσχυση των φωτεινών.

2. Η ανατροφή των παιδιών τότε και τώρα. Οι τρεις έρωτες.

Για να πεισθούμε όμως για την επικαιρότητα των παιδαγωγικών ιδεών του χρυσοστομικού αυτού έργου είναι ανάγκη να δούμε για λίγο την πνευματική ατμόσφαιρα της τότε εποχής, την πνευματική ατμόσφαιρα της Αντιοχείας την οποίαν έχει υπ' όψει του ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος. Να δούμε δηλαδή με ποια μορφωτικά ιδανικά εφοδίαζε τότε τους νέους της η Αντιόχεια. Αν ο εφοδιασμός αυτός είναι παρόμοιος προς αυτόν που εμείς σήμερα δίνουμε στους νέους μας, τότε η κριτική που κάνει ο ιερός πατήρ είναι κριτική και για τη δική μας εποχή, και για το δικό μας παιδαγωγικό έργο και ως διδασκάλων και ως γονέων. Τα στοιχεία για τη γνώση αυτής της ατμόσφαιρας θα τα αντλήσουμε και από το έργο που παρουσιάζουμε και από άλλα έργα του συγγραφέως.

Η αδιαφορία για την πνευματική συγκρότηση των νέων, για την ηθική τους ολοκλήρωση, ήταν το πρώτο γνώρισμα της στάσεως των γονέων. Τα σχέδιά τους για το μέλλον των παιδιών αποκλειστικά και μόνον περιορίζονταν στο να επιτύχουν επαγγελματικά στη ζωή, στο να ευημερήσουν. Πρακτικοί, υλόφρονες και ατομικιστικοί είναι οι στόχοι. Στα πλαίσια αυτών των στόχων οι γονείς εφρόντιζαν να εξασφαλίσουν όλες τις υλικές ανέσεις για τα παιδιά τους, δεν ελογάριαζαν δε έξοδα και κόπους και θυσίες για να βρουν τα κατάλληλα σχολεία, τους καλυτέρους διδασκάλους, ώστε να αποκτήσουν τα παιδιά τα εφόδια εκείνα που θα τα βοηθούσαν στην κοσμική ζωή και καρριέρα τους. Η μανία για την απόκτηση και απόλαυση υλικών αγαθών ήταν το ισχυρότερο κίνητρο της φροντίδος για τα παιδιά. Αντιμετωπίζονταν οι νέοι μονομερώς σαν να ήσαν σωματικά μόνον όντα, σαν να μην είχαν ψυχή που ήθελε και αυτή τη φροντίδα της. Μέσα σ' αυτήν την ατμόσφαιρα λοιπόν της μανίας για πλούτη και για κοσμική δόξα ανέπνεαν και εμεγάλωναν τα παιδιά.

Όταν, λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ακούσει κανείς τους γονείς να συμβουλεύουν τα παιδιά να μάθουν γράμματα, η επιχειρηματολογία τους είναι η εξής: Ο τάδε, ενώ καταγόταν από πτωχή και άσημη οικογένεια, με τα γράμματα που έμαθε κατάφερε να γίνει μέγας και τρανός, να πάρει σπουδαίες θέσεις, να γίνει πλούσιος, να νυμφευθεί με πλούσια γυναίκα, να κτίσει ωραίο σπίτι. Άλλος πάλι με τις γλώσσες που έμαθε πήρε σπουδαία θέση στα ανάκτορα και ρυθμίζει αυτός όλες τις υποθέσεις. Οι περισσότεροι προβάλλουν σαν παραδείγματα τους επιτυχημένους στη ζωή, "τους. επί γης ευδοκίμους". Στις εύπλαστες έτσι και δεκτικές ψυχές των νέων οι ίδιοι οι γονείς εισάγουν δύο μεγάλα κακά, δύο τυραννικούς έρωτες, τον έρωτα των χρημάτων, του πλούτου, και τον έρωτα της κοσμικής δόξας, της κοινωνικής ανόδου, θα λέγαμε σήμερα. Διαστρέφονται έτσι οι νέοι και γίνονται υλόφρονες και ματαιόδοξοι. Η διαστροφή των νέων σ' αυτό οφείλεται αποκλειστικά, παρατηρεί ο μέγας παιδαγωγός, στη μανία για τα βιωτικά αγαθά "Ουδαμόθεν την διαστροφήν γίνεσθαι των παίδων, αλλ' εκ της περί τα βιωτικά μανίας".

Όλοι οι γονείς εφρόντιζαν, λέγει, να εξασφαλίσουν πλούτη, και ενδυμασία, και υπηρέτες, και οικόπεδα. Το μόνο για το οποίο δεν εφρόντιζαν ήταν η ψυχική καλλιέργεια, το να γίνει ο νέος ενάρετος και ευσεβής. Αντιθέτως μάλιστα τις αρετές τις θεωρούσαν ελαττώματα και αδυναμίες. Επικρατούσε μία πλήρης αντιστροφή των αξιών. Οι κακίες επήραν τα ονόματα των αρετών και οι αρετές τα ονόματα των κακιών. Ο έρωτας της δόξης ονομαζόταν μεγαλοψυχία, του πλουτισμού ελευθερία, η αυθάδεια ονομαζόταν παρρησία, η αδικία ανδρεία. Αντίθετα η σωφροσύνη εθεωρείτο χωριατιά, η επιείκεια δειλία, η δικαιοσύνη ανανδρία, η ανεξικακία ασθένεια και η ταπείνωση δουλοπρέπεια.

Μέσα σ' αυτήν την πνευματική σύγχυση τίποτε το σαφές και σταθερό δεν υπήρχε. Ούτε δικαστήρια, ούτε νόμοι, ούτε σχολεία ημπορούσαν να βοηθήσουν. Τους δικαστές τους διέφθειραν οι πλούσιοι με τα χρήματα, οι δε διδάσκαλοι ενδιαφέρονταν μόνο για την αμοιβή τους. "Ουδέν όφελος δικαστηρίων, ουδέ νόμων, ουδέ παιδαγωγών, ου πατέρων, ουκ ακολούθων, ου διδασκάλων τους μεν γαρ ίσχυσαν διαφθείραι χρήμασιν, οι δ' όπως αυτοίς μισθός γένοιτο ορώσι". Όσοι ανησυχούσαν γι' αυτήν την κατάσταση ή παρεπλανώντο με καθησυχαστικά κηρύγματα ή δεν μιλούσαν, επειδή εφοβούντο την δύναμη των ακολάστων.

Η ηθική ασυδοσία και οι κοινωνικές αναταραχές οφείλονται κατά τον Άγιο Χρυσόστομο στην εσφαλμένη φροντίδα για τα παιδιά, στην παραμέληση της ψυχικής τους καλλιεργείας· "Τούτο εστι, ο την οικουμένην ανατρέπει πάσαν, ότι των οικείων αμελούμεν παίδων, και των μεν κτημάτων αυτών επιμελούμεθα της δε ψυχής αυτών καταφρονούμεν". Δεν διστάζει γι' αυτό να ονομάσει εγκληματική αυτή την αδιαφορία των γονέων για την καλλιέργεια της αρετής και της ψυχής των παιδιών είναι παιδοκτόνοι, φονείς των παιδιών τους, όσοι τα εφοδιάζουν με τυραννικά πάθη, με κακίες που σκοτώνουν και τυραννούν καθημερινώς την ψυχή τους8.

Η κοινωνία δεν πάσχει από έλλειψη επιτηδείων επιχειρηματιών, από έλλειψη εγγραμμάτων και σπουδασμένων, πάσχει από έλλειψη εναρέτων ανθρώπων. Πάσχει, γιατί έχει κατακλυσθή από τους επιτηδείους, οι οποίοι προκειμένου να αυξήσουν τα πλούτη και να σιγουρέψουν την καλοπέρασή τους, είναι αδίστακτοι. Πάσχει, γιατί οι αρχομανείς στην προσπάθειά τους να ανέλθουν αναστατώνουν το παν. Πάσχει, γιατί η απόκτηση πολυτελών οικιών και ανέσεων έχει γίνει ο μοναδικός στόχος. Εις αυτό οφείλεται η κοινωνική κακοδαιμονία, αυτοί καταστρέφουν την αρμονική κοινωνική συμβίωση και όχι όσοι ζουν με αρετή και αγιότητα. "Τούτο γαρ εστι, τούτο όπερ πάντα απολώλεκεν, ότι πράγμα ούτως αναγκαίον, και την ημετέραν συνέχον ζωήν, περιττόν είναι και πάρεργον δοκεί". Και το αναγκαίο και συνεκτικό αυτό της κοινωνίας πράγμα είναι η αρετή, η ψυχική καλλιέργεια.

Κοντά σ' αυτά τα δύο πάθη και ένα άλλο εξ ίσου τυραννικό και επικίνδυνο, ή μάλλον περισσότερο επικίνδυνο για την εύφλεκτη νεότητα, κυριαρχούσε στο κλίμα της αγωγής των νέων. Ο πανσεξουαλισμός, όπως θα λέγαμε σήμερα, η διέγερση δηλαδή και η ικανοποίηση της σαρκικής επιθυμίας, ο έρωτας της σάρκας. Διστάζει ο ιερός πατήρ να αναφερθεί στο θέμα αυτό, σ' αυτόν τον τόσο ιερό χώρο των ανθρωπίνων σχέσεων, που είχε καταντήσει ο πιο βρωμερός χώρος, τόσο βρωμερός, ώστε να είναι της μόδας και να μη προκαλούν αντίδραση ακόμη και οι σαρκικές σχέσεις μεταξύ προσώπων του ιδίου φύλλου. Ξεπερνάει όμως τους δισταγμούς και την εντροπή του, για να ελέγξει και να καυτηριάσει την αδιαφορία όλων των υπευθύνων φορέων της αγωγής, μπροστά σ' αυτή την ανατροπή όχι μόνον των ηθικών αλλά και των φυσικών νόμων. Απορεί δε και ο ίδιος, μαζύ με την έκφραση της απορίας πολλών άλλων, πώς ο Θεός μακροθυμεί τόσο πολύ και ανέχεται αυτήν την αποκτήνωση του ανθρώπου, και δεν στέλνει φωτιά για να κάψει την πόλη της Αντιοχείας, όπως άλλοτε τα Σόδομα και τα Γόμορα.

Μεγάλη ευθύνη για τον ηθικό εκτραχηλισμό αποδίδει στο θέατρο, το θεματολόγιο του οποίου κυρίως εκαλύπτετο από υποθέσεις πορνειών και μοιχειών, από υποθέσεις πορνό. "Και γαρ και μοιχείαι και γάμων εκεί κλοπαί και γυναίκες εκεί πορνευόμεναι, άνδρες ηταιρηκότες, νέοι μαλανιζόμενοι, πάντα παρανομίας μεστά, πάντα τερατωδίας, πάντα αισχύνης", παρατηρεί επί λέξει9.

Οι τρεις λοιπόν έρωτες, των χρημάτων, της δόξας, και της σάρκας κυριαρχούσαν στον πνευματικό χώρο της εποχής του Χρυσοστόμου και καθόριζαν και τις αρχές προς τις οποίες ήταν προσανατολισμένη   αγωγή των νέων. Τα στοιχεία αυτά κρίνει στην πραγματεία του "Περί κενοδοξίας και ανατροφής των τέκνων", όπου δίνει κατευθύνσεις για την ορθή πορεία της αγωγής.

3. Το κοινωνικό περιβάλλον. Η ματαιοδοξία.

Στο πρώτο τμήμα της πραγματείας, το περί κενοδοξίας, δείχνει ότι η αγωγή των νέων επηρεάζεται αποφασιστικά από την επικρατούσα πράξη ζωής, από τον τρόπο ζωής και σκέψεως των μελών της ομάδος, μέσα στην οποίαν αναπτύσσεται ο νέος. Στο κλίμα της ζωής αυτής της ομάδος αναπνέει και αναπτύσσεται ο νέος, και αναποτρέπως η ηθική του ποιότητα, η πνευματική του οντότητα, προσδιορίζονται απ' αυτό το κλίμα. Την νοσηρότητα του κλίματος αυτού εντοπίζει ο Χρυσόστομος στην κενοδοξία, στη ματαιοδοξία δηλαδή, στην εσφαλμένη αντίληψη περί αξιοπρεπείας και στη συνδεδεμένη με αυτή τάση για επίδειξη πλούτου, ενδυμάτων, σπιτιών, επιπλώσεων.

Αναφέρεται κατ' αρχήν στη συνήθεια που είχε επικρατήσει μεταξύ των πλουσίων να κάμνουν επίδειξη των οικονομικών τους δυνατοτήτων, χρηματοδοτώντας θεατρικές παραστάσεις ή οργανώνοντας αγώνες ιπποδρόμου. Κίνητρο γι' αυτά ήταν τα χειροκροτήματα, οι επευφημίες του λαού, η δόξα. Ο ανταγωνισμός αυτός στην επίδειξη οικονομικής δυνάμεως είχε φθάσει σε τέτοιο σημείο, ώστε μερικοί μόνο και μόνο για να μη δυσφημισθούν, έφθαναν στην πτώχευση και στην αθλιότητα, σκορπώντας τα χρήματά τους αλόγιστα σ' αυτές τις εκδηλώσεις, τη στιγμή που υπήρχε πλήθος ανθρώπων που πέθαιναν από την πείνα.

Η τάση όμως αυτή για επίδειξη δεν ήταν γνώρισμα ολίγων πλουσίων μόνον είχε καταλάβει όλα τα στρώματα της κοινωνίας. Ακόμη και οι φτωχοί εφρόντιζαν να αγοράζουν τα καλύτερα ενδύματα, τα καλύτερα έπιπλα και σκεύη, για να επιδεικνύονται. Ακόμη και υπηρεσία εις το σπίτι προσελάμβαναν, γιατί ενόμιζαν ότι η αυτοεξυπηρέτηση εμείωνε την κοινωνική τους υπόσταση.

Πολλοί, ενώ πεινούσαν, δεν εφρόντιζαν για τη διατροφή τους παρά για την κοινωνική τους αξιοπρέπεια, για να δείξουν ότι είναι κάτι, ότι είναι καλοστεκούμενοι. Ο ιδανικός κοινωνικός τύπος, ο επιτυχημένος, ο αξιοθαύμαστος δεν ήταν ο ενάρετος άνθρωπος, ο συνετός, ο πνευματικά καλλιεργημένος, αλλά ο πλούσιος, ο βολεμένος οικονομικά.

Αγανακτεί για την κατάσταση αυτή ο Χρυσόστομος. όλα αυτά, λέγει, είναι εξωτερικά και δεν έχουν καμμία σχέση με τον εσωτερικό άνθρωπο, δεν χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο. Ο ιδανικός άνθρωπος κρίνεται από την αρετή του. Η αρετή δίνει αξιοπρέπεια, τιμή και δόξα. "τούτο ευσχημοσύνη, τούτο δόξα, τούτο τιμή". Και στο σημείο αυτό, συνδέοντας έτσι την κενοδοξία με την ανατροφή των παιδιών, παρατηρεί ότι αιτία όλων των κακών είναι ότι τα παιδιά μεγαλώνουν μέσα στο νοσηρό αυτό κλίμα και επηρεάζονται απ' αυτό.

Μόλις γεννηθεί το παιδί οι γονείς κάνουν το παν, όχι για να βρουν τον κατάλληλο τρόπο της διαπαιδαγώγησής του αλλά για να το καλλωπίσουν, να το ντύσουν, και να του αγοράσουν χρυσαφικά. Δεν φροντίζουν να βγάλουν από την ψυχή του παιδιού αυτή τη μανία, αλλά οι ίδιοι από την αρχή εισάγουν τον έρωτα των χρημάτων και τη φροντίδα για ανώφελα πράγματα. Και είναι η παιδική ηλικία, η πρώτη ηλικία, το πιο πρόσφορο έδαφος για να φυτεύσει κανείς είτε την αρετή είτε την κακία. Γι' αυτό είναι ανυπολόγιστη η ευθύνη των γονέων, όταν αμελούν για την ορθή και έγκαιρη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους.

4. Το έγκαιρο της αγωγής.

Οι ψυχές των παιδιών, λέγει, είναι μαλακές και τρυφερές· όταν εντυπωθούν επάνω τους τα καλά διδάγματα από την αρχή, κανείς δεν ημπορεί να τα εξαλείψει, όταν στη συνέχεια γίνουν σκληρές σαν σφραγίδα, όπως συμβαίνει με το κερί. Το μαλακό πράγμα παίρνει οποιοδήποτε σχήμα, γιατί δεν έχει αποκτήσει ακόμη σταθερή δική του μορφή. Μοιάζουν ακόμη οι ψυχές των παιδιών με πίνακες ζωγραφικής ή με αγάλματα. Χρειάζεται πολλή προσοχή εκ μέρους των ζωγράφων και πολλή επιμέλεια για να φιλοτεχνήσουν ένα πίνακα ωραίο. Οι γλυπτές πάλι με πολλή υπομονή αφαιρούν τα περιττά και προσθέτουν ό,τι πρέπει, για να παρουσιάσουν το έργο που επιθυμούν. Δεν υπάρχει θαυμασιότερο υλικό για φιλοτέχνηση από τις παιδικές ψυχές, αρκεί αυτό να γίνει εγκαίρως. Κατασκευάζουν οι γονείς έμψυχες εικόνες του Θεού, ζωντανά αγάλματα.

Στη συνέχεια παρομοιάζει την ψυχή του παιδιού σαν μια πόλη καινούργια, και τον γονέα σαν τον βασιλέα αυτής της πόλεως, που αποστολή του είναι να θέσει νόμους και να οργανώσει αυτήν την πολιτεία, ώστε να μη καταστραφεί από τη δράση των κακοποιών και αναρχικών στοιχείων. Ποικίλες τάσεις και κλίσεις και δυνάμεις, αγαθές και κακές, αγωνίζονται να αποκτήσουν ερείσματα και να εμπεδώσουν την κυριαρχία τους μέσα στην ψυχή του παιδιού. Στην καινούργια αυτή πόλη οι γονείς είναι εκείνοι που θα βάλουν τους νόμους· και είναι εύκολο το έργο αυτό στην παιδική ηλικία, διότι άπειρα και ευπειθή όπως είναι τα παιδιά συμμορφώνονται εύκολα. Όταν μεγαλώσουν, είναι δύσκολο πολύ το έργο αυτό της οικοδομής, του κτισίματος του ψυχικού τους κόσμου.

5. Η επιλογή του μορφωτικού υλικού. Αυστηρότητα.

Για να επιτύχει η οργάνωση της ψυχής του παιδιού, πρέπει ιδιαιτέρως να ελέγχεται τί μπαίνει μέσα εις αυτήν, τί μορφωτικό υλικό προσφέρεται. Η επιλογή λοιπόν του μορφωτικού υλικού έχει αποφασιστική σημασία. Εποπτικώς τον έλεγχο αυτό τον παρουσιάζει ο Χρυσόστομος ως εξής. Της ψυχικής πολιτείας του παιδιού τείχος είναι το σώμα, πύλες δε οι πέντε αισθήσεις. Από τις αισθήσεις εισέρχονται όλες οι εντυπώσεις και οι ερεθισμοί από τον εξωτερικό κόσμο. Αν ανεξέλεγκτα αφήσουμε από τις πύλες αυτές να περνούν όλες οι εντυπώσεις, η πόλη οπωσδήποτε θα αλωθεί και θα καταστραφεί, διότι η δύναμη αντιδράσεως του παιδιού δεν είναι μεγάλη.

Στη συνέχεια με το να καθορίζει πώς θα ελέγχουμε κάθε αίσθηση ξεχωριστά, τί πρέπει να βλέπει το παιδί, να ακούει, να λέει, να γεύεται και να εγγίζει, καλύπτει το υπόλοιπο τμήμα της πραγματείας. Και επειδή η παρουσίαση όλων αυτών των συστάσεων είναι εκτενής, θα αναφέρουμε μερικές μόνον.

Η αυστηρότητα είναι ουσιώδης παράγων επιτυχίας του παιδαγωγικού έργου. Αυστηρότητα όμως μετρημένη και συνεπής, η οποία ούτε σε μόνιμη βαναυσότητα καταλήγει ούτε όμως αφήνει την εντύπωση ότι είναι πλαστή. Ο συνεχής ξυλοδαρμός π.χ. δεν είναι ορθός τρόπος επιβολής ποινών. συνηθίζει το παιδί το ξύλο και δεν συνετίζεται. Η απειλή για επιβολή τιμωρίας, η οποία κάπου-κάπου θα επιβάλλεται, ώστε να φοβάται το παιδί την τιμωρία και να μη νομίσει ότι είναι μόνο λόγια, είναι ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος επιβολής τιμωριών. Συνεχής αυστηρότητα δεν επιτρέπεται, διότι εκ φύσεως ο άνθρωπος χρειάζεται χαλαρότητα και άνεση· "Όταν μέντοι ίδης από του φόβου κερδάναντα, άνες. δει γαρ τίνος φύσει τη ημετέρα και ανέσεως".

Ιδιαιτέρως επιμένει στο θέμα της φροντίδος για το τί πρέπει να ακούει και τί πρέπει να βλέπει το παιδί. Όσα δε εν προκειμένω λέγει ισχύουν απείρως περισσότερο για την αγωγή των σημερινών νέων, διότι τα μέσα πληροφορήσεως και ενημερώσεως, βιβλία, ραδιόφωνο, τηλεόραση πολιορκούν όντως την ακοή και την όραση των νέων, που γίνονται πύλες για να εισέλθει στον εσωτερικό κόσμο των νέων, τελείως ενεξέλεγκτα, χαμηλής ποιότητος ή και επικίνδυνο ηθικώς υλικό.

Όπως τα φυτά, λέγει, έχουν ανάγκη από περισσότερη φροντίδα, όταν είναι τρυφερά και απαλά, έτσι και τα παιδιά. Πρέπει να προσέχουμε τις συναναστροφές τους, για να ελέγχουμε τί λέγεται εκεί και τί μαθαίνει το παιδί. Δεν πρέπει να αφήσουμε στον οποιοδήποτε να γίνει οικοδόμος του ψυχικού κόσμου του παιδιού μας. Ιστορίες φλύαρες και ανώφελες, όπως π.χ. "Ο τάδε αγάπησε την τάδε. το βασιλόπουλο και η βασιλοπούλα έκαναν αυτό και εκείνο". Υπάρχουν μέσα στην Αγία Γραφή ελκυστικές διηγήσεις, οι οποίες, αν προσφερθούν με το σωστό τρόπο, και το ενδιαφέρον του παιδιού κρατούν ζωηρό και την αρετή του διδάσκουν. Ο ίδιος ο Χρυσόστομος δίνει παραδείγματα σωστής προσφοράς αυτών των διηγήσεων.

6. Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση.

Ενδιαφέροντα είναι και όσα λέγει για την σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των νέων, τα οποία βεβαίως βρίσκονται σε αντίθεση προς όσα η σημερινή ελευθεριάζουσα και αχαλίνωτη βιοθεωρία και παιδαγωγική προβάλει. Η σαρκική επιθυμία από το δέκατο πέμπτο έτος της ηλικίας επιτίθεται με σφοδρότητα και η χαλιναγώγησή της είναι πολύ δύσκολη. Συνιστά να αποφεύγονται τα αισχρά θεάματα και ακούσματα, που διεγείρουν την επιθυμία. Ως αντιστάθμισμα για την απώλεια αυτής της ψυχαγωγίας συνιστά τη στροφή του ενδιαφέροντος των νέων προς άλλες κατευθύνσεις· σε εκδρομές, επισκέψεις πόλεων και μουσείων, συναναστροφές με πνευματικούς και αγίους ανθρώπους.

Στην εποχή μας η κατάσταση σχετικά με το θέμα αυτό ευρίσκεται πλέον εκτός ελέγχου. Δεν αρκεί ο καταιγισμός των εντυπώσεων και των ερεθισμών που δέχονται τα παιδιά από την αναίσχυντη εμφάνιση και την προκλητική γύμνια ανδρών και γυναικών, που τείνει να γίνει θεσμός, ως και από την πορνογραφική υστερία ιδιαίτερα των καναλιών της τηλεοράσεως, οι σοφοί παιδαγωγοί των καιρών μας, ουσιαστικά όμως καταστροφείς της νεολαίας, προγραμματίζουν την εισαγωγή στα σχολεία και τη διδασκαλία του μαθήματος της "σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης".

Η σοφή παιδαγωγική παράδοση των Πατέρων μας στο θέμα αυτό προσπαθεί να ελέγξει τους ερεθισμούς και τις εντυπώσεις, ώστε οι νέοι κατά το δυνατόν ήρεμοι και απερίσπαστοι να ασχοληθούν δημιουργικά με την παιδεία και την μάθηση αφ' ενός, και αφ' ετέρου να γευθούν τις χαρές αυτής της περιοχής μέσα στον ευλογημένο θεσμό του γάμου, ο οποίος έτσι και σε φυσικό επίπεδο παραμένει πηγή χαράς και ευφροσύνης. Οι σημερινή απαίδευτοι παιδαγωγοί δεν αφήνουν ήσυχους τους νέους ούτε μέσα στο σχολείο, όπου θα έπρεπε να είχαν αποκλεισθή οι πειρασμοί και οι ερεθισμοί, για να λειτουργεί η παιδεία ως ευγενική διέξοδος και κατάλληλος εργαστηριακός χώρος για τη σπουδή και τη μάθηση.

Πόσοι από τους εκπαιδευτικούς είναι πρόσωπα ηθικά και πνευματικά καλλιεργημένα, ώστε να αναλάβουν με σοβαρότητα και ευθύνη το έργο αυτό; Και πόσοι από τους γονείς θα δέχονταν ευχαρίστως αυτή η κατ' εξοχήν ιερή και προσωπική περιοχή των παιδιών τους να κακοποιηθεί και να διαστραφεί στα χείλη και στη διδασκαλία του οποιουδήποτε δασκάλου, ο οποίος μπορεί να κουβαλάει στο θέμα αυτό τις δικές του κακές εμπειρίες και γνώμες, ακόμη και διαστροφές; Και τί θα απομείνει να μάθουν και να γευθούν οι νέοι μέσα στο γάμο, όταν τα μαθαίνουν και τα γεύονται έξω από αυτόν; Γι' αυτό ο γάμος και η οικογένεια έχουν χάσει στις ημέρες μας κάθε γοητεία και έλξη, αφού τελικώς αυτός ο ιερός και μοναδικός και προσωπικός δεσμός δύο ανθρώπων ετεροφύλων κατήντησε ένας από τους πολλούς δεσμούς που είχαν πριν απ' αυτόν άνδρας και γυναίκα, συγκριτικά μάλιστα σε χειρότερη θέση, αφού συνδέεται με τα προβλήματα της αναγκαστικής συμβίωσης και των ποικίλων δεσμεύσεων.

Δεν χρειάζεται διδασκαλία εις τα του γάμου. Είναι αυτάρκης διδάσκαλος η φύση. Ακριβώς όπως δεν χρειάζεται να μάθουμε πώς θα φάμε, και πώς θα πιούμε και πώς θα κοιμηθούμε10. Όλα τα άλλα είναι εκ του πονηρού. Γενεές γενεών ανθρώπων έκαναν γάμους και οικογένειες, και μάλιστα ευτυχισμένες και σταθερές, χωρίς σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, η οποία αποτελεί μία ακόμη τορπίλη στα θεμέλια της παιδείας και της οικογενείας. Τελικώς πιστεύει, ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, ότι ο γάμος σε νεαρή ηλικία είναι από τα προσφορότερα μέσα όχι μόνον για την αντιμετώπιση του προβλήματος της σεξουαλικής επιθυμίας αλλά και για την ευτυχία μέσα στο γάμο.

Επίλογος

Η σταχυολόγηση των λίγων αυτών στοιχείων από την παιδαγωγική πραγματεία του Χρυσοστόμου, η οποία περιέχει και άλλα εξ ίσου σπουδαία και ωφέλιμα, δείχνει την μεγάλη ευαισθησία του ιερού πατρός στα θέματα της αγωγής των νέων και τη βαθειά γνώση αυτών των προβλημάτων. Η επίδραση του περιβάλλοντος, το έγκαιρο της αγωγής, ο τρόπος επιβολής της τιμωρίας, η επιλογή αυτών που βλέπει και ακούει ο νέος, η προσοχή στη σεξουαλική αγωγή του, είναι θέματα που προβληματίζουν και τους σημερινούς γονείς και τους σημερινούς παιδαγωγούς. Οι συστάσεις του φωτισμένου παιδαγωγού είναι χρήσιμες για όλους μας.

Σημειώσεις

1. Ως μία πρώτη καλή προσπάθεια μπορεί να θεωρηθεί αυτή του Π. Στάμου, ο οποίος συγκέντρωσε το υλικό αυτό στο έργο του, Ιωάννου Χρυσοστόμου, Ομιλίαι περί της ανατροφής των τέκνων, Αθήναι 1962. Γενική επίσης παρουσίαση των παιδαγωγικών απόψεων του ιερού πατρός υπάρχει στη μελέτη του Α. Κ. Danassis, Johannes Chrysostomus. Padagogisch-psychologische Ideen in seinem Werk, Bonn 1971.

2. Βλ. σχετικώς Chr. Baur, Johannes Chrysostomus und seine Zeit, τόμ. l. Munchen 1929, σελ. 143.Δ. Μωραΐτου, Ιωάννου Χρυσοστόμου Παιδαγωγικά, Βιβλιοθήκη Παπύρου 96, Αθήναι 1940, σελ. 19.

3. Β. Εξάρχου, "Η γνησιότης της πραγματείας Ιωάννου του Χρυσοστόμου περί κενοδοξίας και ανατροφής των τέκνων", Θεολογία 19 (1941-1948) 153-170,340-355,559-571. Στις απόψεις του Β. Εξάρχου αντιτάχθηκε ο Δ. Μωραΐτης, "Η γνησιότης της πραγματείας περί κενοδοξίας", Θεολογία 19 (1941-1948) 718-733.

4. Β. Exarchos, Joh. Chrysostomus, Uber Hoffart und Kindererziehung, Munchen 1914.

5. Α.-Μ. Malingrey, Jean Chrysostom, Sur la vaine gloire et l' education des enfants, Sources Chretiennes 188, Paris 1972.

6. Βλ. ΕΠΕ, τόμ. 30.

7. Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου, O άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος ως ρήτωρ και διδάσκαλος, Τεργέστη 1898, σελ. 38: "Ο ιερός Χρυσόστομος απευθύνεται προς πάσαν εποχήν και προς πάσαν γενεάν. Πάντες δύνανται να διδαχθώσι παρ' αυτού, πάντες εν τη οικογένεια, εν τη κοινωνία, εν τη πολιτεία, εν τη εκκλησία και δη και εν τω κατ' ιδίαν βίω".

8. Προς τους πολεμούντας 3, 4, PG 47,356: "Ουκ απεικότως των παιδοκτόνων χείρους αν είποιμεν είναι. Ουδέ γαρ έστιν ούτω δεινόν ακονήσαι ξίφος, και δεξιάν οπλίσαι και εις αυτόν του παιδός βαπτίσαι τον λαιμόν, ως το ψυχήν απολέσαι και διαφθείραι. ταύτης γαρ ημίν ίσον ουδέν".

9. Βλ. σχετικώς ιδικήν μας μελέτην. Ψυχαγωγία· κοσμική και χριστιανική, Θεσσαλονίκη 1994.

10. Γρηγορίου Νύσσης, Περί Παρθενίας 7, ΕΠΕ 9, 60: "Τούτου μεν αυτάρκης συνήγορος και η κοινή των ανθρώπων φύσις εστίν αυτόματον την προς τα τοιαύτα ροπήν εντιθείσα πάσι τοις διά γάμου προϊούσιν εις γένεσιν".

"Η ανατροφή των παιδιών
κατά τον Άγιο Ιωάννη Χρυσόστομο"
Σειρά "Καιρός"
Θέματα Εκκλ. Επικαιρότητος
Εκδόσεις "Βρυέννιος"

impantokratoros.gr

↧

“ΠΑΡΑΚΛΗΤΕ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ”...

June 25, 2013, 9:17 pm

≫ Next: "Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΑΓΓΕΛΟΣ"

≪ Previous: Η ανατροφή των παιδιών κατά τον Άγιο Ιωάννη Χρυσόστομο

“ΠΑΡΑΚΛΗΤΕ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ”...

"Βασιλεῦ Οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς Ἀληθείας, ὁ Πανταχοῦ Παρὼν καὶ τὰ Πάντα Πληρῶν, ὁ Θησαυρός τῶν Ἀγαθῶν καὶ Ζωῆς Χορηγός, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος καὶ σῶσον, Ἀγαθὲ τὰς ψυχὰς ἡμῶν".
Ερμηνεία

Βασιλεύ Ουράνιε = Ουράνιε Βασιλεύ
Παράκλητε = Εσύ που είσαι οδηγός, ενισχυτής και παρηγορητής μας
Το Πνεύμα της αληθείας = Εσύ που είσαι το Πνεύμα από όπου πηγάζει η Αλήθεια
Ο πανταχού παρών = Εσύ που βρίσκεσαι παντού
Και τα πάντα πληρών = και εσύ που γεμίζεις τα πάντα με την παρουσία σου
ο θησαυρός των αγαθών = Εσύ που είσαι το θησαυροφυλάκιο των καλών
και ζωής χορηγός = Εσύ που είσαι ο χορηγητής (ο δοτήρας) της ζωής
ελθέ και σκήνωσον εν ημίν = Έλα και σκήνωσε - κατοίκησε- μέσα μας
και καθάρισον ημάς από πάσης κηλίδος = Και καθάρισε μας από κάθε αμαρτία
και σώσον, Αγαθέ = και σώσε, Εσύ που είσαι απόλυτα Αγαθός
τας ψυχάς ημών = τις ψυχές μας.

tribonio.blogspot.gr

↧

"Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΑΓΓΕΛΟΣ"

June 25, 2013, 11:55 pm

≫ Next: π.Σεραφείμ του Σαρώφ: Οι Κοσμικοί και ο Γάμος

≪ Previous: “ΠΑΡΑΚΛΗΤΕ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ”...

"..ὥστε πλανῆσαι, εἰ δυνατόν, καὶ τοὺς ἐκλεκτούς."
Ματθ κδ-24

"Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΑΓΓΕΛΟΣ"

Στην εκδοτική σειρά σύγχρονες αγιορείτικες μορφές, της Ιεράς Μονής Παρακλήτου, υπάρχει και το βιβλίο Σάββας ο πνευματικός, που είναι το έκτο αυτής της σειράς. Ο συγγραφεύς του βιβλίου Αρχιμανδρίτης Χερουβείμ, κτήτωρ της Ιεράς Mονής Παρακλήτου, όταν στα τέλη της δεκαετίας του 1930 εμόναζε στο Άγιο Όρος σε νεαρή ηλικία, άκουε πολλά θαυμαστά για τον παπά Σάββα τον πνευματικό που ασκήτευε μέχρι το 1908, έτος της κοιμήσεως του, στη σκήτη της μικράς Αγίας Άννης.

Είχε έντονη επιθυμία να συγγράψει το βίο του πράγμα που πραγματοποιήθηκε το 1972. O παπά Σάββας ήταν εκπληκτικός στην διάκριση πνευμάτων,όσο δυσδιάκριτη και εάν ήταν η πλάνη την οσφραινόταν, αυτό διαφαίνεται στην μελέτη του βιβλίου που αναφέραμε.

Μέσα στις σελίδες του περισώθηκαν κάποια γεγονότα πολύ σημαντικά, εμείς σήμερα θα δούμε ένα συγκλονιστικό περιστατικό που τιτλοφορείτε «Ο Άγγελος που δεν ήταν Άγγελος» πριν το παρουσιάσουμε αισθανόμαστε την ανάγκη να ευχαριστήσουμε τον μακαριστό συγγραφέα του βιβλίου που μας το διέσωσε.

Πρόκειται για μια ιστορία που μπορεί να ανοίξει τα μάτια κάποιων αδελφών που παραπλανήθηκαν από εκείνον που ενώ είναι άγριος λύκος, τα καταφέρνει να εμφανίζεται σαν αρνί, λοιπόν, διαβάζουμε...

Στους τόσους που εξομολογούσε ο πάπα-Σάββας ήταν και ένας Ρουμάνος διάκονος. Νεαρός ακόμη ήρθε στον Άθω και ησύχαζε κάπου στην έρημο, όχι και πολύ μακριά από την Μικρά Αγία Άννα.

-Πνευματικέ μου, του λέει μία ημέρα ο διάκονος αυτός περίλυπα, σε παρακαλώ, μη ξεχάσεις να μνημόνευσης αύριο στην λειτουργία την μητέρα μου που έχει τα τρίτα της.

Τα λόγια αυτά χτύπησαν στην ακοή του πάπα-Σάββα σαν λόγια που πρόδιδαν θριάμβους του διαβόλου. Ο διακριτικός γέροντας ταράχτηκε. Εδώ, σκέφθηκε, κάποιο άσχημο φαγητό μαγείρεψε ο εχθρός. Ο πανούργος! Με πόση τέχνη πλανεύει και σκοτίζει τα πλάσματα του Θεού!

Χωρίς να δείξει εξωτερικά την αγωνία του, επιδόθηκε στην ανίχνευση του κακού.

-Για πες μου, παιδί μου, καθαρότερα την υπόθεση. Η μητέρα σου έχει αύριο τα τρίτα της. Δηλαδή πέθανε προχθές. Πέθανε στην Ρουμανία. Πώς εσύ σε δύο ημέρες πληροφορήθηκες τον θάνατό της;

Μεσολάβησε λίγη σιγή.

-Πώς; Πώς το έμαθα; άρχισε να λέει δειλά ο διάκονος. Να, μου το είπε .....

-Ποιος σου το είπε;

-Μου το είπε ο φύλακας άγγελός μου.

-Ο φύλακας άγγελός σου; Έχεις ιδεί τον άγγελό σου;

-Αξιώθηκα να τον ιδώ. Δεν είναι μία και δύο φορές. Είναι τώρα δύο χρόνια. Μου παρουσιάζεται και με συντροφεύει στην προσευχή. Λέμε μαζί τους Χαιρετισμούς, κάνουμε μετάνοιες, ανοίγουμε πνευματικές συζητήσεις ...

Εκείνο το «δύο χρόνια» πίκρανε πολύ τον παπά-Σάββα. Δύο χρόνια πλάνης δεν είναι κάτι το ασήμαντο.

Να αφήνεις τον εχθρό να χτίζει μέσα σου ανενόχλητα επί δύο χρόνια το οικοδόμημα της καταστροφής σου, είναι θλιβερό.

-Και γιατί, παιδί μου, τόσο καιρό, δεν μου ανέφερες τίποτε;

-Μου είπε ο άγγελος πως δεν είναι απαραίτητο.

Ο παπά-Σάββας καταλάβαινε πως έχει να δώσει μεγάλη μάχη. Να πείσει πρώτα τον δυστυχή διάκονο ότι δεν πρόκειται για άγγελο. Να έτοιμασθη έπειτα να αντιμετώπιση την οργή του δαίμονος. «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησον και σώσον ημάς», προσευχήθηκε μυστικά με θέρμη.

-Παιδί μου, είσαι βέβαιος πως είναι άγγελος του Θεού αυτός που σου εμφανίζεται;

-Βέβαιος; Βεβαιώτατος, γέροντά μου! Μα προσευχόμαστε μαζί, κάνουμε καθημερινώς χίλιες μετάνοιες, συζητούμε για την μέλλουσα ζωή, για τον παράδεισο ...; Ο φύλακας άγγελος μου είναι.

Ο διάκονος φαινόταν αμετάπειστος. Εκείνο όμως που τον έκανε επιφυλακτικό ήταν η εμπιστοσύνη του στον θεοφώτιστο πνευματικό του. Αλλά πάλι, έλεγε, πως μπορεί ο δαίμονας να με ενισχύει στην προσευχή; Αυτός πολεμεί τους προσευχομένους.

Μετά από πολλά συμφώνησαν να καταφύγουν σε μερικές δοκιμασίες. Να δοκιμάσουν τον «φύλακα άγγελο».

-Ζήτησέ του, του είπε ο παπά-Σάββας, μόλις ξανάρθει να πει το «Θεοτόκε Παρθένε». Ακόμη πες του να κάνει το σημείο του σταυρού.

Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά. Όταν δύο ολόκληρα χρόνια σε έχει ο πονηρός τυλιγμένο στην πλάνη, τότε και τα μάτια σου και τα αυτιά σου τα πλανεύει και φαντάζεσαι πως ακούς το «Θεοτόκε Παρθένε» και πως τον βλέπεις να σταυροκοπιέται.

Στην επόμενη επίσκεψη ο διάκονος με κάποια κρυφή εσωτερική ικανοποίηση ανήγγειλε στον πνευματικό.

-Γέροντα μου, τα πράγματα έχουν όπως σου τα είπα. Είναι άγγελος του Θεού. Είναι ο φύλακας άγγελός μου. Και το «Θεοτόκε Παρθένε» το είπε και τον σταυρό του τον έκανε.

Ο παπά-Σάββας καλά το είχε αντιληφθεί. Δύο ετών δουλειά από τον πολυμήχανο εχθρό δεν μπορούσε να αχρηστευθεί εύκολα. Αν όμως αυτός ξέρη πολλές μηχανές, στους θεοφόρους λάμπει το φως της πανσοφίας του Θεού, που εξουδετερώνει τα τεχνάσματα του σκότους.

Κάποια φωτεινή ιδέα άστραψε τότε στον φωτόμορφο νου του Πνευματικού. Και στρέφεται αμέσως προς τον διάκονο:

-Άκου εδώ, παιδί μου. Πρόσεξε σε μία τελευταία δοκιμασία.Μ΄ αυτήν θα ξεκαθαρίσουν τα πράγματα. Στους αγγέλους του Θεού υπάρχει η δυνατότης όλα να είναι γνωστά, γιατί τους τα αποκαλύπτει ο Θεός. Στους δαίμονες αντιθέτως δεν υπάρχει παρομοία δυνατότης και πολλά πράγματα τους είναι σκοτεινά. -Συμφωνείς;

-Συμφωνώ.

-Αφού συμφωνείς, πρόσεξε τί θα κάνουμε. Εγώ, την στιγμή αυτή, ακριβώς την στιγμή αυτή, κάτι θα σκεφθώ -σκέφθηκε κάτι εις βάρος του διαβόλου- και το αφήνω κρυπτό και αψηλάφητο μέσα μου. Εσύ το βράδυ να ζήτησης από τον άγγελο να σου το πει. Αν το βρει, τότε χωρίς αμφιβολία είναι του Θεού. Και να 'ρθεις να με ενημέρωσης.

Γυρίζοντας ο διάκονος στην καλύβη του, σάλευε μέσα του κάτι σαν αγωνία, σαν δυσάρεστη προαίσθηση. Από την άλλη μεριά θαύμαζε την σπουδαία ιδέα του πνευματικού. Η υπόθεσις θα περνούσε τώρα στην κρίσιμη φάση της.

Μόλις ζητήθηκε, την νύχτα, από τον άγγελο η λύσις του προβλήματος, κάποια δυσδιάκριτη ταραχή αυλάκωσε το φωτεινό πρόσωπό του. Φάνηκε να σαστίζει.

-Μα, αγαπητέ μου πάτερ. Γιατί εσύ, ανώτερος άνθρωπος, να ενδιαφέρεσαι για τους λογισμούς ενός θνητού; Αυτό είναι κατάντημα. Φτωχές επιθυμίες. Δεν προτιμάς να πάμε να σου δείξω απόψε την κόλαση, τον παράδεισο, την δόξα της Κυρίας Θεοτόκου;

Ο διάκονος, που άρχισε κάτι να υποψιάζεται, επέμενε στο θέμα τους.

-Κάνω υπακοή στον πνευματικό. Να μου πεις τι σκέφθηκε.

Ο άγγελος με μερικούς επιδέξιους ελιγμούς προσπάθησε να μεταφέρει αλλού την συζήτηση. Ο διάκονος όμως με επιμονή τον επανέφερε στο θέμα. Άλλωστε οι τεχνικές αυτές υπεκφυγές δεν του προξενούσαν καλή εντύπωση.

-Να μου πεις τι σκέφθηκε ο πνευματικός. Το θέμα είναι απλό. Γιατί αποφεύγεις; Το αγνοείς;

-Πρόσεχε, διάκο. Με τον μικροπρεπή τρόπο που μου συμπεριφέρεσαι κινδυνεύεις να χάσης την εύνοιά μου.

-Δεν ξέρω. Σου ζητώ κάτι το εύκολο. Γνωρίζεις ή όχι, επί τέλους, τι σκέφθηκε ο πνευματικός;

Την ώρα αυτή πετάχτηκε το λαμπερό προσωπείο, μια φρικτή μορφή αποκαλύφθηκε, μερικά άγρια δόντια έτριξαν, και σαν από στόμα λυσσασμένου θηρίου ακούσθηκαν τα λόγια:

-Να χαθείς, άθλιε. Αύριο τέτοια ώρα στην κόλαση, στην φωτιά! Θα σε κάψουμε! Θα σε καταστρέψουμε!

Και ο διάκονος έμεινε μόνος του. Μόνος του και σωστό ερείπιο. Όλη η γλυκύτητα των οπτασιών, δύο χρόνια τώρα, δεν αντιστάθμιζε την τωρινή του πικρία. Αν δεν τον εστήριζαν από μακριά οι προσευχές του πνευματικού που ξαγρυπνούσε και παρακαλούσε γι΄ αυτόν, θα' χε παραδώσει το πνεύμα του.

Πέρασαν αρκετές ώρες ώσπου να συνέλθει και να σταθεί στα πόδια του. Η καλύβη του πια δεν τον χωρούσε. Πουθενά δεν έβλεπε ασφάλεια παρά μόνο κοντά στον πνευματικό. Σ' όλη του την διαδρομή βούιζε στ' αυτιά του η απειλή: «Αύριο τέτοια ώρα στην κόλαση»! Ο τρόμος τον διαπερνούσε μέχρι το μεδούλι.

Έφθασε όπως έφθασε ως την καλύβη της Αναστάσεως. Έπιασε το ράσο του πνευματικού και δεν το άφηνε ούτε στιγμή. Και την ώρα που έπρεπε εκείνος να κοιμηθεί λίγο, δίπλα του ο τρομοκρατημένος διάκονος!

-Μη φοβάσαι, παιδί μου. Ηρέμησε.

-Πώς να μη φοβηθώ, πνευματικέ μου, που πλησιάζει η ώρα. Ω! Πλησιάζει η ώρα που θα με πάρουν.Χριστέ μου, σώσε με!

Και πράγματι. Την καθορισμένη ώρα δέχθηκε βιαία επίθεση των πονηρών πνευμάτων. Τί κραυγές τρόμου και απελπισίας ήταν αυτές!

-Σώσε με, πνευματικέ μου! Χάνομαι! Με παίρνουν! Σώσε με!

Γονατίζει ο πάπα-Σάββας και γεμάτος πόνο και δάκρυα δέεται στον Κύριο να λυπηθεί τον δούλο Του και να επιτιμήση τους πονηρούς δαίμονες. Εισακούσθηκε η δέησίς του και ο ταλαίπωρος διάκονος σώθηκε από «στόματος λέοντος».

Έτσι πήρε τέλος η τραγωδία. Τραγωδία πολύ διδακτική. Αλήθεια, τί κίνδυνοι κρύβονται πίσω από τις οπτασίες και τα οράματα! Τι μπορεί να χτίση ο εχθρός, όταν δεν ξεδιπλώνουμε πλήρως τον εσωτερικό μας κόσμο στην εξομολόγηση!

Τι αξίζει ένας έμπειρος πνευματικός!

Για να το καταλάβουμε αυτό ας ανατρέξουμε στην πείρα της εκκλησίας όπως αυτή είναι θησαυρισμένη μέσα στα γεροντικά και στα συναξάρια.
Στα τέλη του 11^ουαιώνος αρχές 12^ουβασίλευε στο Βυζάντιο ο περίφημος Αλέξιος ο πρώτος ο Κομνηνός.
Ο ιδρυτής των Κομνηνών, υπήρξε θαυμαστή προσωπικότητα, ήταν μεγάλος στα στρατιωτικά, μεγάλος και στα πολιτικά, σπουδαίος στρατηγός αλλά και σπουδαίος διπλωμάτης ικανός να συλλάβει μεγάλους σκοπούς και να φέρει εις πέρας μεγάλα έργα.

Όταν ανήλθε στον θρόνο παρέλαβε μια αυτοκρατορία σε αξιοθρήνητη κατάσταση, σε πλήρη διάλυση, και φθάνοντας στο τέλος της ζωής του την άφησε δυνατή ένδοξη και ειρηνική. Κατόρθωσε να αντιμετωπίσει με επιτυχία κινδύνους από τους Πετσενέγγους, τους Σελτζούκους Τούρκους, την Α' Σταυροφορία, και τους Νορμανδούς. Ήταν πράγματι μεγάλος αυτοκράτορας έσωσε το Βυζάντιο σε μια δύσκολη ώρα και με την δυναστεία του έδωσε την τελευταία λάμψη στο Βυζάντιο που κράτησε για έναν ολόκληρο αιώνα.

Στα χρόνια αυτού του ονομαστού αυτοκράτορα ζούσε στο Βυζάντιο σε ένα μοναστήρι του Βοσπόρου, μια μεγάλη ασκητική μορφή, ο όσιος Κύριλλος ο Φιλεώτης. Ο Αλέξιος τον είχε γνωρίσει τον σεβόταν σαν να ήταν ο προφήτης Ηλίας τον επισκεπτόταν με την οικογένεια του και του ζητούσε συμβουλές για κρίσιμα ζητήματα της αυτοκρατορίας.

Όταν το 1081 μ.Χ ο Αλέξιος σε ηλικία 24 ετών ανήλθε στον θρόνο, ο όσιος Κύριλλος ο Φιλεώτης ήταν 66 ετών. Μέχρι και το τέλος της ζωής του Οσίου, που επήλθε στην ηλικία των 93 ετών, συνέχιζε να βασιλεύει ο Αλέξιος. Στα 3 τελευταία έτη της ζωής του ασθένησε βαριά, ο αυτοκράτορας με την οικογένεια του τον επισκέφθηκε, τότε σκεπτόταν να εκστρατεύει στην Μικρά Ασία κατά των Τούρκων, ζήτησε την συμβουλή του οσίου. Εκείνος του είπε να αναβάλει για αργότερα την εκστρατεία οπότε θα σημειώσει νίκη. Ο βασιλεύς τον άκουσε και η προφητεία του οσίου επαληθεύτηκε όταν μετά από 9 έτη, το 1116, νίκησε ο Αλέξιος τον Σουλτάνο του Ικονίου Μαλίκ Σάχ, στην Αμπούν, κοντά στο Φιλομήλιο της Φρυγίας.

Μεταξύ των ανακτόρων και του οσίου Κυρίλλου υπήρχαν στενές σχέσεις, συχνά τον επισκεπτόταν ο Μιχαήλ ο Σεβαστός και ο Ιωάννης ο Σεβαστός. Οι λέξεις Σεβαστός φαίνεται πως δηλώνει του αξίωμα του Σεβαστοκράτορος το δεύτερο στην ιεραρχία μετά τον αυτοκράτορα. Αυτό το αξίωμα δεν υπήρχε προηγουμένως αλλά καθιερώθηκε από τον Αλέξιο.

Ο Μιχαήλ Σεβαστός ήταν αδελφός της Ειρήνης Δούκαινας δηλαδή της Βασίλισσας. Αυτός είχε γοητευτεί πρώτος από την αγιότητα του Κυρίλλου και μίλησε γι' αυτήν στον αυτοκράτορα, δηλαδή, αφού επισκέφτηκε τον όσιο στο κελί του και συνομίλησε μια ολόκληρη νύχτα επιστρέφοντας ανέφερε στον αυτοκράτορα τα εξής «αληθώς άγιε βασιλέα όπως τα ακούσαμε και τα είδαμε ο όσιος είναι γηραλέος, ιεροπρεπής, πολύ καλός, ειρηνικός, με ήθος ταπεινό, και για να μην λέω πολλά είναι στολισμένος με κάθε αγαθό, και γεμάτος θεϊκή αγάπη, βλέποντας τον νομίζεις ότι βλέπεις τον προφήτη Ηλία.»

Προς το τέλος του βίου του όσιου γίνονταν συχνές επισκέψεις στο κελί του από τον Ιωάννη Σεβαστό ανιψιό του βασιλέως. Ο Ιωάννης με την συνοδεία του πήγαινε συχνά στον όσιο για να ακούει σωτηρίους λόγους και να παίρνει την ευχή του τώρα θα πούμε κάτι που δεν το συναντούμε συχνά στους βίους των αγίων ο αόρατος εχθρός μπορεί να παίρνει πολλές μορφές ας χρησιμοποιήσουμε ένα ρήμα από την δευτέρα προς Κορινθίους επιστολή, μετασχηματίζεται.

Βλέποντας βαριά άρρωστο, ταλαιπωρημένο από την πολυχρόνια άσκηση και τα γηρατειά, ήταν πάνω από 90 έτη αποφάσισε να του στήσει μια πλεκτάνη. Εμφανίστηκε δηλαδή με την μορφή του Ιωάννη Σεβαστού και εζήτησε να τελεστεί μια θεία λειτουργία μέσα στο κελί του.Ο όσιος δέχτηκε, έτσι έγινε στο κελί του μια φανταστική ψευτολειτουργία.

Όταν τέλειωσε αυτή η δαιμονική σκηνοθεσία και όταν ο όσιος έκανε σχετική συζήτηση με τον υποτακτικό του εκείνος μυρίστηκε ότι ο γέροντάς του έπεσε σε πλάνη και προσπαθούσε να τον συνεφέρει.

Αλλά ας παρακολουθήσουμε τον Μέγα Συναξαριστή,«ο δε όσιος του είπε, δεν βλέπεις τον Σεβαστό με τους ανθρώπους του, και την σκηνή του; και του διηγήθηκε του μαθητού του όλα όσα συνέβησαν. Αποκρίνεται ο μαθητής εγώ δεν βλέπω τίποτα από όσα λέγεις, και ο όσιος απαντά, τουλάχιστον δεν βλέπεις το δισκοπότηρο και τα καλύμματα που βρίσκονται ακόμη εδώ μέσα; Και ενώ έλεγε αυτά, έδειχνε με το χέρι του το ψευτοδισκοπότηρο που δεν ήταν τίποτα άλλο, από το δικό του ποτήρι. Τότε ο μαθητής του το έφερε κοντά και του λέει: αυτό δεν είναι το ποτήρι με το οποίο πίνεις; και αποκρίθηκε ναι.»

Δεν θα συνεχίσουμε άλλο, όποιος θέλει περισσότερα ας ανατρέξει στον Μέγα Συναξαριστή στις 2 Δεκεμβρίου.

Ο όσιος Κύριλλος νόμιζε ότι έβλεπε δισκοπότηρο, και όμως ήταν ένα συνηθισμένο ποτήρι, το δικό του, δηλαδή, το μυαλό του θόλωσε και η όρασή του επηρεάστηκε από δαιμονική ενέργεια, βέβαια, ο όσιος τελικά συνήλθε, και κατάλαβε την παγίδα που του έστησε ο εχθρός. Είχε το ελαφρυντικό ότι βρισκόταν σε κατάσταση ατονίας, και θα λέγαμε αποδιοργανώσεως από τα γηρατειά του και την ασθένειά του.

Όπως είδαμε ποιο πάνω ο όσιος Κύριλλος είχε προφητικό χάρισμα επίσης είχε και το ιαματικό χάρισμα. Είχε κατακτήσει σε μεγάλο βαθμό την αρετή της ελεημοσύνης στον βίο του υπάρχουν συγκινητικές διηγήσεις πάνω σε αυτό το θέμα και παρόλα αυτά σε κάποια στιγμή έπεσε σε πλάνη! Άκουγε Θεία Λειτουργία και όμως αυτό δεν ήταν Θεία Λειτουργία. Έβλεπε δισκοπότηρο και όμως όλο αυτό ήταν ένα συνηθισμένο ποτήρι.

Και από την περίπτωση του οσίου Κυρίλλου, και από την άλλη του Ρουμάνου διακόνου στον Άθω, βγαίνει κάποιο συμπέρασμα, ενθυμήστε την άλλη περίπτωση με τον Ρουμάνο διάκονο.

Τι διαβάσαμε στο βιβλίο Σάββας ο Πνευματικός;

Ο διάκονος έλεγε πως μπορεί ο δαίμονας να με ενισχύει στην προσευχή αυτός πολεμεί τους προσευχομένους, σημείωσις δική μας, ο διάκονος μαζί με τον δήθεν Άγγελο έκαναν μαζί κάθε μέρα 1000 μετάνοιες!!

Και έλεγαν και τους χαιρετισμούς την Παναγίας, μετά από πολλά συμφώνησαν να καταφύγουν σε μερικές δοκιμασίες να δοκιμάσουν τον φύλακα Άγγελο ζήτησε του είπε ο παπά Σάββας μόλις ξαναρθεί να πει το Θεοτόκε Παρθένε, ακόμη πες του να κάνει το σημείο του Σταυρού, τα πράγματα όμως, συνεχίζουμε να διαβάζουμε το βιβλίο Σάββας ο πνευματικός, τα πράγματα όμως δεν ήταν τόσο απλά, όταν δυο ολόκληρα χρόνια σε έχει ο πονηρός τυλιγμένο στην πλάνη τότε και τα μάτια σου και αυτιά σου τα πλανεύει και φαντάζεσαι πως ακούς το Θεοτόκε Παρθένε και πως τον βλέπεις να σταυροκοπιέται.

Λοιπόν ποιο είναι το συμπέρασμα, παραπλανάται η όρασις και η ακοή, και νομίζει κάποιος, ότι, βλέπει κάποιον Άγγελο ή έναν Άγιο, νομίζει ότι ακούει από τον εμφανισθέντα το Θεοτόκε Παρθένε, το Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον με, το Πάτερ ημών, και όμως κάτι άλλο συμβαίνει, γι' αυτό μη δίνετε προσοχή στις διηγήσεις των διαφόρων πλανεμένων.

Μην εμπιστεύεσθε και στους ανθρώπους του Τραχωνίου ο δήθεν εμφανιζόμενος Άγιος Γεώργιος ο Χοζεβίτης είναι πονηρό πνεύμα.

Η "Θεία Λειτουργία" που τελεί είναι μια δαιμονική τελετουργία.

Το δήθεν Άγιο αίμα του Χριστού, που κοινωνούν, που το μεταφέρουν σε μπουκαλάκια και στους μακράν ευρισκομένους οπαδούς, είναι κρασί με δαιμονική ενέργεια.

Η δήθεν φωνή του γέροντα Παϊσίου στον τάφο του, που απευθύνθηκε σε οπαδούς της κινήσεως του Τραχωνίου και τους είπε «τώρα στην θέση την δική μου είναι ο παπά Μιχάλης» προερχόταν από πονηρό πνεύμα.

Και τι να πει κανείς για ενέργειες του παπά Μιχάλη, για γρονθοκοπήματαστο πάσχον μέρος του σώματος για να χτυπηθεί το δαιμόνιο που προξενεί την ασθένεια, και μάλιστα πρέπει ο πάσχων να γυμνωθεί, είτε άνδρας είτε γυναίκα, πρέπει οι γροθιές να πέσουν στο γυμνό σώμα.

Όταν η πάθησις είναι μέσα στο στόμα χρειάζεται φύσημα, όσον αφορά την χρήση αγιασμού για εκδίωξη ασθενειών δεν ωφελεί ο αγιασμός που γίνεται από τους ιερείς, αλλά αυτός που έφερε ο παπά Mιχάλης από τους αγίους τόπους.

Πάντως η κίνηση του Tραχωνίου βαδίζει σταθερά στην αίρεση, οι οπαδοί της κινήσεώς σε λίγο θα διαμορφώσουν αιρετική ομάδα μέσα στους κόλπους της εκκλησίας μας.

Οι ποιμένες της εκκλησίας μας ας φροντίσουν να κατατοπίσουν το ποίμνιο τους ώστε ος το δυνατόν λιγότεροι να προσχωρήσουν στην διαμορφούμενη αίρεση.

Πολλά μικρόβια κυκλοφορούν ας προλάβουμε να εμβολιαστούμε...

http://www.egolpion.net

↧

π.Σεραφείμ του Σαρώφ: Οι Κοσμικοί και ο Γάμος

June 26, 2013, 12:00 am

≫ Next: Οι έννοιες «αγιότητα» και «άγιος» (+Ανδρέα Θεοδώρου, Καθηγητή Πανεπιστημίου)

≪ Previous: "Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΑΓΓΕΛΟΣ"

π.Σεραφείμ του Σαρώφ: Οι Κοσμικοί και ο Γάμος

Και τώρα ας περάσουμε τις διδαχές του Αγ. Σεραφείμ για εκείνους που ζουν στον κόσμο.

Καθώς διαβάζει κανείς για τις σχέσεις του π. Σεραφείμ με τους κοσμικούς και τις νουθεσίες του προς αυτούς, αισθάνεται δέος, συντριβή και μερικές φορές ακόμη και κατάπληξη, βλέποντας με τι αγάπη και τρυφερότητα τους μεταχειριζόταν. Μερικές φορές μάλιστα φαίνεται σαν να προτιμούσε αυτούς από τους θρησκεύοντες. Βεβαίως στην πραγματικότητα δεν ήταν έτσι.

Έχουμε ήδη ακούσει τους λόγους του όσον αφορά την υπεροχή της παρθενίας. Αλλά εν τούτοις η αμετάβλητη καλωσύνη και βαθειά συμπάθεια του π. Σεραφείμ προς τους λαϊκούς αξίζει την έντονη προσοχή μας.
Θεωρεί κανείς ότι οι κοσμικοί ζουν τον έγγαμο βίο, φέρνουν στον κόσμο παιδιά και ασχολούνται με τις δικές τους υποθέσεις, ορισμένοι ως γαιοκτήμονες, άλλοι στην υπηρεσία του στρατού, άλλοι με τις επιχειρήσεις, αλλά στην πλειοψηφία τους εργαζόμενοι ως αγρότες και εργάτες. Θα φαινόταν σαν να μην άξιζαν καμία ιδιαίτερη τιμή.

Και όμως ο π. Σεραφείμ τους υποδεχόταν όλους χαρούμενα,χωρίς καμία σχεδόν εξαίρεση και τους αποκαλούσε με στοργικά ονόματα όπως «Πατέρα», «Μητέρα», «θησαυρέ μου», αλλά συχνότερα από όλα «χαρά μου» και σε πιο επίσημες περιστάσεις «φιλόθεε». Και σε όλα τούτα ενεργούσε χωρίς διάκριση αξιώματος. Όχι σπάνια, έκανε μετάνοια μέχρι το έδαφος μπροστά στους επισκέπτες του∙ περισσότερο από μία φορά φίλησε τα χέρια όχι μόνο ανθρώπων που βρίσκονταν σε ιερατικές βαθμίδες αλλά επίσης και απλών κοσμικών. Και δεχόταν με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο ευλαβείς ανθρώπους αλλά και αμαρτωλούς. Και μόνον σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις έδειχνε δίκαιη οργή. Αυτό συνέβαινε, όταν έβλεπε την υποκρισία, την υπερηφάνεια, ή το κακό και τη δόλια απάτη…

Πώς μπορούμε να εξηγήσουμε αυτήν την σχέση ενός ερημίτη, ενός έγκλειστου, ενός μοναχού ο οποίος ήταν νεκρός για τον κόσμο, με εκείνους που ζούσαν στον κόσμο;

Ο π. Σεραφείμ έδωσε ο ίδιος πάνω από μία φορά απάντηση σε αυτήν την ερώτηση, στην διδασκαλία του, η μάλλον σε αυτήν που είναι η συνήθης χριστιανική διδασκαλία σχετικά με την ουσία του Χριστιανισμού ήτοι την απόκτηση της χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Και αυτή η απόκτηση είναι όχι μόνον δυνατή, αλλά μάλιστα υποχρεωτική για όλους αδιακρίτως. Στην θαυμάσια συνομιλία του επάνω σε αυτό το θέμα ο Άγιος είπε στον Μοτοβίλωφ:«Το γεγονός , ότι εγώ είμαι μοναχός και εσύ είσαι ένας κοσμικός είναι εντελώς εκτός θέματος. Εκείνο που ζητά ο Θεός είναι αληθινή πίστη σε Αυτόν και στον μονογενή Του Υιό. Ως ανταπόδοση αυτής της πίστης η χάρη του Αγίου Πνεύματος χορηγείται πλούσια εκ των άνω.

Ο Κύριος ζητά μία καρδιά που να πλημμυρίζει από αγάπη για τον Θεό και τον πλησίον μας∙αυτός είναι ο θρόνος πάνω στον οποίο αγαπά να κάθεται και στον οποίο εμφανίζεται με το πλήρωμα της ουράνιας δόξας Του. “Υιέ μου, δός Μοι σὴν καρδίαν» (Παροιμ. 23:26), λέει “καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεταί σοι”, γιατί στην ανθρώπινη καρδιά μπορεί να χωρέσει η Βασιλεία του Θεού... Ο Κύριος ακούει εξίσου έναν μοναχό και έναν απλό κοσμικό χριστιανό, με την προϋπόθεση ότι και οι δύο είναι ορθόδοξοι και αγαπούν και οι δύο τον θεό από το βάθος της ψυχής τους και έχουν και οι δύο πίστη σε Αυτόν, έστω ακόμη και σαν κόκκο σινάπεως (Λουκ. 17:6)∙ και θα μετακινήσουν και οι δύο όρη» (Μαρκ. 11:23).

Ο Άγιος είχε μία παρόμοια συνομιλία και με κάποιον άλλο κοσμικό, τον Μπογκντάνωφ, λίγο πριν τον θάνατό του. «οὐ γάρ ἐστιν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ βρῶσις καὶ πόσις, ἀλλὰ δικαιοσύνη καὶ εἰρήνη καὶ χαρὰ ἐν Πνεύματι ῾Αγίῳ» (Ρωμ. 14:17). Μόνον δεν πρέπει να επιθυμούμε τίποτε μάταιο∙ αλλά ό,τι προέρχεται από τον Θεό είναι καλό∙ Η παρθενία ένδοξος. Ακόμη και ο γάμος είναι ευλογημένος από τον Θεό: Καὶ εὐλόγησεν αὐτὰ ὁ Θεός, λέγων• αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε (Γεν. 1:22). Μόνον ο εχθρός αναστατώνει τα πάντα».

Και έτσι όλη η ενασχόλησή μας συνίσταται στην απόκτηση της χάριτος του Αγίου Πνεύματος, ή σε εκείνο, το οποίο είναι και το ίδιο, την Βασιλεία του Θεού. Και αυτή δίνεται από τον Θεό άσχετα από τις συνθήκες της ζωής μας, αλλά σύμφωνα με τις προσπάθειες που κάνουμε για να πετύχουμε τον σκοπό της χριστιανικής ζωής. Και επομένως δεν υπάρχει πραγματικά καμία ουσιαστική διαφορά μεταξύ μοναχών και λαϊκών. Η διαφορά μπορεί να είναι μόνον στον βαθμό∙ αλλά ακόμη και τότε εξαρτάται από την θέληση και τον κόπο που καταβάλλει ο καθένας…

…Ούτε οι τοίχοι, ούτε η πλούσια επίπλωση κάνουν το σπίτι. Οι εκατομμυριούχοι στα μεγαλοπρεπή τους μέγαρα μπορεί ποτέ να μην γνωρίσουν τί θα πει σπίτι. Αλλά όπου υπάρχουν καλές σχέσεις, όπου η αγάπη δένει τα μέλη της οικογένειας μεταξύ τους και με τον Θεό, εκεί πάντοτε βρίσκεται η ευτυχία. Γιατί οι καλές σχέσεις είναι παράδεισος παντού. Η μονοτονία και η δυστυχία δεν μπορούν να υπάρχουν εκεί όπου υπάρχει η αγάπη. Αλλά η φλόγα της αγάπης πρέπει να διατηρείται αναμμένη θερμά και φωτεινά με το γλυκό ξύλο της θυσίας. Διδάσκοντάς μας να διαγράψουμε το εγώ από την ζωή μας, ο Κύριός μας μας λέει το μυστικό της ευτυχίας, αυτό που οι Άγιοι αποκαλούν την έκσταση της αυταπάρνησης. Γιατί η θεϊκή αγάπη είναι πάντοτε ταπεινή, αναζητά να δίνει παρά να δέχεται, να υπηρετεί μάλλον, παρά να υπηρετείται, να αγαπά μάλλον παρά να αγαπάται και θυσιάζει οτιδήποτε για τον Αγαπημένο. Μόνον τότε η αγάπη γίνεται καθαρή και άγια φωτιά στην καρδιά και όχι ξέσπασμα σαρκικής επιθυμίας.

Ο χριστιανικός γάμος είναι έργο ζωής.Είναι εύκολος μόνον σε ιδανικές περιπτώσεις. Η πιστότητα μέχρι τέλους, δίδασκε ο Άγ. Σεραφείμ είναι βασική για την ευτυχία. Αν οι Χριστιανοί ανακαλύψουν ότι δεν μπορούν να ζουν μαζί, συνεχίζουν να ζουν μαζί για την οικογένειά τους, για τα παιδιά τους, για την Εκκλησία και για τον Θεό. Αυτό μπορεί να σημαίνει μεγάλο μαρτύριο, αλλά αυτός ο έγγαμος τρόπος ζωής είναι ο δρόμος για τον αυριανό. Γιατί μόνον εκείνοι που σηκώνουν τον σταυρό μπορούν να ακολουθήσουν τον Χριστό.

Η προσευχή, η διάκριση και ιδιαίτερα η εμπειρία σοφών οδηγών, προικισμένων με διορατικότητα θα οδηγήσουν στην γνώση του Θεού και στην αποδοχή του «χαρίσματος του Θεού» από τον καθένα. Αλλά εάν είσαι ακόμη αβέβαιος ή ανυποψίαστος, πρέπει να επιλέξεις την οδό του γάμου, η οποία, ως χάρισμα του Θεού, είναι επίσης καλή κι ευλογημένη και όχι επιλήψιμη ( Ο Θεός να μας φυλάξει από τέτοια βλασφημία! ) και αγωνίσου σε εκείνην. Όταν όμως ο Κύριος μας στέλνει πνευματοφόρους οδηγούς , θα πρέπει να το θεωρούμε ως το έλεος του Θεού και να απευθυνόμασθε προς αυτούς σε περιπτώσεις αμφιβολίας. Γι’ αυτό πολύ άνθρωποι ζητούσαν την ευλογία του π. Σεραφείμ για να επιλέξουν την μοναχική ζωή…

…Οι Άγιοι Πατέρες, Βαρσανούφιος ο Μέγας και άλλοι, συμπεριλαμβανομένου και του συγγραφέα του «Αοράτου Πολέμου», συστήνουν την ακόλουθη οδό της λύσης των αμφιβολιών. Αφού αρνηθείς εσωτερικά το δικό σου θέλημα και τις προκαταλήψεις σου, προσευχήσου στον Θεό τρεις φορές, όπως έκανε ο Κύριος στον κήπο της Γεσθημανή, και τότε να σκεφθείς το ζήτημα ξανά μέσα στην ψυχή σου, παίρνοντας την ευθύνη επάνω σου. Μετά από αυτό δέξου την απόφαση προς την οποία κλίνει η καρδιά σου, έστω και ελαφρά.

Αλλά εκτός όλων αυτών το χάρισμα της διακρίσεως είναι ένα ιδιαίτερο δώρο του Θεού το οποίο δίνεται από το Άγιο Πνεύμα. ᾧ μὲν γὰρ διὰ τοῦ Πνεύματος δίδοται λόγος σοφίας… ἄλλῳ δὲ διακρίσεις πνευμάτων (Α΄Κορ. 12: 8-10), λέει ο Απόστολος Παύλος.

Και ο Άγ. Σεραφείμ διδάσκει: «Ο Ηγούμενος, ως ποιμένας λογικών προβάτων, πρέπει να έχει το χάρισμα της διακρίσεως, για να μπορεί να δίνει οποιαδήποτε στιγμή χρήσιμες συμβουλές σε όλους όσους ζητούν την καθοδήγησή του»…

… Αλλά εκτός του ότι είναι δώρο του Θεού, η διάκριση αποκτάται, σύμφωνα με τους λόγους του Άγ. Σεραφείμ, με συνεχή «μελέτη της Αγίας Γραφής, του νόμου του Κυρίου νύχτα και ημέρα»: τέλος , υποδεικνύει μια ακόμη οδό προς αυτήν: «Εκείνος που είναι υπάκουος κάνει μεγάλη πρόοδο στην οικοδομή της ψυχής του∙ και εκτός αυτού αποκτά μέσω αυτής της υπακοής μία κατανόηση των πραγμάτων και έρχεται σε συντριβή».

Όταν υπάρχει απευθείας εντολή από άνθρωπο που έχει την εξουσία και είναι ικανός, ο π. Σεραφείμ παραγγέλει να την εκτελεί κανείς αναντίρρητα για χάρη της αγίας υπακοής…

Από το βιβλίο: «Ο Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ
Πνευματική Βιογραφία»
Αρχιμανδρίτου π. Λάζαρου Μουρ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΘΩΣ

logia-tou-aera

↧

Οι έννοιες «αγιότητα» και «άγιος» (+Ανδρέα Θεοδώρου, Καθηγητή Πανεπιστημίου)

June 26, 2013, 4:44 am

≫ Next: Τί εἶναι οἱ δερμάτινοι χιτῶνες;

≪ Previous: π.Σεραφείμ του Σαρώφ: Οι Κοσμικοί και ο Γάμος

Οι έννοιες «αγιότητα» και «άγιος»

(+Ανδρέα Θεοδώρου, Καθηγητή Πανεπιστημίου)

Η αγιότητα είναι βασική ιδιότητα της ενέργειας και της φύσεως του Θεού. Σημαίνει απουσία από την πανακήρατη φύση κάθε ίχνους κακίας, στην οποιαδήποτε μορφή της. Ο Θεός είναι οντολογικά άγιος, διότι η ουσία του είναι «φύσει αγαθή». Η κακία αφ’ έτερου είναι οντολογικά ανύπαρκτη. Δεν ανήκει στην κλίμακα των υπαρκτών όντων, αλλά είναι επιφαινόμενο.

Φαίνεται, δεν είναι, και λαμβάνει την υπόστασή της εκεί, όπου τα λογικά όντα απομακρύνονται ελεύθερα από το Θεό. Όπου απουσιάζει το αγαθό, εκεί εμφανίζεται η αμαρτία, η όποια εξαφανίζεται, όταν εμφανιστεί πάλιν εκείνο (το αγαθό). Έτσι και το φως, όταν αναχωρεί, παραχωρεί τη θέση του στο σκοτάδι, το οποίο με τη σειρά του αφανίζεται, όταν επανεμφανιστεί εκείνο.
Στο στάδιο της θείας οικονομίας, η αγιότητα του Θεού είναι η θεία του ενέργεια στην πολλαπλή σχέση της προς τις ελεύθερες πράξεις των λογικών κτισμάτων. Από τη θεία ενέργεια απορρέει και προς αυτήν αναφέρεται κάθε ιδέα κτιστής αγιότητας. Ο Θεός, ως δημιουργός, έθεσε στα όντα την ηθική τάξη και τους ηθικούς νόμους του την τήρηση των οποίων απαιτεί, τιμωρώντας τις όποιες παραβάσεις τους. Από την άποψη αυτή ο Θεός είναι δίκαιος, και κατ’ επέκταση κριτής των ηθικών ενεργειών των πλασμάτων του.

Στο μυαλό μας η αγιότητα του Θεού νοείται σε συνδυασμό με την ηθική ποιότητα των ενεργειών του ανθρώπου. Ό,τι κακό παρατηρείται σ’ αυτόν, το απομακρύνουμε από την καθαρή και αμόλυντη θεία φύση. Ως γνωστόν, με τον τρόπο αυτό δουλεύει η άποφατική θεολογία, η όποια αφαιρεί από την ουσία του Θεού κάθε τι το κακό, ατελές και άναγνο, που παρατηρείται στην ηθική περιοχή του όντος. Διά των αφαιρέσεων φθάνουμε στην απόλυτη τελειότητα του Θεού. Η αγιότητα είναι έκφραση της τελειότητας αυτής.

Ο Θεός είναι άγιος. Έτσι τον είδαν και τον έψαλλαν οι άγγελοι σύμφωνα με το όραμα του Ησαΐα: «΄Αγιος, άγιος, άγιος Κύριος Σαβαώθ, πλήρης πάσα η γη της δόξης αυτού». Και επειδή ο Θεός δεν αρέσκεται σε υπερβολές (προς τί άλλωστε;), η αγιότητα του είναι εκφρασμένη απλά σε θετικό βαθμό. Όπως είναι εκφρασμένη και η αγιότητα του Χριστού: «άγιοι γίνεσθε, ότι εγώ άγιος ειμί» (Α΄ Πέτρ. α’, 16), και όπως και του Πνεύματος του Θεού, το οποίο προσωνυμείται απλά «άγιον» («Πνεύμα άγιον»), τόσο στη σειρά της Αγ. Τριάδος, όσο και στις πολλές μαρτυρίες της θείας Γραφής. Βέβαια υπάρχουν και προσωνυμίες σε βαθμό υπερθετικό: την Τριάδα αποκαλούμε «Παναγίαν» («Παναγία Τριάς ελέησον ήμας…»), όπως «Παναγία» προσαγορεύεται και η Μητέρα του Χριστού. Τα επισημαίνω αυτά, γιατί εδώ στη γη συμβαίνουν άλλα πράγματα…

Το ιερό Σύμβολο της Πίστεως αποκαλεί την Εκκλησία «αγίαν»: «Εις μίαν, αγίαν, καθολικήν και αποστολικήν Εκκλησίαν». Την αγιότητά της η Εκκλησία αντλεί από την αόρατη και μυστική της κεφαλή, το Χριστό: «καθώς και ο Χριστός ηγάπησε την εκκλησίαν και εαυτόν παρέδωκεν υπέρ αυτής, ίνα αυτήν αγιάση…, ίνα παραστήση αυτήν εαυτώ ένδοξον την εκκλησίαν, μη εχουσαν σπίλον ή ρυτίδα ή τι των τοιούτων, αλλ’ ίνα η αγία και άμωμος» (Εφ. ε’ 26, 27). Περαιτέρω είναι αγία η Εκκλησία, γιατί και η χάρη του Αγ. Πνεύματος, που την εμπνέει και την οδηγεί είναι αγία, όπως άγιος είναι και ο σκοπός της, δηλαδή η αγιοποίηση των αμαρτωλών μελών της. Τη μεταφυσική αγιότητα της Εκκλησίας δεν μειώνει το γεγονός, ότι τα μέλη της, άνθρωποι ατελείς και έμπερίστατοι, είναι αμαρτωλά. Γι’ αυτό ακριβώς υπάρχει η Εκκλησία, για ν’ αγιάζει τα ασθενή μέλη της και να τα οδηγεί στην ηθική και πνευματική τους τελειοποίηση.

Άγια, τέλος, είναι και άλλα μεγέθη πνευματικά και υλικά. Άγιος είναι ο Νόμος του Θεού (Ρωμ. ζ’, 12), ως συγκεκριμένη έκφραση του αγίου του θελήματος, η τήρηση του οποίου δεσμεύει κάθε άνθρωπο. Άγιες είναι οι θείες Γραφές (Ρωμ. α’ 2), στις οποίες είναι καταχωριμένη η αλήθεια, την οποία φανέρωσε στον κόσμο ο σαρκωθείς Λόγος του Θεού. Άγιος είναι και ο χριστιανικός ναός μαζί με όσα υπάρχουν σ’ αυτόν, τα αφιερωμένα στη λατρεία του Θεού. Άγια είναι και τα ιερά μυστήρια, και προ πάντων η θεία Ευχαριστία, διά των οποίων αναγεννάται και τρέφεται πνευματικά ο άνθρωπος, και άλλα πολλά.

Στο ηθικοπνευματικό πεδίο η αγιότητα εκφράζεται ως κατάσταση, στην οποία φτάνει ο άγιος, ως τέλειος και ολοκληρωμένος χριστιανός. Είναι αγιότητα σχετική, συγκρινόμενη με την απόλυτη αγιότητα του Χριστού, τον οποίο δεν εσπίλωσε κανένα ίχνος αμαρτίας (Α΄ Πέτρ, β’ 22), και ο οποίος δεν είχε καν τη δυνατότητα ν’ αμαρτήσει, λόγω της συνθέσεως του θεανδρικού προσώπου του.

Όπως εύκολα νοείται, η αγιότητα δεν είναι τέλεια από την αρχή και στατική, φυτευμένη στη φύση του ανθρώπου, αλλά κατάσταση δυναμική και εξιλεωτική. Δεν γεννιέται κανείς άγιος, αλλά γίνεται. Το πρώτο αποτελεί αντίφαση. Αρετή και στάση είναι πράγματα αντιφατικά Για να γίνεις άγιος πρέπει να διανύσεις πολύ δρόμο να δουλέψεις επίμονα κι εντατικά, φυσικά πάντοτε με τα όπλα του φωτός (Ρωμ. ιγ’ 12) και με τη χάρη του Θεού να πολεμήσεις την ευπερίστατη αμαρτία (Εβρ. ιβ’ 1) και τις μεθοδείες του διαβόλου (Εφ. ζ’ 11)· να καθαρίσεις επιμελώς το σώμα και τη ψυχή σου από πάθη αμαρτωλά (Α’ Κορ. ζ’ 1), από επιθυμίες και σκέψεις και λογισμούς πονηρούς, από τη φιληδονία της σάρκας και την κακία στην όποια μορφή της, που κουβαλάει μέσα του κάθε άνθρωπος, για να φθάσεις «εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού» (Εφ. δ’ 13). Παράλληλα πρέπει να κοσμήσεις τη ψυχή σου με τις ουρανοδρόμες αρετές, την ταπείνωση, την πίστη και την αγάπη. Όταν φτάσει κανείς ν’ αγαπά σωστά το Θεό (Ματθ. κβ’ 37), τότε αγγίζει τα όρια της σχετικής αγιότητας.

Με άλλα λόγια, η θεία «εικών», που υπάρχει στην πλάση κάθε ανθρώπου (Γεν. α’ 27) και εντοπίζεται στο λογικό, το νοερό και το αυτεξούσιο της ψυχής του στη θετική της φορά στο αγαθό και το Θεό, πρέπει να γίνει «ομοίωσις», που σημαίνει να μοιάσει κανείς, σε μια πορεία εξελικτική, μ’ εκείνο που είναι ο Θεός, το οποίο απηχείται στη ψυχή του και δημιουργεί πνευματική συγγένεια με τον πλαστουργό του. Αυτό ισοδυναμεί με τη χαρισματική θέωση του πιστού. Ο άγιος είναι ο θεωμένος άνθρωπος, ο θείας φύσεως κοινωνός (Β΄ Πέτρ. α’ 4), ο οικείος Θεού (Εφ. β’ 20). Η θέωση είναι το όριο στο οποίο εξαντλείται, και με το οποίο ταυτίζεται η αγιότητα του ηθικού όντος. Το μέγεθος αυτό, αρχόμενο από την παρούσα ζωή, θα ολοκληρωθεί μελλοντικά στην αιώνια θεία βασιλεία.

Στο ζήτημα της θεώσεως των αγίων είναι πολύ ευαίσθητη η ορθόδοξη ψυχή. Πώς όμως νοούμε τη θέωση; Εδώ πρέπει να κάνουμε μια πολύ σημαντική διασάφηση. Η θέωση δεν σημαίνει αφομοίωση της ουσίας του ανθρώπου με την ουσία του Θεού, πράγμα που πολλοί νομίζουν, ότι διαβλέπουν στο ορθόδοξο δόγμα. Η κτιστή ανθρώπινη φύση σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί ν’ αφομοιωθεί με την άκτιστη θεία. Δεν μπορούν να χαθούν οι κτιστοί χαρακτήρες της, που την προσδιορίζουν ως πεπερασμένο δημιούργημα. Η μετάπτωση της ανθρώπινης φύσεως στη θεία είναι αδύνατο να γίνει, δεδομένης της απειρίας και της απόλυτης υπερβατικότητος της ουσίας του Θεού, η όποια είναι απρόσιτη, ακοινώνητη και αμέθεκτη. Η θέωση δεν σημαίνει πανθεϊστική ανάχυση και απορρόφηση του κτιστού από το άκτιστο (παράδειγμα: μια σταγόνα ξύδι στον απέραντο ωκεανό), ένα είδος μονοφυσιτικής ουσιώσεως στο πέλαγος της θείας απειρίας.

Ο άνθρωπος σ’ αυτήν παραμένει άνθρωπος και ο Θεός, Θεός. Το πράγμα είναι τόσο σαφές, ώστε να μην επιδέχεται αμφισβήτηση. Κι όμως η θέωση, για την οποία μιλάμε, δεν είναι απλό σχήμα λόγου, ιδέα διάκενη ή ψιλός συμβολισμός της ηθικής τελειώσεως του ανθρώπου, αλλά θέωση πραγματική, μεταφέρουσα όλο το σημαινόμενο της λέξεως. Ο άνθρωπος γίνεται θεός (με μικρό βέβαια θ). Και φυσικά δεν πρόκειται περί παραδοξολογήματος, ούτε περί αντιφάσεως προς όσα σημειώσαμε πιο πάνω. Κατά την ορθόδοξη πίστη, η θέωση είναι ουσιώδης μετοχή στη θεότητα, όχι βέβαια στην υπερβατική και αμέθεκτη ουσία του Θεού, αλλά στην άκτιστη θεία του ενέργεια, η οποία πηγάζει αϊδίως από τη θεία ουσία, ως ο άφθαρτος και εγγενής πλούτος της, είναι θεοπρεπής διάκριση, όπως είναι και οι τριαδικές υποστάσεις στη θεότητα, χωρίς να επιφέρει σύνθεση στην απλότητα εκείνης.

Η θεία ενέργεια είναι αληθινός Θεός, εκφράζει την απρόσιτη και ανέκφραστη θεία φύση και είναι εξωτερικά κοινωνητή και μεταδότη. Δι’ αυτής φανερώνεται ο Θεός στον κόσμο, αγιάζονται οι λογικές φύσεις και συνάπτεται ο άνθρωπος με το Θεό. Άκτιστη χάρη και άκτιστη θεία ενέργεια είναι ταυτόσημες. Ο άνθρωπος, μετά από μακρά κάθαρση από την αμαρτία και την κόσμηση της ψυχής του διά των ουρανοδρόμων αρετών, ενούται με τη φωτεινή ακτίνα της θείας ενέργειας, με τη χάρη δηλαδή, λαμπρύνεται και θεοποιείται. Η ένωση αυτή του κτιστού με το άκτιστο δεν είναι απλή ηθική επαφή (αυτό στη χριστολογία έλεγε ο Νεστοριανισμός), αλλ’ ανάκραση πραγματική, περιχώρηση της ανθρώπινης ουσίας από τη φωτεινή ενέργεια του Θεού. Με αυτή την έννοια θα λάμψουν οι δίκαιοι στη βασιλεία των ουρανών, όπως ο ήλιος (Ματθ. ιγ’ 43). Είναι θέωση κυριολεκτική, χωρίς αυτό να σημαίνει και πανθεϊστική ανάχυση των φύσεων. Έχουμε και παράδειγμα διασαφητικό, το οποίο χρησιμοποιούμε και στο πεδίο της χριστολογίας. Όπως στον πυρακτωμένο σίδηρο η φύση του μετάλλου με τη φύση της φωτιάς ενώνονται τόσο στενά μεταξύ τους, ώστε να μη μπορείς να τα διαχωρίσεις, και ωστόσο παραμένουν καθ’ εαυτές αλώβητες (ο σίδηρος παραμένει σίδηρος και η φωτιά, φωτιά), έτσι κι εδώ το κτιστό πλάσμα ενώνεται βαθιά με την άκτιστη θεία ενέργεια, χωρίς να αποβάλει τη φύση του, προσλαμβάνοντας τη φωτιά του Θεού, στην οποία και θεοποιείται. Ο άνθρωπος γίνεται «χάριτι» θεός, αποκτά «κατά χάριν» εκείνο, που είναι «φύσει» ο Θεός.

Η θέωση είναι το τέρμα της πνευματικής εξελίξεως και τελειώσεως του άνθρωπου. Αρχομένη από την παρούσα ζωή, θα τελειωθεί στα έσχατα, στο χώρο της θείας βασιλείας, στον οποίο ολόλαμπρες κι αστραφτερές στήλες θεώσεως θα είναι οι καταξιωμένες μορφές των αγίων. Όχι βέβαια κι οι φύσεις των αγγέλων, γιατί η θέωση άφορα μόνο τους ανθρώπους, για τους οποίους ο Χριστός απέθανε (Ρωμ. ε’ 8). Οι άγγελοι βρίσκονται ήδη στο στάδιο της αφθορης θείας δόξας.

Οι άνθρωποι, θείας φύσεως κοινωνοί (Β΄ Πετρ. α’ 4), και οι άγγελοι, τα λειτουργικά πνεύματα του Θεού(Εβρ. α’ 14), είναι το πνευματικό επιτελείο της θείας βασιλείας. Οι πρώτοι, οι άγιοι, είναι σεπτά σκηνώματα της χάριτος. Τα λείψανα τους είναι ιερά, άξια ευλαβικής προσκυνήσεως και τιμής από μέρους των πιστών. Σ’ αυτά παραμένει η χάρη (=ενέργεια) του Θεού, η οποία τα κάνει άφθαρτα και θαυματουργά. Το ίδιο συμβαίνει και με τις ιερές εικόνες των αγίων, που κοσμούν τους χώρους της θείας λατρείας. Οι άγιοι είναι αποδέκτες της προσευχής της Εκκλησίας, που μεταφέρουν τα αιτήματα των πιστών στο Θεό, προσευχόμενοι συγχρόνως και οι ίδιοι για τους επί γης αδελφούς τους, που αποτελούν τα μέλη της στρατευόμενης του Χριστού Εκκλησίας.

http://agathan.wordpress.com

↧

Τί εἶναι οἱ δερμάτινοι χιτῶνες;

June 26, 2013, 4:49 am

≫ Next: Ψαλμός ΙΣΤ’ με ερμηνευτική απόδοση

≪ Previous: Οι έννοιες «αγιότητα» και «άγιος» (+Ανδρέα Θεοδώρου, Καθηγητή Πανεπιστημίου)

Τί εἶναι οἱ δερμάτινοι χιτῶνες;

Οἱ Πατέρες χρησιμοποίησαν τὸν ὅρο τῆς Γραφῆς «δερμάτινοι χιτῶνες», γιὰ νὰ περιγράψουν καὶ νὰ ἑρμηνεύσουν τὴν μετὰ τὴν πτώση κατάσταση τοῦ ἄνθρωπου. Μὲ τὸν ὅρο δηλαδὴ «δερμάτινοι χιτῶνες» ἀποδίδεται ἡ κατάσταση τῆς νεκρότητας καὶ τῆς φθορᾶς, τὴν ὁποία περιβλήθηκε ὡς δεύτερη φύση του, μετὰ τὴν πτώση του, ὁ ἄνθρωπος.
Ὁ Παναγιώτης Νέλλας στὸ βιβλίο του «Ζῶον Θεούμενον», μᾶς ἀναλύει διεξοδικὰ τὸ θέμα αὐτὸ τῶν δερματίνων χιτώνων καὶ λέει τὰ ἑξῆς:

«Ἡ νεκρότητα, ἡ ἀπουσία τῆς ζωῆς, ποὺ βιώνεται ἀπὸ τὶς εὐαίσθητες ψυχὲς κάθε ἐποχῆς ὡς ἀπουσία νοήματος, ὁ “ὑγρὸς καὶ διαλελυμένος” ἢ “κατεψυγμένος” βίος, εἶναι ἡ πρώτη διάσταση τῶν δερματίνων χιτώνων… Ἀλλὰ ἡ ζωὴ ποὺ ἐπιβάλλουν στὸν ἄνθρωπο οἱ δερμάτινοι χιτῶνες εἶναι νεκρὴ ἢ βιολογικὴ ἢ ἄλογη, ἐπειδή, σὲ τελευταία ἀνάλυση, εἶναι ὑλική.

Οἱ δερμάτινοι χιτῶνες ταυτίζονται ἀπὸ τὸν ἅγιο Γρηγόριο Νύσσης μὲ τὰ “πρόσκαιρα φύλλα τῆς ὑλικῆς ταύτης ζωῆς, ἅπερ τῶν ἰδίων καὶ λαμπρῶν ἐνδυμάτων γυμνωθέντες, κακῶς ἑαυτοῖς συνεράψαμεν”. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης, συνεχίζοντας τὸ παραπάνω χωρίο, προσδιορίζει τὰ “φύλλα τῆς ὑλικῆς ζωῆς” καὶ λέει ὅτι εἶναι οἱ τρυφὲς καὶ οἱ ἐφήμερες τιμὲς καὶ δόξες, ἡ ἡδονή, ὁ θυμός, ἡ γαστριμαργία, ἡ ἀπληστία καὶ τὰ ὅμοια. Σύμφωνα δὲ μὲ μία περιεκτικὴ φράση τοῦ ἁγίου Γρηγορίου, οἱ δερμάτινοι χιτῶνες εἶναι “τὸ φρόνημα τῆς σαρκός”.

Ἐνῶ, πρὶν ντυθεῖ ὁ ἄνθρωπος τοὺς δερμάτινους χιτῶνες, φοροῦσε “θεοΰφαντη” στολή, τὸ ψυχοσωματικὸ ἔνδυμά του ἦταν ὑφασμένο μὲ τὴ Χάρη, μὲ τὸ φῶς καὶ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ…. Στὸ ἔνδυμα ἐκεῖνο ἔλαμπε “ἡ πρὸς τὸ Θεῖον ὁμοίωσις”, ποὺ τὴ συνιστοῦσαν, ὄχι ἕνα “σχῆμα” ἢ ἕνα “χρῶμα”, ἀλλὰ ἡ “ἀπάθεια”, ἡ “μακαριότητα” καὶ ἡ “ἀφθαρσία”, τὰ χαρακτηριστικὰ μὲ τὰ ὁποῖα τὸ “θεῖον θεωρεῖται κάλλος”…. Καὶ ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ἦταν ἀνοικτὴ στὶς ἀγγελικὲς δυνάμεις καὶ τὸ Θεό, δὲν ἔφερνε ἀντίσταση, ἐπικοινωνοῦσε ἄνετα τόσο μὲ τὸν ἀγγελικὸ πνευματικὸ κόσμο, ὅσο καὶ μὲ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ.

Ὑπῆρχε τότε, γράφει ὁ θεηγόρος ἐπίσκοπος Νύσσης, μία ἑνιαία χοροστασία τῆς λογικῆς φύσεως, ἀγγελικῆς καὶ ἀνθρώπινης, “πρὸς ἕναν βλέπουσα, τὸν τοῦ χοροῦ Κορυφαῖον. “… Ἀλλὰ “τὴν ἔνθεον ἐκείνην διέλυσε τοῦ χοροῦ συνωδίαν” ἡ ἁμαρτία, ποὺ ἅπλωσε κάτω ἀπὸ τὰ πόδια τῶν πρώτων ἀνθρώπων, “τῶν ταῖς ἀγγελικαῖς δυνάμεσι συγχορευόντων”, τὴν γλίστρα τῆς ἀπάτης, κι ὁ ἄνθρωπος ἔπεσε, ἀναμίχθηκε μὲ τὴ λάσπη, αὐτομόλησε πρὸς τὸν ὄφη, ντύθηκε τὰ νεκρὰ δέρματα κι ἔγινε “πτῶμα”». Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ ἅγιος Ἀνδρέας Κρήτης τονίζει στὸ Μεγάλο Κανόνα του;

«Κατέρραψε, τοὺς δερματίνους χιτώνας, ἡ ἁμαρτία κἀμοί,γυμνώσασά με τῆς πρὶν θεοϋφάντου στολῆς».

Εἶναι ὅμως σωστό, ἐπειδὴ πείσθηκε ὁ Ἀδὰμ τόσο εὔκολα στὸν πονηρὸ σύμβουλο, καὶ ἔφαγε τὸν καρπό, νὰ ὑφιστάμεθα τώρα καὶ ἐμεῖς τὰ ἀποτελέσματα καὶ μάλιστα τὸ θάνατο;

Πολλοὶ κατηγοροῦν τὸν Ἀδὰμ καὶ τὴν Εὔα, μᾶς λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ποὺ ἀθέτησαν τὴ συμβουλὴ τοῦ Θεοῦ καὶ ὁδήγησαν ὅλο τὸ ἀνθρώπινο γένος στὸ θάνατο. Ἀλλὰ ὁ Ἀδὰμ δὲν γνώριζε μὲ τὴν πείρα τί σήμαινε θανάσιμο βότανο καὶ τί ἦταν τελικὰ αὐτὸς ὁ θάνατος. Ἐνῶ ἐμεῖς γνωρίζουμε τί εἶναι θάνατος, γι’ αὐτὸ εἴμαστε περισσότερο κατακριτέοι ἀπὸ τὸν Ἀδάμ. Βέβαια δὲν ὑπάρχει «τὸ ξύλο τῆς γνώσεως» μπροστά μας, ὡς στοιχεῖο ἀσκήσεως τῆς ἐλευθερίας καὶ τῆς τελειώσεώς μας, ἀλλὰ ὑπάρχει ἡ ὑποχρέωση τῆς τηρήσεως τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, ποὺ εἶναι τὸ ἀσφαλιστικὸ κιγκλίδωμα γιὰ τὴ σωτηρία μας καὶ μᾶς ὁδηγοῦν στὴν ἔνθεη ζωή. Καὶ ὅμως, παρότι γνωρίζουμε ὅτι, ἂν ἀθετήσουμε τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὁδηγούμαστε στὸν πνευματικὸ θάνατο, προτιμοῦμε νὰ κάνουμε τὸ θέλημα τοῦ διαβόλου ἢ καὶ τὸ προσωπικό μας θέλημα καὶ μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο «ἐκπίπτουμε» ἀπὸ τὴ ζωὴ τοῦ Θεοῦ, «τὴν ἐντὸς ἡμῶν Βασιλεία» καὶ γευόμαστε τὴν Κόλαση «ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος».

Ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας βέβαια, μᾶς λύτρωσε ἀπὸ τὴν καταδίκη αὐτὴ τοῦ θανάτου, μὲ τὴ σταύρωση καὶ τὴν ἀνάστασή Του καὶ μᾶς ἔδωσε τὴ δυνατότητα, μὲ τὸν προσωπικό μας ἁγιασμὸ καὶ τὴ μετοχή μας στὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, νὰ γινόμαστε μέλη τοῦ ἀναστημένου Σώματός Του καὶ νὰ ζοῦμε ἤδη ἀπ’ αὐτὴ τὴ ζωὴ στὸν Παράδεισο τῆς Βασιλείας Του. Δὲν ἔχουμε κανένα πρόβλημα λοιπὸν οὔτε κανένα λόγο νὰ κατηγοροῦμε τὸν Ἀδάμ.

Πρέπει ὅμως νὰ σκεφτόμαστε καὶ τὸ ἑξῆς: Μπορεῖ τὸ προπατορικὸ ἁμάρτημα νὰ εἶναι ἕνα σοβαρὸ καὶ ὀδυνηρὸ ἐπεισόδιο, ἀλλὰ καὶ «τὰ μεταπροπατορικὰ» ἁμαρτήματα εἶναι ἐξίσου σοβαρὰ καὶ πρέπει μὲ τὴ συνεχῆ ἄσκηση καὶ τὸν κατὰ Θεὸ ἀγώνα νὰ ἐξαλείφονται συνεχῶς, γιὰ νὰ συντελεῖται ἡ προκοπὴ καὶ ἡ τελείωση σὲ ὅλους ἐμᾶς ποὺ εἴμαστε λογικὰ ὄντα.

Ἀλλὰ γιατί ὁ Θεὸς δημιούργησε τὸν ἄνθρωπο, ἀφοῦ προγνώριζε ὅτι θὰ φθάσει στὴν πτώση καὶ στὸ θάνατο;

Ὁ Θεὸς κινούμενος ἀπὸ ἀγάπη δημιούργησε «ἐν χρόνῳ» τὸν ἄνθρωπο καὶ ἀπέβλεπε στὴν αἰώνια μακαριότητά του.

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης μᾶς λέει σχετικά:

«Ὁ Θεὸς δὲν δημιούργησε τὸν ἄνθρωπο γιατί εἶχε κάποια ἀνάγκη ἢ ἀπὸ κάποια ἔλλειψη, ἀλλὰ τὸν ἔπλασε ἀπὸ μεγάλη ἀγάπη, διότι ἔπρεπε τὸ φῶς τοῦ Θεοῦ νὰ μὴ μείνει ἀθέατο καὶ ἡ δόξα Του νὰ μὴ μείνει ἄγνωστη. Δημιούργησε δηλαδὴ τὸ ἀνθρώπινο γένος, γιὰ νὰ ἀπολαμβάνουν καὶ ἄλλα ὄντα τὴν ἀγάπη Του καὶ νὰ μὴ μένουν οἱ ἄλλες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ ἀργές, χωρὶς νὰ ὑπάρχει κάποιος ποὺ νὰ μετέχει σ’ αὐτὲς καὶ νὰ τὶς χαίρεται».

Ὁ δὲ ἱερὸς Χρυσόστομος τονίζει:

«Ὁ Θεὸς εἶναι πλούσιος καὶ δὲν ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ τίποτα -αὐτὴ εἶναι ἡ φύση τοῦ Θείου- γι’ αὐτὸ δημιούργησε τοὺς Ἀγγέλους καὶ τοὺς Ἀρχαγγέλους, ἀπὸ ἀγαθότητα μόνο, καὶ γιὰ κανέναν ἄλλο λόγο. Διότι, ἀφοῦ δὲν εἶχε ἀνάγκη ἀπὸ τὶς ὑπηρεσίες τους καὶ τοὺς δημιούργησε, ἀσφαλῶς τοὺς δημιούργησε ἀπὸ τὴ μεγάλη Του ἀγαθότητα. Μετὰ δὲ ἀπὸ τὴ δημιουργία τῶν Ἀγγέλων, καὶ πάλι ἀπὸ ἀγαθότητα ἔπλασε τὸν ἄνθρωπο καὶ «ἐνεφύσησε» σ’ αὐτὸν ζωή, καθὼς καὶ ὅλον αὐτὸ τὸν κόσμο».

Ἑπομένως ὁ Θεὸς δημιουργεῖ τὸν ἄνθρωπο, γιὰ νὰ φέρει στὴν ὕπαρξη καὶ ἄλλα ὄντα τὰ ὁποῖα θὰ μετέχουν στὴ δόξα Του, στὴν ἀγάπη Του καὶ στὴ μακαριότητά Του.

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος μᾶς λέει πώς·

«Γιὰ τὸν Θεὸ ποὺ εἶναι ἡ αὐτοαγαθότητα, δὲν ἦταν αὐτὸ ἀρκετό, τὸ νὰ ζεῖ “τὴν ἀπεριόριστη καὶ μὴ ὑποκείμενη σὲ μέτρο ἐσωτερικὴ ζωὴ τῆς αὐτάρκους θεότητος”, ἀλλὰ ἔπρεπε νὰ διασκορπισθεῖ τὸ ἀγαθὸ καὶ νὰ ἐξαπλωθεῖ, ὥστε νὰ γίνουν περισσότερα τὰ εὐεργετούμενα».

Ἐπίσης καὶ σύγχρονοι θεολόγοι, βασιζόμενοι στὸ πνεῦμα τῶν μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας, κάνουν τὶς ἴδιες θεολογικὲς τοποθετήσεις.

Συγκεκριμένα ὁ Σέρβος θεολόγος π. Ἀθανάσιος Γιέφτιτς λέει χαρακτηριστικά:

«Ἡ προαιώνιος βουλὴ τοῦ Θεοῦ ἀπεφάσισε, κατὰ τὴν ἄπειρον ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ὅπως εἰς τὴν μακαριότητα τῆς θείας ζωῆς τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ, τοῦ Θεοῦ τῆς ἀγάπης, καὶ εἰς τὴν μετ’ αὐτοῦ κοινωνία, μετάσχουν καὶ ἄλλα ὄντα καὶ δημιουργήματα, τὰ ὁποῖα διὰ τοῦτο ἐδημιούργησεν ἐν χρόνῳ».

agiazoni.gr

↧

Ψαλμός ΙΣΤ’ με ερμηνευτική απόδοση

June 26, 2013, 1:00 pm

≫ Next: ΠΑΤΕΡΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ (καθηγητή π. Ιωάννη Ρωμανίδη)

≪ Previous: Τί εἶναι οἱ δερμάτινοι χιτῶνες;

ΨΑΛΜΟΣ ΙΣΤ’ ΜΕ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ

Π. Ν. Τρεμπέλας,Ψαλτήριον

Κείμενον

1 Εἰσάκουσον, Κύριε, τῆς δικαιοσύνης μου, πρόσχες τῇ δεήσει μου, ἐνώτισαι τὴν προσευχήν μου οὐκ ἐν χείλεσι δολίοις.
2 Ἐκ προσώπου σου τὸ κρίμα μου ἐξέλθοι, οἱ ὀφθαλμοί μου ἰδέτωσαν εὐθύτητας.
3 Ἐδοκίμασας τὴν καρδίαν μου, ἐπεσκέψω νυκτός· ἐπύρωσάς με, καὶ ούχ εὑρέθη ἐν ἐμοὶ ἀδικία.
4 Ὅπως ἂν μὴ λαλήσῃ τὸ στόμα μου τὰ ἔργα τῶν ἀνθρώπων, διὰ τοὺς λόγους τῶν χειλέων σου ἐγὼ ἐφύλαξα ὁδοὺς σκληράς.
5 Κατάρτισαι τὰ διαβήματά μου ἐν ταῖς τρίβοις σου, ἵνα μὴ σαλευθῶσι τὰ διαβήματά μου.
6 Ἐγὼ ἐκέκραξα, ὅτι ἐπήκουσάς μου, ὁ Θεός· κλῖνον τὸ οὖς σου ἐμοὶ καὶ εἰσάκουσον τῶν ρημάτων μου.
7 Θαυμάστωσον τὰ ἐλέη σου, ὁ σῴζων τοὺς ἐλπίζοντας ἐπὶ σὲ ἐκ τῶν ἀνθεστηκότων τῇ δεξιᾷ σου.
8 Φύλαξόν με ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ· ἐν σκέπη τῶν πτερύγων σου σκεπάσεις με
9 ἀπὸ προσώπου ἀσεβῶν τῶν ταλαιπωρησάντων με. Οἱ ἐχθροί μου τὴν ψυχήν μου περιέσχον·
10 τὸ στέαρ αὐτῶν συνέκλεισαν, τὸ στόμα αὐτῶν ἐλάλησεν ὑπερηφανίαν.
11 Ἐκβαλόντες με νυνὶ περιεκύκλωσάν με, τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν ἔθεντο ἐκκλῖναι ἐν τῇ γῇ.
12 Ὑπέλαβόν με ὡσεὶ λέων ἕτοιμος εἰς θήραν καὶ ὡσεὶ σκύμνος οἰκῶν ἐν ἀποκρύφοις.
13 Ἀνάστηθι, Κύριε, πρόφθασον αὐτοὺς καὶ ὑποσκέλισον αὐτούς, ρῦσαι τὴν ψυχήν μου ἀπὸ ἀσεβοῦς, ρομφαίαν σου ἀπὸ ἐχθρῶν τῆς χειρός σου.
14 Κύριε, ἀπὸ ὀλίγων ἀπὸ γῆς διαμέρισον αὐτοὺς ἐν τῇ ζωῇ αὐτῶν, καὶ τῶν κεκρυμμένων σου ἐπλήσθη ἡ γαστὴρ αὐτῶν, ἐχορτάσθησαν υἱῶν, καὶ ἀφῆκαν τὰ κατάλοιπα τοῖς νηπίοις αὐτῶν.
15 Ἐγὼ δὲ ἐν δικαιοσύνῃ ὀφθήσομαι τῷ προσώπῳ σου, χορτασθήσομαι ἐν τῷ ὀφθῆναί μοι τὴν δόξαν σου.

Ἑρμηνευτικὴ ἀπόδοσις

1 Εἰσάκουσον, Κύριε, τὸ δίκαιον αἴτημά μου. Εὐδόκησον νὰ προσέξῃς τὴν παράκλησιν καὶ ἱκεσίαν μου. Ἄκουσον μὲ ὦτα εὐμενῆ τὴν προσευχήν, τὴν ὁποίαν σοῦ ἀπευθύνω μὲ χείλη εἰλικρινῆ καὶ ἐλεύθερα ἀπὸ δόλον.
2 Ἡ περὶ ἐμοῦ κρίσις καὶ ἀπόφασις ἂς ἐξέλθῃ καὶ ἂς ἐκδοθῇ αὐτοπροσώπως ἀπὸ σέ, ποὺ κρίνεις δικαίως καὶ εὐθέως. Οἱ ὀφθαλμοί μου, οἱ ὁποῖοι ματαίως ἀναζητοῦν τὸ δίκαιον καὶ ὀρθὸν ἐπὶ τῆς γῆς, ἂς ἴδουν τὴν ἐπικράτησιν τῶν ἀπροσωπολήπτων καὶ δικαίων ἀποφάσεών σου.
3 Ἠρεύνησες καὶ ἐξήτασες τὰ βάθη τῆς καρδίας μου. Μὲ ἐπεσκέφθης κατὰ τὴν νύκτα, ὅτε κατάμονος καὶ ἐν ἡσυχίᾳ συνεκέντρωνα τὸν νοῦν εἰς τὰς ἀδικίας καὶ τὰς ἐπιβουλὰς τῶν ἐχθρῶν μου καὶ εἰς τὸν σάλον τῶν περιπετειῶν καὶ κινδύνων μου. Μὲ ἀφῆκες εἰς τὸ πῦρ τῶν δοκιμασιῶν καὶ τῶν βασανιστικῶν τούτων σκέψεων ὡς εἰς ἄλλο χωνευτήριον νὰ δοκιμασθῶ, καὶ δὲν εὑρέθη μέσα μου σκέψις ἄδικος καὶ ἐμπαθής.
4 Ἐπὶ τὸ σκοπῷ δὲ τοῦ νὰ μὴ δοκιμάσω διὰ τοῦ στόματός μου τὰ πονηρὰ ἔργα τῶν ἀνθρώπων καὶ διὰ νὰ συμμορφοῦμαι πρὸς τοὺς λόγους καὶ τὰ παραγγέλματα τῶν χειλέων σου, Κύριε, ἐγὼ ἐφύλαξα τὰς δυσκόλους καὶ τραχείας ὁδοὺς τοῦ καθήκοντος.
5 Συμμόρφωσε πλήρως τὸν βίον μου καὶ τὴν διαγωγήν μου, ὥστε νὰ βαδίζω πάντοτε εἰς τὰς ὁδοὺς τῶν ἐντολῶν σου, διὰ νὰ μὴ κλονισθοῦν ποτὲ οἱ πόδες μου καὶ ὀλισθήσω μακρὰν τοῦ θελήματός σου.
6 Ἐγὼ μὲ πόθον πολὺν καὶ πίστιν ἀκλόνητον ἐφώναξα καὶ σὲ ἐπεκαλέσθην, διότι πάντοτε εἰς τὸ παρελθὸν ἐπήκουσας, ὦ Θεέ, τὴν προσευχήν μου. Σκῦψε ἀπὸ τὸ ὕψος τοῦ οὐρανοῦ τὸ οὖς σου πρὸς ἐμὲ καὶ ἄκουσε τοὺς λόγους τῆς δεήσεώς μου, τὴν ὁποίαν ἀπὸ τὰ βάθη τῆς γῆς σοῦ ἀναπέμπω.
7 Φανέρωσε κατὰ τρόπον θαυμαστὸν τὰ ἐλέη σου καὶ πάλιν, σὺ ποὺ πάντοτε σώζεις τοὺς ἐλπίζοντας εἰς σὲ ἀπὸ τὰς ἐπιβουλὰς καὶ τὰς καταδιώξεις τῶν ἀνθισταμένων εἰς τὴν πανίσχυρον δεξιάν σου.
8 Προφύλαξέ με σὰν κόρην ὀφθαλμοῦ· περιφρούρησέ με, ὅπως οἱ ἄνθρωποι φυλάττουν τὰ μάτια των ἢ ὅ, τι προσφιλὲς καὶ πολύτιμον ἔχουν. Σκέπασέ με ὑπὸ τὴν σκέπην τῆς κραταιᾶς σου δυνάμεως καὶ προστασίας, ὅπως σκεπάζει ἡ ὄρνιθα τὰ μικρὰ πουλιά της, κρύπτουσα αὐτὰ ἀπὸ τὸν προσεγγίζοντα ἐπίβουλον τῆς ζωῆς των.
9 Οὕτω καὶ σύ, Κύριε, προστάτευσέ με ἀπὸ τὰ πρόσωπα τῶν ἀσεβῶν , ποὺ μὲ ἐταλαιπώρησαν καὶ μὲ ἐβασάνισαν. Ἰδού· οἱ ἐχθροί μου μὲ ἐκύκλωσαν δι’ ἐπιβουλῶν καὶ ἐνεδρῶν, τὰς ὁποίας μοῦ ἔχουν στήσει παντοῦ ὅπου καὶ ἂν στραφῶ.
10 Ἐκλείσθη ἀπὸ πάχος ἀναισθησίας ὁλόκληρος ἡ καρδία των καὶ ἐγένετο σκληρά. Τὸ στόμα των ἐλάλησε λόγους θρασεῖς καὶ ὑπερηφάνους.
11 Ἀφοῦ μὲ ἔβγαλαν ἔξω καὶ μὲ ἀπεδίωξαν ἀπὸ τὴν πατρίδα καὶ τὸν οἶκον μου, με περιεκύκλωσαν. Πρὸς ἕν καὶ μόνον σημεῖον ἔστρεψαν τοὺς ὀφθαλμούς των καὶ ὅλην των τὴν προσοχήν, πῶς νὰ μὲ ἐξαπλώσουν κατὰ γῆς καὶ ἐντὸς αὐτῆς νὰ μὲ θάψουν.
12 Μὲ ἐξέλαβον ὡς λείαν καὶ ὡς θήραμα· μὲ ἀντίκρυσαν σὰν λέων ἑτοιμασμένος διὰ νὰ ἐφορμήσῃ πρὸς σύλληψιν τοῦ θηράματός του καὶ σὰν μικρὸν λεοντάριον ποὺ δὲν ἠσκήθη εἰς τὸ κυνήγιον καὶ δὲν ἐθάρρευσεν ἀκόμη, δι’ αὐτὸ δὲ κρύπτεται καὶ παραμονεύει, προκειμένου νὰ ἁρπάσῃ ἀσφαλῶς τὴν λείαν του.
13 Ἀρκετὰ ἐμακροθύμησας, Κύριε· σήκω ἐπάνω καὶ κατάφθασέ τους προτοῦ μὲ θανατώσουν· πεδίκλωσέ τους καὶ ἀνάτρεψέ τους. Γλύτωσε ἀπὸ τὸν ἀσεβῆ τὴν ψυχήν μου. Γλύτωσέ την ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς, διότι αὐτὴ εἶναι ρομφαία καὶ ὅπλον τῆς χειρός σου, ἀντιτασσομμένη διὰ τῆς βοηθείας σου κατὰ παντὸς ἀσεβοῦς καὶ μισοῦντος τὸν νόμον σου.
14 Ὦ Κύριε, χώρισε τὸ πλῆθος τῶν ἀσεβῶν ἀπὸ τοὺς ὀλίγους ἐκλεκτούς σου. Ἀποχώρισε αὐτοὺς ἀπὸ τὴν γῆν, ἤδη ἀπὸ τῆς παρούσης των ζωῆς. Δὲν ἀπήλαυσαν μόνον τὰ κοινὰ ἀγαθά, μὲ τὰ ὁποῖα τρέφονται ὅλοι. Ἀλλ’ ἐγέμισεν ἡ κοιλία των καὶ μὲ ὅσα ἔχεις ἀποκρύψει εἰς τὰ βάθη τῆς γῆς καὶ τῆς θαλάσσης, τῶν ὁποίων τοὺς θησαυροὺς ἐξέχωσαν καὶ ἀνείλκυσαν. Ἀπέκτησαν ἀπογόνους πολλοὺς καὶ ἐχόρτασαν τὰ μάτια των ἀπὸ τὸ νὰ βλέπουν πλῆθος υἱῶν. Καὶ ἀφοῦ οἱ ἴδιοι ἔφαγον καὶ ἔπιον καὶ ἐθησαύρισαν, ἀφῆκαν τὰ ὑπολείμματα τοῦ πλούτου των εἰς τὰ νήπιά των.
15 Ἰδικός μου ὅμως πλοῦτος εἶναι ἡ ἀρετή. Καὶ μὲ αὐτὴν θὰ παρουσιασθῶ καὶ θὰ ἐμφανισθῶ ἐμπρός σου, θὰ χορτασθῶ δὲ τότε, ὅταν ἀπαύστως θὰ βλέπω καὶ ἀκορέστως θὰ ἀπολαμβάνω τὴν δόξαν τοῦ θείου προσώπου σου.

Τὸ Ψαλτήριον
τοῦ Προφήτου καὶ Βασιλέως Δαυΐδ,μετὰ συντόμου ἑρμηνείας
ὑπὸ Παν. Ν. Τρεμπέλα

Ἀδελφότης Θεολόγων «Ὁ Σωτήρ»Ἔκδοσις εἰκοστὴ ὀγδόη

↧

Η ανατροφή των παιδιών κατά τον Άγιο Ιωάννη ΧρυσόστομοΘΕΟΔΩΡΟΥ ΖΗΣΗ Πρωτοπρεσβυτέρου Καθηγητού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Η ανατροφή των παιδιών κατά τον Άγιο Ιωάννη Χρυσόστομο
ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΖΗΣΗ Πρωτοπρεσβυτέρου
Καθηγητού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης